Σκέψεις από ένα Συνέδριο
«Ορθοδοξία και Λογοτεχνία. Ο ποιητής απέναντι στην εποχή της κρίσης.
Η λογοτεχνία ως φορέας πολιτισμού»
Μαρία Χατζηαποστόλου
M.Th.-Υποψήφια Διδάκτωρ Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Επιστημονική Συνεργάτης της ΟΑΚ
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (ΟΑΚ) το Συνέδριο με θέμα «Ορθοδοξία και Λογοτεχνία. Ο ποιητής απέναντι στην εποχή της κρίσης. Η λογοτεχνία ως φορέας πολιτισμού» με τη συνδιοργάνωση της Τοπικής Επιτροπής Χανίων της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Δ.Ε.Φ.Ν.Κ.) από τις 8-12 Μαΐου 2016. Κατά τις συνεδρίες ακολούθησε συζήτηση και δημιουργικός διάλογος ανάμεσα στους εισηγητές και τους παρευρισκομένους, από τον οποίο εξήχθη το γενικό συμπέρασμα πως η Ποίηση αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη κατά της κρίσης που ταλανίζει τη σύγχρονη κοινωνία.
Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξε ο Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ), Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, ο οποίος ανέλυσε την αληθινή αιτία της σημερινής κρίσης, που δεν είναι άλλη από το φόβο και την εσκεμμένη καλλιέργειά του από το κάθε σύστημα που απειλεί το ανθρώπινο πρόσωπο, προτείνοντας ταυτοχρόνως ως μόνη διέξοδο, τη δύναμη του λόγου και την καλλιέργεια ελεύθερα σκεπτόμενων ανθρώπων μέσα από μια Παιδεία αληθινή.
Τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Δ.Ε.Φ.Ν.Κ.) εκπροσώπησαν οι κ. Σήφης Μιχελογιάννης, Υπεύθυνος Τομέα Κρήτης και κ. Νίκος Μαθιουδάκης, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος και Επιστημονικός Σύμβουλος των Εκδόσεων Καζαντζάκη, οι οποίοι εξέφρασαν τη χαρά τους για την αγαστή συνεργασία μεταξύ Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ) και Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ), τονίζοντας ταυτοχρόνως τη μεγάλη προσφορά της σκέψης του Νίκου Καζαντζάκη στη σύγχρονη εποχή της κρίσης.
Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη εκπροσώπησε με την εισήγηση «Σκέψεις και στοχασμοί στις ημερολογιακές καταγραφές του Νίκου Καζαντζάκη – Άγιον Όρος 1914» η υπεύθυνη του Αρχείου Καζαντζάκη, κ. Παρασκευή Βασιλειάδη. Η κ. Βασιλειάδη για πρώτη φορά έφερε στο φως μεγάλο μέρος του ημερολογίου που κατέγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης από το προσκύνημά του στο Άγιον Όρος. Το ημερολόγιο αυτό αποτέλεσε για τον συγγραφέα αφορμή στοχασμού πάνω στη μοίρα του ανθρώπου, αλλά και στον προορισμό και το χρέος του ίδιου απέναντι στην ανθρωπότητα. Το ημερολόγιο παραμένει έως σήμερα ανέκδοτο και φυλάσσεται στο Αρχείο του ΜΝΚ, όπου έχει γίνει η συντήρηση, η ψηφιοποίηση και η μεταγραφή του.
Κορυφαία στιγμή του Συνεδρίου ήταν η έλλογη παρουσία του μεγαλύτερου Κύπριου ποιητή, κ. Κυριάκου Χαραλαμπίδη. Στη γεμάτη από Ποίηση αναστάσιμη εισήγησή του, τόνισε πως «όταν οι άνθρωποι γίνονται φορείς του Παντοκράτορος, η Ποίηση ως μια νέα όραση του κόσμου, έχει τη δύναμη να οδηγήσει σε ανακαίνιση του κόσμου και στην ενεργοποίηση του υπαρξιακού μας πυρήνα. Γιατί, ακόμη και η κρημνοβασία μπορεί να μας οδηγήσει σε μια επανεύρεση του χαμένου μας εαυτού και σε μια μεθιστορική παρηγορία». Κατά τον ποιητή, «η ανθρωποφάνεια του Θεού οδηγεί στην ιεροφάνεια του ανθρώπου και στη θαβώρεια ανταύγεια του άναρχου είναι. Η Θεολογία ενέχει στη φύση της την Ποίηση».
