Ο ΠΡΩΗΝ ΒΕΛΓΙΟΥ κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ - 40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΙΕΡΩΣΥΝΗΣ

του Μητροπολίτου Βελγίου Αθηναγόρου

Σαν σήμερα πριν 40 χρόνια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Βελγίου κ. Παντελεήμων, χειροτονήθηκε επίσκοπος στο Μητροπολιτικό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στις Βρυξέλλες. 

Ήταν 18 Αυγούστου 1974 όταν ο Μητροπολίτης Αιμιλιανός Ζαχαρόπουλος (ο τότε Μητροπολίτης Βελγίου) χειροτόνησε, με συλλειτουργούς τον Μητροπολίτη Σουηδίας και πάσης Σκανδιναβίας κ. Παύλο και τον Επίσκοπο Σασίμων κ. Ιερεμία (νυν Μητροπολίτη Ελβετίας). Συμπροσευχόμενος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος Κριβοσέν του Πατριαρχείου Μόσχας. Λίγες ημέρες πριν, ο Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Κοντογιάννης είχε εκλεγεί από την Αγίαν και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου Επίσκοπος Απολλωνιάδος, βοηθός της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου. Η Θεία Λειτουργία της ημέρας διανθίστηκε μελωδικώς από τον αείμνηστο Θρασύβουλο Στανίτσα, Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.

Ο Μητροπολίτης πρώην Βελγίου, κ. Παντελεήμων, διακόνησε και γεώργησε ανυστάκτως, τις ορθόδοξες ενορίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για 56 έτη, πρώτα ως πολύ νέος ιερέας, στη συνέχεια ως αρχιερατικός επίτροπος, έπειτα ως πρωτοσύγκελλος, και τέλος, ως βοηθός επίσκοπος και μητροπολίτης. Διετέλεσε ακριβώς 30 χρόνια Μητροπολίτης Βελγίου, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη ένα μεγαλειώδες έργο, δια το οποίο του είμαστε όλοι ευγνώμονες και οφειλέτες! Δημιούργησε νέες ενορίες, υποδέχθηκε πατρικώς και ενσωμάτωσε μη-Έλληνες στο ποίμνιο, το οποίο του εμπιστεύτηκε η Μητέρα Εκκλησία. Ιστορική μπορεί να χαρακτηρισθεί η συνεισφορά του στην αναγνώριση της Εκκλησίας μας από τις κρατικές αρχές του Βελγίου, η οποία έλαβε σάρκα και οστά το έτος 1985. Έκτοτε, στον εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχει παραχωρηθεί το συνταγματικό προνόμιο: να είναι ο μοναδικός νόμιμος εκπρόσωπος ολοκλήρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Βέλγιο και στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου.

Δια του νέου Μητροπολίτου Βελγίου κ. Αθηναγόρου, του ιερού κλήρου, των αρχόντων της Μητρός Εκκλησίας και του ευλαβεστάτου πληρώματος της Μητροπόλεως Βελγίου και Εξαρχίας Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου, εκφράζονται, δια του παρόντος, η μεγίστη ευγνωμοσύνη, εκτίμηση και οι πιο θερμές ευχές προς το πολυσέβαστο πρόσωπο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου πρώην Βελγίου κ. Παντελεήμονος.

Εις πολλά έτη, Δέσποτα!

Φωτογραφίες εκ του αρχείου του Μητροπολίτου Βελγίου Αθηναγόρου

Φωτογραφίες με τους γονείς του Σεβασμ.Μητροπολίτου πρώην Βελγίου

+   +   +

ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥΣ ΣΕΒΑΣΜ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΒΕΛΓΙΟΥ Κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Βελγίου κ. Παντελεήμων (Κοντογιάννης), εγεννήθη εν Χίω το έτος 1935. Μετά τας γυμνασιακάς του σπουδάς ενεγράφη εις την Ιεράν Θεολογικήν Σχολήν της Χάλκης, εξ ης απεφοίτησε το έτος 1957. Την 28ην Νοεμβρίου 1954 εχειροτονήθη διάκονος εις την παλαίφατον γεραράν Σχολήν της Χάλκης υπό του αειμνήστου Μητροπολίτου Ικονίου κυρού Ιακώβου Στεφανίδη του και την εποχήν εκείνην Σχολάρχου αυτής. Την 18ην Οκτωβρίου 1957, υπό του ιδίου και πάλιν Μητροπολίτου, εχειροτονήθη πρεσβύτερος εις τον ναόν της Αγίας Τριάδος της Σχολής.

