ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΟΝ "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ" ΚΥΠΡΟΥ

ΣΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ «Φ» 0 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ

Με αποκλειστική βαρυσήμαντη αποκλειστική συνέντευξη του στον «Φιλελεύθερο» Κύπρου, η οποία δημοσιεύεται σήμερα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, με την ευκαιρία της 20χρονης ευκλεούς Πατριαρχίας του, τιμά την κυπριακή εφημερίδα και γενικότερα την Κύπρο, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι μεταξύ του οράματος του για το μέλλον είναι η «περαιτέρω ανάπτυξη επί τα βελτίω των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο δια το κοινό συμφέρον των λαών των».

Επίσης, σε μήνυμα του προς τον κυπριακό λαό διαβεβαιώνει ότι «ο καρδιογνώστης Θεός γνωρίζει το βάθος και την έκτασιν της αγάπης, την οποίαν έχομεν εις την καρδίαν μας δια τον ευσεβή κυπριακόν λαόν. Η προσευχή μας, η Πατριαρχική ευχή και ευλογία μας, τον συνοδεύουν αδιαλείπτως. Η Κύπρος είναι αγιοτόκος νήσος, βιώνει το πλήρωμα του Σταυρού επ’ ελπίδι πάντοτε Αναστάσεως»

Για την Εκκλησία Κύπρου τοποθετείται ρητά και κατηγορηματικά: «η προσφιλής Εκκλησία Κύπρου ανάγει το αυτοκέφαλον αυτής καθεστώς εις Οικουμενικήν Σύνοδον, διο και η θέσις αυτής εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία είναι ιδιαιτέρα ως εκ της συμβολής της εις την διαμόρφωσιν της μακραίωνος παραδόσεως της Ορθοδοξίας και εις την διαφύλαξιν της ορθοδόξου πίστεως ακαινοτομήτου».

Σε άλλα σημεία ο κ. Βαρθολομαίος τονίζει:

-Ασφαλώς η καρδία μας αγαπά το ευσεβές ημών Γένος και το Γένος έχει και σέβεται την πίστη και Εκκλησία του, όμως το Έθνος είναι σχήμα του κόσμου τούτου, ενώ η Εκκλησία είναι μέγεθος αιωνιότητος.

- Καλός χριστιανός είναι ο «λειτουργημένος» και «λιβανισμένος»!

-«Η ομορφιά θα σώση τον κόσμο», κατά τον Ντοστογιέφσκι. Ομορφιά, κάλλος, ωραιότης είναι ο ίδιος ο Θεός. Όσα εποίησεν ο Θεός είναι «καλά λίαν», δηλαδή ωραιότατα.

-Ο πολιτισμός της καθ’ ημάς Ανατολής χαρακτηρίζεται από τας βαθύτατα χριστιανικάς αρετάς της υπομονής, της λιτότητος, της ευσπλαγχνίας και της αλληλεγγύης.

Στη συνέντευξη του ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρεται σε προσωπικά του βιώματα, στην Πόλη και στην Μικρά Ασία, καθώς και σε άλλα επίκαιρα εκκλησιαστικά θέματα.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της αποκλειστικής συνέντευξης του κ. Βαρθολομαίου προς τον «Φ»

ΕΡ. Ποιά είναι η σημαντικότερη εμπειρία Σας από την εικοσαετή Πατριαρχία Σας; Ποιό το όραμα Σας για το μέλλον;

