Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου: ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

“Ἀναγνώρισε πόσα ἀπαιτεῖ ἡ φύσις, 

καὶ μὴν προσέχεις, πόσα ζητᾶ ἡ πλεονεξία σου” 

(Bracarensis, formula honestae vitae 3)  

Γνωστὴ τυγχάνει ἡ ἀπληστία τοῦ ἀνθρώπου διαχρονικῶς, ὅπως καὶ σήμερον, τοὐλάχιστον πρὸ τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως: δύο αὐτοκίνητα, δύο ἢ τρεῖς κατοικίας, πολλὰ καὶ ποικίλα ἐνδύματα, ὑποδήματα κ.ἄ., τὴν ὁποία "θεοποίησε" ἡ "εὐφυεστάτη" φιλοσοφία τοῦ ὑπερποντίου καταναλωτισμοῦ καὶ τὴν ἀκολούθησε ἡ σπατάλη καὶ ὁ "πολιτισμὸς τῶν ἀπορριμάτων" (Wegwerfenkultur). Βεβαίως τώρα μὲ τὴν κρίσιν ἤρχισαν καὶ πάλι νὰ ἐμφανίζονται τὰ τσαγκάρικα καὶ οἱ ρουντίστρες τῆς "παλιᾶς καλῆς ἐποχῆς"! 

Εἰς τὸ χωρίον τῆς Ἐξόδου 16, 18 ἀναφέρεται: "Συναγάγετε ἀπ’ αὐτοῦ ἕκαστος εἰς τοὺς καθήκοντας,…". Καὶ βλέπομεν τὸ motto "ὅτι χρειάζεσαι ἐσύ" σὲ πόλεις ὅπως τὸ Ἁμβοῦργον, ἐπάνω σὲ σημαῖες, σὲ κυανὰ κασκὸλ τῶν συμμετεχόντων εἰς τὸ μεγάλο συνέδριον τῆς Εὐαγγελικῆς Ἐκκλησίας (Kirchentag), σὰν μία σιγανή, διαρκὴς ἐρώτηση: Τί χρειάζεσαι; τί σοῦ λείπει; Ποῦ χρησιμοποιεῖς περισσότερα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἔχεις ἀνάγκην πραγματικῶς; τί σὲ χορταίνει; 

Ἡ ἰσχυρὰ ἀντίθεσις μεταξὺ τῆς ζωῆς εἰς τὴν κοινωνίαν τῆς ἀφθονίας καὶ τοῦ πόθου δι’ ἕναν δίκαιον κόσμον φαίνεται πάντως ὅτι ἄρχισε νὰ ἀπασχολεῖ πολλούς. Ἔτσι ὁ T. Küstenmacher ὁμιλεῖ διὰ τὰς ψυχικὰς συνεπείας τῆς ἀφθονίας μας. "Ἕκαστος Γερμανὸς κατέχει περίπου 10.000 ἀντικείμενα. Εἰς τὰς τελευταίας δύο γενεὰς ἐδεκαπλασιάσθη ἡ βουλημία ἀποκτήσεως ἀντικειμένων, ἡ ὁποία βαρύνει καὶ τὰς ψυχάς". 

