ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΗ ΑΦΙΞΕΙ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΗΝ ΕΣΘΟΝΙΑ

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, επί τη αφίξει του στο Τάλλιν της Εσθονίας (4-9-2013) χοροστάτησε σε Δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. 

Τα φωτογραφικά στιγμιότυπα από την Δοξολογία είναι του Gennadi Baranov. 

Ὁμιλία 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος 

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ. κ. Βαρθολομαίου κατὰ τὴν Συνάντησιν Αὐτοῦ 

μετὰ τοῦ Κλήρου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Ἐσθονίας 

εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Συμεὼν 

(7 Σεπτεμβρίου 2013) 

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ταλλίνης καὶ πάσης Ἐσθονίας κύριε Στέφανε, 

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί, 

Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, λειτουργοὶ τοῦ θυσιαστηρίου, 

Ὁπόσον ἐλπιδοφόρον εἶναι διὰ τὸν κόσμον μας τὸ μήνυμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς ἐν Ρώμῃ χριστιανοὺς ὅτι «οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν ἐν Χριστῷ, ὁ δὲ καθ᾿ εἷς ἀλλήλων μέλη» (Ρωμ. 12, 5-6)! Αὐτοῦ τοῦ μηνύματος δὲ εἴμεθα ἀποδέκται πάντες, ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν καὶ ἐνεκεντρίσθημεν κατὰ τὸ ἄπειρον ἔλεος καὶ τὴν ἀνεξιχνίαστον φιλανθρωπίαν τοῦ Κυρίου εἰς τὴν καλλιέλαιον τῆς Ἁγιωτάτης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. 

Καὶ νῦν, συναχθέντες εἰς τὸν ἱερὸν τοῦτον ναὸν τοῦ ἁγίου Συμεών, φανεροῦμεν αὐτὴν τὴν ἀλήθειαν, ὅτι δηλαδὴ εἴμεθα μέλη ἐκ μέρους τοῦ μυστικοῦ Σώματος τοῦ Κυρίου, ὅστις ἐγένετο ἄνθρωπος ἵνα ἡμᾶς θεοποιήσῃ, ζῶντας καὶ πορευομένους εὐαγγελικῶς. 

Τὴν ἑνότητα ταύτην ζῶμεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ καὶ συλλειτουργοί. Ὁ κάθε χριστιανός, πολλῷ δὲ μᾶλλον ὁ κληρικός, ἁρμόζεται μιᾷ γυναικί, τῇ Ἐκκλησίᾳ, καὶ ἑνὶ ἀνδρί, τῷ Χριστῷ, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ οὐρανοβάμονος Ἀποστόλου Παύλου (πρβλ. Κορ. Β΄ 11, 2). Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, εἰς τὰς ἐνορίας μας, εἰς τοὺς ναούς μας, ζῶμεν αὐτὴν τὴν ἑνότητα, τὴν ὁποίαν μᾶς ἐχάρισεν ὁ Χριστὸς μὲ τὸ τίμιον αἷμα Του. Αὕτη ἡ ἑνότης εἶναι τὸ πλέον ἀνεκτίμητον δῶρον δι᾿ ἡμᾶς καὶ ὀφείλομεν νὰ ἀγωνισθῶμεν μὲ ὅλας τὰς δυνάμεις μας καὶ μὲ πᾶσαν θυσίαν νὰ διαφυλάξωμεν αὐτό. 

Ὁ τρόπος δὲ μὲ τὸν ὁποῖον διαφυλάσσεται ἡ ἑνότης τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐκπληροῦται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐν τῇ ζωῇ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀσφαλῶς ἡ ὑπακοή. Ἡ ὑπακοὴ εἶναι τὸ μέσον τὸ ὁποῖον μᾶς ἔδωκεν ὁ Θεὸς διὰ νὰ γνωρίσωμεν τὸ θέλημά Του. Ἡ ὑπακοὴ εἶναι ἡ μόνη ἀσφαλὴς ὁδός, διὰ τῆς ὁποίας ἐπιτυγχάνομεν τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὑπακοὴ εἶναι περιεκτικὴ ὅλων τῶν ἐντολῶν, συνοψίζει, ἀνακεφαλαιοῖ αὐτὰς καὶ ὑπερέχει πασῶν τῶν ἐντολῶν.

