ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΜΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΗΛ ΔΟΥΚΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ακούω τον μέγιστο π. Γεώργιο Τσέτση, Μέγα Πρωτοπρεσβύτερο του Οικουμενικού Θρόνου να ψάλλει το Ο Θεός ήλθοσαν έθνη σε ήχο πλ. δ’ και μεταφέρομαι πραγματικά στη Βασιλεύουσα του Μανουήλ Δούκα του Χρυσάφη λίγο μετά την Άλωση. 

Την ηχογράφηση αυτού του ειδικού και μοναδικού στην ιστορία μέλους οφείλουμε στον κράτιστο Μανόλη Χατζηγιακουμή, ο οποίος στη σειρά Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής έχει εκδώσει τον Άμωμο κατά την παράδοση της Κωνσταντινούπολης (cd 6o: Άμωμος - Νεκρώσιμα και Επιμνημόσυνα, Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων, Αθήνα 2005). 

Ο σπουδαίος αυτός ψηφιακός δίσκος – πραγματική καταγραφή και συμβολή – κλείνει με τη σύνθεση του Χρυσάφη (ακμή περ. 1440 – 1465) «εις την ανάλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως». 

Ο π. Γεώργιος Τσέτσης ερμηνεύει εδώ την μοναδική σύγχρονη μεταγραφή του μέλους από τον πατριαρχικό μουσικό Μάρκο Βασιλείου. Η μεταγραφή δεν στοιχείται στην μεταγραφική παράδοση των Τριών Διδασκάλων, αλλά στη νεώτερη των Δυτικών εξηγητών (ας το πούμε έτσι κάπως συμβατικά).

Εξόδιος Ακολουθία της αειμνήστου Μ. Ευεργέτιδος της Ι. Μητροπόλεως Ελβετίας Σουμέλας Τερζάνη

Την Δευτέρα, 17 Μαΐου 2021, και ώρα 10 π.μ., στον ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας της πόλεως της Βασιλείας, εψάλη, σύμφωνα με την Τυπική Διάταξη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, η εξόδιος ακολουθία της εκ των κτητόρων του ως άνω περικαλλούς ιερού Ναού και Μεγάλης Ευεργέτιδος της Ενορίας της Βασιλείας και της Ιεράς Μητροπόλεως Ελβετίας, αειμνήστου ιατρού Σουμέλας Τερζάνη.

Τον αριθμό των παρισταμένων πιστών υπαγόρευσαν τα ισχύοντα στην Ελβετία μέτρα κατά της πανδημίας του κορωνοϊού. 

Της ιεράς ακολουθίας προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ελβετίας κ. Μάξιμος, ο οποίος εκπροσωπούσε συνάμα την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο. Τον προεξάρχοντα Αρχιερέα περιεστοίχιζαν ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Τσέτσης, Α´ Αντιπρόεδρος του Μητροπολιτικού Συμβουλίου, ο Πρωτοσύγκελλος της Ι. Μητροπόλεως Ελβετίας Αρχιμανδρίτης Φανούριος Θολιώτης, ο Ιερ. Προϊστάμενος της Ενορίας του Σανκτ Γκάλλεν Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Κασσώτης, ο Ι. Προϊστάμενος της Ενορίας της Ζυρίχης Πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Σημανδηράκης, ο Ι. Προϊστάμενος της ενορίας της Βασιλείας Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Μαρτζέλος και ο Διάκονος Ματθαίος Λαδάς. 

ΤΟ ΠΕΡΙΩΝΥΜΟ ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΥΦΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Τρείς διαφορετικές μουσικές εκδοχές και ερμηνείες του περιωνύμου Τροπαρίου της Κασσιανής (Δοξαστικό Αποστίχων Όρθρου Μ. Τετάρτης), από την Πατριαρχική ψαλτική παράδοση, παρουσιάζουμε σήμερα. 

Οι δύο πρώτες είναι από την Σειρά "Πατριαρχικά Μουσικά Αρχεία" και η τρίτη από την Σειρά "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων, σε επιμέλεια Μανόλη Χατζηγιακουμή. 

Αρχικά το τροπάριο στην αργή εκδοχή του (μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου) από τον αείμνηστο Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Μ.τ.Χ.Ε. Θρασύβουλο Στανίτσα και όλο τον χορό και στη συνέχεια το ίδιο σύντομο από τον Άρχοντα Κωνσταντίνο Πρίγγο, στο δικό του μέλος. 

Kύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις ηχ πλ δ' (Δοξαστικό Aποστίχων - Iδιόμελο) 10'.50''. 

Ψάλλει ο Μ. Πρωτοπρεσβύτερος της Μ.τ.Χ.Ε. π. Γεώργιος Τσέτσης. 

Το περιώνυμο τροπάριο της μοναχής Κασσιανής, στο μέλος του αειμνήστου Άρχοντος Πρωτοψάλτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνου Πρίγγου (1892-1964) περιλαμβάνεται στο cd 3 (Μ. Εβδομάδα) της σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής", που επιμελήθηκε και εξέδωσε το 1999 ο Μανόλης Χατζηγιακουμής, ο οποίος σημειώνει για το τροπάριο της Κασσιανής:

"Μελοποιημένο (στη βάση πάντοτε του Πέτρου Πελοποννησίου) και από τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντίνου Πρίγγου σε δύο εκδοχές: αργό, κατά το κλασικό πρότυπο και σύντομο (αυτό που ψάλλεται εδώ, στο οποίο όμως ορισμένες γραμμές αντικαθίστανται από το αργό του ίδιου). Και τα δύο εκτελούνται σήμερα στον Πατριαρχικό ναό. Το αργό τη Μ. Τρίτη το βράδυ από τον αριστερό χορό, δηλ. τον Άρχοντα λαμπαδάριο και τους βοηθούς του, και το σύντομο τη Μ. Τετάρτη το πρωί από τον Άρχοντα πρωτοψάλτη".

