ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ: Ενα βιβλίο από τον Πατριάρχη

Μια σύγχρονη ανάγνωση της Ορθοδοξίας

Οικουμενικού Πατριάρχη ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

Με θεολογικό επίμετρο από

τον επίσκοπο Διοκλείας Κάλλιστο Ware

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Π. Τσαλίκη-Κιοσόγλου
ΣEIPA: Ορθόδοξη Μαρτυρία των εκδόσεων Ακρίτας
ΕΚΔΟΣΗ Α΄: Οκτώβριος 2011
ISBN: 978-960-328-423-9
ΣXHMA: 15X22,5
ΣEΛIΔEΣ: 366

“Ο άνθρωπος ζει όταν σχετίζεται με τον Άλλον. Δεν ισχύει ότι «σκέπτομαι, άρα υπάρχω», θεμέλιο του νεότερου δυτικού πολιτισμού, αλλά «αγαπώ, άρα υπάρχω και σκέπτομαι» κλειδί για την έξοδο από τις κρίσεις μας και τη διάσωση του περιβάλλοντος, για τα οποία τόσο έχει μοχθήσει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης».

Ο Αθηνών Ιερώνυμος

Ο μοναχισμός ως επιλογή και κλήση, Προσευχή και Πνευματική ζωή, Χριστιανισμός και Οικολογία, Συνείδηση και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Κοινωνική Δικαιοσύνη, Φτώχεια και Παγκοσμιοποίηση, Θρησκεία και Κοινωνία-Αδιαλλαξία και Ρατσισμός, είναι μερικά από τα θέματα που αναλύονται στην σεμνή κατάθεση πίστεως και βίου του μαχητού και αρχηγού της Ορθόδοξης Εκκλησίας που έρχεται να αφυπνίσει και να τονώσει πνευματικά όσους έχουν ανάγκη, και να φέρει ελπίδα σε όσους έχουν εξαντλήσει και τα τελευταία αποθέματά της.

«Είναι ένα θησαυροφυλάκιο υγιούς και φιλανθρώπου θεολογίας, που προέρχεται από μια εκ των πλέον αληθινά προβεβλημένων προσωπικοτήτων του Χριστιανικού κόσμου σήμερα».

Καντέρμπουρυ, Αρχιεπίσκοπος Dr Rowan Williams

Λίγα λόγια για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο

Κανένας ίσως άλλος εκκλησιαστικός ηγέτης στην ιστορία δεν έχει δώσει τόση βαρύτητα στον οικουμενικό διάλογο και την επικοινωνία ως πρωταρχικό μέλημα της θητείας του. Και ασφαλώς, κανένας άλλος εκκλησιαστικός ηγέτης στην ιστορία έχει φέρει τα περιβαλλοντικά ζητήματα στο προσκήνιο ή μάλλον στο κέντρο ακριβώς της προσοχής, προσωπικής και εκκλησιαστικής. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει προ πολλού θέσει το περιβάλλον στην πρώτη θέση της Εκκλησιαστικής του θεματικής, αναπτύσσοντας οικολογικά προγράμματα, προεδρεύοντας σε Πανορθόδοξες συναντήσεις, οργανώνοντας εκπαιδευτικά σεμινάρια και αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία μοναδικών περιβαλλοντικών συμποσίων ανά τον κόσμο, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες.

Στη διάρκεια των δεκαπέντε τελευταίων χρόνων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αντιμετώπισε με τόλμη και ανέλαβε να ηγηθεί της προσπάθειας να βρεθούν λύσεις για τα δυσκολότερα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κόσμος –την ολοένα βαθύτερη καχυποψία μεταξύ Ανατολής και Δύσης, την συνεχιζόμενη οικολογική καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και τις οξείες διαιρέσεις που χαρακτηρίζουν τις μείζονες θρησκείες και τις Χριστιανικές Ομολογίες.

Αντλώντας λόγο από μια μακραίωνη παράδοση μαρτυρίου και από τη σύγχρονη εμπειρία των διωγμών που υφίσταται, η δυσκολία των ζητημάτων με τα οποία ασχολείται, δεν τον πτοούν. Αντιθέτως, παραμένει αποφασισμένος να υπομείνει και να δώσει τη διαφορετική μαρτυρία του, αναγνωρίζοντας ότι το ταξίδι και ο αγώνας για την ενότητα ορίζουν την υπέρτατη κλήση του αληθινού πνευματικού ηγέτη.

