Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ

Ὁμιλία 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος 

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ. κ. Βαρθολομαίου 

εἰς τήν Ἐξόδιον Ἀκολουθίαν 

τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχείας κυροῦ Ἰγνατίου Δ' 

(Βηρυττός, 9 Δεκεμβρίου 2012). 

Μακαριώτατοι καί τιμιώτατοι ἀδελφοί Προκαθήμενοι καί ἀγαπητοί ἐκπρόσωποι τῶν Ἁγίων κατά τόπους Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε,
Σεβασμιώτατε Τοποτηρητά τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας,
Ἱερώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς, μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας,
Πατέρες, Ἀδελφοί καί Τέκνα ἐν Κυρίῳ,

"Μνήμη δικαίων μετ᾿ ἐγκωμίων[...], εὐλογία Κυρίου ἐπί κεφαλήν δικαίου" (Παροιμ. ι΄,7 καί 22). Λυπούμενοι οὐχί ὡς οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα, ἀλλά μετά συνοχῆς καρδίας, τελοῦμεν σήμερον πανδημεί τήν ἐξόδιον ἀκολουθίαν τοῦ μακαριστοῦ ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ ἡμῶν, ὑμετέρου δέ πνευματικοῦ πατρός γενομένου Πατριάρχου Ἀντιοχείας κυροῦ Ἰγνατίου, συμμετέχοντες ἐν μιᾷ καρδίᾳ ἅπας ὁ κλῆρος καί ὁ λαός, ἐπιλέγοντες μετά τοῦ Παροιμιαστοῦ "μακάριος ἄνθρωπος, ὅς εὗρε σοφίαν, καί θνητός, ὅς εἶδε φρόνησιν" (Παροιμ. γ΄ 13). 

Ὅμως ἡ ἐξόδιος αὕτη ἀκολουθία ἔχει συγχρόνως σταυροαναστάσιμον χαρακτῆρα. Κατά τήν στιγμήν ταύτην τοῦ ὑστάτου ἀποχαιρετισμοῦ καί ἀδελφικοῦ ἐν Χριστῷ ἀσπασμοῦ πρός τόν μακαριστόν Πατριάρχην αἰσθήματα δεδικαιολογημένης θλίψεως ἀνθρωπίνης, ἀλλά καί συγκεκρατημένης χαρᾶς διακατέχουν ἡμᾶς. Θλίψεως διά τήν ἀπώλειαν καί τόν ἀπορφανισμόν ἀπό ἑνός τοσοῦτον προσφιλοῦς ἀδελφοῦ ἡμῶν, ὁ ὁποῖος ἐκόσμησεν ἐπί δεκαετίας τήν κορυφήν τοῦ πρεσβυγενοῦς τούτου Πατριαρχείου, καί διά τό δυσαναπλήρωτον κενόν, τό ὁποῖον οὗτος καταλιμπάνει, εἰς μίαν περίοδον κρίσιμον διά τόν ἐν Συρίᾳ καί ἐν τῇ Χώρᾳ ταύτῃ Λαόν, μάλιστα δέ διά τό προσφιλές αὐτοῦ Ὀρθόδοξον ποίμνιον. 

Ἡ προσωπικότης τοῦ Πατριάρχου Ἰγνατίου καί ἡ γνησία ἀγάπη αὐτοῦ διά τόν λαόν ἐνεψύχουν πάντας πνευματικῶς καί ἠθικῶς, διότι ἐβλέπομεν εἰς αὐτόν τήν ἐνσάρκωσιν τῆς ἀρετῆς καί συγχρόνως τοῦ θάρρους καί τῆς Ὀρθοδόξου γενναιότητος, ὅτι ἡ ἐν Χριστῷ ἄρρητος ζωή δέν εἶναι οὐτοπία, δέν εἶναι "βουλή τήν ὁποίαν βουλεύονται οἱ ἄνθρωποι καί διασκεδάζει ὁ Κύριος" (πρβλ. Ἡσ. η΄,10), ἀλλά μία ἁπτή πραγματικότης. Διά τοῦτο ὁ ἁγιώτατος ἀδελφός ἡμῶν κατεῖχε πάντοτε τήν πρώτην θέσιν ἐν τῇ καρδίᾳ τῶν πιστῶν ἀδελφῶν καί τοῦ λαοῦ τῆς δικαιοδοσίας τῆς Ἐκκλησίας ταύτης, Ὀρθοδόξου, ἑτεροδόξου καί ἑτέρων θεωριῶν καί διδασκαλιῶν, τέκνων τοῦ ἑνός παντοκράτορος Θεοῦ, τοῦ "κτίστου καί δημιουργοῦ τῶν ἁπάντων" (Εὐχή τῶν Κατηχουμένων Θείας Λειτουργίας τῶν Προηγιασμένων).

