Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΠΕΝΕΙΜΕ ΟΦΦΙΚΙΟ ΣΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ ΣΤΑΥΡΟ ΨΥΧΑΡΗ

Ρεπορτάζ - φωτό: Νικόλαος Μαγγίνας

Χθες Κυριακή, μετά το πέρας της Θ. Λειτουργίας στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χειροθέτησε τον κ. Σταύρο Ψυχάρη, εκδότη των Αθηναϊκών εφημερίδων «Το Βήμα» και «Τα Νέα»-Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του «Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη» και τέως Πολιτικό Διοικητή του Αγίου Όρους, στο οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτονοταρίου της Αγίας του Χριστού Μ. Εκκλησίας.

Ο Πατριάρχης, απευθυνόμενος στο εκκλησίασμα και το νέο Άρχοντα είπε τα εξής:

Ἱερώτατοι Ἀδελφοί,
Ἐντιμότατε κύριε Γενικὲ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος,
Εὐλαβεῖς προσκυνηταί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!

Ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει σήμερον τρεῖς μεγάλας ἐκκλησιαστικὰς μορφάς. Δύο ἀπὸ τὸν χῶρον τοῦ ἱεροῦ κλήρου καὶ μίαν ἀπὸ τὸν χῶρον τῶν λαϊκῶν. Πρόκειται περὶ τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Καλλίστου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ἐκ τῶν ἀοιδίμων προκατόχων ἡμῶν εἰς τὸν μαρτυρικὸν καὶ ἅγιον Οἰκουμενικὸν Θρόνον, δεύτερον, τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Μεθοδίου Ἐπισκόπου Πατάρων, μιᾶς περιοχῆς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀπὸ τὴν ὁποίαν οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν πλέον, χωρὶς τὴν θέλησίν των, ὁλότελα ἐκριζωθῇ εἰς ὥρας χαλεπὰς καὶ σκληροτάτας, καί, τρίτον, τοῦ ἐκ Θεσσαλονίκης μεγάλου λαϊκοῦ δογματικοῦ Θεολόγου Ἁγίου Νικολάου τοῦ Καβάσιλα, τοῦ καὶ Χαμαετοῦ ἐπονομαζομένου, ὁ ὁποῖος ἀνεδείχθη μέγας Διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδόξου εὐσεβείας, τοῦ ὕψους τῶν παλαιῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἐχάρημεν τὴν Θείαν Λειτουργίαν, ἡ ὁποία ἐτελέσθη εἰς μνήμην των, ᾐσθάνθημεν ἔντονον τὴν χάριν τῆς παρουσίας των ἀνάμεσά μας, ἐδέχθημεν τὴν δρόσον καὶ τὴν δωρεὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐβιώσαμεν τὴν ἐν Χριστῷ ἀδελφωσύνην. Μὲ δύο λέξεις: Ἐλειτουργήθημεν καὶ ἡνώθημεν μυστικῶς μὲ τὸν Οὐρανόν!
Σήμερον ἔχομεν καὶ τὸ εὐχάριστον γεγονὸς ὅτι αἱ τάξεις τῶν Ὀφφικιάλων τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐμπλουτίζονται μὲ ἕνα ἐκλεκτὸν νέον μέλος, τὸν Ἐντιμολογιώτατον κ. Σταῦρον Ψυχάρην, διακεκριμένον ἄνθρωπον τοῦ πνεύματος, δημοσιογράφον ὑψηλοῦ κύρους καὶ ἐκδότην. Ὁ ἀγαπητὸς κ. Ψυχάρης, πέραν τῆς μεγάλης του εἰσφορᾶς εἰς τὰ δημόσια πράγματα τοῦ Γένους, ὡς διευθυντὴς ἀρχικῶς καὶ ἐκδότης ἐν συνεχείᾳ τῆς μεγάλης καὶ ἱστορικῆς ἐφημερίδος τῶν Ἀθηνῶν «Τὸ Βῆμα», ὡς ἐπίσης ἐκδότης τῆς ἑτέρας μεγάλης ἐφημερίδος «Τὰ Νέα», καὶ Πρόεδρος καὶ Διευθύνων Σύμβουλος τοῦ «Δημοσιογραφικοῦ Ὀργανισμοῦ Λαμπράκη», διετέλεσεν ἐπὶ πέντε συναπτὰ ἔτη, Πολιτικὸς Διοικητὴς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τὴν λεπτὴν καὶ εὐαίσθητον θέσιν ἐκείνην ἐλάμπρυνε πολυτρόπως. Μὲ βαθὺν σεβασμὸν πρὸς τὸν μακραίωνα ἁγιορειτικὸν Μοναχισμόν, εἰργάσθη φιλοπόνως καὶ ἐπιτυχῶς διὰ τὴν πολυμερῆ καὶ πολύτροπον ἐνίσχυσιν τῶν σεπτῶν ἁγιορειτικῶν μοναχικῶν καθιδρυμάτων, διὰ τὴν ἐξασφάλισιν εὐρωπαϊκῶν καὶ κρατικῶν κονδυλίων διὰ τὰ ἀπαραίτητα μεγάλα κτητορικὰ καὶ ἀναστηλωτικὰ ἔργα, ὅπως ἐπίσης εἰργάσθη φιλοτίμως διὰ τὴν διασφάλισιν τῶν ἱερῶν κειμηλίων, τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν μοναδικὴν κληρονομίαν τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους, ἀλλὰ καὶ τιμαλφῆ στοιχεῖα τοῦ παγκοσμίου πολιτισμοῦ, καὶ συνέβαλεν εἰς τὴν κατὰ πάντα ἐξύψωσιν τοῦ ὀνόματος καὶ τοῦ κύρους τῆς ἁγίας Ἀθωνικῆς Πολιτείας παγκοσμίως. Ἦτο πολὺ εὐγενὴς καὶ διακριτικὸς εἰς τὰς σχέσεις του μὲ τὴν Ἱερὰν Κοινότητα καὶ τὰς Εἴκοσι Πατριαρχικὰς καὶ Σταυροπηγιακὰς Μονὰς καὶ τὰ λοιπὰ μοναστικὰ σκηνώματα, καὶ ἐλειτούργησεν ὡς ἀρίστη γέφυρα μεταξὺ Ἑλληνικῆς Πολιτείας καὶ Ἁγίου Ὄρους. Βεβαίως ἡ τακτοποίησις τῆς ὀδυνηρᾶς ἐκκρεμότητος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἐσφιγμένου δὲν ἐπετεύχθη κατὰ τὴν θητείαν του, διότι δὲν ἀρκεῖ ἡ καλὴ διάθεσις τοῦ Πολιτικοῦ Διοικητοῦ ἀλλ’ ἀπαιτεῖται ἡ πολιτικὴ βούλησις τῆς ὑπευθύνου Κυβερνήσεως, ἡ ὁποία μέχρι σήμερον δυστυχῶς δὲν ὑπῆρξεν. Ὅπως καὶ ἂν ἔχῃ, ὁ ἀγαπητὸς κ. Ψυχάρης ἐπαξίως ἠγαπήθη τὰ μάλα ὑπὸ τῶν Ἀθωνιτῶν Μοναχῶν ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς ἱερᾶς Χερσονήσου, αἱ προσευχαὶ τῶν ὁποίων, καθὼς καὶ αἱ ἡμέτεραι πατρικαὶ καὶ Πατριαρχικαί, τὸν συνοδεύουν πάντοτε διάπυροι. Σήμερον, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, εἰς ἀναγνώρισιν τῆς ὅλης προσφορᾶς του καὶ εἰς ἔκφρασιν τῆς εὐαρεσκείας αὐτῆς, τοῦ ἀπονέμει, κατὰ Πατριαρχικὴν ἡμῶν φιλοτιμίαν καὶ προαίρεσιν, διὰ χειροθεσίας, τὸ ἐπίζηλον ὀφφίκιον τοῦ Ἄρχοντος Πρωτονοταρίου τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Νοτάριοι ἦσαν οἱ γραμματεῖς καὶ πρακτικογράφοι τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν Συνόδων. Παραλλήλως, οἱ βασιλικοὶ Νοτάριοι «τοῦ Σεκρέτου», «τῶν Ἀσηκρητειῶν» καὶ «τῆς Σακέλλης», ἦσαν ἀνώτεροι αὐτοκρατορικοὶ ἀξιωματοῦχοι μὲ ποικίλας ἐξουσίας, ἐξικνουμένας ἀπὸ τὴν γραμματείαν τῶν ἐπισήμων ἐγγράφων τοῦ Κράτους, μέχρι τὴν ἐπιμελητείαν τοῦ στρατεύματος, τὴν φροντίδα τῶν οἰκονομικῶν παρὰ τῷ ἁρμοδίῳ Λογοθέτῃ (δηλ. Ὑπουργῷ) ἕως καὶ τὴν ἐπιτήρησιν τῆς ἐπιβολῆς τῆς τάξεως καὶ τοῦ νόμου εἰς τὰ «Θέματα», δηλ. τὰς διοικητικὰς Περιφερείας τὴς Αὐτοκρατορίας. Οὗτοι πάντες εἶχον ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Πρωτονοτάριον!
Νὰ ζήσετε, λοιπόν, Ἐντιμολογιώτατε Ἄρχων Πρωτονοτάριε εἰς πολλὰ ἔτη, νὰ χαρῆτε ὑγιαίνων τὴν μεγάλην τιμὴν καὶ τὸ ἀρχοντίκιον τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, καὶ νὰ συνεχίσετε, μὲ ἀνανεωμένον ἐνθουσιασμὸν καὶ ἄνωθεν δυνάμεις, τὰς δημιουργικὰς προσπαθείας σας ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ Γένους καὶ τῆς Ἐκκλησίας! Ὁ ἑορταζόμενος Ἅγιος Κάλλιστος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ὑπὸ τὴν προστασίαν τοῦ ὁποίου σᾶς ἐμπιστευόμεθα, νὰ εἶναι ἀδιαλείπτως πρέσβυς σας πρὸς τὸν Θεόν, τὸ δὲ Πανάγιον Πνεῦμα νὰ κατευθύνῃ τὸν ὀξυγράφον κάλαμόν σας, ἰδίως κατὰ τὰς χαλεπὰς ἡμέρας, τὰς ὁποίας διέρχεται ἡ φιλτάτη Ἑλλὰς καὶ ὁ ἐκλεκτὸς λαός της, εἰς προάσπισιν τῶν δικαίων του. Ἡ πατρικὴ ἡμῶν εὐχὴ καὶ Πατριαρχικὴ εὐλογία συνοδεύουν διάπυροι καὶ ἀπὸ καρδίας καὶ ὑμᾶς καὶ τὴν προσφιλῆ οἰκογένειάν σας. Ἄξιος!
Ἐν κατακλεῖδι, ὑποδεχόμεθα καὶ εὐλογοῦμεν πατρικῶς τοὺς προσελθόντας διὰ τὸ εὐτυχὲς γεγονὸς τῆς χειροθεσίας τοῦ νέου Ἄρχοντος Ὀφφικιάλου ἡμῶν, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Ὁσιολογιώτατον Καθηγούμενον τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱερᾶς Μονῆς Ξενοφῶντος Ἀρχιμανδρίτην κύριον Ἀλέξιον καὶ τὸν νέον Πολιτικὸν Διοικητὴν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἐξοχώτατον κύριον Ἀρίστον Κασμίρογλου, εἰς τὸν ὁποῖον καὶ εὐχόμεθα ἅπαξ ἔτι καρποφόρον ἐν τῷ Ἱερῷ Τόπῳ θητείαν.
Ὅλους σας, προσφιλεῖς μας προσκυνηταί, σᾶς καλωσορίζομεν εἰς τὰς αὐλὰς τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας μὲ ἐγκαρδιότητα καὶ τιμὴν καὶ σᾶς παρακαλοῦμεν νὰ μεταφέρετε προφρόνως, ἐπιστρέφοντες εἰς τὰ ἴδια, εἰς ὅλους τοὺς οἰκογενεῖς, συνεργάτας καὶ φίλους σας τὴν στοργὴν καὶ τὴν εὐλογίαν τοῦ Ἱεροῦ καὶ περισέμνου τούτου Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ο Σταύρος Ψυχάρης απευθυνόμενος στον Πατριάρχη είπε τα εξής:

Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα,
Είμαι βαθύτατα συγκινημένος ότι ο Θεός ηυδόκησε να βιώσω την ημέρα αυτή.
Οφείλω να ομολογήσω ότι πολλάκις μετά την αναγγελία της αποφάσεώς σας να με τιμήσετε με οφφίκιον της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, διερωτήθην αν είμαι άξιος τοιαύτης τιμής και ευνοίας.
Κατά πρώτον, Παναγιώτατε, ευσεβάστως σας αναφέρω ότι έχει διατυπωθεί η άποψη ότι τοιαύτα αξιώματα δέον να απονέμονται μετά θάνατον, ώστε να συνεκτιμάται η όλη πορεία του ανθρώπου κατά την επί γης παρουσία του. Ο άλλοτε αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν είχε ζητήσει από την Κυβέρνηση των Αθηνών εξηγήσεις, διότι το Ελληνικό Κράτος ανήγειρε τον ανδριάντα του ενόσω ζούσε. “Και πώς γνωρίζετε εσείς πώς θα ολοκληρώσω εγώ τον βίο μου; Αν, λόγου χάρη, παραφρονήσω και γίνω εγκληματίας θα γκρεμίσετε τον ανδριάντα;” είχε γράψει ο Τρούμαν.
Τον προβληματισμό μου αυτό διετύπωσα και προς τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο, ο οποίος μου εξήγησε ότι πρόκειται για απονομή διακρίσεως, η οποία ισούται με ανάθεση αποστολής. “Η Εκκλησία σου δίνει άλλο ένα όπλο για να εργαστείς υπέρ αυτής”, μου είπε ο Μακαριότατος.
Κατά ταύτα ως σύμβολο και εργαλείο εργασίας για την Ορθόδοξη Εκκλησία αντιλαμβάνομαι την απονομή του οφφικίου. Και δράττομαι της ευκαιρίας για να επαναλάβω, Παναγιώτατε, τις διαβεβαιώσεις που σας έχω δώσει όταν προ δεκαπέντε και πλέον ετών, τη προτροπή της Υμετέρας Παναγιότητος, ανελάμβανα τα καθήκοντα του Διοικητή του Αγίου Όρους.

Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα,
Σας ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας.