Ο ΠΕΡΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΗΣ ΧΑΡΜΟΛΥΠΗΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ Δ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ «ΚΟΝΤΑΚΙΟ ΚΑΙ ΙΑΜΒΟΣ» 

† Μητροπολίτου ΠΕΡΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ 

Αἰσθάνομαι ζωηρά τήν ἐνθουσία τῶν βημάτων μου πού μέ φέρνουν στή Βλαχέρνα. Τά ὠθεῖ τό περιαύγασμα τοῦ μυστηρίου τῆς Πόλης. Καί πιό πολύ ἡ λαχτάρα τῆς συνάντησης μου μέ τήν Παναγία. Μέ τή Βλαχερνήτισσα Παναγία. 

Πάντα νοιώθω ξέχειλο μπροστά στήν Εἰκόνα Της τό χρονικό τῆς Ρωμηοσύνης, νά συμψάλλει μέ τόν ψαλτωδό στό κάθε «Χαῖρε». Στό κάθε «εὐχαριστῶ» πρός τήν Παναγία. «Χαῖρε» καί γιά τά τότε, «Χαῖρε» καί γιά τά τώρα. Καί πάντα «Χαῖρε». 

Μιά λέξη γεμάτη ποίηση. Μέ ὅλες τίς ἔννοιες καί τίς διαστάσεις. Ἕνας μονόλεκτος στίχος σέ ρυθμό εὐγνωμοσύνης. Καί μέ ρυθμούς πόθου καί πάθους. Ἕνας στίχος βγαλμένος ἀπό τά ἄδυτα τοῦ γένους. Ἀπό τό χρονολόγιο τῆς Πόλης. Καί χαραγμένος, ἀπ᾿ ὅλους ὅσοι ἀγρύπνησαν μέ τό ὄραμα της, γιά τήν ἀλήθεια της. Ὅσοι τραγούδησαν καί ἔκλαψαν γιά τήν Πόλη. Κι᾿ ὅσοι τή νοστάλγησαν κι᾿ ἀκόμη τή νοσταλγοῦν. 

Νά σκύψουμε στίς βουλές τῆς Σοφίας τοῦ Θεοῦ. Μέχρι νά νοιώσουμε τή Χάρη Του. Νά φυλλομετρήσουμε τίς Ἰνδικτιῶνες τῆς Ἐκκλησίας. Καί θά συναντήσουμε τούς Πατριάρχες γονατιστούς μπροστά στή Μεγαλόχαρη. Κι᾿ ἄν ἡ ματιά μας σκαρφαλώσει καί στά κάστρα, θά διαβάσουμε βασιλικές γραφές λατρείας τῆς Πόλης. Σάν μιά ἱκεσία στούς αἰῶνες λάμπει σέ κάθε ἀνατολή ἡ φράση: «Τήν Πόλιν Σου φύλαττε Θεοτόκε». «Ἡ ζωή εἶναι μνήμη». 

Στέκομαι σέ μιά στροφή ἑνός ποιήματος μου : 

«Πάνω στού γένους τό 

κῦμα 

κουστωδοί περπατώντας 

ὀρθοί 

γνώρισαν καί τήν 

«ἀρχή». 

Μ᾿ αὐτούς ξετυλίγω τό 

νῆμα», 

καί συναντῶ κάτι τό «ἡδύπικρο» σέ ὅσους ἔνιωσαν τόν παλμό πού τόν χαράζει στήν καρδιά ἡ μνήμη τοῦ χαμένου ὄμορφου. Καί συνεχίζουν νά τόν βιώνουν. 

Ἕναν τέτοιο παλμό χαρμολύπης μᾶς δημιουργεῖ ἀπόψε καί ἡ θύμηση τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ ποιητῆ Κωνσταντίνου Καβάφη. Εἴμαστε σύμψυχοι στόν ἡδύπικρο παλμό. Γι᾿ αὐτό καί ἐραστοῦ καί προσκυνητοῦ τῆς Πόλης. Ὅπως τή χάραξε μέσα του ἀπό κάποιο Βοσπορίτικο ἀκροθαλάσσι, ἡ ἁλμύρα τοῦ ρωμαίηκου ἔνστικτου. 