ΑΠ. Δεν είναι μόνο μία. Είναι πολλές. Η ιστορική σύγκλησις λ.χ. των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων και Αυτονόμων Ορθοδόξων Εκκλησιών εις Σύναξιν κατ’ επανάληψιν. Η σύγκλησις της Ιεραρχίας του Θρόνου και η διεύρυνσις της Αγίας και Ιεράς Συνόδου δια της συμμετοχής των ανά τον κόσμον Ιεραρχών μας εις τας εργασίας της. Η Κληρικολαϊκή Συνέλευσις του εορτασμού των 2000 χρόνων από της Γεννήσεως του Σωτήρος. Τα Παγκόσμια Συνέδρια Ορθοδόξου Νεολαίας. Τα μεγάλα Οικολογικά Συμπόσια. Η μαρτυρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις μεγάλα διεθνή φόρα, όπως το Ευρωπαϊκόν Κοινοβούλιον, το Συμβούλιον της Ευρώπης, η Ουνέσκο κ.λπ. Τα προσκυνήματα εις το Άγιον Όρος και η κοινωνία με πνευματεμφόρους ασκητάς. Τα προσκυνήματα και αι μετά πολλάς αυχμηράς (ξηρασίας) δεκαετίας θείαι λειτουργίαι εις τας αρχαίας κοιτίδας της πατρώας ημών ευσεβείας εις την Καππαδοκίαν, την Νίκαιαν, την Σουμελά του Πόντου, την Έφεσον, την Πέργαμον, την Σμύρνην κ.λπ. Αι επισκέψεις των εις τα πέρατα του κόσμου επαρχιών του Θρόνου και η επικοινωνία με τα μακράν ημών τέκνα της Μεγάλης Εκκλησίας. Η αναστήλωσις και ανακαίνισις των ναών μας εις την Πόλιν και τας εν Τουρκία Μητροπόλεις κ.ο.κ. Όλα αυτά και πολλά ακόμη τα εβιώσαμεν ως σπουδαίας ιεράς εμπειρίας και ιδιαιτέρας επισκέψεις της Θείας Χάριτος, αι οποίαι εσφράγισαν την ψυχήν μας. Δια το μέλλον οραματιζόμεθα μίαν Θεολογικήν Σχολήν της Χάλκης εν λειτουργία, δια να συνεχισθή η ζωή και η παράδοσις του Οικουμενικού Πατριαρχείου απροσκόπτως. Οραματιζόμεθα την στελέχωσιν των Πατριαρχείων με νέους κληρικούς, οι οποίοι θα παραλάβουν την σκυτάλην των αγώνων της Μεγάλης Εκκλησίας και του Γένους. Οραματιζόμεθα μίαν Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον, η οποία θα φέρη πλησιέστερον τας επί μέρους Ορθοδόξους Εκκλησίας και θα επιλύση υφιστάμενα από πολλών ετών προβλήματα. Μίαν πρόοδον εις τους διεκκλησιαστικούς και διομολογιακούς Διαλόγους ώστε όχι μόνον να γνωρισθούμε καλλίτερον με τους εκτός της αυλής της Ορθοδοξίας αδελφούς μας, αλλά και να προωθηθή η χριστιανική ενότης επί τη βάσει της αληθούς Πίστεως, την οποίαν παρελάβομεν ως παρακαταθήκην παρά του Κυρίου, των Αποστόλων, των Θεοφόρων Πατέρων και των αγίων Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων. Περαιτέρω, μίαν ανάπτυξιν επί τα βελτίω των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρον δια το κοινόν συμφέρον των λαών των.

ΕΡ: Ορισμένοι υποστηρίζουν, ότι λόγω της τουρκικής στάσης στο θέμα της Σχολής της Χάλκης, το Πατριαρχείο θα έπρεπε να λειτουργήσει μια Θεολογική Σχολή σε κάποιο άλλο έδαφος της δικαιοδοσίας του. Πώς σχολιάζετε αυτή την άποψη;