Την 22αν Νοεμβρίου του αυτού έτους 1957 έφθασε εις το Βέλγιον προσληφθείς υπό του τότε αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων κυρού Αθηναγόρου Καββάδα, αποσταλείς υπό της Μεγάλης Μητρός μας Εκκλησίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διά να υπηρετήση εις μίαν των ενοριών τους Έλληνας εργαζομένους, οίτινες ήρχοντο κατά εκατοντάδας εβδομαδιαίως, διά να εύρουν εργασίαν εις το βάθος της γης, εις τα ανθρακωρυχεία. Ο νέος τότε ιερεύς, μόλις 22 ετών, έφθασε εις τον σιδηροδρομικόν σταθμόν των Βρυξελλών Gare du Midi, την Παρασκευήν της 22ας Νοεμβρίου και ώραν 7.10 πρωινήν. Την Κυριακήν 24ην Νοεμβρίου 1957 ετέλεσε την πρώτην του Θείαν Λειτουργίαν εις τον ναόν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αμβέρσης, και τη Δευτέραν 25ην της Αγίας Αικατερίνης εις τον ναόν των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ της Rue de Stassart των Βρυξελλών. Εις το Βέλγιον τότε υπήρχον μόνον αι δύο αυταί μικραί εκκλησίαι. Μετά την Θείαν Λειτουργίαν, ο υπεύθυνος διά το Βέλγιον και Ολλανδίαν Αρχιερατικός Επίτροπος του Αρχιεπισκόπου Θυατείρων πανοσ. Αρχιμ. κ. Αιμιλιανός Τιμιάδης, νυν μακαριστός Μητροπολίτης Σηλυβρίας, τον ωδήγησε με το τραίνο, αφού τον εφοδίασε με μια χάρτινη βαλίτσα με τα λειτουργικά σκεύη, το Ευαγγέλιον, αντιμήνσιον και με μίαν ιερατικήν στολήν, εις το Mons. Τον υπεδέχθησαν οι αρμόδιοι της Association Charbonniere της Mons και τον ωδήγησαν εις το ξενοδοχείον Dupuis (πλησίον της Μεγάλης Πλατείας της πόλεως) έως ότου εγκατεστάθη εις ενα μικρό διαμέρισμα εις την διεύθυνσιν Rue des Telliers 10, ένθα διέμεινε μέχρι της εκλογής του εις Μητροπολίτην Βελγίου. Δεν υπήρχε ούτε ωργανωμένη ενορία, ούτε ναός. Έπρεπε αυτός να οργανώση την πρώτην ενορίαν του, ήτις επεκτείνετο από την πόλιν της Tournai έως το Trazegnies–Anderlues από όπου ήρχιζεν η όμορος ενορία του Charleroi. Τον Μάιον του έτους 1960, την Κυριακή του Θωμά, ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων του ανέθεσε καθήκοντα εφημερίου και εις την ενορίαν του Charleroi συγχρόνως με την ενορίαν του Mons, διότι ο έως τότε εφημέριος του Charleroi (Δεκέμβριος 1956 – Κυριακή του Θωμά 1960) μετετέθη εις μίαν των ενοριών της Γερμανίας. Κατ’ αρχάς εχρησιμοποιήθησαν ως τόποι προσευχής και λατρείας παραπήγματα, που άφησαν οι Γερμανοί, αργότερον οικήματα ως ευκτήριοι οίκοι, έως ότου οργανωθούν αι ενορίαι και αποκτηθούν οι διάφοροι ναοί που υπάρχουν σήμερα. Ο Μητροπολίτης μας, ιερεύς τότε, διήρχετο όλας τας συνοικίας, τας διαφόρους πόλεις και χωριά ένθα διέμενον οι έλληνες ορθόδοξοι χριστιανοί, με μεταφορικόν μέσον μοτοσυκλέταν, και ετέλει την Θείαν Λειτουργίαν, πολλάς φοράς και εις την ύπαιθρον, εβάπτιζε κατά δεκάδας τα αβάπτιστα παιδιά εις πλαστικήν μεγάλην λεκάνην (δεν υπήρχε κολυμβήθρα τότε) και ετέλει τους γάμους εις τας κατοικίας ένθα διέμενον οι μελλόνυμφοι. Ο αριθμός των ανθρακωρυχείων τότε εις τας περιοχάς ένθα ήτο εφημέριος ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ήτο κατά προσέγγισιν:
– περιοχή Charleroi 60 πηγάδια
– περιοχή Mons 40 πηγάδια
– περιοχή La Louviere 30 πηγάδια.

