ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΥΚΝΕΙΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΑΣΜΑ

ὑπό Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Στόν Θρακιώτη τροβαδοῦρο τοῦ Χρωστῆρα 

Ὁ ἀξιόλογος ἐν Ἀθήναις "μετα-νεοβυζαντινός" ζωγράφος, ἁγιογράφος, συγγραφεύς καί Ἄρχων Ἁγιογράφος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Ἰωάννης Μητράκας, μέ πλουσιώτατον καί πολυποίκιλον ἔργον λαϊκοῦ, μυθολογικοῦ, θρησκευτικοῦ καί κοσμικοῦ χαρακτῆρος, συνεχίζει ἐργαζόμενος εἰς τό ἐν Λυκαβηττῷ ἐργαστήριόν του, ἐκτελέσας περίπου ἀπό τοῦ 2000 οὐκ ὀλίγα εἰκονογραφικῶς, καί εἰκονολογικῶς λίαν ἐνδιαφέροντα ἔργα, φθάνοντα μέχρι τῆς πανδημίας τῶν ἡμερῶν μας καί τῆς γενικοτέρας "νέας τάξεως τοῦ κόσμου", ἀναστατωσάσης τά πάντα. 

Τά ἔργα αὐτά διαφόρων μεγεθῶν καί τῆς αὐτῆς τεχνικῆς τοῦ Μητράκα εἶναι μονο- ἤ πολυπρόσωποι συνθέσεις φέρουσαι τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τῆς τεχνοτροπίας τοῦ καλλιτέχνου, ὅπως τά πολλά τετραγωνίδια καί τήν μικρογραφική του μανιέρα. Εὑρίσκονται είς τήν Ἑλλάδα, τήν Πόλη, σέ ναούς, διάφορα ἱδρύματα, ἱδιώτες καί τήν κατοχή του. 

Καί τώρα ἀναφέρονται μερικά μόνον σημαντικά ἐξ αὐτῶν.1 

Α. Μικροπρόσωπα: 

Ἡ Α.Θ.Π. ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἐν ἀρχιερατικῇ ἀμφιέσει στηθαίως. Ἄγνωστον πού εὑρίσκεται. 

ΙC. XC. ὁ Μ. Ἀρχιερεύς στηθαίως. Εὑρίσκεται εἰς τό Ἁγίασμα Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Göksu τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Χαλκηδόνος. 

Ἡ αἰωνία δύναμις τῆς Κωνσταντινουπόλεως. 

Ἡ αἰωνία δύναμις τῆς Ἁγίας Σοφίας. Παριστά ἕνα ἐκ τῶν ἑπτά ταύρων τοῦ καλλιτέχνου, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπί τῆς κοιλίας του ἐντός ὠοειδοῦς πλαισίου τήν Ἁγίαν Σοφίαν. Δῶρον τοῦ γράφοντος εἰς τό Μέγαρον τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Χαλκηδόνος. 

Ἡ Ἀφροδίτη ὑπτία ἡμίγυμνος. 

Ὁ Ἴκαρος ἱπτάμενος. Ἀμφότερα εὑρίσκονται εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Γεωργίου Γέλδεγιρμεν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Χαλκηδόνος ἐκ δωρεᾶς τοῦ γράφοντος. 

Ἡ σειρά "Πυργοδεσπότες ἐσμέν" Καστράρχες, Καστράνακτες, Καστροφύλακες, Πυργοδεσπότες. Παρόμοια πως πρός τήν σειρά θεματοφύλακες. Πρόκειται διά ἐξαίρετα ἔργα μέ ἱστορικό καί βαθύ εἰκονολογικό περιεχόμενο καί ἐκφραστική δύναμη, ἀπέριττα και στοιχειώδη (elementar). Τή σειρά αὐτή ὁ Μητράκας ἀπεκάλεσε "Βυζαντινό κύκνειο εἰκαστικό ἄσμα". Εὑρίσκεται πιθανόν εἰς ἰδιωτικάς συλλογάς. 

Ὀκτώ κυκλικοί θυρεοί (ἐβλήματα) διά τήν ἐπίσημον ἀλληλογραφίαν τοῦ γράφοντος, μέ σινικήν μελάνην ἐπί χαρτονίου στηριζόμενοι εἰς τήν βυζαντινήν παράδοσιν τῶν Μακεδόνων (Θρακῶν) αὐτοκρατόρων τοῦ Βυζαντίου καί μιά σελίς ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ καί ΑΘΝ ΣΟΣ ΜΗΤΡ ΓΧ 2008 (Ἀθανάσιος Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Βη'). 