Κορυφαία στιγμή του Συνεδρίου ήταν η έλλογη παρουσία του μεγαλύτερου Κύπριου ποιητή, κ. Κυριάκου Χαραλαμπίδη. Στη γεμάτη από Ποίηση αναστάσιμη εισήγησή του, τόνισε πως «όταν οι άνθρωποι γίνονται φορείς του Παντοκράτορος, η Ποίηση ως μια νέα όραση του κόσμου, έχει τη δύναμη να οδηγήσει σε ανακαίνιση του κόσμου και στην ενεργοποίηση του υπαρξιακού μας πυρήνα. Γιατί, ακόμη και η κρημνοβασία μπορεί να μας οδηγήσει σε μια επανεύρεση του χαμένου μας εαυτού και σε μια μεθιστορική παρηγορία». Κατά τον ποιητή, «η ανθρωποφάνεια του Θεού οδηγεί στην ιεροφάνεια του ανθρώπου και στη θαβώρεια ανταύγεια του άναρχου είναι. Η Θεολογία ενέχει στη φύση της την Ποίηση».
Μια ματιά, λοιπόν, στη φλεγόμενη ύπαρξη του ποιητή και του κάθε δημιουργού, μας φανερώνει πως η Ποίηση είναι θέμα αίσθησης και όχι γνώσης των πραγμάτων. Ή μάλλον, καλύτερα, πως μέσα από την αίσθηση του κόσμου ο άνθρωπος γίνεται γνώστης των πραγμάτων. Γι’ αυτό το λόγο, η Ποίηση είναι εκείνη η δύναμη που φανερώνει πως η πληγή της μοναξιάς μπορεί να γίνει πηγή του κόσμου. Μονάχα έτσι γίνεται το σκοτάδι φως! Γιατί, αν δεν καείς, δεν θα γίνεις ποτέ φως!
Κατά την ολοκλήρωση του Συνεδρίου, ο Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ) Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, κλείνοντας τις εργασίες του Συνεδρίου, συμπέρανε πως, «η κρίση της εποχής μας, δεν είναι απλώς οικονομική. Πρωτίστως είναι κρίση αξιών. Για να γίνει, λοιπόν, υπέρβαση της κρίσης θα πρέπει να γίνει υπέρβαση του φόβου. Του φόβου που απλώνει τα δίχτυα του σε κάθε μορφή ύπαρξης και απειλεί να καταπνίξει κάθε ζωή». Προτείνοντας λύση από το αδιέξοδο αυτό, ο κ. Ζορμπάς διαπίστωσε ότι, «αποτελεί αλήθεια αναμφισβήτητη, πως για να νικήσουμε κάθε φθορά έχουμε ανάγκη από μια Παιδεία αληθινή –κατά Μάνο Χατζιδάκι– μια Παιδεία που θα λειτουργήσει ως δύναμη ζωής, διαπλάθοντας ελεύθερους ανθρώπους. Ο Πολιτισμός, λοιπόν, είναι η μόνη λύση σε μια εποχή που ο άνθρωπος έπαψε να αντιμετωπίζεται ως εικόνα Θεού». Αναμφισβήτητα, λοιπόν, «Γι’ αυτό, σε μια εποχή κρίσης, πάσης φύσεως κρίσης, η Ποίηση είναι η μόνη διέξοδος. Πάνω στα θεολογικά ζητήματα που θέτουν οι συγγραφείς, η Ορθοδοξία δίνει τις δικές της απαντήσεις. Έτσι, αναπτύσσεται ένας γόνιμος διάλογος μεταξύ Ορθοδοξίας και Λογοτεχνίας που βρίσκεται σε εξέλιξη».
