"ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ" ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΙΜ. ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΥΦΑΝΤΙΔΗ

Αρχιμ. Ευάγγελος Στ. Υφαντίδης, «Οικουμενικό Πατριαρχείο και Πολιτικές Δυνάμεις: από τη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης έως την εκλογή του Πατριάρχη Βασιλείου Γ´», Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, Καβάλα – Βενετία 2014 

Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης αποτέλεσε μια ιδιαίτερα σημαντική τομή στην ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο, πριν καν στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών, έπρεπε να μετεξελιχθεί σε ένα διεθνές ίδρυμα με αποκλειστικά θρησκευτικό χαρακτήρα και ρόλο. Ωστόσο, κατά την περίοδο προσαρμογής (1923-1925), η οποία αποτελεί το κεντρικό θέμα στην παρούσα μελέτη και της οποίας η καταγραφή θυμίζει, κατά το μάλλον ή ήττον, αρχαία ελληνική τραγωδία, η διαδικασία αυτής της μετεξέλιξης ήταν ιδιόμορφη, υπό την έννοια ότι επηρεάστηκε όχι τόσο από την πιστή εφαρμογή της Συνθήκης, αλλά πρωτίστως από την ανάδειξη των διαφορετικών ερμηνειών που έδωσε η Τουρκία. 

Τα θέματα που κυριάρχησαν και που εξετάζονται εδώ είναι η διασφάλιση του πατριαρχικού θεσμού και του διεθνούς χαρακτήρα του, καθώς και η συμβολή των πολιτικών δυνάμεων σε αυτή την προσπάθεια. Η ανά χείρας διατριβή βασίζεται κατεξοχήν στην έρευνα των πηγών, δηλ. σε διπλωματικά και πατριαρχικά κείμενα, τα οποία προέρχονται κυρίως από τις αρχειακές συλλογές του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Βατικανού και των υπουργείων Εξωτερικών της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Μεγάλης Βρετανίας -όλα σχεδόν ανέκδοτα-, συνδυασμένα με τη λιγοστή βιβλιογραφία, όπως και σε άρθρα και χρονικά από τον τύπο της εποχής. 

Εντέλει, στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η διαλεύκανση γεγονότων, κυρίως βάσει της μελέτης επίσημων πατριαρχικών και διπλωματικών εγγράφων καθώς και των συνομιλιών μεταξύ διπλωματικών και εκκλησιαστικών παραγόντων, επίσης η σκιαγράφηση προσώπων, η παρουσίαση των πολιτικών που ακολούθησαν τα άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενα κράτη και, τέλος και κυρίως, να καταδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε τις εξελίξεις η Μητέρα Εκκλησία. 

Ο π. Ευάγγελος Υφαντίδης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1975. Φοίτησε στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης και στη Σχολή Εκκλησιαστικής Ιστορίας Ρώμης, από τις οποίες ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του υπήρξε υπότροφος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και των υπουργείων Εξωτερικών Ιταλίας και Γαλλίας. Μελέτες του θεολογικού και ιστορικού περιεχομένου έχουν δημοσιευθεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, κυρίως στην ιταλική γλώσσα. Το 2003 χειροτονήθηκε κληρικός από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ιταλίας και Μελίτης κ. Γεννάδιο, ο οποίος το 2007 τον τοποθέτησε στη θέση του Πρωτοσυγκέλλου.