ΑΠ: Μα έχομεν άλλας Θεολογικάς Σχολάς ήδη. Την Σχολήν του Τιμίου Σταυρού εις ΗΠΑ, την Σχολήν του Αγίου Ανδρέου εις Αυστραλίαν, ανάλογον εις το Μόναχον της Γερμανίας, το Ινστιτούτον του Αγίου Σεργίου εις το Παρίσι, την Ορθόδοξον Ακαδημίαν εις το Τορόντο και βεβαίως το Ινστιτούτον Μεταπτυχιακών Ορθοδόξων Θεολογικών Σπουδών εις το Πατριαρχικόν Κέντρον του Σαμπεζύ. Όλας τας αγαπώμεν, όλας τας τιμώμεν και εξ όλων αρυόμεθα στελέχη. Αλλά δεν είναι εκεί το ζήτημα. Θέλομεν οπωσδήποτε την Χάλκην διότι αύτη ανέκαθεν ήτο πάντοτε «κάτι άλλο». Λειτουργούσα εν τη Μονή της Αγίας Τριάδος ηγιάζετο από την μοναστηριακήν λατρείαν, παράδοσιν και ατμόσφαιραν και ήτο η αγία δεξαμενή των επιτελικών στελεχών μας, τα οποία εγαλουχούντο κατ’ ευθείαν με το πνεύμα της Μεγάλης Εκκλησίας και την παράδοσιν του Φαναρίου. Ο Χαλκίτης Θεολόγος ηνδρούτο υπό το άμεσον όσον και φιλόστοργον βλέμμα του Πατριαρχείου, ενεκεντρίζετο εις την σεβασμίαν παράδοσίν του και εξήρχετο της Σχολής όχι μόνον «λιβανισμένος», αλλά και άρχων του πνεύματος.

ΕΡ: Τί οφείλετε στον μακαριστό Μητροπολίτη Γέροντα Χαλκηδόνος Μελίτωνα και τι στους Πατριάρχες Αθηναγόρα και Δημήτριο;

ΑΠ: Ο μακαριστός Μητροπολίτης Μελίτων ως ποιμενάρχης της ιδιαιτέρας πατρίδος ημών είναι εκείνος ο οποίος εχειραγώγησε τον μικρόν μαθητήν Δημήτριον Αρχοντώνην εις Χριστόν και μας ενέπνευσε την αγάπην δια την Εκκλησίαν και την Ιερωσύνην. Εκείνος συμπαρεστάθη πολυειδώς και πολυτρόπως με πολλήν φιλοστοργίαν εις τα πρώτα βήματα ημών και τας σπουδάς, μας απέστειλεν εις την Θεολογικήν Σχολήν της Χάλκης, ενδιεφέρθη μεγάλως δια την συμπλήρωσιν των σπουδών μας εις το εξωτερικόν και παρηκολούθει με άγρυπνον πατρικόν οφθαλμόν τα βήματά μας. Εκείνος ο σοφός και μεγάλων οριζόντων Ιεράρχης μας εμυσταγώγησεν εις τον ωραίον κόσμον της βιωμένης και εφηρμοσμένης Θεολογίας και μας εισήγαγε δια της χειροτονίας εις τα ενδότερα του θυσιαστηρίου. Αι συμβουλαί του, αι διδαχαί του, αι υποδείξεις του υπήρξαν αποφασιστικής σημασίας δια την όλην προσωπικήν και εκκλησιαστικήν πορείαν μας. Ήτο ο Γέροντας, ο πνευματικός Πατήρ και ο Διδάσκαλος. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας, ο άνδρας των μεγάλων οραματισμών και ριζοτόμων πρωτοβουλιών, ήτο η μεγάλη βασιλική δρυς, υπό το δασύ φύλλωμα της οποίας εγνωρίσαμε πολλήν δρόσον του Πνεύματος και πολλά εμάθομεν. Μας αγκάλιασε με πολλήν αγάπην, μας ενίσχυσε μεγάλως εις τα πρώτα βήματα της ιερατικής και Θεολογικής πορείας μας και μας ενεπιστεύθη την θέσιν του Βοηθού παρά τω Σχολάρχη της τροφού Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Όσον δια τον αοίδιμον προκάτοχον ημών Πατριάρχην Δημήτριον, τι να είπωμεν; Ήνοιξε τας φιλοστόργους αγκάλας του και μας ενέκλεισε καθ’ όλην την Πατριαρχίαν του. Μας προήγαγεν εις Αρχιερέα και μας ενεπιστεύθη τα πάντα από της θέσεως του διευθυντού του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου του. Μετά δε την κοίμησιν του μακαριστού Γέροντος Μελίτωνος έστερξε να προτείνη την προαγωγήν μας εις Μητροπολίτην Γέροντα Χαλκηδόνος. Εμάθομεν πολλά από την σεμνότητα, την ταπεινοφροσύνην του, το ήθος του και το γνήσιον εκκλησιαστικόν του φρόνημα. Ο Θεός ας αναπαύη τας ψυχάς των!