Ὅταν δὲ ὁμιλῶμεν περὶ ὑπακοῆς, ἐννοοῦμεν τὴν ὑπακοὴν εἰς τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἐταξεν ἡ Ἐκκλησία ὡς ἀνώτερα ἱεραρχικῶς: οἱ λαϊκοὶ ἐν ταῖς ἐνορίαις ὑπακούουν εἰς τοὺς ἱερεῖς, οἱ ἱερεῖς εἰς τοὺς ἐπισκόπους, οἱ ἐπίσκοποι εἰς τὴν Σύνοδον, ἡ Σύνοδος εἰς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως, εἰς τὴν ὁποίαν ὑπάγεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἐσθονίας, μετὰ τὴν χορήγησιν εἰς αὐτὴν τοῦ αὐτονόμου πρὸ ἐνενήκοντα ἐτῶν, διὰ τῆς πράξεως τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου τῆς ἡμετέρας Μετριότητος Μελετίου Δ΄ καὶ μετὰ τὴν ἀνασύστασιν αὐτοῦ ἐν ἔτει 1996. 

Ἡ ὑπακοὴ ὡσαύτως ἔχει καὶ τὸν προσωπικὸν χαρακτῆρα τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ὑποβολῆς ἐρωτήσεων πρὸς τὸν πνευματικὸν πατέρα, μέσῳ τοῦ ὁποίου ὁ Θεὸς δεικνύει εἰς τὸν ἐρωτῶντα τὴν ὁδόν Του. Ὁ πνευματικὸς πατὴρ δύναται νὰ εἶναι καὶ ἓν πρόσωπον, ἀνεξαρτήτως τῆς ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ὁποῖον ἐπιλέγομεν συχνάκις μετὰ ἀπὸ ἀρκετὴν βάσανον, ὡς κατάλληλον διὰ νὰ μᾶς χειραγωγήσῃ πνευματικῶς, νὰ μᾶς ἁγιάσῃ, νὰ μᾶς ἑνώσῃ μὲ τὸν Θεόν. Εἶναι εἷς πνευματικὸς ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος μᾶς ἀναπαύει, αἴρει τὰς ἁμαρτίας μας, αἰσθανόμεθα πλησίον του ἄνεσιν, ἐμπιστοσύνην καὶ ἀσφάλειαν, ἀνοίγομεν εἰς αὐτὸν τὴν καρδίαν μας καὶ εὑρίσκομεν ἀπαντήσεις εἰς τὰ ἐρωτήματά μας. Ἡ σχέσις μας ὅμως μὲ τὸν πνευματικόν, εἰς τὴν περίπτωσιν κατὰ τὴν ὁποίαν οὗτος δὲν ταυτίζεται μὲ τὸν Προϊστάμενον ἡμῶν ἱεραρχικῶς κληρικόν, ἀσφαλῶς δὲν καταργεῖ τὴν ὑπακοὴν εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν καὶ ἱεραρχίαν καὶ ὁ καλὸς πνευματικὸς διδάσκει καὶ μανθάνει εἰς τὰ πνευματικὰ τέκνα του αὐτὴν τὴν ὑπακοήν, τοὺς ἐμπνέει αὐτὸ τὸ ὁποῖον δυνάμεθα μὲ μίαν λέξιν νὰ εἴπωμεν ἐκκλησιαστικὸν φρόνημα. 