Παρ’ όλον ότι υπήρχον τότε 3 κοινωνικοί λειτουργοί εις την όλην περιοχήν, ο ιερεύς έκανε πολλάς φοράς και τούτο το λειτούργημα διά να εξυπηρετήση τους εργαζομένους και τας οικογενείας των. Ο ιερεύς ίδρυσε τα απογευματινά σχολεία μητρικής γλώσσης με εθελοντάς διδάσκοντας την μητρικήν μας γλώσσαν εις τα παιδιά, ιστορίαν και θρησκευτικά. Η διδασκαλία εγένετο μέσα εις αιθούσας των Ecoles Libres, που παρεχωρούντο τελείως δωρεάν. Οι ‘Ελληνες εκπαιδευτικοί ήλθον πολύ αργότερον, από του 1963 και εντεύθεν. Ο ιερεύς μετέβαινε εις επίσκεψιν ασθενών των νοσοκομείων, των τραυματισμένων εις τα τραυματολογικά κέντρα των ανθρακωρυχείων, των φυλακισμένων, των καντινών ένθα διέμενον οι άγαμοι εργαζόμενοι, συμβουλεύων αυτούς και νουθετών, δια την επίλυσιν των διαφόρων υποθέσεων και προβλημάτων τους. Εδέχετο τους εργαζομένους εις διάφορα γραφεία καθωρισμένην ημέραν και ώραν της εβδομάδος εις Mons, La Louviere και Charleroi. Ετέλει εκ περιτροπής την Θείαν Λειτουργίαν εις διαφόρους πόλεις και κατά τας μεγάλας εορτάς του έτους, π.χ. το Πάσχα ετέλει 6 ακολουθίας αναστάσεως, μεταφέρων την Θείαν Κοινωνίαν προς μετάληψιν των πιστών.

Μετά τον θάνατον του Αρχιεπισκόπου Θυατείρων κυρού Αθηναγόρου Καβάδα και την διαίρεσιν της Ευρώπης εις ανεξαρτήτους Μητροπόλεις, το Βέλγιον και το Λουξεμβούργον υπήχθησαν το 1963 υπό την Μητρόπολιν Γαλλίας, με πρώτον Μητροπολίτην Γαλλίας τον αείμνηστον κυρόν Μελέτιον Καραμπίνην. Ούτος τον τότε Αρχιμανδρίτην Παντελεήμονα Κοντογιάννην τον διώρισεν Αρχιερατικόν του Επίτροπον διά το Βέλγιον, το Λουξεμβούργον και την Βόρειον Γαλλίαν, ως και ιερατικώς προϊστάμενον της Ενορίας των Βρυξελλών. Υπό την νέαν του αυτήν ιδιότητα, περιήρχετο όλας ταύτας τας περιοχάς. Εις το Λουξεμβούργον μετέβαινεν 4 έως 5 φοράς κατ’ έτος ήτοι τας ημέρας αργιών διά το κράτος τούτο.

Το 1969, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ανεκήρυξεν νέαν ανεξάρτητον Ιεράν Μητρόπολιν το Βέλγιον, την Ολλανδίαν και το Λουξεμβούργον με έδραν της Μητροπόλεως τας Βρυξέλλας. Πρώτον Μητροπολίτην η Αγία και Ιερά Σύνοδος εξέλεξεν τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Αιμιλιανόν Ζαχαρόπουλον (νυν πρώην Μητροπολίτην Κώου), τον από Μεγάλων Πρωτοσυγκέλλων. Ο Μητροπολίτης ενθρονίσθη την 11ην Νοεμβρίου 1969 εις τον σημερινόν Μητροπολιτικόν ναόν μας, Avenue de Stalingrad 34 – 1000 Bruxelles, τον οποίον οι Φλαμανδοί Ιησουίται των Βρυξελλών παρεχώρησαν, διά χρήσιν και μόνον, εις την ενορίαν μας των Βρυξελλών, την Κυριακήν των Βαίων του έτους 1965, κατόπιν προσπαθειών του σημερινού Μητροπολίτου μας κυρίου Παντελεήμονος, τότε ιερέως, του αρχιδιακόνου του τότε Σεβασμιωτάτου Γαλλίας Μελετίου Καραμπίνη, κ. Στεφάνου Χαραλαμπίδη, νυν Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ταλλίνης και πάσης Εσθονίας, και της Αδελφότητος των Ελληνίδων Κυριών Βρυξελλών. Ο νέος Μητροπολίτης κύριος Αιμιλιανός διώρισε τον Αρχιμ. Παντελεήμονα πρωτοσύγκελλόν του, και τον προέτεινε εις την Σύνοδον του Πατριαρχείου δια Βοηθόν αυτού Επίσκοπον.

