ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Κυκλοφορήθηκαν το 2013, από το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων, που διευθύνει ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, δύο ψηφιακοί δίσκοι με σημαντικά μέλη «κατά το Ύφος και την Παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας». 

Πρόκειται για Πατριαρχικά Μέλη Χριστουγέννων και Θεοφανείων. 

Ψάλλει ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μ.τ.Χ.Ε. π. Γεώργιος Τσέτσης. 

Οι ψηφιακοί αυτοί δίσκοι εντάσσονται στο ευρύτερο εκδοτικό πρόγραμμα «Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής», με αριθμούς 25 και 26 (Χριστούγεννα – Θεοφάνεια). 

Η κασετίνα με τα δύο cd συνοδεύεται από σχετικό βιβλίο, το οποίο περιέχει πολύτιμο – στην κυριολεξία – υλικό: Βιογραφικό του π. Γεωργίου Τσέτση και αναμνήσεις του από την θητεία του στο Πατριαρχικό αναλόγιο, την εποχή των μεγάλων πρωτοψαλτών του 20ου αιώνα, Κωνσταντίνου Πρίγγου και Θρασύβουλου Στανίτσα, περιεχόμενα και δεδομένα δίσκων, και τα μουσικά κείμενα. Σημαντικό το κείμενο του Μ. Χατζηγιακουμή που αναφέρεται στην εκλογή των συγκεκριμένων ύμνων, την ηχογράφηση και την ερμηνεία τους. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής εξαίρει την σημασία της ερμηνείας του π. Γεωργίου Τσέτση, δικαίως φυσικά. Ο π. Γεώργιος αποτελεί «πηγή», θα λέγαμε, του Πατριαρχικού ύφους και ήθους. Αυτήκοος των μεγάλων Πρωτοψαλτών, μαθητής τους στην ουσία εν τη πράξει, φέρει αναλλοίωτα – από το χρόνο και την εν Εσπερία αποδημία του – τα χαρακτηριστικά της μεγάλης και πλούσιας Πατριαρχικής ψαλτικής παράδοσης. 

Ο π. Γεώργιος μας καθηλώνει με τη λιτότητα και τη σοβαρότητα της ερμηνείας του. Δεν έχει σκοπό να εντυπωσιάσει ούτε να συγκινήσει, αλλά να μας εκκλησιάσει. Στη λειτουργική ζωή και στην αυθεντική, δωρική Πατριαρχική παράδοση. Όπως σημειώνει ο Μ. Χατζηγιακουμής, οι ερμηνείες του π. Γεωργίου «συμπυκνώνουν, στην εκφορά τους, τη μεγάλη και ζώσα Πατριαρχική παράδοση, μια ψαλτική λειτουργική παράδοση με βαθειά πνευματικότητα, έξω από κάθε τυποποίηση και επιδεικτική έμφαση». 

Εδώ επιλέγουμε μέλη Χριστουγέννων (CD 25ο) και συγκεκριμένα: 

- Ιδιόμελα Ωρών 13´.17´´ (1. Βηθλεέμ ετοιμάζου ηχ πλ δ´ 2´.03´´ - 2. Τάδε λέγει Ιωσήφ ηχ πλ δ´ 2´.34´´ - 3. Εξεπλήττετο ο Ηρώδης ηχ βαρύς Γα 2´.01´´ - 4. Δόξα και Νυν. Σήμερον γεννάται ηχ πλ β´, εκφώνηση σε «ύφος κλιτόν» και μέλος, 6´.39´´). 

- Ιδιόμελα Εσπερινού 11´.36´´ (1. Κύριε εκέκραξα - Κατευθυνθήτω ηχ β´ 2´.14´´ - 2. Δεύτε αγαλλιασώμεθα ηχ β´ 2´.22´´ - 3. Του Κυρίου Ιησού γεννηθέντος ηχ β´ 1´.04´´ - 4. Η βασιλεία σου Χριστέ ηχ β´ 1´.37´´ - 5. Τί σοι προσενέγκωμεν ηχ β´ 1´.21´´ - 6. Δόξα. Αυγούστου μοναρχήσαντος ηχ β´ 2´.57´´). 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής παρατηρεί πως "στις ερμηνείες του αυτές ο πατήρ Γεώργιος Τσέτσης παρουσιάζεται, όπως άλλωστε και σε όλες τις άλλες, χωρίς αισθαντισμούς, χωρίς γλυκερότητα, αντίθετα, μεστός, στιβαρός, αρχοντικός, επίσημος. Ό,τι ταιριάζει ακριβώς στα λαμπρά και επίσημα αυτά μέλη."