 

ΥΜΝΟΙ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ (ΗΧΗΤΙΚΟ)

Ύμνοι της Κυριακής των Bαΐων, από τον Μέγα Πρωτοπρεσβύτερο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιο Τσέτση. 

- Συστήσασθε εορτήν ηχ λέγετος (Eιρμός θ' Ωδής Kυριακής των Bαΐων) 1'.37''. 

- O πλείστος όχλος Kύριε ηχ δ' (Iδιόμελο Aίνων Kυριακής των Bαΐων) 1'.04''. 

- Προ εξ ημερών του Πάσχα ηχ πλ β' (Δοξαστικό Aίνων Kυριακής των Bαΐων) 3'.39''. 

Οι ύμνοι περιλαμβάνονται στο cd 2 (Μ. Τεσσαρακοστή) της σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής", που επιμελήθηκε και εξέδωσε το 1999 ο Μανόλης Χατζηγιακουμής, ο οποίος σημειώνει μεταξύ άλλων: 

Το Δοξαστικόν των Αίνων της Ε΄ Κυριακής των Νηστειών από τον Μ. Πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Τσέτση

"Ουκ έστιν η Βασιλεία του Θεού βρώσις και πόσις...", Δοξαστικόν Ιδιόμελον των αίνων Ε΄ Κυριακής των Νηστειών, εις ήχον α΄. 

Ψάλλει ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης. 

Το μέλος περιλαμβάνεται στο 2ο CD με ύμνους της Μ. Τεσσαρακοστής και κυκλοφορεί μαζί με το 3ο CD που περιέχει ύμνους της Μ. Εβδομάδος, της περίφημης σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που εξέδωσε ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής. Μια ηχογράφηση του 1998. 

Το κείμενο του ύμνου έχει ως εξής: 

Οὐκ ἔστιν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ ἄσκησις, σὺν ἁγιασμῷ· ὅθεν οὐδὲ πλούσιοι εἰσελεύσονται ἐν αὐτῇ, ἀλλ᾽ ὅσοι τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν ἐν χερσὶ πενήτων ἀποτίθενται. Ταῦτα καὶ Δαυῒδ ὁ Προφήτης διδάσκει λέγων· Δίκαιος ἀνὴρ ὁ ἐλεῶν ὅλην τὴν ἡμέραν, ὁ κατατρυφῶν τοῦ Κυρίου καὶ τῷ φωτὶ περιπατῶν, ὃς οὐ μὴ προσκόψῃ· ταῦτα δὲ πάντα, πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν γέγραπται, ὅπως νηστεύοντες, χρηστότητα ποιήσωμεν· καὶ δῴη ἡμῖν Κύριος, ἀντὶ τῶν ἐπιγείων τὰ ἐπουράνια. 

Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΓΕΝΕΥΗΣ

Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ελβετίας, του και Προϊσταμένου του εν Σαμπεζύ Γενεύης Ορθοδόξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κ. Μαξίμου, ετελέσθη στον Ιερό Σταυροπηγιακό Ναό του Αποστόλου Παύλου, και σύμφωνα με την λιτή λειτουργική παράδοση της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, η Ιερά Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου. 

Την πρώτη στάση ανέγνωσε, κατά την τάξιν, ο προεξάρχων Αρχιερεύς, την δεύτερη ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος κ. Γεώργιος Τσέτσης, την δε τρίτη και τέταρτη ο Πρωτοπρεσβύτερος κ. Βασίλειος Κοτρότσιος, Προϊστάμενος της Ελληνορθοδόξου Ενορίας Γενεύης. 

"ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΧΘΕΝ ΜΥΣΤΙΚΩΣ..." ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης, έχει ηχογραφήσει στην περίφημη σειρά "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που εξέδωσε ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, και το αργό, αρχαίο μέλος του αρχικού προοιμίου του Ακαθίστου Ύμνου, "Το προσταχθέν μυστικώς..." σε ήχο πλ. δ'. 

Περιλαμβάνεται στο 2ο CD με ύμνους της Μ. Τεσσαρακοστής και κυκλοφορεί μαζί με το 3ο CD που περιέχει ύμνους της Μ. Εβδομάδος. Μια ηχογράφηση του 1998. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σχολιάζει για τις ερμηνείες του π. Γεωργίου Τσέτση στα αρχαία μέλη:

"Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστούν τα παλαιά αργά (και ζωντανά ακόμη) μέλη, το Κοντάκιο του Μ. Κανόνα Ψυχή μου, ψυχή μου ηχ πλ β', Το προσταχθέν μυστικώς ηχ πλ δ' και το Τη υπερμάχω στρατηγώ ηχ πλ δ' του Ακαθίστου, τα Μεγάλα Προκείμενα, το Κατευθυνθήτω ηχ πλ β' των Προηγιασμένων, και άλλα. Οι ερμηνείες αυτές του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη της Μ. Τεσσαρακοστής και της Μ. Εβδομάδας αποτελούν ένα λαμπρό δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. 