Η Αγία και Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε παμψηφεί Βοηθόν Επίσκοπον του Σεβασμιωτάτου Αιμιλιανού, με τον τίτλον της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Απολλωνιάδος, την 5ην Αυγούστου 1974. Η χειροτονία του εις Επίσκοπον ετελέσθη εις την μεγάλην εκκλησίαν (Stalingrad), την 18ην Αυγούστου 1974, υπό του αγίου Κώου κυρίου Αιμιλιανού, με συλλειτουργούς τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Σουηδίας κύριον Παύλον και τον Θεοφιλέστατον Επίσκοπον Σασσίμων κύριον Ιερεμίαν, νυν Μητροπολίτην Ελβετίας. ‘Οτε την 15ην Δεκεμβρίου 1982, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κύριος Αιμιλιανός Ζαχαρόπουλος, ιδία βουλήσει, κατεστάθη υπό της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την Ιεράν Μητρόπολιν Κώου, ο Θεοφιλέστατος Απολλωνιάδος κύριος Παντελεήμων διωρίσθη Πατριαρχικός Επίτροπος δια την Ιεράν Μητρόπολιν υπό του αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρού Δημητρίου.

Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον εξέλεξε παμψηφεί την 23ην Δεκεμβρίου 1982 Μητροπολίτην Βελγίου και ‘Εξαρχον Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου. Η ενθρόνισίς του εγένετο εις τον Μητροπολιτικόν ναόν, όστις δεν ήτο ακόμη απόκτημα της Μητροπόλεως, υπό του Εκπροσώπου της Α.Θ.Π. Σεβ. Γαλλίας κυρού Μελετίου την 23ην Ιανουαρίου 1983. Αναμφισβήτητον και πανθομολογούμενον είναι ότι ο πρώτος Μητροπολίτης κ.κ. Αιμιλιανός Ζαχαρόπουλος προσέφερε πολλάς ανεκτιμήτους υπηρεσίας εις την Μητρόπολιν, την οποίαν ίδρυσεν αφού ανηγορεύθη πρώτος Μητροπολίτης αυτής. Εξ ίσου όμως ο διάδοχος αυτού εργάζεται συνεχώς, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, δια την συνέχειαν της αποστολής της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις το Κέντρον της Ευρώπης, υπό τας οδηγίας και κατευθύνσεις της Μητρός Εκκλησίας του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.

‘Αμα τη αναλήψει της πηδαλιουχίας της Ιεράς Μητροπόλεως, πρώτον μέλημα ήτο να επιτευχθή η αναγνώρισις της Ορθοδόξου Θρησκείας, ως μιάς ισοτίμου με τας άλλας αναγνωρισμένας Θρησκείας, υπό του Βελγικού Κράτους. Το επέτυχεν με την βοήθειαν του Θεού και μετά μεγάλων προσπαθειών και κόπων και την συναντίληψιν των ενταύθα αρμοδίων. Η Ορθόδοξος Εκκλησία ανεγνωρίσθη υπό του Βελγικού Κράτους διά νόμου (23-3-1985) δημοσιευθέντος εις το υπ’ αριθμ. 91 της 11ης Μαίου φύλλον της εφημερίδος της Κυβερνήσεως. Το Βασιλικόν Διάταγμα της 15ης Μαρτίου 1988, το σχετικόν με την οργάνωσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εις το 1ον κεφάλαιον, άρθρον 1ον αναφέρει επί λέξει: ‘’Ο Μητροπολίτης Αρχιεπίσκοπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή ο αντικαταστάτης του (πρωτοσύγκελλος) αναγνωρίζεται υφ’ Ημών ως το αντιπροσωπευτικόν όργανον ολοκλήρου της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν Βελγίω’’. Οι ιερείς μισθοδοτούνται υπό του Κράτους και το Ορθόδοξον Θρησκευτικόν Μάθημα διδάσκεται εις τα Δημόσια και Κρατικά Σχολεία του Βελγίου. Εις την Ιεράν Μητρόπολιν υπάρχει ιδιαίτερον γραφείον, το οποίον επιβλέπει υποχρεωτικώς, όλας τας επιτροπάς των αναγνωρισμένων δικαιοδοσιών και εθνικοτήτων εις το Βέλγιον. Το επίτευγμα τούτο είναι μέγα διότι κατωχυρώθησαν τα προνόμια του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.

Ο Μητροπολίτης εργάζεται συγχρόνως, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, διά την αγοράν του Μητροπολιτικού Ναού και των πέριξ αυτού οικημάτων. Το συμβόλαιον της αγοράς επ’ ονόματι του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπεγράφη την 28ην Οκτωβρίου 1987. Εν συνεχεία ήρχισαν αι επισκευαί αυτού εκ βάθρων. ‘Οστις επισκέπτεται σήμερον τον Μητροπολιτικόν Ναόν τον θαυμάζει και δοξάζει το όνομα του Θεού. Ο Ναός ευρίσκεται πεντακόσια μόλις μέτρα από την μεγάλην πλατείαν του Δημαρχείου των Βρυξελλών, την αποκαλουμένην Χρυσήν Πλατείαν. Ιδρύει παντού, όπου δύναται, νέας Ενορίας και φροντίζει δι’ απόκτησιν ή κτίσιμο νέων ναών εις πολλάς πόλεις.

Δεν παραλείπει να ενεργή συγχρόνως και δια την αναγνώρισιν της Ελληνικής Ορθοδόξου Ενορίας μας εις το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου. Το επιτυγχάνει. Την 31ην Οκτωβρίου 1997 υπεγράφη η πράξις της αναγνωρίσεως. Σήμερον εις το Λουξεμβούργον διαμένουν περίπου χίλιοι διακόσιοι ‘Ελληνες χριστιανοί. Είμεθα έτοιμοι σχεδόν δια την ανέγερσιν ναού, ενοριακού κέντρου και κατοικίας ιερέως.

Με την εγκατάστασιν της έδρας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως εις Βρυξέλλας, η Μητρόπολις Βελγίου αποκτά άλλην θέσιν μεταξύ των Μητροπόλεων της Ευρώπης. Κατ’ απομίμησιν της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και των Προτεσταντών, ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων εισηγείται εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον την ίδρυσιν Γραφείου της Ορθοδόξου Εκκλησίας παρά τη Ευρωπαϊκή Ενώσει.

Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης μας κύριος κύριος Βαρθολομαίος, όστις προβλέπει τα μέλλοντα, συλλαμβάνει την ιδέαν και δίδει την Ευχήν και Ευλογίαν Του. Ο Μητροπολίτης προβαίνει εις την αγοράν ακινήτου εις την πλατείαν Jamblinne de Meux 40 – 1030 Bruxelles, πλησίον της Ιεράς Μητροπόλεως, δια την στέγασιν του Γραφείου. Το γραφείον ηγοράσθη με χρήματα δωρητού, άτινα άφησε εις την Διαθήκην του επ’ ονόματι του Μητροπλίτου διά την συντήρησιν των οικημάτων της Ιεράς Μητροπόλεως, αλλ’ ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων εθεώρησεν πλέον χρήσιμον και πλέον αναγκαίαν την αγοράν ακινήτου δια την ίδρυσιν γραφείου. Προείχεν η εκπροσώπησις της Μητρός Εκκλησίας παρά τη Ευρωπαϊκή Ενώσει. Χάριν των ενεργειών και προσπαθειών του απεκτήθησαν δύο παρεκκλήσια εις το αεροδρόμιον των Βρυξελλών και το Μουσείον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, δίπλα ακριβώς εις τον Μητροπολιτικόν ναόν. Εις την Ιεράν Μητρόπολιν Βελγίου ο Σεβασμιώτατος κύριος Παντελεήμων εργάζεται ασταμάτητα, με την βοήθεια του Αγίου Θεού μας, και τας Υποδείξεις και Ευλογίας της Μητρός Εκκλησίας του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Παρῃτήθη της θέσεως αυτού τη 26ῃ Νοεμβρίου 2013.