ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΓΑΛΑΝΑΚΗ ΣΤΗΝ ΟΑΚ (ΦΩΤΟ)

«Ορθοδοξία και Οικονομία» 

Μαρία Χατζηαποστόλου Θεολόγος

Επιστημονική συνεργάτης ΟΑΚ 

Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης (ΟΑΚ), σε συνεργασία με το Οικονομικό Επιμελητήριο Χανίων, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά διοργάνωσε Πνευματικό Συμπόσιο σεβασμού, μνήμης και τιμής προς τον αοίδιμο Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κυρό Ειρηναίο, με τίτλο: «Ορθοδοξία και Οικονομία». 

Το Συμπόσιο έλαβε χώρα στις 2 Δεκεμβρίου 2015, στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος και εστέφθη υπό πλήρη επιτυχία, καθώς σημειώθηκε μεγάλη προσέλευση του κοινού. Στο πλαίσιο του Συμποσίου διερευνήθηκαν οι ποικίλες σημαντικές πτυχές της θεολογικής σκέψης του τιμωμένου, καθώς και της ευρύτερης συμβολής του στην παρουσία και την αποστολή της Ορθοδοξίας στο ευαίσθητο κομμάτι της ανάπτυξης, τόσο στη Γερμανία, όσο και στην Κρήτη. Επίσης, τονίστηκε η ανάδειξη της σημασίας των Εταιρειών Λαϊκής Βάσης, ως προέκταση της ορθοδόξου παραδόσεως, αλλά και ως προτεινόμενο μοντέλο της σύγχρονης κοινωνικής οικονομίας, καθώς οι Εταιρείες Λαϊκής Βάσης στη Γερμανία και στην Κρήτη δημιουργήθηκαν προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών. Στη συνέχεια αναλύθηκε ο τρόπος που κατανοούσε ο μακαριστός Ιεράρχης την έννοια του «συνεταιρίζεσθαι», οι οικονομικές του αντιλήψεις, όπως επίσης και ο ρόλος που διαδραμάτισε στην επιστροφή των Ελλήνων μεταναστών από τη Γερμανία στην Ελλάδα. 

Σε μια κατάμεστη αίθουσα, λοιπόν, η Θεολόγος-Γλωσσολόγος και Επιστημονική Συνεργάτης της ΟΑΚ κ. Κατερίνα Καρκαλά-Ζορμπά χαιρέτισε τους επισήμους και όλους τους παρευρισκομένους και τόνισε πως η ανάγκη διαλόγου Εκκλησίας και κοινωνίας αποτελούσε έναν από τους πιο έντονους προβληματισμούς του μακαριστού Ιεράρχου. Εν κατακλείδι, η κ. Καρκαλά-Ζορμπά, προχώρησε σε μια ανάλυση της έννοιας της οικονομίας, τονίζοντας τη θεολογική της διάσταση, η οποία σχετίζεται με το σχέδιο της θείας οικονομίας. 

Κατά την αρχή του Συμποσίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος ανέγνωσε το χαιρετιστήριο μήνυμα της Α.Θ. Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Α΄ στο οποίο γίνεται έκκληση για ενότητα και αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, πάντα και πρώτα, μέσα από την αντιμετώπιση της πνευματικής κρίσης και κατά το οποίο: «Ὑπὸ τὰς συνθήκας ταύτας, τὸ σύγχρονον ὑπόδειγμα τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου ἀποτελεῖ πολύτιμον κεφάλαιον διὰ τὴν ὑπέρβασιν τοῦ ἀτομοκεντρισμοῦ καὶ τὴν καλλιέργειαν τῆς συνεργασίας καὶ τῆς ἑνότητος καὶ ἐν τῷ εὐαισθήτῳ τούτῳ χώρῳ τῆς οἰκονομίας, πάντοτε βεβαίως ὑπὸ τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως, ὥστε νὰ ἐπιτυγχάνηται ἡ ὑπέρβασις τῆς μαστιζούσης τὴν παγκόσμιον κοινότητα, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐν Κρήτῃ θεοφιλῆ Ὀρθόδοξον λαόν, ποικιλομόρφου κρίσεως καὶ ἀσφαλῶς ὄχι μόνον οἰκονομικῆς ἀλλὰ πρωτίστως καὶ κυρίως πνευματικῆς». Έπειτα από την ανάγνωση του πατριαρχικού χαιρετιστήριου μηνύματος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τους φορείς της διοργάνωσης του Συμποσίου και προχώρησε σε μια ποιητική προτροπή προς το κοινό, θυμίζοντας τα λόγια του μεγάλου μας νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη: «Λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα», ώστε «ν’ ανατείλει ο Ήλιος της δικαιοσύνης», όπως τόνισε χαρακτηριστικά, δίνοντας μια θεολογική διάσταση μέσα από τούτο το συμβολισμό για τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. 

Κατά την εξέλιξη του Συμποσίου η πρώτη σε σειρά ομιλήτρια η Δρ Πανδώρα Δημανοπούλου, ερευνήτρια στο Παρίσι, ανέπτυξε το θέμα: «Ποιά η απάντηση μπροστά στη δύσκολη οικονομική συγκυρία; Το οικονομικό μοντέλο του μακαριστού Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου κυρού Ειρηναίου», τονίζοντας πως η δράση του Ειρηναίου ήταν ενταγμένη κυρίως σε μια εκκλησιαστική και όχι πολιτική προοπτική, καθώς και τη μεγάλη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης. 

Στη συνέχεια ο Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ ανέπτυξε το θέμα: «“Συνεταιρίζεσθαι” εν Ελλάδι: Αγωγή προς ενότητα και συνεργασία», αναλύοντας την πολυποίκιλη δραστηριότητα του μακαριστού Ιεράρχου κατά τη θητεία του στη Δυτική Γερμανία και κάνοντας αναφορά στην ίδρυση εκ μέρους του διαφόρων ενώσεων και ινστιτούτων με σκοπό τη ψυχική και οικονομική στήριξη των Ελλήνων μεταναστών. Κατά τον Δρ Ζορμπά, ο μακαριστός Ιεράρχης γνώριζε και βίωνε από κοντά τα προβλήματα των Ελλήνων μεταναστών και προσπαθούσε να σταματήσει τη φοβερή πληγή που ακούει στο όνομα «μετανάστευση», αντιμετωπίζοντας τα αίτια που την προκαλούν, μέσα από τη δημιουργία οικονομικών σχεδίων με τα οποία «έχτισε» στην κυριολεξία ολάκερη την Κρήτη. Κατά τον Γενικό Διευθυντή της ΟΑΚ κ. Ζορμπά, το μεγαλείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας ενέπνευσε –μέσα από την ατμόσφαιρα της ευχαριστιακής θεολογίας– τον αείμνηστο Ειρηναίο και συνάντησε στο πρόσωπο του σεπτού Ιεράρχου την αρτιότερη έκφρασή του. Γιατί, ο μακαριστός Ειρηναίος δίδαξε μια στάση ζωής, μιας ζωής χάριτος και υπερβάσεως του εγώ, μέσα από την αποτελεσματική αντιμετώπιση των χρόνιων παθογενειών της νοοτροπίας μας και την ενεργοποίηση της συμμετοχής του λαϊκού στοιχείου στην Εκκλησία. Έτσι, το συνεταιρίζεσθαι δεν είναι απλώς μια ωφελιμιστική πράξη, αλλά προάγει τη συνεργασία και την αρμονική συνύπαρξη των λαών. 

Ακολούθως, η κ. Ευαγγελία Κρασαδάκη, Δρ Πολυτεχνείου Κρήτης ανέπτυξε το θέμα: «Η συμβολή του αοιδίμου Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη στη δημιουργία και ανάπτυξη της ΑΝΕΚ», παρουσιάζοντας τη γένεση, καθώς και την ιστορική διαδρομή της ΑΝΕΚ, χαρακτηρίζοντας τη δημιουργία της, ως την πρώτη φορά που η Κρήτη απέκτησε το δικό της στόλο κι’ επανέκτησε την ισχύ που είχε στη θάλασσα από τη μινωική εποχή! Το θαύμα τούτο επιτελέστηκε έπειτα από την έκκληση, ενεργοποίηση και στήριξη των Κρητών, οι οποίοι στο πρόσωπο του αγαπημένου τους Ειρηναίου, συνάντησαν το πρόσωπο του πνευματικού τους ηγέτη που τους ενέπνευσε. 

Τέλος, ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος, πρώην Υπουργός, παρουσίασε το θέμα: «Η ανάγκη αναθέσμισης της Χώρας», τονίζοντας πως η ιερή μορφή του μακαριστού Ιεράρχου αποτελεί πρότυπο για τη σύγχρονη εποχή μας, καθώς ο «σταυραϊτός της Κρήτης», όπως είπε χαρακτηριστικά, μας δίδαξε πως η καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης έρχεται μέσα από την αληθινή παιδεία, η οποία θεμελιώνει την όντως δημοκρατία. 

Τέλος, χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος (Εκκλησία της Κύπρου), ενώ την εκδήλωση έκλεισε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος, ο οποίος έκανε επισημάνσεις γύρω από το πρόσωπο του μακαριστού Ειρηναίου κι’ ευχαρίστησε τους φορείς που διοργάνωσαν την πνευματική Εσπερίδα σημειώνοντας ότι και σήμερα η Εκκλησία πρέπει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη της Κρήτης και της Ελλάδος. Αξίζει να σημειωθεί, πως έντονη συγκίνηση προκάλεσε στους παρευρισκομένους η προβολή οπτικοακουαστικού ντοκουμέντου μέσα από το οποίο ο μακαριστός Ειρηναίος αφηγούνταν τη νύχτα του ναυαγίου του επιβατηγού-οχηματαγωγού «Ηράκλειο» και πως τούτη η τραγωδία γέννησε μέσα του την ιδέα για τη δημιουργία της ΑΝΕΚ. Η φράση του που κυριάρχησε ήταν: «Θέλω ένα πλοίο και θα με στηρίξει όλη η Κρήτη». 

Ο μακαριστός Ιεράρχης αφουγκράζονταν τις κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων και είχε τα κατάλληλα εκείνα αισθητήρια με τα οποία λάμβανε τον παλμό της εποχής του, παραμένοντας ταυτοχρόνως διαχρονικός και επίκαιρος σε κάθε εποχή. Ο μακαριστός Ειρηναίος απέδειξε πως Εκκλησία και κοινωνία είναι ένα και μέσα από τη στάση ζωής του και το σπάνιο ήθος του έδωσε το πρότυπο παράδειγμα για τους συγχρόνους του, μα και για τους μεταγενέστερους. Η οικονομική κρίση, λοιπόν, μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί, μέσα από την αντιμετώπιση της πραγματικής της διάστασης, της πνευματικής, δηλαδή, κρίσης. Γιατί ο μακαριστός Ειρηναίος κατάφερε να ξεπεράσει τις αντιξοότητες της εποχής του, δίνοντας σάρκα στο όραμά του και κάνοντας το όνειρο πραγματικότητα.