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΥΜΝΟΥ "ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ..." ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης, έχει ηχογραφήσει στην περίφημη σειρά "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που εξέδωσε ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, και το αργό, αρχαίο μέλος του "Τη υπερμάχω...", σε ήχο πλ. δ', το οποίο περιλαμβάνεται στο 2ο CD με ύμνους της Μ. Τεσσαρακοστής και κυκλοφορεί μαζί με το 3ο CD που περιέχει ύμνους της Μ. Εβδομάδος. Μια ηχογράφηση του 1998. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σχολιάζει γι' αυτές τις ερμηνείες του π. Γεωργίου Τσέτση:

"Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστούν τα παλαιά αργά (και ζωντανά ακόμη) μέλη, το Κοντάκιο του Μ. Κανόνα Ψυχή μου, ψυχή μου ηχ πλ β', Το προσταχθέν μυστικώς ηχ πλ δ' και το Τη υπερμάχω στρατηγώ ηχ πλ δ' του Ακαθίστου, τα Μεγάλα Προκείμενα, το Κατευθυνθήτω ηχ πλ β' των Προηγιασμένων, και άλλα. Οι ερμηνείες αυτές του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη της Μ. Τεσσαρακοστής και της Μ. Εβδομάδας αποτελούν ένα λαμπρό δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. Στην πραγματικότητα, αποτυπώνουν τη μεγάλη περίοδο ακμής (1939-1959) των Πατριαρχικών χορών (και του Ελληνισμού της Πόλης γενικότερα), την οποία ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Από την άποψη αυτή αποτελούν ταυτόχρονα και ένα πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο. Επίσης, προβάλλουν ως ιδεώδες παράδειγμα σύζευξης του παραδοσιακού με το ζωντανό και ενεργό ψαλτικό ιδίωμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η «παράδοση» δεν αποτελεί απλώς ένα ανώδυνο μιμητικό αποτύπωμα, αλλά μιαν, κοινωνικά και ιστορικά, δυναμική ανανεωτική πραγματικότητα. Γι’ αυτό και η συγκεκριμένη ηχογράφηση υπερβαίνει την απλή λειτουργική και ψαλτική σημασία. 
Oι εκτελέσεις όλες του πατρός Γεωργίου Τσέτση αναδεικνύουν παντού το πλούσια μελισματικό, δωρικό, επιβλητικό, αλλά, ταυτόχρονα, κατανυκτικό και τόσο ήπιο αναντικατάστατο πατριαρχικό ύφος". 

ΥΜΝΟΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΜΕ ΤΟΝ Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Ψάλλει ο Μ. Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης.

- Mη αποστρέψης ηχ πλ δ' - Έδωκας κληρονομίαν ηχ πλ δ' (Mεγάλα Προκείμενα) 4'.58''. 

- Θεοτόκε Παρθένε - Bαπτιστά του Xριστού - Iκετεύσατε υπέρ ημών - Yπό την σην ευσπλαγχνίαν ηχ πλ α' (Tροπάρια Eσπερινού) 2'.33''. 

Από το cd2 της σειράς ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ που επιμελήθηκε ο Μανόλης Χατζηγιακουμής (Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων).
Ο Μ. Χατζηγιακουμής σημειώνει για τις ερμηνείες του π. Γ. Τσέτση: 

"Οι ερμηνείες αυτές του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη της Μ. Τεσσαρακοστής αποτελούν ένα λαμπρό δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. Στην πραγματικότητα, αποτυπώνουν τη μεγάλη περίοδο ακμής (1939-1959) των Πατριαρχικών χορών (και του Ελληνισμού της Πόλης γενικότερα), την οποία ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Από την άποψη αυτή αποτελούν ταυτόχρονα και ένα πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο. Επίσης, προβάλλουν ως ιδεώδες παράδειγμα σύζευξης του παραδοσιακού με το ζωντανό και ενεργό ψαλτικό ιδίωμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η «παράδοση» δεν αποτελεί απλώς ένα ανώδυνο μιμητικό αποτύπωμα, αλλά μιαν, κοινωνικά και ιστορικά, δυναμική ανανεωτική πραγματικότητα. Γι’ αυτό και η συγκεκριμένη ηχογράφηση υπερβαίνει την απλή λειτουργική και ψαλτική σημασία. Oι εκτελέσεις όλες του πατρός Γεωργίου Τσέτση αναδεικνύουν παντού το πλούσια μελισματικό, δωρικό, επιβλητικό, αλλά, ταυτόχρονα, κατανυκτικό και τόσο ήπιο αναντικατάστατο πατριαρχικό ύφος."

"ΤΟΝ ΔΕΣΠΟΤΗΝ ΚΑΙ ΑΡΧΙΕΡΕΑ" ΑΠΟ ΤΟΝ Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ (ΒΙΝΤΕΟ)

«Τὸν Δεσπότην καὶ Ἀρχιερέα ἡμῶν» ὑπό τοῦ Μεγάλου Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Δρ Γεωργίου Τσέτση, κατὰ τὸν Ὄρθρο τῆς Κυριακῆς 10 Ἰανουαρίου 2016, εἰς τὸν Ἱερόν Μητροπολιτικόν Ναόν τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Βρυξελλῶν, χοροστατοῦντος τοῦ  Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἐλευθερουπόλεως κ. Χρυσοστόμου.

 

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης ψάλλει Ιδιόμελα του Μ. Εσπερινού της εορτής των Θεοφανείων καθώς και τις διπλές Καταβασίες του Όρθρου της εορτής σε ήχο β'. Πρόκειται για μέλη από το 26ο cd (Αθήνα 2013) της σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που επιμελείται και εκδίδει το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων του Μανόλη Χατζηγιακουμή. 