ΕΡ: Τί αποκομίσατε από την γνωριμία Σας με τους μακαριστούς γέροντες Παΐσιο και Ιάκωβο Τσαλίκη; Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η γνωριμία Σας με τους δύο αυτούς γέροντες, οι οποίοι είχαν Μικρασιατική καταγωγή, καθόρισε την πορεία της Πατριαρχίας Σας. Ποιό είναι το σχόλιο Σας;

ΑΠ: Ήσαν και οι δύο άνθρωποι με έκδηλα τα σημεία της υψηλής πνευματικότητος, των αγιοπνευματικών χαρισμάτων και της αγιότητος! Η προσευχή των μας εστήριξε και η αγάπη των μας εθέρμανε. Εχάρησαν πολύ επί τη εκλογή μας εις τον Πατριαρχικόν Θρόνον και την χαράν των εξεδήλωσαν ενθουσιωδώς και κατ’ επανάληψιν. Και ημείς ετρέφομεν πολλήν ευλαβή αγάπην και πνευματικήν εμπιστοσύνην προς τα ιερά πρόσωπά των. Πιστεύομεν ότι και τώρα από την Χώραν των Ζώντων όπου αναπαύονται και δοξάζονται μας ακολουθούν αι ευχαί των και αι θεοπειθείς πρεσβείαι των προς τον Κύριον.

ΕΡ: Αισθάνεστε περισσότερο Ίμβριος ή Πολίτης;

ΑΠ: Δεν αντιμετωπίζομεν τοιούτον δίλημμα! Όσον Ίμβριος τόσον και Πολίτης! Όσον Κωνσταντινουπολίτης τόσον και Ίμβριος! Εξ ίσου και εντεύθεν κακείθεν Ρωμηός! Και προ παντός, ουρανοπολίτης! «Ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13: 14)!

ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ Η ΚΑΘ’ ΗΜΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗ

ΕΡ: Τί εστί Φανάρι, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή;

ΑΠ: Το Φανάρι ήτο και είναι ένα αναμμένο «φανάρι»! Ένας υπερύψηλος αειλαμπής φάρος, ο οποίος τηλαυγίζει διαχρονικώς το φως της Ορθοδοξίας και της ευγενείας και αρχοντιάς του ευσεβούς ημών Γένους εις τα πέρατα της οικουμένης, συχνά εν μέσω θυελλών και καταιγίδων! Είναι ένα μπαλκόνι της αιωνιότητος στην πλατεία της καθημερινότητος και ένα πλούσιον ταμείον χάριτος και ευλογίας δι’ όλην την ανθρωπότητα, παρά την εξωτερικήν πτωχείαν και αδυναμίαν του. "Η δύναμίς του εν ασθενεία τελειούται".

