Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΟ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τίμησε την Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 την επέτειο των 200 χρόνων από την μουσική Μεταρρύθμιση της Εκκλησιαστικής Μουσικής (1814), που καθιερώθηκε από την Μητέρα Εκκλησία, χάρη στους Τρεις Δασκάλους, Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα, Γρηγόριο Πρωτοψάλτη και Χρύσανθο Μητροπολίτη Προύσης. 

Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε Πατριαρχική Θ. Λειτουργία στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου και συνιερουργούντων Ιεραρχών του Θρόνου. 

Το απόγευμα πραγματοποιήθηκε επετειακή εκδήλωση στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, κατά την οποία ομίλησε ο Δρ. Φιλολογίας και γνωστός ερευνητής της Εκκλησιαστικής Μουσικής Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, ιδρυτής και διευθυντής του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων (ΚΕΡΕ). 

Ύμνους μελοποιημένους από τους Διδασκάλους του νέου Μουσικού Συστήματος, Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα και Γρηγόριο Πρωτοψάλτη, απέδωσε η Χορωδία του Συλλόγου Μουσικοφίλων Πέραν, υπό την διεύθυνση του B’ Δομεστίκου των Πατριαρχικών Χορών Στυλιανού Φλοίκου. 

Ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής ανέπτυξε το θέμα: «Η Μουσική Μεταρρύθμιση του 1814 και η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία». 

Μεταξύ άλλων τόνισε, αναφερόμενος στην σπουδαιότητα του έργου των Τριών Δασκάλων: 

«Η μουσική είναι συνολική ενέργεια της ψυχής και του νου, πολύ περισσότερο η καθ’ημάς εκκλησιαστική και λειτουργική. Δεν είναι ένας άκρατος τεχνολογικός σοφολογιοτατισμός, μικροδιαστήματα και επιτηδευμένες (προπετείς) αναλυτικές εκφορές, όπως προβάλλουν σήμερα όσοι αρνούνται ή αμφισβητούν το μεγάλο επίτευγμα των μεταγραφών. Οι μεταγραφές των Τριών Δασκάλων πραγματώνουν συνειδητά το στιβαρό και απέριττο μιας μακραίωνης, και εσωτερικά πλούσιας, συλλογικής καλλιτεχνικής εμπειρίας και κατάκτησης. Και τουλάχιστον για σήμερα παραμένουν το μόνο δραστικό και ασφαλές, μέσο με το οποίο προσεγγίζομε τη μουσική δημιουργία του Ελληνισμού σε βάθος δέκα αιώνων. Η μουσική μεταρρύθμιση του 1814 είναι γεγονός πολυσήμαντο στην καθόλου ιστορία του Ελληνισμού. Τόσο για την αποφασιστική τομή, που καθόρισε αμετάκλητα την πορεία της Εκκλησιαστικής μουσικής ως τις μέρες μας, όσο και για τον γενικότερο πολιτισμικό της συμβολισμό και τη σημειολογία της.» 

Και ο Μανόλης Χατζηγιακουμής κατέκλεισε την ομιλία του ως εξής: 

«Σήμερα, όταν στον καθαυτό Ελλαδικό χώρο η Εκκλησιαστική μουσική ολισθαίνει σταθερά σε τραγουδιστική εκδοχή, όταν από αυστηρά λειτουργική και λατρευτική μεταλλάσσεται σε συναυλιακή και ψυχαγωγική (με ισοπεδωτικές χορωδιακές εκτελέσεις, τυποποίηση που αίρει την ελευθερία της ιστορικής προφορικότητας, εκτελέσεις Κρατημάτων ως οργανικών συνθέσεων), όταν επιπλέον προβάλλονται ως αυθεντική παράδοση, δηλαδή ως αντικειμενική ιστορική πραγματικότητα, οργανικές διαστηματικές και μελισματικές εκφορές, η Πατριαρχική μουσική πραγματικότητα διατηρεί στο ακέραιο τον ακραιφνή ιστορικό και λειτουργικό της χαρακτήρα. Είναι ακριβώς η λαμπρή μουσική παράδοση που κληροδοτήθηκε από τις μεγάλες δημιουργικές αλλαγές και κατακτήσεις του καθ’ημάς κοσμογονικού και ευρηματικού Αιώνα των Φώτων. Και μάλιστα, όπως αυτή κληροδοτήθηκε μέσα από το επαναστατικό επίτευγμα της μουσικής Μεταρρύθμισης του 1814.» 

Ολόκληρη η ομιλία του Μ. Χατζηγιακουμή εκδόθηκε σε ειδικό τεύχος από το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων και διανεμήθηκε στους παρευρισκομένους. 

Την όλη εκδήλωση επισφράγισε καταλλήλως ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. 

Στην εκδήλωση παρέστησαν: ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη Νικόλαος Ματθιουδάκης, οι Μητροπολίτες: Γέρων Νικαίας Κωνσταντίνος, Γέρων Δέρκων Απόστολος, Τρανουπόλεως Γερμανός, Σασίμων Γεννάδιος, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανος, Προύσης Ελπιδοφόρος και Σηλυβρίας Μάξιμος, ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μ.τ.Χ.Ε. π. Γεώργιος Τσέτσης, κληρικοί της Πατριαρχικής Αυλής και πολλοί Ρωμιοί.