Το cd αυτό περιλαμβάνει "Πατριαρχικά Μέλη Θεοφανείων", δηλαδή χαρακτηριστικά μέλη από τις Ακολουθίες των Θεοφανείων όπως αυτά ψάλλονται στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, δηλαδή στον καθαυτό χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σημειώνει πως "οι ερμηνείες του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη αυτά των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων αποτελούν ένα λαμπρό δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. Στην πραγματικότητα, αποτυπώνουν τη μεγάλη περίοδο ακμής (1939-1959) των Πατριαρχικών χορών (και του Ελληνισμού της Πόλης γενικότερα), την οποία ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Από την άποψη αυτή αποτελούν ταυτόχρονα και ένα πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο."

 

ΙΔΙΟΜΕΛΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΩΡΩΝ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ (ΗΧΗΤΙΚΟ)

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης ψάλλει Ιδιόμελα των Ωρών της εορτής των Θεοφανείων. 
(1. Τάδε λέγει Κύριος ηχ πλ δ´ 2´.47´´ - 2. Θάμβος ην κα­τι­δείν ηχ βαρύς 1´.56´´ - 3. Δόξα και Νυν. Την χείρα σου την αψαμένην ηχ πλ α´ 3´.59´´).
Πρόκειται για μέλη από το 26ο cd (Αθήνα 2013) της σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που επιμελείται και εκδίδει το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων του Μανόλη Χατζηγιακουμή. Το cd αυτό περιλαμβάνει "Πατριαρχικά Μέλη Θεοφανείων", δηλαδή χαρακτηριστικά μέλη από τις Ακολουθίες των Θεοφανείων όπως αυτά ψάλλονται στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, δηλαδή στον καθαυτό χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Τα Ιδιόμελα και τα Δοξαστικά ψάλλονται από την «Πατριαρχική Φόρμιγγα» του Κωνσταντίνου Πρίγγου (τόμ. Α´ «Μουσική Κυψέλη»).
Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής, χάρη στον οποίο απολαμβάνουμε τον π. Γ. Τσέτση, σημειώνει πως "οι ερμηνείες του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη αυτά των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων αποτελούν ένα λαμπρό (και πάλι) δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. Στην πραγματικότητα, αποτυπώνουν (και εδώ) τη μεγάλη περίοδο ακμής (1939-1959) των Πατριαρχικών χορών (και του Ελληνισμού της Πόλης γενικότερα), την οποία ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Από την άποψη αυτή αποτελούν ταυτόχρονα και ένα πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο. Επίσης, προβάλλουν ως ιδεώδες υπόδειγμα σύζευξης του ιστορικού με το ζωντανό και ενεργό ψαλτικό ιδίωμα. Και εδώ η «παράδοση» δεν αποτελεί απλώς ένα άσαρκο μιμητικό αποτύπωμα, αλλά μιαν, κοινωνικά και ιστορικά, δυναμική ανανεωτική πραγματικότητα. Γι’ αυτό και η παρούσα ηχογράφηση υπερβαίνει, και στην περίπτωση αυτή, την απλή ψαλτική σημασία.

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Κυκλοφορήθηκαν το 2013, από το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων, που διευθύνει ο Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, δύο ψηφιακοί δίσκοι με σημαντικά μέλη «κατά το Ύφος και την Παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας». 

Πρόκειται για Πατριαρχικά Μέλη Χριστουγέννων και Θεοφανείων. 

Ψάλλει ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μ.τ.Χ.Ε. π. Γεώργιος Τσέτσης. 

Οι ψηφιακοί αυτοί δίσκοι εντάσσονται στο ευρύτερο εκδοτικό πρόγραμμα «Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής», με αριθμούς 25 και 26 (Χριστούγεννα – Θεοφάνεια). 

Η κασετίνα με τα δύο cd συνοδεύεται από σχετικό βιβλίο, το οποίο περιέχει πολύτιμο – στην κυριολεξία – υλικό: Βιογραφικό του π. Γεωργίου Τσέτση και αναμνήσεις του από την θητεία του στο Πατριαρχικό αναλόγιο, την εποχή των μεγάλων πρωτοψαλτών του 20ου αιώνα, Κωνσταντίνου Πρίγγου και Θρασύβουλου Στανίτσα, περιεχόμενα και δεδομένα δίσκων, και τα μουσικά κείμενα. Σημαντικό το κείμενο του Μ. Χατζηγιακουμή που αναφέρεται στην εκλογή των συγκεκριμένων ύμνων, την ηχογράφηση και την ερμηνεία τους. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής εξαίρει την σημασία της ερμηνείας του π. Γεωργίου Τσέτση, δικαίως φυσικά. Ο π. Γεώργιος αποτελεί «πηγή», θα λέγαμε, του Πατριαρχικού ύφους και ήθους. Αυτήκοος των μεγάλων Πρωτοψαλτών, μαθητής τους στην ουσία εν τη πράξει, φέρει αναλλοίωτα – από το χρόνο και την εν Εσπερία αποδημία του – τα χαρακτηριστικά της μεγάλης και πλούσιας Πατριαρχικής ψαλτικής παράδοσης. 

Ο π. Γεώργιος μας καθηλώνει με τη λιτότητα και τη σοβαρότητα της ερμηνείας του. Δεν έχει σκοπό να εντυπωσιάσει ούτε να συγκινήσει, αλλά να μας εκκλησιάσει. Στη λειτουργική ζωή και στην αυθεντική, δωρική Πατριαρχική παράδοση. Όπως σημειώνει ο Μ. Χατζηγιακουμής, οι ερμηνείες του π. Γεωργίου «συμπυκνώνουν, στην εκφορά τους, τη μεγάλη και ζώσα Πατριαρχική παράδοση, μια ψαλτική λειτουργική παράδοση με βαθειά πνευματικότητα, έξω από κάθε τυποποίηση και επιδεικτική έμφαση». 

