Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΦΩΚΑ ΜΕΣΑΧΩΡΟΥ (ΦΩΤΟ)

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χοροστάτησε απόψε στον Κατανυκτικό Εσπερινό που τελέστηκε στον Ι. Ναό Αγίου Φωκά Μεσαχώρου (Ορτάκιοϊ). 

Παρέστησαν συμπροσευχόμενοι: Ο Μητροπολίτης Τριπόλεως κ. Θεοφύλακτος, ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους Αρχιμ. Εφραίμ, Άρχοντες της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και πολλοί πιστοί. 

Τον Θείο Λόγο κήρυξε ο Αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος Σίσκος, Βιβλιοφύλαξ των Πατριαρχείων.

Τον παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρο. 

Ακολούθησε δεξίωση στην Κοινοτική Αίθουσα. 

Κήρυγμα τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἀγαθαγγέλου Σίσκου, 

Βιβλιοφύλακος τῶν Πατριαρχείων, 

κατὰ τὸν ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Φωκᾶ Μεσαχώρου 

Κατανυκτικὸν Ἑσπερινὸν τῆς Δ´ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν 

ἐν Πατριαρχικῇ Χοροστασίᾳ. 

(26 Μαρτίου 2017) 

“καὶ ἰδοὺ κλῖμαξ ἐστηριγμένη ἐν τῇ γῇ, ἧς ἡ κεφαλὴ ἀφικνεῖτο εἰς τὸν οὐρανόν• καὶ οἱ Ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀνέβαινον καὶ κατέβαινον ἐπ᾿ αὐτῆς• ὁ δὲ Κύριος ἐπεστήρικτο ἐπ᾽ αὐτῆς” Γεν. 28, 12-13

Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα, 

Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, 

Πανοσιολογιώτατε ἅγιε Καθηγούμενε, 

Σεβαστοὶ Πατέρες, 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

Ὑπερμεσάσαντες τὴν ἱερὰν τῆς ἀσκήσεως περίοδον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ φθάσαντες δοκιμαζόμενοι εἰς τὴν Δ´ Κυριακήν τῶν Νηστειῶν, τιμῶμεν εὐλαβῶς τὸν ἐπὶ γῆς ἄγγελον, καὶ ἐν οὐρανοῖς ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ, τὸν Σιναΐτην Ἰωάννην καὶ συγγραφέαν τῆς τοῦ Παραδείσου Κλίμακος. Τοῦ προσφιλοῦς τούτου ἀσκητικοῦ ἔργου μὲ πρῶτον ἀποδέκτην τὸν καθηγούμενον Ἰωάννην τῆς Ραϊθοῦ, πρὸς τὸν ὁποῖον τὸ καύχημα τῶν Άσκητῶν ἐκθέτει τὰς θεοπνεύστους ἀντιλήψεις του περὶ τῆς πνευματικῆς ἀσκήσεως. 

Λέγεται, ὅτι ἡ περιγραφομένη ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς Γενέσεως ἐστηριγμένη ἐν τῇ γῇ κλῖμαξ τοῦ Ἰακὼβ ὑπῆρξεν ἡ ἀρχὴ τῆς ἐμπνεύσεως καὶ συγγραφῆς τοῦ ἀσκητικοῦ ἔργου τοῦ Ὁσίου πατρός, κυρίως δὲ ἡ προσωπικὴ ἐμπειρία τῆς δι᾽ ἀσκήσεως ἀναβάσεως καὶ διαβάσεως τῆς πύλης τοῦ οὐρανοῦ. Ἡ ἀπὸ γῆς καὶ μέσῳ τῶν τριάκοντα βαθμίδων τῶν ἀρετῶν τῆς Κλίμακος οὐρανοδρόμος ταύτη ἀνάβασις γίνεται ὁ ἔμψυχος Παράδεισος τῶν ἀρετῶν. Μάλιστα, ἡ τοιχογράφησις τῆς Κλίμακος ἐκ τῶν μεσοβυζαντινῶν χρόνων συνηθίζεται εἰς τοὺς νάρθηκας τῶν μοναστηριακῶν ναῶν πρὸς ἐνθύμησιν τῶν διαμονικῶν ἐμποδίων καὶ τῆς αὐξομένης δυσκολίας ἐπιτυχοῦς πραγματώσεως τοῦ πνευματικοῦ τούτου ἀγῶνος, εἰς τοὺς πιστοὺς καὶ ἰδιαιτέρως τοὺς κληρικοὺς καὶ μοναχούς. 