Συγχρόνως, ὅμως, κατά τήν στιγμήν ταύτην αἰσθανόμεθα βαθεῖαν πνευματικήν χαράν, διότι ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας καί τό πλήρωμα αὐτῆς ἀποκτοῦν εἰς τόν οὐρανόν ἕνα ἔτι θερμόν πρέσβυν καί μεσίτην, ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Κυρίου, διότι ὁ ἐκλεκτός Αὐτοῦ δέν ἐκοπίασεν εἰς κενόν (Ἡσ. ξε΄,23). 

Ὁ προσφιλής ἀδελφός καί συλλειτουργός ἡμῶν μετέβη εἰς τόν οὐρανόν διά νά συνεχίσῃ ἐκεῖ τήν ἀκατάπαυστον τέλεσιν τῆς θείας μυσταγωγίας, τήν ὁποίαν τοσοῦτον ἠγάπησεν ἐνταῦθα καί ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ διεφύλαττεν ἐμπράκτως, ὅσον ἐπέτρεπον αὐτῷ αἱ σωματικαί του δυνάμεις. Νῦν τό ἀσθενές σαρκίον δέν ἐμποδίζει αὐτόν εἰς τήν ἀέναον θείαν ἱερουργίαν, ἀλλά ἐλεύθερος τοῦ βάρους τῆς θνητότητος καί τῆς φθορᾶς μυσταγωγεῖται ὑπό τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου εἰς τήν μακαρίαν ἐκείνην πόλιν, ἔνθα "Κύριος ὁ Θεός ὁ παντοκράτωρ ναός αὐτῆς ἐστι, καί τό ἀρνίον" (Ἀποκ. κα΄, 22-23). Ἤδη εὑρίσκεται ἐν Ἱερουσαλήμ ἐπουρανίῳ, καί μυριάσιν ἀγγέλων" (Ἑβρ. ιβ΄, 22), "βασιλεῖ τῷ μεγάλῳ παριστάμενος καί τοῦ ἐκεῖθεν φωτός πληρούμενος", ὡς λέγει ὁ ἐκ τῶν προκατόχων ἡμῶν ἐν τῷ Θρόνῳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος περί τοῦ ἀδελφοῦ του Καισαρίου. 

Ἡ ἀφοσίωσις τοῦ Πατριάρχου εἰς τήν λειτουργικήν ζωήν καί ἡ τέλεσις τῆς Θείας Εὐχαριστίας, παρά τάς δυσχερείας τάς ὁποίας συχνάκις δημιουργοῦν αἱ εὐθῦναι τοῦ Πατριαρχικοῦ ἀξιώματος, ἦσαν ἕν χαρακτηριστικόν τοῦ βίου αὐτοῦ, τό ὁποῖον ἠκολούθει αὐτόν ἕως τέλους. Ἀληθῶς ἦτο ὁ κόσμος αὐτοῦ, ὅστις εἵλκυε πάντας, καί ἡ Ἐκκλησία Ἀντιοχείας δύναται νά καυχᾶται σήμερον διότι ἐποίμανεν αὐτήν ἕν τοιοῦτον πνευματικόν ἀνάστημα. Ἦτο τό σέμνωμα καί ἐγκαλλώπισμα τῆς Ἱεραρχίας, μέ διορθόδοξον φήμην καί ἐργασίαν, καί ἀληθής εὐλογία Θεοῦ διά τό πολύπαθον Σῶμα Του, τό ὁποῖον ὑπηρέτησε πλήρης αὐταπαρνήσεως καί ἀνιδιοτελείας καί ἐν σεβασμῷ ἀπολύτῳ πρός τό συνοδικόν σύστημα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Γαλήνιος, νήφων, μετ᾿ ἐλπίδος εἰς τήν Χάριν καί τό Ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί χριστιανικῆς ἀξιοπρεπείας, ἀντιμετώπισε τήν ἀσθένειαν τῆς σαρκός καί τοῦ γήρατος καί παρέδωκε τήν ψυχήν του εἰς τόν Χριστόν, τόν Ὁποῖον ἐκ νεότητος ἠγάπησε καί διηκόνησεν εἰς τό πρόσωπον τῶν ἀδελφῶν του ὡς ἐκκλησιαστικός ἀνήρ καί ποιμήν.

