Έκθεση για τα Στροφάδια στο Μουσείο Μπενάκη υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχου

Σε μια απομονωμένη γωνιά του Ιονίου βρίσκεται ένα μικρό νησάκι, μόλις το 1/3 ενός αεροδιαδρόμου, το νησί Σταμφάνη του Συμπλέγματος των Στροφάδων. Παρ’ όλο το μέγεθός του, το νησί είναι μοναδικό για τη ιστορία του και για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, χάρη στη μοναδική γεωλογική φυσιογνωμία του.

Εκεί δεσπόζει παλαίφατο Καστρομονάστηρο, το οποίο ίδρυσαν οι Παλαιολόγοι τον ΙΓ΄ αιώνα, όπου άκμαζε μια περιώνυμη μοναστική κοινότητα. Στον αμυντικό πύργο του συγκροτήματος βρίσκεται οχυρωμένος ναός, μοναδική περίπτωση για τον ορθόδοξο κόσμο – για προστασία από τους αδίστακτους πειρατές, Τούρκους και Αλγερινούς.

Σήμερα, αυτό το μνημειακό συγκρότημα θέτει ένα τεράστιο δίλημμα για την Ελλάδα. Αποφάσεις πρέπει να ληφθούν άμεσα. Το μοναστήρι βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση με επιτακτικό αίτημα αποκατάστασης, μετά από δυο καταστροφικούς σεισμούς. Ο επόμενος μπορεί να είναι το οριστικό τέλος του. Η έδρα του μοναστηριού και το λείψανο του Αγίου Διονυσίου που το καθαγίασε έχουν μεταφερθεί «προσωρινώς» στη γειτονική Ζάκυνθο από το 1717, μετά από επιδρομή και σφαγή των Μοναχών.

Θα μπορούσε ένα τέτοιο Μοναστήρι να ξαναζήσει;

Η σειρά φωτογραφιών του Robert McCabe και η έρευνα της Κατερίνας Λυμπεροπούλου, που πλαισιώνονται από μοναδικά εκθέματα, είναι ένας φόρος τιμής στη ζωή του τελευταίου μοναχού των Στροφάδων, ο οποίος έζησε εκεί 38 χρόνια μόνος προς Μόνον, του τελευταίου φαροφύλακα και του βαρκάρη που έφερνε προμήθειες στο νησί. Αποτελεί επίσης κραυγή για την περιβαλλοντική διάσωσή του, δεδομένου ότι αποτελεί, μεταξύ άλλων, σημαντικό μεταναστευτικό σταθμό ορνιθοπανίδας, φιλοξενώντας ένα από τα σημαντικότερα δάση της δυτικής Ελλάδας. 

Ήδη η Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου και το Ηγουμενοσυμβούλιο της Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου συναίνεσαν να συμμετάσχουν καθοριστικά στην εν λόγω διοργάνωση, με την μεταφορά και έκθεση τιμαλφών, προερχομένων εκ του Καστρομονάστηρου των Στροφάδων Νήσων, μάλιστα δε να αιτηθούν, διά του οικείου Μητροπολίτου Σεβ. Ζακύνθου κ. Διονυσίου Δ΄, να τεθεί η όλη διοργάνωση υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, κάτι το οποίο ασμένως έγινε δεκτό, με σχετικό Πατριαρχικό Γράμμα, από 29ης Απριλίου 2020, όπου επισημαίνεται: "[...] τιθέμεθα υπό την πνευματικήν αιγίδα και ευλογίαν της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας την ωραίαν πρωτοβουλίαν ταύτην, δι' ής καταδεικνύεται η στενή σχέσις μεταξύ της δόξης του Βυζαντίου και της ιδιοτύπου εκκλησιαστικής παραδόσεως της Νήσου. [...]".

Σημειωτέον, η ίδια διοργάνωση έχει ήδη τεθεί και υπό την αιγίδα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Η Έκθεση θα λάβει χώραν στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων "Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου", στο κεντρικό κτήριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1, Αθήνα), από τις 14 Μαΐου έως τις 13 Σεπτεμβρίου 2020.