ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΩΝ ΙΕΡΟΨΑΛΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες Νικολάου Μαγγίνα

«Ἀφωσιωμένοι εἰς τὴν ἱερὰν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, ἐξέφρασαν καὶ μετέδωκαν μὲ πιστότητα τὸ πατριαρχικὸν ὕφος, τὸ ὁποῖον ἐκφράζει ἀκραιφνῶς τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἦθος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τὸ συνδυάζον τὴν σεμνότητα μὲ τὴν μεγαλοπρέπειαν, τὴν ὑπομονὴν μὲ τὴν ἐλπίδα, τὴν κατάνυξιν μὲ τὴν χαράν, τὴν ταπείνωσιν μὲ τὴν πνευματικὴν ἀνάτασιν καὶ τὴν ψυχικὴν εὐφροσύνην». 

Με αυτά τα λόγια ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος περιέγραψε το φρόνημα των κεκοιμημένων Ιεροψαλτών που κόσμησαν κατά καιρούς τα Πολίτικα Αναλόγια κατά την επιμνημόσυνη δεξίωση προς τιμήν τους στην Αίθουσα του Θρόνου το περασμένο Σάββατο.

Προηγουμένως, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, τιμώντας τη μνήμη των ανθρώπων που διακόνησαν την Ιεροψαλτική Τέχνη στην Πόλη, συμπροσευχήθηκε στη Θεία Λειτουργία και στο Ιερό Μνημόσυνο «υπέρ αναπάυσεως των ψυχών των αειμνήστων Αρχόντων Πρωτοψαλτών, Λαμπαδαρίων και Δομεστίχων της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, των θεαρέστως ανά τους αιώνας κοσμησάντων τα Ιερά Πατριαρχικά αναλόγια και των λοιπών οφφικιούχων και μη Ιεροψαλτών των διακονησάντων εν τη Πόλει» που τελέστηκαν προεξάρχοντος του φιλόμουσου Μητροπολίτου Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στεφάνου, ο οποίος ως λαϊκός διακόνησε την Εκκλησία από το Αναλόγιο, ενώ τον Θείο Λόγο κήρυξε ο Μέγας Αρχιδιάκονος Μάξιμος του οποίου η μέριμνα για τα Ιεροψαλτικά της Πόλης είναι έντονη και διαρκής. 

Στη Θεία Λειτουργία και στο Μνημόσυνο που ακολούθησε συμμετείχαν επίσης ο Μέγας Εκκλησιάρχης Βενιαμίν, ο Μέγας Ιεροκήρυξ Βησσαρίων και οι Διάκονοι Τριτεύων Θεόδωρος και Νήφων.

Ὁμιλία

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

κ. κ. Βαρθολομαίου

κατὰ τὸ Μνημόσυνον τῶν Ἱεροψαλτῶν

(Φανάριον, 10.03.2012)

Ἱερώτατοι Ἅγιοι Ἀδελφοί, Μουσικολογιώτατοι,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Δικαίων ψυχαὶ ἐν χειρὶ Θεοῦ καὶ οὐ μὴ ἅψηται αὐτῶν βάσανος».

Μεταξὺ τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένων δικαίων προσηυχήθημεν σήμερον νὰ ἀναπαύῃ ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου τὰς ψυχὰς τῶν ἀειμνήστων Ἀρχόντων Πρωτοψαλτῶν καὶ Λαμπαδαρίων τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῶν θεαρέστως κοσμησάντων τὰ ἱερὰ Πατριαρχικὰ Ἀναλόγια, καὶ τῶν λοιπῶν Ἱεροψαλτῶν τῶν ἐν τῇ Πόλει ἡμῶν διακονησάντων.

Προσηυχήθημεν καὶ ἀνεμνήσθημεν τῶν σεμνῶν μορφῶν ἀρκετῶν ἐξ αὐτῶν, τοὺς ὁποίους ἐγνωρίσαμεν προσωπικῶς, ἀλλὰ καὶ τῶν λοιπῶν τῶν ὁποίων ἡ ἀγαθὴ μνήμη καὶ ἡ γλυκύφθογγος διακονία παραμένει ζῶσα ἐν τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ.