Ὁ μακαριστός Πατριάρχης Ἀντιοχείας διηκόνησε καί ἐποίμανε τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ἀντιοχείας ἐν μιᾷ ἰδιαιτέρως δυσχειμέρῳ περιόδῳ. Καθ᾿ ὅλην ὅμως τήν περίοδον ταύτην ἀνταπεξῆλθεν ἐπαξίως εἰς ὅλας τάς δυσχερείας καί ἔδωκε μίαν μαρτυρίαν ταπεινώσεως, ἀγάπης, θυσίας, τιμιότητος καί δικαιοσύνης. Ἀντιμετώπισεν ὅλα τά δεινά, τά ὁποῖα ἐπέπεσον, ἰδιαιτέρως κατά τά τελευταῖα ἔτη τῆς ζωῆς αὐτοῦ, εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί τόν ἀγαπητόν ἐν Λιβάνῳ καί ἐν Συρίᾳ λαόν, μέ τρόπον εὐαγγελικόν καί ἦθος ὑψηλόν, ἐβίωσε τά παθήματα τοῦ λαοῦ ὡς ἰδικά του καί ὑπῆρξεν ἡ παρηγορία του. Ἤρθη εἰς τό ὕψος τῶν περιστάσεων καί ἐκράτησεν ἀλώβητον τό κῦρος τῆς Ἐκκλησίας τόσον εἰς τόν λαόν της, ὅσον καί εἰς πᾶν καλοπροαίρετον μέλος τῆς διεθνοῦς κοινότητος. Ὁ μακαριστός Πατριάρχης, γνήσιος ἐκφραστής τῆς Αὐτοαληθείας, τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀπέδειξεν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν περιορίζεται ἐντός τῶν στενῶν ἐθνικῶν ὁρίων, ἀλλά ἐναγκαλίζεται πάντα ἄνθρωπον καί μοχθεῖ διά τήν ἐπικράτησιν τῆς εἰρήνης, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἀγάπης καί τῆς καταλλαγῆς μεταξύ ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀληθινή πηγή παραμυθίας τοῦ λαοῦ. Εἶναι αὐτή ἡ ὁποία δέν τόν ἐγκαταλείπει εἰς τάς θλίψεις του, δέν διαψεύδει τάς ἐλπίδας καί προσδοκίας του, διότι ἀρχηγός της εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, τόν ὁποῖον τοσοῦτον ἠγάπησεν ὁ μακαριστός Πατριάρχης καί μετ' Αὐτοῦ παρέμενε πάντοτε ἡνωμένος διά τῆς προσευχῆς, διακηρύσσων