Ἡ ὑπακοὴ εἶναι ὡσαύτως καὶ μία ἀρετὴ ἥτις ἐξασκεῖται ὑπὸ τῶν ἐγγάμων χριστιανῶν καὶ ἐντὸς τῆς οἰκογενείας, εἴτε εἶναι κληρικοί, εἴτε ὄχι, μὲ τὴν διαφορὰν ὅτι ἐδῶ, δεδομένου ὅτι κατὰ τοὺς λόγους πάλιν τοῦ Ἀποστόλου ὁ ἀνὴρ εἶναι ἡ κεφαλὴ τῆς γυναικὸς καὶ ἡ γυνὴ ὑποτάσσεται εἰς τὸν ἄνδρα, ἡ ὑπακοὴ νοεῖται κυρίως ὡς θυσιαστικὴ ἐκκοπὴ τοῦ θελήματός μας, χάριν τῶν ἄλλων μελῶν τῆς οἰκογενείας μας, τῆς συζύγου, τῶν τέκνων ἢ καὶ ἄλλων, μὲ σκοπὸν τὴν διαφύλαξιν τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἑνότητος αὐτῆς καὶ ἐν τέλει τὸν προσωπικὸν ἁγιασμόν μας. Ἡ ὑπακοὴ εἶναι μόνιμος πηγὴ ἁγιασμοῦ διὰ τὸν ἄνθρωπον. Κατὰ τὴν διάθεσιν τὴν ὁποίαν ἔχει αὐτὸς νὰ κόψῃ τὸ θέλημά του, χάριν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀδελφῶν του, φανεροῦται καὶ τὸ μέτρον τῆς ἀγάπης του πρὸς αὐτοὺς καὶ ἡ ἀπάρνησις τοῦ ἐγώ. Ἡ παρακοὴ ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας διασπᾷ τὸν ἄρραφον χιτῶνα τοῦ Χριστοῦ, μᾶς φέρει εἰς σύγκρουσιν μὲ τὴν ἑνότητα τοῦ σώματός Του, εἰσάγει ἀφύσικον διαίρεσιν εἰς αὐτὸ καὶ ἐν τέλει μᾶς ὁδηγεῖ ἐκτὸς τοῦ θελήματος καὶ τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ. 

Ταυτοχρόνως, εἶναι ἀπαραίτητον νὰ ἀγωνιζώμεθα νὰ βελτιώνωμεν συνεχῶς τὴν πνευματικήν μας κατάρτισιν, διὰ τῆς μελέτης τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι εἶναι πάντοτε διαχρονικοὶ καὶ δὲν χρήζουν ἐπικαιροποιήσεως. Ὁ λόγος αὐτῶν εἶναι μάχαιρα δίστομος καὶ τὰ ρήματά των γλυκύτερα ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον, ὡς προερχόμενα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, διὰ τοῦ Ὁποίου οἱ ἅγιοι πατέρες συνελάμβανον ταῦτα. 

Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἱεράρχαι καὶ ὅσιοι, εἶναι αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι μᾶς δεικνύουν τὴν ὁδὸν τῆς ἑνώσεως μετὰ τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τοῦτο τὰ ἔργα των οὐδέποτε παλαιοῦνται, ἀλλὰ ἐντὸς ἑνὸς συνεχῶς μεταβαλλομένου καὶ ἐξελισσομένου κόσμου διατηροῦν μοναδικὴν καὶ ἀνεπανάληπτον ἀξίαν. Εἶναι ἱκανὰ νὰ δώσουν ἀπαντήσεις εἰς ὅλα τὰ ἐρωτήματα τοῦ ἀνθρώπου, ἀνεξαρτήτως τῆς προόδου τῆς τεχνολογικῆς γνώσεως. 