Προσηυχήθημεν δι᾽ ὅλους ἐκείνους τοὺς μύστας τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς οἱ ὁποῖοι περιβεβλημένοι τὸν σεμνὸν μέλανα ἐπενδύτην ἔψαλον ἀπὸ τῶν ἱερῶν Ἀναλογίων Κυρίῳ τῷ Θεῷ, χειραγωγοῦντες εἰς τὴν προσευχὴν τοὺς πιστούς, μυσταγωγοῦντες τούτους εἰς τὴν σωτηριώδη ἀλήθειαν τῆς ἐν Χριστῷ πίστεως, προβάλλοντες αὐτοῖς ὡς πρότυπα ζωῆς τοὺς τὸν δρόμον τὸν καλὸν τελέσαντας ἁγίους καὶ ὁσίους τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καὶ ἀνυψοῦντες αὐτοὺς ἀπὸ τῶν γηΐνων καὶ ἐγκοσμίων εἰς τὰ οὐράνια καὶ ὑπερκόσμια.

Διότι αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἡμῶν Μουσικῆς καὶ αὐτὸν διηκόνησαν οἱ ἀείμνηστοι ἱεροψάλται, συνεχίζοντες τὴν μακρὰν παράδοσιν τῶν εὐλαβῶν καὶ καλλιφώνων ψαλτῶν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἀναδεικνύοντες τὸν πλοῦτον τῶν ἀριστουργημάτων τῆς βυζαντινῆς ὑμνογραφίας, τὰ ὁποῖα ἱεροὶ μελωδοὶ ἐνέδυσαν μὲ ἤχους μεταρσιοῦντας τὴν ψυχὴν τοῦ πιστοῦ ἀπὸ τῆς γῆς ἄνω, καὶ προσφέροντας ὄχι στιγμιαίαν συγκίνησιν ἢ προσωρινὸν ἐνθουσιασμὸν ἀλλὰ βαθεῖαν κατάνυξιν.

Ἔλαβον οἱ ἀείμνηστοι ἱεροψάλται ἀπὸ τὸν Θεὸν τὸ τάλαντον τῆς φωνῆς καὶ τὸ ἐκαλλιέργησαν ὄχι διὰ προσωπικὴν προβολὴν ἢ ἱκανοποίησιν ἀνθρωπίνης φιλοδοξίας, ἀλλὰ διὰ νὰ τὸ θέσουν εἰς τὴν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν πιστῶν• διὰ τῆς ἐν φόβῳ Θεοῦ καὶ ἐν σωφροσύνῃ ἐπιτελέσεως τοῦ ἱεροῦ αὐτῶν λειτουργήματος δὲν ἀπέβησαν «χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον», ἀλλ᾽ ἱεροφάνται τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ καὶ μιμηταὶ τῶν ἁγίων ἀγγέλων, ἔργον τῶν ὁποίων ἀποτελεῖ ἡ δοξολογία τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ.

Ἀφωσιωμένοι εἰς τὴν ἱερὰν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, ἐξέφρασαν καὶ μετέδωκαν μὲ πιστότητα τὸ πατριαρχικὸν ὕφος, τὸ ὁποῖον ἐκφράζει ἀκραιφνῶς τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἦθος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τὸ συνδυάζον τὴν σεμνότητα μὲ τὴν μεγαλοπρέπειαν, τὴν ὑπομονὴν μὲ τὴν ἐλπίδα, τὴν κατάνυξιν μὲ τὴν χαράν, τὴν ταπείνωσιν μὲ τὴν πνευματικὴν ἀνάτασιν καὶ τὴν ψυχικὴν εὐφροσύνην.

Μνημονεύοντες σήμερον ἡμεῖς τοῦ κόπου καὶ τῆς προσφορᾶς εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῶν ἀειμνήστων Ἀρχόντων Πρωτοψαλτῶν, Λαμπαδαρίων καὶ τῶν λοιπῶν ἱεροψαλτῶν τῶν διακονησάντων ἐν τοῖς ἱεροῖς ναοῖς τῆς μεγαλωνύμου ἡμῶν Πόλεως, εὐχόμεθα ὅπως ἐνώπιον τοῦ ἐπουρανίου θυσιαστηρίου συνεχίζουν νὰ ψάλλουν μετὰ τῶν ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων τὴν ᾠδὴν τῷ ἠγαπημένῳ Νυμφίῳ τῆς Ἐκκλησίας Χριστῷ, ὑμνοῦντες, ὡς καὶ ἐν τῷ ἐπιγείῳ αὐτῶν βίῳ, τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ.

Αἰωνία αὐτῶν ἡ μνήμη!