μέ τό θάρρος τῆς γνώμης του πρός τήν παγκόσμιον κοινήν γνώμην πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν ὅτι "ἀνδρεῖος ἐν ἀσεβείαις συκοφαντεῖ πτωχούς" (Παροιμ. κη΄, 3), ἐκφράζων τοιουτοτρόπως μίαν πραγματικότητα. Ἐμόχθησε διά τόν λαόν, ἔζησεν ὡς εἷς ἁπλοῦς πιστός, μέ λιτότητα καί ἄκραν ἐγκράτειαν, ἠγωνίσθη ὅλαις δυνάμεσι διά τήν ἀνακούφισίν του, διά τήν προστασίαν του, διά τήν ἐπίλυσιν τῶν ζωτικῶν προβλημάτων του μέ τρόπον δίκαιον καί βιώσιμον. Ὅλοι ὅσοι ἔσχομεν τό προνόμιον νά γνωρίσωμεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς τόν μακαριστόν Πατριάρχην Ἰγνάτιον ἐθαυμάσαμεν τήν σεμνότητα καί τό θάρρος του, τόν ἐν πτωχείᾳ πλοῦτον του, τήν ἐν νηστείᾳ τρυφήν του, τήν ἐν σιωπῇ πολλάκις καί προσευχῇ εὐγλωττίαν του, τόν στεντόρειον λόγον του ὁσάκις ἔκρινεν ὁ ἴδιος σκόπιμον καί τήν μέριμνάν του "περί ὀνόματος, αὐτό γάρ σοι διαμενεῖ ἤ χίλιοι μεγάλοι θησαυροί χρυσίου" (Σοφ. Σειράχ μα΄,12). Πρᾷος, ταπεινός καί εἰρηνικός, ἀνεδείχθη ὑπόδειγμα βίου δι᾿ ὅλον τόν λαόν. Ὁ Κύριος κατά τήν ἀψευδῆ ὑπόσχεσίν Του ἐπέβλεψεν "ἐπί τόν ταπεινόν καί ἡσύχιον καί τρέμοντα τούς λόγους" (Ἡσ. μς΄, 2) Αὐτοῦ καί ἐχαρίτωσε τόν μακαριστόν Πατριάρχην διά πολλῶν χαρισμάτων, καταστήσας αὐτόν πηγήν ἀνακουφίσεως πνευματικῆς, ἁγιασμοῦ καί εὐλογίας διά τήν Ἐκκλησίαν Του. Περί αὐτοῦ ἴσχυον οἱ λόγοι τοῦ προκατόχου ἡμῶν ἐν τῷ Πατριαρχικῷ Θρόνῳ Κωνσταντινουπόλεως Ἱεροῦ Χρυσοστόμου διά τόν Ἅγιον Μελέτιον, Πατριάρχην Ἀντιοχείας: "Οὐ διδάσκων μόνον, οὐδέ φθεγγόμενος, ἀλλά καί ὁρώμενος ἁπλῶς, ἱκανός ἦν ἅπασαν ἀρετῆς διδασκαλίαν εἰς τήν τῶν ὁρώντων ψυχήν εἰσαγαγεῖν". 

Ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, ὡς ἀδελφή φιλόστοργος τῆς Ἀντιοχειανῆς Ἐκκλησίας, συμμετέχει εἰς τήν θλῖψιν αὐτῆς διά τήν ἀπώλειαν ἑνός ἀληθῶς πνευματοφόρου ἀνδρός καί ἐκλεκτοῦ ποιμένος, τοῦ ὁποίου ὁ φάρυγξ ἐμελέτησεν ἀλήθειαν, ἦσαν δέ ἐβδελυγμένα εἰς αὐτόν χείλη ψευδῆ" (πρβλ. Παροιμ. η΄ 7) καί ὁ ὁποῖος ἐπί τοσαῦτα ἔτη καθωδήγησε τό πολυπαθές αὐτῆς ποίμνιον εἰς νομάς σωτηρίους, εἰς τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου καί τοῦ ἁγίου θελήματός Του. Ἐκφράζομεν τάς θερμάς συλλυπητηρίους ἡμῶν εὐχάς πρός ἅπαντα τά μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί τόν λαόν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας, τόν ἐν Συρίᾳ καί ἐν Λιβάνῳ.

Θεωροῦμεν χρέος τῆς ἡμετέρας Μετριότητος κατά τήν στιγμήν ταύτην τοῦ ὑστάτου ἀσπασμοῦ πρός τόν ἁγιώτατον ἀδελφόν ἡμῶν, τόν ὁποῖον θά προσφέρωμεν ἐντός ὀλίγου ἅπαντες, νά ἑνώσωμεν καί ἡμεῖς τάς διαπύρους ἡμῶν εὐχάς μετά τάς ἰδικάς του θεοπειθεῖς εὐχάς ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ ἐκλεκτοῦ λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας ταύτης καί ὅλης τῆς εὐαισθήτου ταύτης περιοχῆς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Ἀπευθύνομεν εἰς τόν Θεόν θερμήν δέησιν καί προσευχήν νά φωτίσῃ τούς κοσμοκράτορας καί ἰσχυρούς τῆς γῆς, ὥστε ἡ ἐπίλυσις τῶν προβλημάτων τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς ταύτης νά γίνῃ μετά δικαιοσύνης καί σεβασμοῦ εἰς τήν ἱστορίαν τῶν λαῶν καί φυλῶν αὐτῆς, ἐν τῇ ἀγάπῃ πάντοτε τοῦ ἑνός Θεοῦ, καθότι "αἴσθησις δικαίων εὔοδος· ἐν ἀγαθοῖς δικαίων κατώρθωσε πόλις, στόμασι δέ ἀσεβῶν κατεσκάφη" (Παροιμ. ια΄ 9-11). Θεωροῦμεν ἀσφαλῶς χρέος τῆς παγκοσμίου κοινότητος τήν διαφύλαξιν καί προστασίαν τῆς ἀνθρωπίνης κυρίως καί πρωτίστως ζωῆς, καί εἶτα τῶν πνευματικῶν καί ἱστορικῶν κέντρων καί ἐθνικῶν καί θρησκευτικῶν μνημείων τοῦ εὐρυτέρου τούτου χώρου, ἔνθα ἐπάτησαν οἱ ἄχραντοι πόδες τοῦ "Ἀχωρήτου" Κυρίου, τῆς "Χώρας τῶν Ζώντων", τῶν περικαλλῶν ἀρχαίων Ναῶν καί Μονῶν καί λοιπῶν θρησκευτικῶν χώρων λατρείας, τά ὁποῖα ἡ εὐσέβεια καί ἡ πίστις ἀνήγειρεν ἀνά τούς αἰῶνας ὡς διαχρονικά μνημεῖα πιστότητος καί ἀγάπης πρός τόν Θεόν τῶν ὅλων. Μετά βαθυτάτης θλίψεως πληροφορούμεθα ἐκ τῶν μέσων γενικῆς ἐνημερώσεως ὅτι καταστρέφωνται κατά τήν σύγχρονον ταύτην ἐποχήν, εἰς τήν ὁποίαν πάντες ὁμιλοῦν διά τόν σεβασμόν τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ὅσα μετά μυρίων κόπων ἔκτισαν οἱ μεγάλοι Ἅγιοι, οἱ εὐσεβέστατοι ἄρχοντες καί οἱ πιστότατοι προπάτορες αὐτοῦ τοῦ λαοῦ, γεγονός διά τό ὁποῖον ἰδιαιτέρως ἐθλίβετο καί ἐστενοχωρεῖτο, ὡς γνωρίζομεν, καί ὁ μακαριστός Πατριάρχης. Ἀληθῶς "μνήμη δικαίου μετ᾿ ἐγκωμίων", Σοί δέ, μακαριστέ ἀδελφέ Πατριάρχα Ἀντιοχείας, "ἀρκέσει ἡ μαρτυρία" τοῦ λαοῦ σου, καί νῦν ὄψει "τῷ φωτί ἐν ἀληθείᾳ", τῷ Κυρίῳ καθώς ἐστιν, τῷ κραταιῷ καί δυνατῷ καί παντοδυνάμῳ καί ἔχοντι ἐξουσίαν ζωῆς καί θανάτου.