Ἂς μὴν τρομάζωμεν καὶ ἂς μὴ συγκινώμεθα, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, ἀπὸ τῆς ραγδαίας τεχνολογκῆς προόδου τῆς ἐποχῆς μας. Ἡ πρόοδος αὕτη δεικνύει καὶ τὴν ἀνασφάλειαν τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, τὴν ἀπομάκρυνσιν αὐτοῦ ἀπὸ τὸν Θεόν. Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας λέγουν ὅτι ὁ πρῶτος ὁ ὁποῖος κατέφυγεν εἰς τὴν τεχνολογίαν ἦτο ὁ Κάιν. Καὶ τοῦτο διότι εἶχεν ἀπολέσει ὁλοκληρωτικῶς τὴν ζωντανὴν σχέσιν του μὲ τὸν Θεόν, ὁ Ὁποῖος εἶναι διὰ τὸν ἄνθρωπον τὰ πάντα, ζωὴ καὶ φῶς καὶ ἔρως, καὶ προσεπάθει νὰ ὑποκαταστήσῃ τὴν ἔλλειψίν Του διὰ τῆς χειρωνακτικῆς τέχνης καὶ ἐργασίας. Ὅσον ὅμως περισσότερον στηρίζεται ὁ ἄνθρωπος εἰς τὴν τεχνολογίαν, τόσον περισσότερον λησμονεῖ καὶ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁπόσοι μεταγενέστεροι Κάιν ἔκτοτε δὲν ἀφιέρωσαν τὴν ζωήν των εἰς τὴν ἐπινόησιν μέσων ἐπιβολῆς καὶ καταδυναστεύσεως τοῦ ἀδελφοῦ των ἢ καταστροφῆς του; 

Ὀφείλομεν ὡς ἐκκλησιαστικοὶ ἐργάται νὰ θέσωμεν ἡμᾶς αὐτοὺς εἰς τὴν θέσιν τοῦ νεαροῦ Τιμοθέου καὶ νὰ ἐπιδείξωμεν ἰδιαιτέραν ἀγάπην καὶ ἐπιμέλειαν εἰς τὴν ἐμβριθῆ μελέτην τῶν ἁγιογραφικῶν κειμένων, ὥστε βαθμηδὸν νὰ σοφισθῶμεν τὴν πνευματικὴν σοφίαν καὶ νὰ δυνηθῶμεν νὰ σωθῶμεν διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ νεαρὸς μαθητὴς τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὑπακούσας εἰς τὴν προτροπὴν τοῦ διωκομένου διδασκάλου του, πλουσίως ἤρδευσε τὴν ψυχήν του διὰ τῶν ναμάτων τῶν θείων Γραφῶν καὶ ἐγένετο ἅγιος ἐργάτης δόκιμος τῆς νεοσυστάτου Ἐκκλησίας. Εἴθε καὶ ὑμεῖς ἅπαντες νὰ ἀξιωθῆτε τῆς χαρᾶς τὴν ὁποίαν παρέχει ἡ μελέτη τῶν Ἱερῶν Γραφῶν καὶ πατερικῶν συγγραμμάτων καὶ νὰ ἐπιτύχητε τὸν ὁλοτελῆ ἐν Χριστῷ ἁγιασμόν σας. 

Ὡσαύτως, ὡς κληρικοί, δὲν πρέπει νὰ λησμονῶμεν ὅτι εὐλογία δὲν εἶναι μόνον νὰ οἰκοδομῶμεν καὶ νὰ εὐπρεπίζωμεν τοὺς ναοὺς τοῦ Κυρίου. Ἀσφαλῶς καὶ αὐτὸ εἶναι ἔργον θεάρεστον, ἁγιαστικόν. «Κύριε, ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου καὶ τόπον σκηνώματος δόξης σου» (Ψαλμ. κς΄,8). Ὅμως, μεγαλυτέρα εὐλογία εἶναι νὰ οἰκοδομῶμεν τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ἡμῶν, νὰ καθαίρωμεν τὴν εἰκόνα Του εἰς τὸν ἑαυτόν μας καὶ νὰ τὴν ἀποδίδωμεν εἰς Αὐτὸν λάμπουσαν. Σήμερον, ὅσον ποτὲ ἄλλοτε, εἶναι ἀνάγκη νὰ δώσωμεν τὴν μαρτυρίαν μας, μαρτυρίαν ὄχι λόγου καὶ θεωρίας, ἀλλὰ μαρτυρίαν ζωῆς. Ἐὰν ἡμεῖς ἐπιτύχωμεν τὴν ἐν Χριστῷ τελείωσιν, τότε τὸ ἔργον μας εἰς τὰς ἐνορίας μας θὰ γίνῃ εὔκολον. Τότε αἱ ἐνορίαι μας θὰ γίνουν ἰατρεῖα, ὅπου θὰ εὑρίσκουν οἱ ἄνθρωποι τὴν θεραπείαν τοῦ καλοῦ ἰατροῦ, τοῦ Δεσπότου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἂς ἀγωνισθῶμεν νὰ εἶναι αἱ ἐνορίαι μας τόποι ἀγάπης, ἀνεκτικότητος, συνδιαλλαγῆς καὶ ἀμοιβαίας κατανοήσεως. Δὲν πρέπει ἐντὸς αὐτῶν νὰ ἐμφανίζωνται ἴχνη φανατισμοῦ, συντηρητισμοῦ ἢ στενότητος πνεύματος, διότι, ὅταν ἐμφανίζωνται τοιαῦτα φαινόμενα ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας, ἀποτελοῦν ἀπόδειξιν ὅτι ἡ ἀγωγή της δὲν εἶναι ὀρθή. Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ εἶναι ἀνοικτὴ εἰς ὅλον τὸν κόσμον, νὰ δίδῃ εἰς αὐτὸν ἐλπίδα καὶ νὰ ἐμπνέῃ εἰς αὐτὸν αἰσιοδοξίαν. 