Εδώ επιλέγουμε μέλη Χριστουγέννων (CD 25ο) και συγκεκριμένα: 

Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΕΤΣΗ: Σκέψεις γύρω από ένα βιβλίο περί του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου

Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση

O λόγος για το πρόσφατο σύγγραμμα του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρου, τιτλοφορούμενο «Το σύγχρονο Ουκρανικό ζήτημα και η κατά τους θείους και ιερούς κανόνες επίλυσή του». Ένα βιβλίο το οποίο, ουσιαστικά, θέτει ένα διπλό ερώτημα. Τουτέστιν, α) αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει το δικαίωμα του χορηγείν Αυτοκεφαλίες και β) αν το, πρωτοβουλίᾳ αυτού, και άνευ Πανορθοδόξου Συνοδικής διαγνώμης, χορηγηθέν Αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Ουκρανίας,  έχει οποιοδήποτε Ιεροκανονικό έρεισμα.

Μια πρόγευση του περιεχομένου του πονήματος αυτού, είχε δώσει το Ανακοινωθέν τεσσάρων Ιεραρχών της Εκκλησίας Κύπρου (των Μητροπολιτών Λεμεσού, Κύκκου, Ταμασού και του Επισκόπου Αμαθούντος) στις 24 παρελθόντος Οκτωβρίου, ευθύς μετά την μνημόνευση από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου  Χρυσόστομο, του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Κιέβου Επιφανίου, ως Προκαθημένου της νεοσυστάτου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας Ουκρανίας.

Το εν λόγω πόνημα δεν κομίζει γλαύκα εις Αθήνας! Απλώς διότι δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένα συνονθύλευμα των από καιρού γνωστών και τετριμμένων απόψεων και θέσεων Αρχιερέων, Πρεσβυτέρων και λαϊκών παραγόντων της Εκκλησίας της Ρωσίας, οι οποίοι εδώ και μια διετία πασχίζουν παντοιοτρόπως  να στρέψουν την, ορθόδοξη τε και μή, κοινή γνώμη κατά του Παναγιωτάτου Οικουμενικού  Πατριάρχου Βαρθολομαίου,  κατακρίνοντες αυτόν και τον Οικουμενικόν Θρόνον για την χορήγηση Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξο Εκκλησία της Ουκρανίας. Και τούτο  σε μια οφθαλμοφανή προσπάθεια υποβαθμίσεως και ισοπεδώσεως της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, αμφισβητούντες ποικιλοτρόπως το κατόπιν αποφάσεων  Οικουμενικών Συνόδων καθιερωθέν Πρωτείο της στο Πανορθόδοξο προσκήνιο. Πρωτείο «διακονίας», σημειωθήτω, και όχι Παπικού τύπου Πρωτείο «εξουσίας»,  ως διατείνονται.

Στο κύριο μέρος του μετά χείρας βιβλίου γίνεται, κυρίως από την προοπτική της Εκκλησίας της Ρωσίας, αναφορά στις διά μέσου της ιστορίας σχέσεις Κωνσταντινουπόλεως-Κιέβου –Μόσχας,  και τίθενται τρία ερωτήματα που ευρίσκονται στο επίκεντρο της συνεχιζόμενης διελκυστίνδας γύρω από το Ουκρανικό ζήτημα. Ήτοι, α) αν η Εκκλησία Ουκρανίας αποτελεί κανονικό έδαφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή του Πατριαρχείου Μόσχας, β) ποιός δικαιούται  να χορηγεί Αυτοκέφαλα και γ) αν ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει τον κανονικό προνόμιο να δέχεται εκκλήτους προσφυγάς κληρικών άλλων κατά τόπους Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.

Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΕΤΣΗ: Σκιαγράφημα ενός ιδιόρρυθμου ιστολόγου

Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση 

Στην χαώδη ελληνόφωνη «εκκλησιαστική» μπλογκοσφαίρα, ο μέχρις εσχάτων στην Αστόρια της Νέας Υόρκης περιφερόμενος, νυν δε στην γενέτειρά του Κύπρο κατοικοεδρεύων κ. Παναγιώτης Τελεβάντος, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση. Είναι από τους ολίγιστους, αν όχι ο μόνος, που επί εικοσιτετραώρου σχεδόν βάσεως παρακολουθεί με επιμονή και σχολαστικότητα τα διαδραματιζόμενα στην Ορθόδοξο οικουμένη. Προφανώς, πεπεισμένος ότι έχει Θεόσδοτη εντολή να ενεργεί ως «Βικάριος» του Θεανθρώπου Σωτήρος ημών Χριστού επί της γης, κρίνει ex cathedra τους πάντας, αποφαινόμενος τελεσιδίκως για το ποιος είναι αθεολόγητος, ποιος είναι «οικουμενιστής» και αρνητής της Ορθοδόξου Πίστεως, ποιος είναι ανάξιος και ποιος καθαιρετέος. Χάριν βρίσκουν στα μάτια του μόνο κάποιοι προ καιρού ήδη εκδημήσαντες γνωστοί κανονολόγοι και, μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 2016, ολίγιστοι αποτειχισμένοι κληρικοί. 

Στο στόχαστρό του βρίσκονται ζώντες τε και τεθνεώτες Προκαθήμενοι, Ιεράρχαι, Πρεσβύτεροι, Αγιορείτες Μοναχοί (Βατοπεδινοί κυρίως), Πανεπιστημιακοί διδάσκαλοι, θεολογούντες λαϊκοί, από όλες σχεδόν τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες. Μ΄άλλα λόγια, ο κυρ Τελεβάντος ενεργεί, Παπικώ τω τρόπω, ως ένας αλάθητος και μοναδικός «Κριτής» της Ορθοδόξου οικουμένης. 

Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΤΣΗΣ: "Τον Δεσπότην και Αρχιερέα ημών Κύριε φύλαττε" (Ηχητικό ντοκουμέντο)

Ο Πατριάρχης και ο π. Γ. Τσέτσης στο αναλόγιο της Χάλκης

Επί τη σημερινή 29η επετείω απὀ της αναρρήσεως του Γέροντος Χαλκηδόνος Βαρθολομαίου στον Οικουμενικό Θρόνο (2 Νοεμβρίου 1991), δημοσιεύουμε μια ανέκδοτη και σημαντική ηχογράφηση. 

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης, ψάλλει την παλαιά φήμη "Τον Δεσπότην και Αρχιερέα...", σε ήχο βαρύ και μέλος αρχαίον. Το μέλος αποδίδεται κατά την Κωνσταντινουπολίτικη μουσική παράδοση. 

Πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση στον Ιερό Σταυροπηγιακό Ναό του Αποστόλου Παύλου του Ορθοδόξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ Γενεύης, το 2004. Της Θ. Λειτουργίας, προέστη ο Σεβ. Μητροπολίτης Ελβετίας, νυν δε Αγκύρας, κ. Ιερεμίας.

 

Ο Μ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΤΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ

Mνήμη Πολίτικης Ρωμιοσύνης 

Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση 

Διάλεξη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (Δεκέμβριος 2012)

Ανταποκρινόμενος σε κάποιο ερώτημα περί του «τι εστί Πολίτικη Ρωμιοσύνη;», που του είχε τεθεί έπειτα από ένα Συνέδριο σχετικά με το «παρόν» και το «μέλλον» της Ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη, ο φίλος Μιχαήλ Βασιλειάδης, εκδότης της ημερήσιας «Απογευματινής» (που συνεχίζει να είναι ο καθρέπτης της κοινωνικο-θρησκευτικής ζωής των Ρωμιών της Πόλης), απαντούσε ως εξής: Η Πολίτικη Ρωμιοσύνη είναι, «Για την Κυβέρνηση της Άγκυρας: ένας περιττός, ως μη ώφελε, πονοκέφαλος. Για το παρακράτος της Άγκυρας: κάρφος εν τω οφθαλμώ. Για την σημερινή Κυβέρνηση των Αθηνών: ένα πρόβλημα μονοδιάστατο, οικονομικό. Για το Κράτος των Αθηνών πριν ογδόντα χρόνια (μετά δηλ. την Μικρασιατική καταστροφή): χαμένη υπόθεση, που καλό είναι να την διατηρήσουμε ημιθανή για να μη πεθάνει στα δικά μας χέρια. Για τους οραματιστές και αγωνιστές, (κι ας χαρακτηρίζονται αυτοί αιθεροβάμονες και ρομαντικοί): Θερμοπύλες. Τόπος προσφοράς και μαρτυρίου». 

Βλέπετε, λοιπόν, αγαπητοί ακροατές, το τι είναι η «Πολίτικη Ρωμιοσύνη», εξαρτάται από την οπτική γωνία που την ατενίζει κανείς! Είναι περιττό, φυσικά, να τονισθεί πως η αποψινή ομιλία θα γίνει από τη σκοπιά κάποιου Πολίτη, ο οποίος ανήκει στην τελευταία αυτή κατηγορία. Σ΄εκείνη των «αιθεροβάμονων οραματιστών»! 

Βεβαίως, θα αποτελούσε πραγματικό άθλο το εγχείρημα να συνοψίσει κανείς μια ιστορία δύομισυ χιλιάδων ετών στα πλαίσια μιας εσπερίδας. Διότι, τι να πρωτοπεί κανείς μέσα σε 30-35 λεπτά περί των αιωνόβιων δεσμών του Ελληνισμού, αρχικά με την αποικία του Βύζα στα παράλια της Προποντίδας, στη συνέχεια δε με την ονομαστή Πόλη του Κωνσταντίνου; Τι να διηγηθεί για τον πολιτισμό που δημιούργησε και διατήρησε επί αιώνες ολόκληρους η Ρωμιοσύνη σ΄αυτόν τον μοναδικό σε ομορφιά χώρο; Τι να εκθέσει για τον, από γεωπολιτικής σκοπιάς, σπουδαίο αυτό τόπο, που βρίσκεται στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης, και όπου, κατά την έκφραση της Ελένης Αρβελέρ, το τρίπτυχο «χριστιανοσύνη, ρωμιοσύνη και ελληνοσύνη», ανέδειξαν την Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας τού ελληνισμού των μέσων χρόνων; 

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΕΩΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ

Ὑπό Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση 

Στήν λατρευτική καί πνευματική ζωή τῶν ὀρθοδόξων, οἱ Ἅγιοι κατέχουν μιά ἐξέχουσα θέση. Εἶναι οἱ «φίλοι Χριστοῦ», αὐτοί πού μέ τήν πίστη καί τήν ἐνεργό τους ἀγάπη, ἔγιναν δοχεῖα τοῦ Πνεύματος καί ὅμοιοι τῷ Θεῷ (Α´ Ἰω. 3, 2), καί ἀπέβησαν οἱ εὐχέται καί προστάται μας στόν οὐρανό, φέρνοντας μας πλησιέστερα στόν ἕνα Μεσίτη μεταξύ Θεοῦ Πατρός καί ἀνθρώπων, τόν Χριστό (Α´ Τιμ. 2, 5). 