Τό Ζωγράφειο καί τά ἐκπαιδευτήρια Ε. Μαντουλίδη, ἀπό τή Θεσσαλονίκη, ἀλλά καί ἡ παρουσία τόσων ἄλλων φίλων μας, μᾶς συγκινοῦν τιμώντας μαζί τά 150 χρόνια (1863-1933) ἀπό τή γέννηση του. Ξαναφέρνουν στή μνήμη μας τά ἀξεπέραστα περασμένα. Τό φέγγος τῆς πολίτικης παιδείας.
 

Ἀπόψε, ἐδῶ στό ἁγιασμένο καί θαυματουργό αὐτό χαριτούργημα τῆς Ὀρθοδοξίας, τή Βλαχέρνα, δύο πτολίεθρα συνθέτουν τό χρῶμα τῆς βραδυᾶς. Κωνσταντινούπολη καί Ἀλεξάνδρεια. Ἀλλά καί ἔννοιες πολιτισμικές λατρείας καί παιδείας, πού στολίζουν καί 

τή βραδυά καί τό ὄνειρο, 

τό τρισκέλι καί τό Ἕδρανο, 

τούς χαιρετισμούς καί τό χαιρετισμό, 

τό Θεῖο καί τό ἀνθρώπινο, 

τό οὐράνιο καί τό ἐπίγειο, 

τήν Ὑμνωδία καί τήν ποίηση, 

τή Μελωδία καί τήν τεχνουργία, 

τό Τροπάριο καί τόν στίχο, 

τό Κοντάκιο καί τόν Ἴαμβο, 

τό ρυθμό καί τό μέτρο, 

τήν αἰωνιότητα καί τόν χρόνο. 

Στήν προσευχή πρός τόν Χριστό, μπροστά στήν εἰκόνα του ὑπάρχει καί ἡ φράση: 

«Διανάστησον δέ ἡμᾶς ἐν τῷ καιρῷ τῆς προσευχῆς ............». 

Σημαίνει, ἐγκαρδίωσε μας, ἐμψύχωσε μας, ξύπνησε τό μυαλό μας. Νά νοιώσουμε τήν ἀλήθεια Σου, Χριστέ μου. Νά θυμηθοῦμεν καί τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας. 

Tέτοια ὥρα, εἶναι ἡ ὥρα τοῦ Ἀκαθίστου. Ὥρα ἐγκαρδίωσης. Ὥρα ἐμψύχωσης. Ὥρα συνάντησης μέ τόν Χριστό καί τήν Παναγία. 

Διακρίνω τόν ποιητή Κωνσταντῖνο Καβάφη στά Ἀνάκτορα τῶν Βλαχερνῶν, (τόν ΙΔ’ αἰώνα) νά τόν συγκινεῖ, λόγῳ τοῦ «ταλαίπωρου τότε Κράτους», ἡ φτωχική στέψη τοῦ Ἰωάννη Καντακουζηνοῦ καί τῆς Εἰρήνης Ἀνδρονίκου Ἀσάν (Ποίημα του, «ἀπό ὑαλί (γιαλί) χρωματιστό»). 

Τί θάλεγε ὅμως σήμερα ἀπό τή Βλαχέρνα, βλέποντας στό «ταλαίπωρο κράτος» καί μάλιστα στό χῶρο τῆς Παιδείας, ὁ Ἑλλαδισμός νά κατατρώει τόν Ἑλληνισμό καί νά θέλει νά σκοτώσει τόν Ὅμηρο; Ἀλλάζοντας τή λέξη «Ἑστία» μέ τή λέξη «Βλαχέρνα» σέ μιά στροφή ποιήματος τοῦ Ἰωάννη Πολέμη πού τό ἐπιγράφει «ὁ Λύχνος», ἕνα αἰώνα σχεδόν πρίν διαβάζω: 

«Τι κι᾿ ἄν περνοῦν ἀγύριστα τά χρόνια μέσ᾿ στῆς Βλαχέρνας τόν ἄχραντο ναό, ἄγρυπνο κερί μέ μιά λάμψη αἰώνια φωτίζει τόν προσκυνητή λαό» .