Πρὸς τοῦτο προτρέπομεν πατρικῶς ὑμᾶς: Ἀγωνισθῆτε νὰ μεταδώσητε εἰς τὸν Ἐσθονικὸν λαὸν τὴν ὀρθόδοξον πνευματικότητα, διότι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ ἐλπίς του. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ ψυχὴ τοῦ λαοῦ καὶ ἐὰν αὐτὴ μεγαλύνηται καὶ κρατύνηται, τότε καὶ ὁ λαὸς θὰ ὠφελῆται καὶ θὰ ὁδηγῆται εἰς τὴν ἀλήθειαν. Ὡς ὀρθόδοξοι ἔχομεν λάβει τὴν σφραγῖδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατὰ τὸ Ἅγιον Βάπτισμα. Πρέπει ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ ἐνορία μας, νὰ γίνῃ ὁ χῶρος ὅπου ἡ ἀγάπη, τὴν ὁποίαν ἐκήρυξεν ὁ Χριστός, θὰ ἐφαρμόζηται εἰς τὴν καθημερινὴν ζωήν. Ἡ ἀγάπη αὕτη εἶναι ἱκανὴ νὰ λύσῃ καὶ τὰ πλέον δυσχερῆ προβλήματα καὶ νὰ φυτεύσῃ τὸν παράδεισον εἰς τὴν γῆν. 

Μὲ τὰς σκέψεις ταύτας ἐκφράζομεν ἀπὸ καρδίας πᾶσιν ὑμῖν τὰς θερμὰς εὐχαριστίας μας διὰ τὴν θερμὴν καὶ φιλόξενον ὑποδοχήν σας, ἀντανακλῶσαν τὴν λεπτότητα καὶ τὸν ἐσωτερικὸν πλοῦτον τῆς καρδίας σας. Ὑψοῦντες πατρικῶς καὶ δεητικῶς τὴν δεξιὰν ἡμῶν, εὐλογοῦμεν πάντας, ἐξαιτούμενοι μόνιμον τὴν γλυκεῖαν παράκλησιν καὶ τὴν ἔκχυσιν τῶν ποταμῶν τῶν δωρεῶν καὶ χαρίτων τῆς Κυρίας Θεοτόκου, Ἧς τὸ Γενέθλιον αὔριον θὰ ἑορτάσωμεν, καὶ ἰδιαιτέρως εὐχόμεθα εἰς τὸν ἅγιον ἀδελφὸν καὶ συλλειτουργὸν ἡμῶν καὶ ποιμενάρχην σας κύριον Στέφανον νὰ χαρίζῃ εἰς αὐτὸν ὁ Θεὸς ἔτη πολλὰ καὶ ὑγιεινά, διὰ νὰ ὁδηγῇ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς χώρας ταύτης εἰς τὴν ὁδὸν τοῦ ἁγίου θελήματός Του ἐν σοφίᾳ, συνέσει καὶ φρονήσει.