Ο π. Γεώργιος Τσέτσης γεννήθηκε (1934) στο Πικρίδιο (Χάσκιοϊ) της Κωνσταντινούπολης. Απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής Χάλκης και διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εντάχθηκε ενωρίς στις τάξεις του κλήρου, ως διάκονος (1961) και ως πρεσβύτερος (1964), υπηρετώντας έκτοτε, με αφοσίωση, τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία (από την οποία πήρε το 1971 και το οφφίκιο του Μεγάλου Πρωτοπρεσβυτέρου). 

Υπηρέτησε (1964-1985) σε ανώτερες επιτελικές θέσεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στη Γενεύη και μόνιμος αντιπρόσωπος σ' αυτό (1985-1999) του Oικουμενικού Πατριαρχείου, όπου και ανέπτυξε σπουδαιότατη διεκκλησιαστική και συγγραφική δράση. Ανέλαβε επίσης, για ένα διάστημα (2001), προϊστάμενος του Oρθοδόξου Κέντρου του Oικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ (Γενεύης) και του Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών Oρθοδόξου Θεολογίας. Ως ιερωμένος μουσικός συνδυάζει το τάλαντο με την προνομιακή εμπειρία του πατριαρχικού περιβάλλοντος και, παράλληλα, τη στέρεη πνευματική συγκρότηση. 

Η παιδική και νεανική του ηλικία συμπίπτει με περίοδο μεγάλης ακμής των Πατριαρχικών χορών, τους οποίους ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Κοντά σ' αυτούς ως κανονάρχης (1944-1949) και στη συνέχεια ως μαθητής (1950-1960) σπούδασε ζωντανά το πατριαρχικό ύφος και μυήθηκε στη μεγάλη πατριαρχική παράδοση. Κατά την φοίτησή του στη Σχολή της Χάλκης διετέλεσε δεξιός ψάλτης και χοράρχης της φοιτητικής χορωδίας (διαδεχόμενος τον λόγιο και μουσικό, μακαριστό πλέον, μητροπολίτη Πέργης Ευάγγελο Γαλάνη). 

Από την τοποθέτησή του (1965) στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών της Γενεύης ιερουργεί και ψάλλει (αποκλειστικά μάλιστα όλη τη Μ. Εβδομάδα) στο ναό του Αγ. Παύλου του εκεί Πατριαρχικού Κέντρου. 

Εξαιρετικά σημαντική πρέπει να θεωρηθεί η συμμετοχή του στις ηχογραφήσεις εκκλησιαστικών μελών στις υπό τον γενικό τίτλο Σειρές "Σύμμεικτα" και "Μνημεία" (Εκκλησιαστικής Μουσικής). Έτσι, εκτός από τον "Άμωμο" ("Σύμμεικτα", CD αρ. 6), στην ίδια Σειρά έχουν ηχογραφηθεί επίσης (και κυκλοφορούν) τα "Λειτουργικά" των Κωνσταντινουπολιτών συνθετών του 20ού αι. ("Σύμμεικτα", CD αρ. 7 & 8), η "Μεγάλη Τεσσαρακοστή" και η "Μεγάλη Εβδομάδα" ("Σύμμεικτα", CD αρ. 2 & 3), και στις οποίες τα μέλη ψάλλονται λαμπρά κατά το ύφος και την παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Ακόμη, από τον ίδιο εκτελούνται, εξίσου λαμπρά, τα Χερουβικά και τα Κοινωνικά του Θεοδώρου Φωκαέως ("Μνημεία", Σώμα Πρώτο, Oκτάηχα Μέλη & Συστήματα, CD αρ. 18-21), πάντοτε κατά το ύφος και την παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Σε όλες αυτές τις ερμηνείες αποτυπώνεται εξαίρετα η μεγάλη και πλούσια Πατριαρχική μουσική εμπειρία, σε συνδυασμό με τη λιτή, στιβαρή και εμπνευσμένη προσωπική έκφραση. Έχουν ηχογραφηθεί (2004), σε λαμπρές εκτελέσεις, τα Στιχηρά και οι Αίνοι της Οκτωήχου, τα Δογματικά Θεοτοκία και τα Ένδεκα Εωθινά κατά την παράδοση του μεγάλου Άρχοντα Πρωτοψάλτη Κωνσταντίνου Πρίγγου (2 CD), επίσης (ηχογράφηση 2006) Ύμνοι Χριστουγέννων (2 CD) και Θεοφανείων (επίσης 2 CD), όλα για τη Σειρά "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" (Μέρος Γ΄, CD 23ο - 26ο)