Ο ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟ (1822-1824)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι επαναστατημένοι Έλληνες αμέσως προσβλέπουν στην αναγνώριση και τη βοήθεια του Βατικανού. 

Η Προσωρινή Διοίκησις των Ελλήνων με έγγραφό της προς τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό στις 18 Δεκεμβρίου 1822, τον διορίζει «μέλος της Ικεσίας, αποστελλομένης προς τον Άγιον Θρόνον της Ρώμης» με σκοπό «να γνωρισθή η Ελληνική Διοίκησις από την Αυλήν της Ρώμης και να συστηθούν μετ’ αυτής σχέσεις φιλικαί» (Δ. Καμπούρογλου, Μελέτη, 1915, σ. 254-255). Ο Γερμανός πήγε στην Ιταλία μαζί με τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, γιό του Πετρόμπεη, και έμεινε εκεί σχεδόν δύο χρόνια, πραγματοποιώντας πολλές και ποικίλες επαφές, αποστέλλοντας επιστολές σε ευρεία γκάμα προσώπων της εποχής. 

Σε επιστολή προς τον εξοχότατο Μινίστρο των εξωτερικών της Ελληνικής Διοικήσεως, στις 25 Μαρτίου 1823, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έγραψε: «Η αυλή της Ρώμης απέστειλε τας διαταγάς της προς τον ενταύθα δελέγκατον κύριον Πενβενούτον, εν αις τον διορίζει να προσφέρη μεν πάσαν τιμήν και περίθαλψιν προς ημάς, να μας ειδοποιήση δε, ότι να μη βιάσωμεν την εκείσε μετάβασίν μας, επειδή η μεν Αγιότης του προβεβηκυία εις βαθύτατον γήρας ουδεμίαν δύναται να ακροασθή εσωτερικήν ή εξωτερικήν υπόθεσιν, ο δε Καρδινάλης Κύριος Κονσάλβος ασθενεί βαρέως και ευρίσκεται ήδη εις επισφαλή κατάστασιν, και δια τούτο ανάγκη να παραμείνωμεν ημέρας τινάς ενταύθα…» (όπ.π. σ. 269).

Οι παπικοί περιποιούνται την ελληνική αποστολή στην Αγκώνα, αλλά το ταξίδι στο Βατικανό δεν πραγματοποιείται τελικά. Υπάρχει η εκδοχή ότι προφασίζονταν διάφορες δικαιολογίες για να φτάσουν στον Πάπα, αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Πάπας Πίος VII απεβίωσε τελικά τον Αύγουστο του 1823 σε ηλικία 81 ετών. Ο Γερμανός ήταν ακόμα στην Ιταλία. 

Πιστεύεται, εξάλλου, ότι ο Πάπας ήταν θετικός προς την υπόθεση της Ελλάδας, αλλά η ματαίωση της συνάντησης οφείλεται σε παρέμβαση της Αυστρίας η οποία τότε είχε υπό την προστασία της το Βατικανό και διατηρούσε εχθρική στάση απέναντι στην Επανάσταση. 

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός επέστρεψε το καλοκαίρι του 1824 στην Πελοπόννησο. 

Η αποστολή αυτή, πάντως, ήταν μια τολμηρή κίνηση των επαναστατημένων Ελλήνων, οι οποίοι προσέβλεπαν στην Παπική βοήθεια, χωρίς να υπολογίζουν ότι απευθύνονται σε ετερόδοξους ή «αιρετικούς», όπως θα έλεγαν κάποιοι σήμερα τους Καθολικούς. Αντιθέτως γράφουν επισήμως για τον "Άγιον Θρόνον της Ρώμης". 

Κι ακόμα, ο Γερμανός δεν διστάζει στο γράμμα που προμνημονεύσαμε να προσφωνήσει τον Πάπα ως είθισται: «η Αγιότης του». 

Σίγουρα πρόκειται για την πρώτη σοβαρή προσπάθεια προσέγγισης Ελλάδας και Δύσης μετά την Άλωση και σε αυτήν πρωταγωνίστησε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο οποίος μας άφησε πλούσια και σημαντική αλληλογραφία επί του θέματος που θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά και να αξιολογηθεί αναλόγως.

Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρη την μελέτη για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, όπου και τα της αποστολής του στην Ιταλία, όπως τα ερεύνησε και τα κατέγραψε ο Δημήτριος Καμπούρογλου ή Καμπούρογλους, με καταγωγή από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης (14 Οκτωβρίου 1852[4] - 21 Φεβρουαρίου 1942[5]). Ήταν ιστοριοδίφης, λογοτέχνης, δικηγόρος, ποιητής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.