Το σήμερα και το αύριο της Θεολογικής Σχολής Χάλκης – Συνέντευξη με τον επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό

Του Δρ. Συμεὼν Σολταρίδη

Πεντηκοστή και Αγίου Πνεύματος. Δύο μεγάλες γιορτινές ημέρες για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Η επίσκεψή μου εκεί είχε διττό χαρακτήρα. Ο πρώτος, μία ηθική υποχρέωση έναντι της Τροφού Σχολής μου, να θυμηθώ τα χρόνια που πέρασα, χρόνια γεμάτα γνώσεις και απόκτησης παιδείας.

Ο δεύτερος λόγος ήταν να συνεορτάσω με τους εκεί πατέρες και με τον Ηγούμενο της Μονής, Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό. Με βάση τους Κανονισμούς της Σχολής, για να μην υπάρχει δυαρχία, επικράτησε ο όρος Σχολάρχης, ο οποίος υπήρξε παραλλήλως και Ηγούμενος της Μονής. Εύλογη λοιπόν η αναζήτηση του Επισκόπου Αραβισσού κ. Κασσιανού, για να συζητήσουμε τα σχέδια του Πατριαρχείου για την Σχολή και το μέλλον της.

Θεοφιλέστατε, έχετε συμπληρώσει ήδη ένα χρόνο στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Πως αισθάνεστε;

Ο χρόνος αυτός υπήρξε αρκετά δύσκολος κυρίως ένεκα της πανδημίας του κορωνοϊού. Παρ΄ όλα αυτά, αρχίσαμε να υλοποιούμε κάποιες σημαντικές δράσεις για την Θεολογική Σχολή, όπως είναι η έναρξη των διαβουλεύσεων για την επικείμενη ανακαίνιση του κτηριακού συγκροτήματος, η οργάνωση του ιστορικού Αρχείου της Σχολής και η ανανέωση της συμφωνίας με την Βουλή των Ελλήνων για την οργάνωση της Βιβλιοθήκης της.

Παραλλήλως, ήδη εγκαινιάσαμε μια νέα σειρά εκδόσεων, στην οποία εξέχουσα θέση κατέχει το επετειακό, επ΄ αφορμή της συμπληρώσεως 50 ετών από της αναστολής της λειτουργίας της Σχολής, λεύκωμα με τίτλο «Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης: 50 χρόνια, σιωπής, προσμονής, ελπίδος».

Με την έλευσή σας εδώ θα βρήκατε σίγουρα ελλείψεις και προβλήματα. Πως τα διαχειρίζεστε και ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Είναι λογικό ότι θα υπάρχουν και προκύπτουν κατά καιρούς διάφορα προβλήματα σε έναν εκκλησιαστικό οργανισμό, όπως η Θεολογική Σχολή. Εμείς βρισκόμαστε εδώ ώστε να εργαζόμαστε για την επίλυσή τους. Και αυτό πράττουμε με συναίσθηση του υψηλού χρέους μας έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της ιστορίας. Τα σχέδιά μας είναι, μεταξύ άλλων, η ολοκλήρωση των αρξαμένων δράσεων, η διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων και ημερίδων και η ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας της Σχολής.

Πώς λειτουργεί σήμερα η Σχολή;

Η λειτουργία της Θεολογικής Σχολής, ως γνωστόν, ανεστάλη υπὸ των Τουρκικών Αρχών προ πεντηκονταετίας, το 1971, η Σχολή όμως λειτουργεί σήμερα με άλλους τρόπους. Ανταποκρινόμενη στον υψηλό πνευματικό και ακαδημαϊκό σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε, αναπτύσσει ποικίλες δραστηριότητες, όπως η συμμετοχή σε επιστημονικές δράσεις και η διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων και συνεδρίων θεολογικού ή άλλου περιεχομένου, η έκδοση αξιόλογων πονημάτων, πολλά εκ των οποίων αφορούν την ιστορία της Σχολής, αλλά  και η συνεργασία της με μεγάλα πανεπιστημιακά και πολιτιστικά ιδρύματα της Ελλάδας και άλλων χωρών.

Η δουλειά που περιγράψατε δείχνει αξιόλογη. Αυτό σημαίνει ότι περιβάλλεστε από αξιόλογους συνεργάτες.