Εἶναι ἔργα διακρινόμενα, ὅπως ὅλα, διά τήν λεπτότητα καί φινέτσα τους εὑρισκόμενα εἰς τήν κατοχήν τοῦ γράφοντος. 

Τρεῖς σφραγῖδες μακρόστεναι EX LIBLIS τοῦ γράφοντος κονστρουκτιβιστικοῦ χαρακτῆρος. 

Β - Συνθέσεις: 

Τίτλος Α: Ἡ Σταύρωση τῶν Ἑλλήνων ἀπό τό ΔΝΤ καί Ε.Τ. Ἔργον πρωτότυπον καί σπουδαιοτάτου πολιτικοῦ, διαχρονικοῦ καί λίαν τολμηροῦ χαρακτῆρος (περιεχομένου), πολυπρόσωπον δια τά πλημμελῶς ἐν Ἑλλάδι καί οὐχί μόνον "τεκταινόμενα". 

Τίτλος Β: Τίς πταίει; Εὑρίσκεται εἰς τήν κατοχήν τοῦ καλλιτέχνου. 

Ὁ καλλιτέχνης μετά τοῦ γράφοντος ἐν ἐξωτερικῇ ἀμφιέσει. Εὑρίσκεται εἰς τόν Ἱ. Ναόν Ἁγ. Γεωργίου Γέλδεγιρμεν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Χαλκηδόνος. Ἐκ δωρεᾶς τοῦ γράφοντος. 

Ὁ κύκλος τῆς πανδημίας, ἡ ὁποία μαστίζει τήν ὑφήλιον, μέ μεμονωμένα ἤ πολλά ἄτομα μέ μάσκες, τά ὁποῖα διακατέχει ὁ φόβος. Ὁ καλλιτέχνης δέν παρέλειψε ἄρα νά καταπιαστεῖ μέ ἕν "μακάβριον" καί ἀντιαισθητικό θέμα. Ἄγνωστον ποῦ εὑρίσκεται. 

Ὁμηρικός πολιτισμός μέ προσωπογραφίες ἡρώων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. 

Οἱ ἥρωες τοῦ 1821 (ὑπό ἐκτέλεσιν). 

Τό ἔργον τοῦ Μητράκα ἀξιολογηθέν καί τιμηθέν ὑπό διαπρεπῶν ἱστορικῶν τῆς τέχνης, ἑλλήνων καί ξένων, δυστυχῶς δέν εὗρε τήν δέουσα ἀπήχησιν εἰς πολλούς, μή ἐξαιρουμένων καί τῶν ἁρμοδίων φορέων. Καί τοῦτο ἐκ ποικίλων λόγων, ὅπως τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ἐλλείψεως γνώσεων, τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως, τοῦ ὕψους τῶν τιμῶν, τῆς δράσεως τῶν αἰωνίων καί ὑπούλων κυκλωμάτων, καί οὐχί μόνον ‒τουθ' ὅπερ σύνηθες εἰς οὔκ ὀλίγους σημαντικούς δημιουργούς‒, τῆς πανδημίας κατά τό διάστημα τῆς ὁποίας ἐσταμάτησαν πᾶσαι αἱ σοβαραί καλλιτεχνικαί καί λοιπαί ἐκδηλώσεις, ἐνῶ ἐξ ἑτέρου προβάλλονται "κνωδαλικά" τοιαύτα δηλωτικά τοῦ πνεύματος τῆς ἐποχῆς μας, διακρινόμενα διά τήν προχειρότητα, ταχύτητα, κακήν ποιότητα, ἀνατρεπτικότητα καί τέλος, τοῦ σπουδαιοτάτου, τῆς ἀισθητικῆς "ἀσκητικότητος καί ἀσχημίας" καί τῆς μή κατανοήσεως τῶν μηνυμάτων τῶν ἔργων τοῦ καλλιτέχνου καί τῆς βαθύτητος αὐτῶν. Μήπως ἄλλωστε ἡ Βυζαντινή τέχνη ἦταν ἔκφρασις τῆς σωματικῆς ὡραιότητος. 

* * * 

1. Δές Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο Θεσσαλονίκης, Ὀρφικό φῶς, Μητράκας. 17 Μαΐου -17 Ἰουλίου 2017. Κατάλογος ἐκθέσεως. 

Χ. Κακιώρη, "Γιά ἕνα μῆνα δέν μποροῦσα νά πιάσω πινέλο", Real News 20.06.2020. 

Ἀ. Ἀττάλογλου, "Ἡ ἱστορική δύναμη τῶν μνημείων. Ἕνα σχόλιο πάνω σέ πίνακα τοῦ Ἰ. Μητράκα", To Blog 18.07.2020.