Δέν εἶναι λοιπόν τυχαῖο ὅτι προσφέροντας τήν ἀναίμακτο Θυσία πάνω στήν καθαγιασμένη μέ λείψανα μαρτύρων καί ἁγίων Ἁγία Τράπεζα, ζητοῦμε, καθώς λέγει ὁ Μ. Βασίλειος στήν Ἀναφορά τῆς Θείας Λειτουργίας του, νά ἑνωθοῦμε "εἰς ἑνός Πνεύματος Ἁγίου κοινωνίαν" καί "εὕρωμεν ἔλεον καί χάριν μετά πάντων τῶν Ἁγίων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχῶν, Ἀποστόλων, Κηρύκων, Εὐαγγελιστῶν, Μαρτύρων, Ὁμολογητῶν, Διδασκάλων καί παντός πνεύματος δικαίου ἐν πίστει τετελειωμένου, ἐξαιρέτως" δέ, "τῆς Παναγίας, ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου, Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας". 

Ἀπό τίς πρῶτες ἤδη μέρες τῆς συστάσεως τῆς Ἐκκλησίας, ἡ μετά θάνατον ἀπόδοση τιμῶν σ' ἕνα μάρτυρα, ὁμολογητή, ἐπίσκοπο, σ' ἕνα ὅσιο ἤ σέ μιά ὁσία, δέν προϋπέθετε ὁποιουσδήποτε προκαθορισμένους ὅρους. Ἡ πρός αὐτούς τιμή ἀποτελοῦσε μιά αὐθόρμητη πράξη τῶν πιστῶν, ὅταν στή συνείδησή τους, ἕνα πρόσωπο περιβαλλόταν μέ τό φωτοστέφανο τῆς δόξης. 

ΜΝΗΜΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ (+7 Ιουλίου 1972) - ΕΝΑ ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΕΤΣΗ

Μία ιστορική φωτογραφία από τον Άγιο Πέτρο Γενεύης (1967) 
Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας πλαισιωμένος από τον
Μ. Αρχιδιάκονο Ευάγγελο Γαλάνη (μακαριστό Μητροπολίτη Πέργης)
και τον Μ. Πρωτοπρεσβύτερο  π. Γεώργιο Τσέτση

Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση 

(Ομιλία στην Ημερίδα για τον Πατριάρχη Αθηναγόρα που διοργάνωσε
η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης - 18.5.2013)

Για ένα πρεσβύτη Φαναριώτη κληρικό, ο οποίος, τον Ιανουάριο του 1949, ως κανοναρχάκι των Πατριαρχικών χορών, είχε εκφωνήσει το «Κέλευσον Δέσποτα...» στον μόλις αναρρηθέντα στον Οικουμενικό Θρόνο Πατριάρχη Αθηναγόρα, αποτελεί υψίστη τιμή να ομιλεί σήμερα από του βήματος αυτού, 64 χρόνια μετά, περί της Μητρός Εκκλησίας, περί του τιμωμένου με την παρούσα τελετή οραματιστού και ρηξικέλευθου αυτού Πατριάρχου, όπως και περί του ρόλου της Κωνσταντινουπόλεως και του Πατριάρχου Αθηναγόρου προσωπικά, στο θέμα της Χριστιανικής ενότητος. Εκ βάθους καρδίας εκφράζω τις ευχαριστίες μου προς Υμάς Σεβασμιώτατε και φίλτατε Αρχιεπίσκοπε Κρήτης κ. Ειρηναίε και προς την περί Υμάς Ιεράν Επαρχιακήν Σύνοδον, για την τιμητική αυτή πρόσκληση, η οποία, παρέλκει να τονίσω, μου παρέχει ανείπωτη αγαλλίαση και χαρά.
***** 

Είναι γνωστό ότι η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, «τό περιβόητον τοῦτο πρᾶγμα καί ὄνομα» καθώς την χαρακτήριζε Θεόδωρος ο Βαλσαμών[1], ανέκαθεν βρέθηκε στο προσκήνιο της ιστορίας. Θεσμός αιώνιος που άντεξε στα παλαίσματα των καιρών και την χαλεπότητα των ημερών, η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως αφού παρέλαβε από τα χέρια Ανδρέου του Πρωτοκλήτου την Αποστολική σκυτάλη, με την μαρτυρία και την θεολογική της προσφορά σφράγισε διά μέσου των αιώνων την ζωή της Εκκλησίας, και βρέθηκε πάντοτε στο επίκεντρο κάθε προσπάθειας η οποία απέβλεπε στην ορθοτόμηση του λόγου της αληθείας, και στην αποκατάσταση της αληθείας αυτής, οσάκις διασπαστικά κινήματα έπλητταν την ενότητα της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Και τούτο διότι, καθώς έλεγε ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηναγόρας, όσο μια Εκκλησία έχει συνείδηση ότι κατέχει την αλήθεια και μένει πιστή στον λόγο του Χριστού, στην Παράδοση και την αποστολή της αρχαίας αδιαιρέτου Εκκλησίας, τόσο οφείλει και έχει ευθύνη όπως, εν πνεύματι αγάπης, ταπεινώσεως και διακονίας, συνδιαλέγεται και συνεργάζεται με τις άλλες Εκκλησίες, για τον θρίαμβο της αληθείας και την οικοδομή του σώματος του Χριστού[2].

Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ «SPECIAL COMMISSION»

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ «ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ»

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ «ΠΣΕ» 

Τοῦ Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση

Ὅσο καί ἄν σέ πολλούς ὀρθόδοξους κύκλους ὑπάρχει διάχυτη ἡ ἐντύπωση ὅτι ἡ Οἰκουμενική Κίνηση ξεκίνησε στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνος μέσα ἀπό τά σπλάγχνα τῆς Διαμαρτυρήσεως, ὡς συνέπεια τῆς ἐσωτερικῆς κρίσεως τοῦ προτεσταντικοῦ κόσμου, καί ὅτι οἱ ὀρθόδοξοι προσεχώρησαν στήν "παμπροτεσταντική" αὐτή Κίνηση ἐκ τῶν ὑστέρων, ὑπάρχει μιά ἀλήθεια πού δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ. Ὅτι δηλαδή, ἡ ἱστορία τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως, εἰδικώτερα δέ τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν (ΠΣΕ), εἶναι στενά συνυφασμένη μέ τήν Ὀρθοδοξία.

Καθώς εἶναι γνωστό, ἡ πρώτη ἐπίσημη πρότασις ἱδρύσεως μιᾶς "Κοινωνίας τῶν Ἐκκλησιῶν", κατά τό πρότυπο τῆς "Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν" (League of Nations), προῆλθε ἀπό τήν καθ΄ἡμᾶς Ὀρθόδοξο Ἀνατολή. Ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό ὁποῖο, ἐν ἔτει 1920, μέ τήν περιώνυμη Ἐγκύκλιό του "Πρός τάς Ἁπανταχοῦ Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ", ἀφοῦ διατύπωνε τήν πεποίθηση ὅτι οἱ θεολογικές διαφορές δέν ἔπρεπε νά ἀποτελοῦν κώλυμα γιά τήν προσέγγιση καί συνεργασία τῶν Ἐκκλησιῶν, στόν ἠθικοκοινωνικό κυρίως τομέα, τασσόταν ὑπέρ τῆς θεσμικῆς ἐκφράσεως τῆς συνεργασίας αὐτῆς, στά πλαίσια, ἀκριβῶς, μιᾶς "Κοινωνίας Ἐκκλησιῶν". Κοινωνίας, ὑπό τήν ἔννοια τοῦ "συνασπισμοῦ" (league), καί ὄχι ὑπό τήν ἐκκλησιολογική της σημασία, ὡς "κοινωνίας ἐν τοῖς μυστηρίοις". Ὅπως παρατηροῦσε ὁ ἐκ τῶν πρωτοπόρων τῆς Κινήσεως αὐτῆς καί πρῶτος Γενικός Γραμματεύς τοῦ ΠΣΕ, Willem A. Visser t' Hooft, "ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως ὑπῆρξε ἀπό τίς πρῶτες στήν νεώτερη ἱστορία πού ὑπέμνησε στήν χριστιανωσύνη ὅτι θά ἦταν αὐτή ἀπειθής στή βούληση τοῦ Διδασκάλου καί Σωτῆρος της, ἄν δέν ἐπιζητοῦσε νά δείξῃ στόν κόσμο τήν ἑνότητα τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ...Ἡ Κωνσταντινούπολις, τόνιζε ὁ Visser t’ Hooft, ἐξήγγειλε τήν σύναξη τῶν χριστιανῶν".

Κατά τήν εἰκοσαετία πού ἀκολούθησε τήν ἐξαπόλυση τῆς Ἐγκυκλίου αὐτῆς, καί μετά τήν ἵδρυση τῶν διαχριστιανικῶν κινήσεων "Πίστις καί Τάξις" καί "Ζωή καί Ἐργασία", - ἀπό τήν συγχώνευση τῶν ὁποίων προέκυψε ἐκ τῶν ὑστέρων τό ΠΣΕ-, ὅλες οἱ κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, μέ ἐξαίρεση τήν τότε ἐμπερίστατη καί ἀποκομμένη ἀπό τό λοιπό χριστιανικό κόσμο Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, εἶχαν ἐνεργό συμμετοχή στήν νεοεμφανισθεῖσα Οἰκουμενική Κίνηση. Ἐνῶ, πολλοί διάσημοι ὀρθόδοξοι ἱεράρχαι καί θεολόγοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὅπως οἱ Μητροπολῖται Θυατείρων Γερμανός καί Νόβι-Σάντ Εἰρηναῖος, καί οἱ καθηγηταί Χρυσόστομος Παπαδόπουλος (ὁ μετέπειτα Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν), Ἁμίλκας Ἀλιβιζᾶτος, Σέργιος Μπουλγκάκωφ, Γεώργιος Φλορόβσκυ καί Στέφανος Ζάνκωφ, ὑπῆρξαν ἀπό τούς κορυφαίους καί ἐπιφανεῖς ἡγέτες τῆς Κινήσεως αὐτῆς.

Ὡστόσο, κατά τήν ἱδρυτική Συνέλευση τοῦ ΠΣΕ στό Ἄμστερνταμ (1948), συμμετεῖχαν μόνο τρεῖς ἑλληνικές Ἐκκλησίες, συγκεκριμένα δέ, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί οἱ Ἐκκλησίες Κύπρου καί Ἑλλάδος. Καί τοῦτο διότι οἱ εὑρισκόμενες τήν ἐποχή ἐκείνη ἐπέκεινα τοῦ "Σιδηροῦ Παραπετάσματος" Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, περισσότερο ἀπό πολιτική σκοπιμότητα, παρά γιά θεολογικούς ἤ ἐκκλησιολογικούς λόγους, ἀρνήθηκαν νά παραστοῦν στήν Συνέλευση. (Νά μή λησμονηθῇ ὅτι κατά τήν μεταπολεμική ἐκείνη ἐποχή, ὁ ψυχρός πόλεμος μεταξύ Ἀνατολικῆς Εὐρώπης καί Δυτικοῦ Κόσμου βρισκόταν στό ἀπόγειό του). Σημειωτέον ὅτι τά πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας καί Ἱεροσολύμων εἶχαν μέν ἀποδεχθεῖ τήν πρόσκληση συμμετοχῆς, χωρίς ὅμως νά στείλουν ἀντιπροσώπους.