Ανάγκη αναδιοργάνωσης της Αρχιεπισκοπής Αμερικής

Του Θεόδωρου Καλμούκου

Τώρα που έχει προχωρήσει αρκετά η ανασυγκρότηση του εκκλησιαστικού μας βίου με την ηγεσία και τις πρωτοβουλίες του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου, είναι καιρός να γίνει σοβαρή σκέψη για αναμόρφωση, αλλαγή και αναθεώρηση της δομικής διοικητικής συγκρότησης της Αρχιεπισκοπής. Ομιλώ ευθέως για κατάργηση του σημερινού περίεργου συστήματος των Μητροπόλεων, το οποίο κατά κοινή ομολογία όχι απλώς έχει αποτύχει παταγωδώς καθότι αντί να λύνει προβλήματα δημιουργεί πλείστα όσα, αλλά συνάμα είναι πολυέξοδο, πολυδάπανο και «επικίνδυνο» για την ίδια την ενότητα και συνοχή της Εκκλησίας μας εν Αμερική. 

Υπάρχουν δυστυχώς κάποιοι ιεράρχες οι οποίοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως η τοπική Εκκλησία της Αμερικής, ούσα μία, ενιαία και αδιαίρετη Εκκλησιαστική Επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου και μάλιστα η πλέον μεγαλύτερη και επιφανέστερη, έχει Πρώτον, κι αυτός είναι ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος ο και Εξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο μόνος κυρίαρχος Επίσκοπος και ποιμενάρχης απάσης της τοπικής Εκκλησίας της Αμερικής. 

Αν και το έχω επισημάνει στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές, το γράφω για άλλη μία φορά πως οι υπάρχουσες Μητροπόλεις δεν είναι αυτόνομες και αυτοδιοίκητες, αλλά υπάγονται και εξαρτώνται από την Αρχιεπισκοπική Αμερικής. Μ’ άλλα λόγια πιο απλά οι Μητροπόλεις δεν αποτελούν ξεχωριστές Εκκλησιαστικές Επαρχίες. Η μόνη Εκκλησιαστική Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής με μόνο ποιμενάρχη -το τονίζω αυτό- τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο. 

Οι υπάρχοντες Μητροπολίτες είναι ένα περίεργο μείγμα μεταξύ Βοηθών Επισκόπων και Τιτουλαρίων Μητροπολιτών, κι αυτό είναι τόσο εναργές κατά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας στην οποία προΐσταται ο Αρχιεπίσκοπος, ο οποίος μνημονεύεται ως ποιμενάρχης όπως πρέπει, φορών την αρχιερατική μίτρα και κρατών την πατερίτσα, ενώ ο τοπικός Μητροπολίτης φορεί επανωκαλύμμαυχο και φυσικά δεν βαστάζει πατερίτσα αφού δεν είναι ποιμενάρχης, αλλά ένας ιεράρχης, έτσι τόσο απλά. Εχω την αίσθηση πως «κατ’ οικονομία» συγκροτούν την λεγόμενη «Επαρχιακή» Σύνοδο της Αρχιεπισκοπής αφού δεν είναι καν «ημιαυτόνομη η Αρχιεπισκοπή», όπως είναι λόγου χάρη η Κρήτη. Κι ακόμα, είμαι της γνώμης ότι κατ’ οικονομία συμμετέχουν στη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Το κλειδί για την τακτοποίηση αυτής της κανονικής και εκκλησιολογικής εκκρεμότητας βρίσκεται στην ευχέρεια και προνομία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναστείλει το συνταγμάτιο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, αφού το Πατριαρχείο το χορήγησε ως Πρωτουργός Αρχή. 

Παράλληλα, να προτείνει στη Ιερά Σύνοδο να εκλέξει τους υπάρχοντες Μητροπολίτες σε πάλαι ποτέ διαλάμψασες Μητροπόλεις της Μικράς Ασίας και να τελειώσουν εκεί. Παράλληλα, να ορισθούν μερικοί βοηθοί Επίσκοποι σοβαροί και ευπαίδευτοι άνθρωποι ή και Αρχιερατικοί Επίτροποι από τον έγγαμο κλήρο στους οποίους να αναθέσει ο Αρχιεπίσκοπος την επιστασία των κατά τόπους περιοχών. Να καταργηθούν οι Πρωτοσύγκελοι, οι Διάκονοι, οι οδηγοί και παρατρεχάμενοι που υπάρχουν σήμερα στις Μητροπόλεις για να εξοικονομηθούν χρήματα. Οι πιστοί των κοινοτήτων δεν μπορούν να αντέξουν άλλο τη διαρκή «επαιτεία» από τις Μητροπόλεις με πρόσχημα πάντοτε του «μύθου» των διακονιών. 

Επίσης είναι ανάγκη να γίνει και γεωγραφική ανακατανομή των ορίων και επεκτάσεων των υπαρχόντων εκκλησιαστικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων και συγχωνεύσεων. 

Οπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση σήμερα αφ’ ενός μεν υποβαθμίζεται και αποδυναμώνεται ο ρόλος και ο θεσμός του Αρχιεπισκόπου και αφ’ ετέρου διογκώνεται ο πολυκερματισμός, καθώς ο καθένας έχει στήσει το δικό του «βασίλειο» με τους δικούς του αυλόδουλους και το δικό του μπαϊράκι. 

Η άλλη εκδοχή θα ήταν να περιμένουμε το πέρασμα του χρόνου να αρχίσει να δίνει τη λύση με την «φυγή» ενίων εξ’ αυτών είτε εν τω χρόνω, είτε με την έξοδό τους εκτός χρόνου, με μόνο βέβαιο στην προκειμένη περίπτωση ότι τα προβλήματα θα πολλαπλασιασθούν και θα ενταθούν και η φθορά της Εκκλησίας γενικώς θα επιδεινωθεί.