Εὐχόμεθα ὁ πανάγαθος Θεός νά δεχθῇ τάς μεσιτείας αὐτοῦ καί πάντων ἡμῶν κατά τήν στιγμήν ταύτην τῆς παρουσίας του ἐνώπιον τοῦ Θρόνου Του, νά παύσῃ τάς καταστροφάς, νά χαρίσῃ εἰρηνικήν κατάστασιν καί νά διασώσῃ τήν ζωήν καί τήν εἰρήνην τοῦ συνανθρώπου -ἀνεξαρτήτως δόγματος ἤ θρησκευτικῆς πεποιθήσεως ἤ φυλῆς ἤ ἐθνικότητος-. Διαπύρως δεόμεθα, μετά τοῦ προκοιμηθέντος Πατριάρχου, ἵνα διαφυλάττῃ αὐτόν τόν λαόν, ὁ ὁποῖος μετά συγκινήσεως καί συντριβῆς καρδίας ἀποχαιρετᾷ σήμερον τόν Πατριάρχην του καί ἀναμένει μετ᾿ ἐλπίδος τήν συνάντησιν αὐτοῦ εἰς τήν ἀνέσπερον βασιλείαν τῆς ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἀπό πάσης ὁρατῆς καί ἀοράτου ἐπιβουλῆς. Ἐκ καρδίας εὐχόμεθα ἐπίσης ἵνα διατηρῇ τό φρόνημα αὐτοῦ ὑψηλόν, ἀδούλωτον καί μαρτυρικόν, ὡς θέλει τοῦτο ἡ μακραίων παράδοσις αὐτοῦ, ἀλλά καί οἱ θυσιαστικοί ἀγῶνες αὐτοῦ διά τήν ἐλευθερίαν. 

Ἰδιαιτέρως δεόμεθα ὅπως ὁ Θεός φωτίσῃ ἅπαντα τά μέλη τῆς προσφιλοῦς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας διά νά ἀναδείξουν ἕνα ἀντάξιον διάδοχον τοῦ μακαριστοῦ Πατριάρχου, ὁ ὁποῖος θά βαδίσῃ ἐπί τά ἴχνη τῶν ποδῶν αὐτοῦ καί θά συνεχίσῃ τό ἔργον του, φυλάττων τάς παρακαταθήκας του καί ζωντανήν πάντοτε τήν μνήμην τοῦ μακαρίου ἀνδρός. Εὐχόμεθα ἀπό τοῦδε οἱ ποιμαίνοντες τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ἀντιοχείας νά ρυθμίζουν τήν ζωήν των καί νά κατοπτρίζωνται πάντοτε εἰς τό φωτεινόν παράδειγμα τοῦ μεταστάντος Πρωθιεράρχου, διότι "κάτοπτρόν ἐστι πνευματικόν ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν μνήμη καί τῆς μακαρίας ζωῆς αὐτῶν ἱστορία", κατά τόν μέγαν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν Πατέρα Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον. 

Εἴθε ὁ πολυέλεος Θεός ἡμῶν νά ἀποδώσῃ εἰς τόν κοιμηθέντα ἐν Κυρίῳ ἀδελφόν καί συλλειτουργόν ἡμῶν τόν μισθόν τοῦ καλοῦ καί φρονίμου οἰκονόμου τῆς ἐμπεπιστευμένης ἀρχιερατικῆς χάριτος, ὅτι "παρ' Αὐτῷ πηγή ζωῆς καί ἐν τῷ φωτί Αὐτοῦ ὀψόμεθα φῶς" (πρβλ. Ψαλμ. λε΄,10), ἡ δέ μνήμη του νά παραμένῃ αἰωνία ἐνώπιον τοῦ δικαίου Κριτοῦ.

Παρακαλοῦμεν τόν μακαριστόν ἀδελφόν ἡμῶν ἐκ καρδίας νά δέεται διηνεκῶς ὅπως τά ἐν τῇ εὐλογημένῃ πρεσβυγενεῖ Ἐκκλησίᾳ ταύτῃ τέκνα του μένουν ἀμετακίνητα ἐν οἷς ἔμαθον καί ἐπιστώθησαν (Β´ Τιμ. γ΄, 14) παρ᾿ αὐτοῦ καί ἵνα ἀξιωθῶμεν ἅπαντες τοῦ θείου Ἐλέους καί ἀναφαιρέτου ἁγιασμοῦ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾯ ἡ δόξα καί τό κράτος καί ἡ σοφία καί ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις εἰς τούς ἀπεράντους αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.