Ἄξια ἰδιαιτέρας προσοχῆς εἶναι ἡ διαίρεσις τῆς Κλίμακος εἰς τριάκοντα λόγους, τουτέστιν τριάκοντα βαθμίδας, ποὺ ἀκολουθοῦν ἀριθμητικῶς τὰ πρὸ τῆς δημοσίας δράσεως ἔτη τοῦ Κυρίου. Ἀναλυτικῶς, τὴν ἀποταγὴν τῶν γηΐνων καὶ τὴν ξενιτείαν τῶν τριῶν πρώτων λόγων, ἀκολουθοῦν αἱ τέσσαρες ἀρεταὶ τῆς ὑπακοῆς, τῆς μετανοίας, τῆς μνήμης θανάτου καὶ τοῦ χαροποιοῦ πένθους. Ἀπὸ τὸν ὄγδοον ἕως καὶ τὸν εἰκοστὸν ἕκτον λόγον θίγονται τὰ ἀνθρώπινα πάθη τῆς ὀργῆς καὶ μνησικακίας, τῆς καταλαλιᾶς καὶ πολυλογίας, τοῦ ψεύδους καὶ τῆς ἀκηδίας, τῆς γαστριμαργίας καὶ πορνείας, τῆς φυλαργυρίας καὶ ἀναισθησίας, τῆς δειλίας καὶ κενοδοξίας, τῆς ὑπερηφανίας καὶ βλασφημίας. Παραλλήλως, προβαλλόμεναι ἐπαινοῦνται αἱ ἀρεταὶ τῆς ἀοργησίας καὶ πραότητος, τῆς σιωπῆς καὶ ἐγκρατείας, τῆς ἀκτημοσύνης καὶ ἀγρυπνίας, τῆς ἁπλότητος καὶ ἰδιαιτέρως τῆς ταπεινοφροσύνης. Κυριαρχεῖ ὁ ἀριστουργηματικὸς εἰκοστὸς ἕκτος λόγος Περὶ διακρίσεως λογισμῶν καὶ παθῶν, καὶ ἀρετῶν. Τὴν κορύφωσιν τῶν ἀσκητικῶν μόχθων συνιστοῦν ἡ ἡσυχία, ἡ μακαρία προσευχή, ἡ Θεομίμητος ἀπάθεια καὶ τελειότης, τῶν εἰκοστοῦ ἑβδόμου ἕως καὶ εἰκοστοῦ ἐννάτου λόγων. Εἰς τὴν δι᾽ ἀσκήσεως ἀνάβασιν τῆς τελευταίας βαθμίδος τῆς Κλίμακος τῆς ἀγάπης, τῆς ἐλπίδος καὶ τῆς πίστεως ὡς συνδέσμου τῆς ἐναρέτου τριάδος ἐν ἀρεταῖς, ἀναφέρεται ὁ τριακοστὸς λόγος τῆς θείας ἀνόδου. 

Αὗται αἱ πνευματικαὶ ἀρεταὶ καὶ ἡ μεταμόρφωσις τῶν παθῶν δὲν δύνανται νὰ θεωρηθῶσιν ὀρθῶς μὲ κριτήριον ἀκραιφνῶς ἠθικόν, ὡς εἴθισται ὑπὸ τῶν εὐσεβιστῶν καὶ τῶν δικαίως πολεμούντων αὐτοὺς λογικοκρατῶν, παρά μόνον ὀντολογικὸν καὶ ὀρθόδοξον, κριτήριον τὸ ὁποῖον συνιστᾶ τὴν ἐν Χριστῷ διασφάλισιν αὐτῶν τῶν ὑψηλῶν ἀρετῶν. Δυστυχῶς, ἡ ἠθικὴ θεώρησις τῶν πνευματικῶν ἀρετῶν συνεπάγεται ἰδεολογικοποίησις καὶ εἰδωλοποίησις αὐτῶν. Συνεπὴς πρὸς τὴν προγενεστέραν πατερικὴν θεολογίαν τῆς ἑνώσεως καὶ διακρίσεως, ὁ Ὅσιος Ἰωάννης κορυφώνει τὴν ἀσκητικήν του διδασκαλίαν εἰς τὸν κοινωνικὸν σύνδεσμον τῆς ἐναρέτου τριάδος, ἐν ταῖς ἀρεταῖς τῆς πίστεως, τῆς ἐλπίδος καὶ τῆς ἀγάπης. Ἡ ἀσκητικὴ πορεία τῆς θείας ἀνόδου διὰ τῆς Κλίμακος τῶν ἀρετῶν, προϋποθέτει τὴν καθοδικὴν πορείαν τῆς Θείας Οἰκονομίας, τῆς πτωχεύσεως τοῦ ἀνυπερηφάνου Θεοῦ διὰ τὸν ἄνθρωπον, μὲ τὴν ἐν χρόνῳ Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ κυρίως τὴν συγκατάνευσιν, διὰ τῆς ὁποίας ἡ Θεοτόκος ἐγένετο γέφυρα μετάγουσα τοὺς ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν, ὅπως ψάλλωμεν καὶ εἰς τὸν χριστολογικὸν Ἀκάθιστον Ὕμνον, λέγοντας τὸ ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου• γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου. 

Δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν ὅτι ἐὰν ἡ ἀσκητικὴ αὕτη τῆς πνευματικῆς ἀνόδου δὲν προϋποθέτει τὴν κάθοδον τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐπὶ γῆς στήριξις τῆς Κλίμακος εἶναι ἀδύνατος ἄνευ τῆς προσλήψεως τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου καὶ τῆς Σαρκώσεως τοῦ Κυρίου, ἐκ μέρους τοῦ πιστοῦ. Διαφορετικὰ ἡ χριστιανικὴ ἀσκητικὴ δὲν διαφέρει ὑπὸ τῆς ἀσκητικῆς τῆς προσλήψεως τοῦ “θεοῦ” ὑπὸ οἱασδήποτε ἄλλης θρησκείας. Παρομοίως, αἱ μὴ θεμελιωμέναι ἐν Χριστῷ ἀρεταὶ τῆς ἀοργησίας καὶ πραότητος, τῆς σιωπῆς καὶ ἐγκρατείας, τῆς ἀκτημοσύνης καὶ ἀγρυπνίας, τῆς ἁπλότητος καὶ ταπεινοφροσύνης, τῆς πίστεως καὶ ἐλπίδος, ἰδιαιτέρως δὲ τῆς ἀγάπης, δύνανται νά ἀνευρεθοῦν καί εἰς ἄλλας θρησκείας καὶ ἀξιοζήλευτα φιλοσοφικὰ συστήματα, εἰς πλείονα βαθμόν καὶ μὲ ἀκριβεστέραν συνέπειαν, ἐν συγκρίσῃ πρὸς τὸν ἡμέτερον χῶρον. Τὴν Ἅγίαν ἡμῶν Ἐκκλησίαν, ἥτις διαιρεῖται ἐκ τῶν ἔσω, ὑπὸ μιᾶς ψευδεπιπλάστου καὶ ἀνορθοδόξου θεολογίας τοῦ εὐσεβισμοῦ καὶ τοῦ ἀκράτου ἠθικισμοῦ, γεννημάτων μιᾶς νοσηρᾶς καὶ ἀνθρωπομορφικῆς πίστεως, ἥτις κατατρώγει τὸ Σῶμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὡς αὐτοάνοσον νόσημα, μὲ γνωστὰ τὰ συμπτώματα τῆς ὀργῆς καὶ τῆς μνησικακίας, τῆς καταλαλιᾶς καὶ τῆς πολυλογίας, τοῦ ψεύδους καὶ τῆς ἀκηδίας, τῆς δειλίας καὶ τῆς κενοδοξίας, τῆς ὑπερηφανίας καὶ τῆς βλασφημίας. Καθ᾽ ἣν στιγμὴν ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Ἰωάννης θὰ ὑπομνήσει “Ὁ ἀγαπῶν τὸν Κύριον, τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ προηγάπησεν. Ἀπόδειξις γὰρ τοῦ προτέρου τὸ δεύτερον. Ὁ ἀγαπῶν τὸν πλησίον οὐδέποτε καταλαλούντων ἀνέξεται, ὡς ἀπὸ πυρὸς μᾶλλον δὲ ἀποφεύξεται. Ὁ λέγων Κύριον ἀγαπᾶν καὶ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ὀργιζόμενος, ὅμοιος ἐστι τῷ καθ᾽ ὕπνους τρέχοντι”. 

Ἐν τούτοις, ἡ ἀρχὴ τῆς θεραπείας τῆς ἀσθενείας εὑρίσκεται εἰς τὴν ὁμαλὴν λειτουργίαν τοῦ νευρικοῦ συστήματος τῆς πνευματικότητος, τουτέστιν τῆς διακρίσεως τῶν λογισμῶν, τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀρετῶν, ἡ ὁποῖα συμφώνως πρὸς τὸν εἰκοστὸν ἕκτον λόγον τῆς Κλίμακος τοῦ θείου πατρὸς ἐνυπάρχει μόνοις τοῖς καθαροῖς τῇ καρδίᾳ, καὶ τῷ σώματι, καὶ τῷ στόματι, ὡς συνείδησις ἀμόλυντος, καὶ καθαρὰ αἴσθησις. 

Εὔχεσθε, παρακαλῶ, Παναγιώτατε, ὅπως ἀξιωθῶμεν τῆς θείας ταύτης ἀναβάσεως τῶν βαθμίδων τῆς Κλίμακος ἐν ὑγείᾳ καὶ δυνάμει σωματική τε καὶ πνευματικὴ· ὁ δὲ Κύριος τῆς ἀγάπης ἀξιῶσαι ἡμᾶς προσκυνῆσαι τὰ θεῖα Αὐτοῦ Παθήματα, καὶ προφθάσαι τὴν φρικτὴν καὶ Ἁγίαν Ἀνάστασιν. Ἀμήν!