Στις αρχές του 2006, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέφθηκε και πάλι τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου, αφού εόρτασε τα Θεοφάνεια (6 Ιανουαρίου) με τους Ορθοδόξους, πέταξε στην Νέα Ορλεάνη για να γίνει προσωπικά μάρτυς των ζημιών που προκάλεσε ο τυφώνας Κατρίνα και να ανακουφίσει τα θύματα της φυσικής αυτής καταστροφής. Μια φωτογραφία στο εξώφυλλο των Νιου Γιορκ Τάιμς τον απεικονίζει να βαδίζει ανάμεσα στα ερείπια της πόλης.

Το 2003, ο Πατριάρχης συνέχισε το πρόγραμμα των επισκέψεών του στις Ορθόδοξες κοινότητες ανά τον πλανήτη και προχώρησε στην πέμπτη μιας σειράς συναντήσεων, στη διοργάνωση των οποίων είχε πρωτοστατήσει, πριν από αρκετά χρόνια, ως μέρος του διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων Χριστιανών και Εβραίων. Την επόμενη χρονιά έκανε την τολμηρή προσπάθεια να στήσει γέφυρα με μια γωνιά του κόσμου εξαιρετικά εχθρική προς την θρησκευτική πίστη: την Κούβα. Ο Φιντέλ Κάστρο, η κυβέρνηση του οποίου έκτισε ξανά μια εκκλησία που ανήκε στη μικρή Ορθόδοξη κοινότητα της Κούβας ως χειρονομία σεβασμού προς τον Πατριάρχη, υποδέχθηκε προσωπικά τον Πατριάρχη και εξήρε τις προσπάθειές του να προαγάγει τη διεθνή αλληλοκατανόηση και την προστασία του Περιβάλλοντος.

Με μόνη την παρουσία του, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος διακηρύττει την πνευματική κληρονομιά της Ορθοδοξίας καθώς προωθεί κοινωνικοπολιτικά ζητήματα του άμεσου πολιτισμικού περιβάλλοντός του και απευθύνει έκκληση για σεβασμό προς το Ισλάμ ή για την παγκόσμια ειρήνη.

Έχει ταξιδέψει περισσότερο από κάθε άλλον Ορθόδοξο Πατριάρχη στην ιστορία∙ έχει τελέσει τη Θεία Λειτουργία σε σημαντικά, από ιστορική άποψη, μέρη στην Μικρά Ασία, όπως στην Καππαδοκία και την Πέργαμο, σε ναούς όπου οποιαδήποτε λατρευτική πράξη θα ήταν αδιανόητη πριν από είκοσι πέντε μόλις χρόνια. 

π. Ιωάννης Χρυσαυγής

Στην πορεία του βιβλίου αυτού, πολλοί από τους λόγους του Πατριάρχη θέτουν αιχμηρές ενστάσεις, ιδίως όσον αφορά στην κατάχρηση του περιβάλλοντος και στην αδικία που υπάρχει στον κόσμο μας. Και όμως, παραμένει ταυτόχρονα ένας πραγματικός προφήτης της ελπίδας και όχι της απόγνωσης. Την ελπίδα γεννά και το θέμα του Επιλόγου του: «Η ελπίδα είναι η ουσία της ζωής... Και υπάρχει πάντα ελπίδα.» Δεν φοβάται να αυτοχαρακτηριστεί ως αισιόδοξος: «Δεν αποθαρρύνομαι ποτέ. Πάντοτε αισιοδοξώ ότι θα βρεθεί λύση.» Τελειώνει δε την περί Οικολογίας συζήτηση, στο έκτο Κεφάλαιο, με την ίδια αισιοδοξία: «Παραδόξως, ουδέποτε με κατέβαλαν τα οικολογικά προβλήματα της εποχής μας. Βρισκόμαστε όντως αντιμέτωποι με μια οικολογική κρίση... Όμως, πάντοτε αντιμετώπιζα με αισιοδοξία την έμφυτη αγαθότητα και τις καλές προθέσεις της ανθρωπότητας.»

Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Ware