Κατά την ολοκλήρωση του Συνεδρίου, ο Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ) Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, κλείνοντας τις εργασίες του Συνεδρίου, συμπέρανε πως, «η κρίση της εποχής μας, δεν είναι απλώς οικονομική. Πρωτίστως είναι κρίση αξιών. Για να γίνει, λοιπόν, υπέρβαση της κρίσης θα πρέπει να γίνει υπέρβαση του φόβου. Του φόβου που απλώνει τα δίχτυα του σε κάθε μορφή ύπαρξης και απειλεί να καταπνίξει κάθε ζωή». Προτείνοντας λύση από το αδιέξοδο αυτό, ο κ. Ζορμπάς διαπίστωσε ότι, «αποτελεί αλήθεια αναμφισβήτητη, πως για να νικήσουμε κάθε φθορά έχουμε ανάγκη από μια Παιδεία αληθινή –κατά Μάνο Χατζιδάκι– μια Παιδεία που θα λειτουργήσει ως δύναμη ζωής, διαπλάθοντας ελεύθερους ανθρώπους. Ο Πολιτισμός, λοιπόν, είναι η μόνη λύση σε μια εποχή που ο άνθρωπος έπαψε να αντιμετωπίζεται ως εικόνα Θεού». Αναμφισβήτητα, λοιπόν, «Γι’ αυτό, σε μια εποχή κρίσης, πάσης φύσεως κρίσης, η Ποίηση είναι η μόνη διέξοδος. Πάνω στα θεολογικά ζητήματα που θέτουν οι συγγραφείς, η Ορθοδοξία δίνει τις δικές της απαντήσεις. Έτσι, αναπτύσσεται ένας γόνιμος διάλογος μεταξύ Ορθοδοξίας και Λογοτεχνίας που βρίσκεται σε εξέλιξη».
Στη συνέχεια του Χαιρετισμού του, ο Δρ Ζορμπάς τόνισε πως, «Με βάση τα παραπάνω, η ΟΑΚ θα συνεχίσει δυναμικά την παρουσία της στα εκπαιδευτικά δρώμενα και τα δρώμενα της εποχής μας μέσα από μία πορεία ποιητικής δημιουργίας. Κλείνοντας τη φετινή σχολική χρονιά, με πολύ αγάπη και διάθεση σεβασμού και τιμής, το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016, Έτος Καζαντζάκη-Πρεβελάκη-Γαλανάκη, καθώς και με μια νέα σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων αφιερωμένων σε Νίκο Καζαντζάκη και Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, περίπου 1200 μαθητές και μαθήτριες μυήθηκαν στο δρόμο της μυσταγωγικής δημιουργίας. Πραγματοποιήθηκαν συνέδρια με μαθητές Α΄θμιας και Β΄θμιας Εκπαίδευσης και τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με ανθρώπους της Τέχνης, όπως τον κ. Σμαραγδή».
Κλείνοντας τον σύντομο, μα ουσιαστικό χαιρετισμό του, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ ομολόγησε πως, «Με χαρά υποδεχθήκαμε την είδηση πως το επόμενο έτος έχει ανακηρυχθεί από την επίσημη πολιτεία ως έτος Νίκου Καζαντζάκη. Έτσι, με χαρά σας αναγγέλλουμε τη διοργάνωση νέων συνεδρίων που αφορούν την Ποίηση και τη Λογοτεχνία, για το επετειακό αυτός έτος, το 2017, αλλά και για το 2018, έτος κατά το οποίο η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης κλείνει δυναμικά μισό αιώνα ζωής και δράσης. Γιατί, η Ποίηση μπορεί και έχει τη δύναμη να νικήσει τις δυνάμεις της φθοράς. Άλλωστε, ποια εποχή δεν είναι εποχή κρίσης; Έχει, λοιπόν, δίκαιο ο αιγαιοπελαγίτης Ελύτης όταν μαρτυρά, Γιατί η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος».
(Οδυσσέα Ελύτη, Ανοιχτά Χαρτιά, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1982, σ. 39.)
Κλείνοντας τον σύντομο, μα ουσιαστικό χαιρετισμό του, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ ομολόγησε πως, «Με χαρά υποδεχθήκαμε την είδηση πως το επόμενο έτος έχει ανακηρυχθεί από την επίσημη πολιτεία ως έτος Νίκου Καζαντζάκη. Έτσι, με χαρά σας αναγγέλλουμε τη διοργάνωση νέων συνεδρίων που αφορούν την Ποίηση και τη Λογοτεχνία, για το επετειακό αυτός έτος, το 2017, αλλά και για το 2018, έτος κατά το οποίο η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης κλείνει δυναμικά μισό αιώνα ζωής και δράσης. Γιατί, η Ποίηση μπορεί και έχει τη δύναμη να νικήσει τις δυνάμεις της φθοράς. Άλλωστε, ποια εποχή δεν είναι εποχή κρίσης; Έχει, λοιπόν, δίκαιο ο αιγαιοπελαγίτης Ελύτης όταν μαρτυρά, Γιατί η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου