Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ Μ. ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΩΝ ΙΕΡΟΨΑΛΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Λόγος  

τοῦ Πανοσιολ. Μ. Ἀρχιδιακόνου κ. Ἀνδρέου, 

κατά τήν ἐν τῷ Π. Πατριαρχικῷ Ναῷ τελεσθεῖσαν Θείαν Λειτουργίαν, 

ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Σηλυβρίας κ. Μαξίμου, 

καθ᾿ ἥν ἐτελέσθη τό Μνημόσυνον ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν 

τῶν ἀειμνήστων Ἀρχόντων Πρωτοψαλτῶν, Λαμπαδαρίων καί 

Δομεστίκων τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μ. Ἐκκλησίας, 

καί τῶν λοιπῶν Ὀφφικιούχων καί μή Ἱεροψαλτῶν τῶν διακονησάντων ἐν τῇ Πόλει. 

(Σάββατον, 18 Μαρτίου 2017) 

«Ὁ Θεός, ᾠδήν καινήν ᾄσομαί σοι, 

ἐν ψαλτηρίῳ δεκαχόρδῳ ψαλῶ σοι.»
(Ψαλμ. 143,10)

Σεβασμιώτατε Δέσποτα, ἀγαπητοί ἀδελφοί, 

Εὑρισκόμενοι ἐν τῇ ἀνηφορικῇ ὁδῷ πρός συνάντησιν καί συσταύρωσιν μετά τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας, ἐν μέσῳ τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, ἐν τῇ ἀγαθῇ μερίμνῃ διά τά μέλη της καί γνωρίζουσα νά τιμᾶ καί νά ἐπαινῇ ὅ,τι καλόν καί ἀγαθόν ἀποτίει σήμερον φόρον τιμῆς καί μνήμης ἀλλά καί προσευχῆς δι᾽ ὅλους ὅσους εὐσεβῶς καί μετ᾽ἐνθέου ζήλου ὑπηρέτησαν ἀνά τούς αἰῶνας τά ἱερά Ἀναλόγια τῆς ἱερᾶς ταύτης Καθέδρας, ἀλλά καί ἅπαντας τούς ἐν τοῖς Ἱ. Ναοῖς τῆς Βασιλίδος διακονήσαντας Ὀφφικιαλίους καί μή Ἱεροψάλτας.

Εἰς τήν κοινωνίαν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος ἑκάστη διακονία λογίζεται ὡς χάρισμα ἀπορρέον ἐκ τοῦ Δωρεοδότου Θεοῦ, τό ὁποῖον τίθεται εἰς τήν ὑπηρεσίαν τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας πρός δόξαν Θεοῦ καί ὅφελος κοινόν τῆς κοινωνίας τῶν πιστῶν. 

Καί ὅπως ὁ τήν παρελθοῦσαν Κυριακήν τιμηθείς Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μᾶς ἐδίδαξεν ὅτι κοινωνοῦμεν μετά τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καί γινόμεθα μέτοχοι τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι εἶναι δῶρον καί χάρισμα τοῦ Κυρίου πρός τόν ἄθρωπον, ἔτσι τά ποικίλα χαρίσματα εἶναι δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἕν ἐκ τῶν χαρισμάτων τούτων εἶναι ἡ διά τῶν φυσικῶν ἱκανοτήτων τοῦ ἀνθρώπου ἀκατάπαυστος δοξολογία τοῦ Θεοῦ καί μάλιστα ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἐκφραζομένη διά τῆς ἀποδόσεως τῶν σοφωτάτων ὕμνων, τῶν γραφέντων ἐκ τῶν τιμίων χειρῶν τῶν Πατέρων μας. 

Ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ, ἡ ἱκεσία καί ἡ εὐχαριστία δέν ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικῶς ἐκ τῆς καλλιφωνίας, ἡ ὁποία δίδεται εἰς τούς ἀνθρώπους ἀνεξαρτήτως πίστεως. Ἡ δοξολογία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ εἶναι θεῖον δῶρον καί καλεῖται ὁ κάτοχός του νά τό ἀνακαλύψῃ καί νά τό καλλιεργήσῃ κατά τόν δυνατόν καλλίτερον τρόπον ὥστε νά ἀντιπροσφέρῃ εἰς τόν Κύριον δόξαν καί εὐχαριστίαν. Ἕκαστον χάρισμα προϋποθέτει τήν συναλληλίαν πολλῶν καί ἐν προκειμένῳ ταπείνωσιν, σεμνότητα, ἐπίγνωσιν, ἐντιμότητα, εἰλικρίνειαν, λειτουργικόν ἦθος, ἁρμονικήν συναντίληψιν καί ἐκκλησιαστικόν φρόνημα.

Ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐκφράζεται ὑπό τῶν διακόνων τῶν ἀναλογίων τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι ἡ ψαλτική τέχνη ἡ ἀναβιβάζουσα εἰς ὕψος πνευματικόν τούς συμμετέχοντας εἰς τήν Θείαν Λατρείαν, εἰς ὕψος οὐχί συναισθηματικόν καί συγκινησιακόν, ἀλλά πνευματικόν. Τό ὕψος τοῦτο τῆς πνευματικῆς ζωῆς ἔχει ὡς πεμπτουσίαν τήν πηγαίαν ταπείνωσιν καί ἀνάγει τόν πιστόν εἰς ἀνύψωσιν ἐκ τῶν τοῦ κόσμου διά τῆς Θεολογίας τῶν ὕμνων. 

Ἡ ἱεροψαλτική τέχνη, τό πολύτιμον τοῦτο μέγεθος τοῦ Θεοῦ εἰς τήν Πόλιν μας, εἰς τήν Κωνσταντινουπολίτιδα Μεγάλην Ἐκκλησίαν, ἀποτελεῖ παράδοσιν αἰώνων. Θά ἐχαρακτηρίζαμεν τά ἐνώπιόν μας Πατριαρχικά Ἀναλόγια ὡς θησαυροφυλάκιον πνευματικόν. Ἐπίγειον Ἐδέμ, εἰς τήν ὁποίαν γλυκύλαλοι ἀηδόνες ἅδουν ἀκαταπαύστως τά μεγαλεῖα τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Τοῦτα τά Ἀναλόγια φεγγοβολοῦν τήν δωρεάν τοῦ Θεοῦ ἀκόμη καί μετά τό πέρας τῆς Ἀκολουθίας. Τά Πατριαρχικά Ἀναλόγια εἶναι τά ὁρατά σημεῖα τῆς πατρῴας ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς ὡς αὕτη ἐκαλλιεργήθη ὑπό τῶν μεγάλων Ἱεροψαλτῶν καί Διδασκάλων. 

Ἡμεῖς, κλῆρος καί λαός, αἰσθανόμεθα μεγάλην τήν εὐγνωμοσύνην μας πρός τήν πανσθενουργόν Χάριν τοῦ Θεοῦ διότι ἐχάρισεν εἰς ἡμᾶς τήν εὐκαιρίαν νά ἀπολαμβάνωμεν τήν ἱεράν ταύτην τέχνην καί νά δυνάμεθα νά ἐκπληρώνωμεν τό χρέος τῆς παραλαβῆς καί παραδόσεως τῆς παρακαταθήκης τῶν προγενομένων ἀειμνήστων πατέρων μας, ἐπί τῶν βημάτων τῶν ὁποίων συνεχίζομεν. 

Διά τοῦτο ἡ εὐγνωμοσύνη τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἐκφράζεται σήμερον ἐν τῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ καθ᾽ ἥν τελοῦμεν τό μνημόσυνον τῶν Ἱεροψαλτῶν αὐτῆς. Τελοῦντες τό Μνημόσυνόν των ἐν λατρευτικῇ συνάξει τιμῶμεν τήν μνήμην των καθώς οὗτοι περιπολεύουν εἰς τάς οὐρανίους μονάς τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἔνθα ψάλλουν καινήν ᾠδήν εἰς τόν ἀνακαινίσαντα τήν κτίσιν Ἰησοῦν Χριστόν. 

Ἡ εὐγνωμοσύνη μας ἐκφράζεται διά τῆς ἐνθέρμου προσευχῆς καί διά τῆς ἐμβαπτίσεως τῶν μακαριστῶν εἰς τό ζωηρόν αἷμα τοῦ Κυρίου μας τό ἀφθαρτοποιοῦν καί ἀθανατίζον. 

῍Ας ἐμπνευσθῶμεν ἀπό το λαμπρόν παράδειγμά των, ἄς μιμηθῶμεν τήν ἀφοσίωσίν των εἰς τάς ἱεράς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας καί τήν ἀγάπην των πρός τήν ὑμνολογίαν τοῦ Θεοῦ καί νά κατασταθῶμεν μιμηταί τοῦ ἀδαμαντίνου ὑποδείγματος τό ὁποῖον διαχρονικῶς κατέλιπον. 

Τά χαρακτηρίζοντα τό περιώνυμον Πατριαρχικόν ὕφος τῆς ἱερᾶς τέχνης καί διακονίας τῆς ψαλτικῆς τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ σαφήνεια, ἡ μεγαλοπρεπής ἁπλότης καί διαύγεια, τό εὔρυθμον καί ἀπέριττον, ἡ σεμνότης καί ἡ ἀρετή τοῦ μέτρου, δέον νά ἀποτελοῦν τόν χρυσοῦν κανόνα καί τό πνευματικόν ἐγχειρίδιον εἰς τήν ἐνάσκησιν τῆς διακονίας μας ἀλλά καί νά διέπουν ὁλόκληρον τήν ὕπαρξίν μας. 

Ἐάν θέλωμεν νά τελοῦμεν πραγματικόν καί οὐσιαστικόν Μνημόσυνον διά τούς ἀειμνήστους ὑπηρέτας - μύστας τῆς ἱερᾶς ὑμνωδίας ἄς μήν ἀρκεσθῶμεν εἰς μίαν στεῖραν ἀνάμνησιν καί αὐτάρεσκον ἀνάμνησιν τοῦ παρελθόντος, ἀλλά  ἄς μᾶς διακατέχει ὁ σεβασμός τῶν παραδεδομένων, ἡ μετ᾽ εὐλαβείας καί πίστεως τήρησίς των, ἡ μετά περισσοῦ ζήλου διάσωσίς των ἀλλά καί ὁ συνεχής ἀγών διά τήν μεταλαμπάδευσιν εἰς τάς ἐπερχομένας γενεάς, χωρίς νά κρύπτωμεν τό τάλαντον ἀλλά νά τό πολλαπλασιάζομεν, ἵνα καρπόν πολύν δρέψωμεν καί εὐαρεστήσωμεν τῷ Θεῷ. 

Τά δεκάχορδα ψαλτήρια τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, οἱ ἐπίγειοι ἄγγελοι τῶν Ἀναλογίων της, ψάλλουν ἤδη τήν καινήν ᾠδήν πρός τόν Θεόν ἀντιδοξάζοντες διό τό δοθέν χάρισμα. Διά τοῦτο, εἴη ἡ μνήμη αὐτῶν ἐν τῷ ἀφθάρτῳ, μόνῳ Σοφῷ Θεῷ, αἰωνία καί ἄληστος.  Ἀμήν!