Ὁ Küstenmacher δίδει στοιχεῖα τῆς ἐκκαθαρίσεως καὶ τῶν ἀπορριμάτων, λέγων: "Ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ περιττὰ πράγματα αἰσθάνονται ἐλεύθεροι, ζοῦν καλύτερα". Καὶ ἐπισημαίνει τὴν πολιτικὴν διάστασιν τῆς περιττολογίας: "Ἐὰν κυττάζετε τὴν καρδαρόμπα σας θὰ ἴδετε ὁλόκληρον τὸν κόσμον: φανέλλας καὶ παντελόνια ἀπὸ τὴν Κίναν καὶ τὸ Μπανγκλαντές, ποὺ ἔρραψαν ἐργάται οἱ ὁποῖοι δὲν ἠμποροῦν νὰ ζήσουν ἀπὸ τὸν μισθό τους. Ἤ ράπτρες, οἱ ὁποῖες πρὸ ὀλίγου ἐτάφησαν κάτω ἀπὸ τὰ χαλάσματα ἑνὸς ἐρειπώδους ἐργοστασίου". Καὶ ἐδῶ ἀκριβῶς φαίνεται ἡ ὅλη παράνοια τοῦ θέματος. Ἡ παγκοσμιοποιητικὴ οἰκονομία καταστρέφει οὐχὶ μόνον τὴν ζωὴν τῶν ἀνθρώπων εἰς τὰς πτωχὰς χώρας, ἀλλὰ ἐπιβαρύνει καὶ τοὺς πλουσίους οἱ ὁποῖοι ἐπωφελοῦνται ἐκ τούτου. Τὸ ὀλιγότερον θὰ ἦτο περισσότερον καὶ ἡ σμίκρυνσις ἡ ὁδὸς τῆς θεραπείας. Τὴν κατεύθυνση αὐτὴ ζητοῦν Χριστιανοὶ καὶ πνευματικῶς. Θρησκευτικαὶ μορφαί, αἱ ὁποῖαι ἐνσυνειδήτως παραιτοῦνται ἀπὸ τὴν πλημμύραν ἐρεθισμῶν, ἐπιτυγχάνουν. "Πόσην πνευματικότητα χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος;" Οὐχὶ τὰς κλασσικὰς μορφὰς αὐτῆς, ὅπως τὸ τυποποιημένο μάλιστα, καὶ κενὸ κήρυγμα, τὸ ἄσμα ἤ τὰς βιβλικὰς μελέτας, ἀλλὰ τὰ "πνευματικὰ ἀγωνίσματα καὶ παλαίσματα" -ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστὸς Σταυρουπόλεως Μάξιμος- τῆς ἠρεμίας, οὐχὶ προσευχὰς στεντορίᾳ φαρισαϊκῇ φωνῇ, ἀλλὰ περισυλλογὴν πρὸ τοῦ Θεοῦ, ὄχι διαμονὴν εἰς χλιδῇ πεποικιλμένους οἴκους, ἀλλὰ βάδισμα πρὸς τὸ οὐσιῶδες. Ἁπλουστέραν ζωήν, συνειδητὰς ἀγορὰς καὶ συγκέντρωσιν εἰς τὸ βασικόν. 

Ὑπάρχουν πολλὰ πράγματα τὰ ὁποῖα δὲν ἔχομεν ἀνάγκην, καίτοι νομίζομεν ὅτι πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ τὰ ἀποκτήσωμεν. Ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ ζεῖ καὶ ἄνευ Smart τηλεφώνου, ὅπως καὶ προηγουμένως. Βεβαίως δύνανται οἱ ἄνθρωποι νὰ ζοῦν χωρὶς νὰ λαμβάνουν ὑπ’ ὄψιν τὴν πολιτικὴν καὶ τὰς παγκοσμίους ἀλλαγάς, ὥστε νὰ λαμβάνουν ὅλοι ὅ,τι χρειάζονται; Τοῦτο εἶναι δύσκολον ἐρώτημα καὶ μία συγκεκριμένη ἀπάντησις δὲν εἶναι πάντοτε δυνατή. 

Ἀναφορικῶς πρὸς τὴν ἀπληστίαν τοῦ χρήματος ὁ H. Rosa λέγει, ὅτι τοῦτο δὲν προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀπληστίαν, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν φόβον ἐξοστρακίσεως ἐκ τῆς κοινωνικῆς δομῆς, τῆς ὁποίας τὸ ἐπίπεδον διαρκῶς ἀνέρχεται – καὶ ὡς ἐκ τούτου καὶ ὁ κίνδυνος τῆς ἐξόδου. Ἀντιπροτάσσει δὲ τὴν "ἰδέαν τοῦ πόθου τῆς ζωῆς", ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνει ὅπου ἀγαπῶμεν αὐτήν, οὐχὶ ἀπὸ τὴν ἀπόκτησιν χρυσοῦ, τὸ ὁποῖον "σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει…" (Ματθ. 6, 19), ἀλλὰ ἀπὸ τὴν συναλληλίαν μετὰ τῶν ἄλλων καὶ τοῦ κόσμου, ἀπὸ τὸ αἴσθημα τῶν ἰχνῶν διαβάσεως ἐκ τοῦ κόσμου διὰ διαφόρων μέσων. Καὶ ἐδῶ ἠμποροῦν νὰ βοηθήσουν καὶ αἱ Ἐκκλησίαι διὰ τῆς τεραστίας καὶ καθολικῆς ὑποσχέσεως συμπορεύσεως (Resonanz), τὴν ὁποίαν διαθέτουν, ὅτι ὑπάρχει τις ἐδῶ, ὁ ὁποῖος ἀκούει, καὶ εὑρίσκει δρόμους νὰ ἀπαντήσει. Καὶ θὰ πεῖ ἴσως κάποιος: Ὡραῖα τὰ λές, ὅμως τί κάνουμε ἐμεῖς; 

__________________________________

1_ E. Baumann – Lerch, Das Mantra und der Globus im Schrank, Publik-Forum ἀρ. 9 (2013) 30-31.