Δοξάζω προσωπικά το Θεό, που σε αυτές τις δύσκολες ημέρες για το Πατριαρχείο μας χρόνους, έστειλε αξιόλογα και εργατικά άτομα να στελεχώσουν τον ιερό αυτό χώρο, τα οποία τιμούν την διακονία τους και προσφέρουν με θυσιαστικό φρόνημα, διότι όσο αξιόλογος και αν είναι κάποιος, χωρίς άξιους συνεργάτες δεν δύναται να επιτύχει στο έργο του. Καθένας εδώ στη Σχολή ανταποκρίνεται στον τομέα των αρμοδιοτήτων του και φροντίζει για την εκπλήρωση του ιερού καθήκοντός του έναντι της Μεγάλης Εκκλησίας.

Τι είδους συνεργασία έχετε με Ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια;

Η Σχολή συμμετέχει κατ΄ αρχήν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών Erasmus+ για διενέργεια πρακτικής άσκησης στην ιστορική βιβλιοθήκη της. Έτσι, έρχονται στη Σχολή φοιτητές από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι εργάζονται στην καταλογογράφηση, ταξινόμηση και ψηφιοποίηση των βιβλίων. Επίσης, διατηρεί Μνημόνια Συνεργασίας με διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα που αφορούν την οργάνωση συνεδρίων, την ενημέρωση των βιβλιοθηκών με νέες εκδόσεις και ποικίλες άλλες δράσεις.

Πεντηκοστή και Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος είναι ημέρες γιορτής για την Σχολή. Πώς αισθάνεστε;

Οι δύο μεγάλες και λαμπρές αυτές ημέρες για την Εκκλησία είναι οι μέρες κατά τις οποίες πανηγυρίζει το ναΐδριο της Σχολής μας. Οι ημέρες αυτές φέρνουν αναπόφευκτα στο νου μας τις καλοκαιρινές ημέρες της αποφοίτησης των σπουδαστών της Σχολής, τις οποίες εγώ δεν έζησα, κατά τα έτη της λειτουργίας της, κατά τις οποίες ψάλλονταν οι ύμνοι της Πεντηκοστής, ώστε το  Άγιο Πνεύμα να καθοδηγεί τους κληρικούς και λαϊκούς αποφοίτους και να τους ενισχύει στην χαρισματική διακονία τους στην Μεγάλη Εκκλησία, να τους φωτίζει και να κρατά άσβεστη την φλόγα του Φαναρίου, που φωτίζει όλη την Οικουμένη.

Πιστή, άλλωστε, στην λειτουργική δέηση της Εκκλησίας μας «ὑπὲρ τῆς Οἰκουμένης» η Σχολή υπήρξε η πρώτη παγκοσμίως διδάξασα το μάθημα της Οικουμενικής Κινήσεως. Αυτό το Άγιο Πνεύμα, που επικαλέσθηκε προ εξήντα ετών, κατά την τελετή της αποφοιτήσεώς του ο Παναγιώτατος Οικουμενικὸς Πατριάρχης μας κ.κ. Βαρθολομαίος, τον εμπνέει, τον φωτίζει και τον στηρίζει κατά την μακρά και ευλογημένη Πατριαρχία του, την τόσο καρποφόρο υπέρ της Ορθοδοξίας στην οικουμενική της διάσταση.

Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους αναγνώστες μας;

Το μήνυμα που μπορούμε να στείλουμε από εδώ , από το Λόφο της Ελπίδας, δεν είναι άλλο παρά μήνυμα ελπίδας για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής. Αυτή η ελπίδα διακατείχε τον μέχρι της τελευταίας του πνοής παραμείναντα στην Σχολή τελευταίο Σχολάρχη, Μητροπολίτη Σταυρουπόλεως κυρό Μάξιμο, ο οποίος πέρα από διακεκριμένος ιεράρχης και χαρισματικός Καθηγητής υπήρξε διά της βιοτής του ο υπογραμμός της αυτοθυσίας κατά την διακονία της Μεγάλης Εκκλησίας και ειδικότερα της Σχολής.

Επ΄ ευκαιρία της συμπληρώσεως 30 ετών από της εκδημίας του, έχουμε αφιερώσει το παρόν έτος στον Σχολάρχη, ώστε η φωτεινή προσωπικότητά του να λειτουργεί ως υπόμνηση και υπόδειγμα σε εμάς κατά την διακονία μας στην Θεολογική Σχολή, να μας εμπνέει με το παράδειγμα και να μας ενισχύει με την ευχή του.