ΕΡ: Σε τι συνίσταται η κουλτούρα της "καθ ημάς Ανατολής;"

ΑΠ: Η «κουλτούρα», όπως την ονομάζετε, δηλαδή ο πολιτισμός της καθ’ ημάς Ανατολής χαρακτηρίζεται από τας βαθύτατα χριστιανικάς αρετάς της υπομονής, της λιτότητος, της ευσπλαγχνίας και της αλληλεγγύης. Από το «τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια» που ψάλλομεν εις τον ανατολίτην Άγιον Νικόλαον και από το ευμετάδοτον της ελεημοσύνης. Οι Καππαδόκαι έζων ως μεγάλοι ασκηταί, με μακράς καθημερινάς εκκλησιαστικάς ακολουθίας κατ’ οίκον, με αυστηράς νηστείας όπως των αρχαίων ερημιτών. Όλοι οι «Ανατολίται» έζων κατά τρόπον σταυροαναστάσιμον και ήξευραν να ιεραρχούν σωστά τα πράγματα. Πρώτα ο Θεός, μετά ο αδελφός (ο πλησίον) και τελευταίος εγώ. Αυτός είναι ο πυρήν του πολιτισμού της καθ’ ημάς Ανατολής. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.

ΕΡ: Ποιές είναι οι προκλήσεις και οι προοπτικές για την Ομογένεια της Πόλης;

ΑΠ: Είμεθα ολίγοι πλέον αλλά και αμέτρητοι κατά την απόφασίν μας να κρατήσωμεν μέχρι τέλους αναμμένην την λυχνίαν της Πίστεως και του Γένους εις τα άγια τούτα χώματα όπου ευρίσκονται αι ρίζαι μας δια περισσότερον από δυόμιση χιλιετίας. Είμεθα αδύναμοι κατά κόσμον αλλά και πάρα πολύ ισχυροί, καθόσον η δύναμις του Κυρίου εις τον οποίον πιστεύομεν «εν ασθενεία τελειούται» (Β Κορ. 12: 9). Δι’ ημάς ισχύει το αποστολικόν: «δια δόξης και ατιμίας, δια δυσφημίας και ευφημίας ... ως αγνοούμενοι και επιγινωσκόμενοι, ως αποθνήσκοντες, και ιδού, ζώμεν»! (Β Κορ. 6: 9). Έτσι πορευόμεθα, έτσι υπάρχομεν. Δόξα τω Θεώ! Αι κατ’ άνθρωπον προοπτικαί δεν είναι ίσως ευοίωνοι. Όμως τον τελευταίον λόγον εις την ιστορίαν δεν τον έχουν οι άνθρωποι αλλά ο Θεός. Ευτυχώς!

ΤΑ ΠΙΟ ΑΓΑΠΗΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΕΡ: Ποιό είναι για Σας το πιο ωραίο σημείο της Πόλης; Ποιές είναι οι πιο αγαπημένες Σας περιοχές στην Πόλη και στην Μικρασιατική γη;

ΑΠ: Ασφαλώς το Φανάρι, το Μέγα Μοναστήρι μας, όπου ιστάμεθα επί ευχών, προσευχών, δακρύων και ευσεβούς διδασκαλίας πολλών Αγίων Πατριαρχών και Ιεραρχών και επί των τιμίων αιμάτων Μαρτύρων. Από εδώ η καρδιά μας παρακολουθεί με ευλάβειαν την Αγίαν Σοφίαν, την Μονήν της Χώρας, την Παμμακάριστον, όλα τα εν τη Πόλει σεβάσματα της Πίστεως, τας πολλάς εκκλησίας και τα αγιάσματά μας, τα ευαγή και εκπαιδευτικά καθιδρύματα του Γένους και όλην την εναπομείνασαν μαρτυρικήν Ομογένειαν. Κάθε γωνία της Πόλεως, όπως και κάθε γωνία της Θράκης, της Μικρασιατικής γης, της Καππαδοκίας και του Πόντου είναι ιερά και αγία, δια τούτο και πολύ εις ημάς σεβαστή και αγαπητή.

ΕΡ: Στον επισκέπτη που έχει στη διάθεσή του μόνο μια μέρα ποιά σημεία της Πόλης, εκτός από την Αγιά Σοφιά, θα του υποδεικνύατε να δει οπωσδήποτε;

ΑΠ: Πρωτίστως το Πατριαρχείον μας δια να δροσισθή από την ευσεβή πηγήν του Γένους και να λάβη την ευλογίαν της σεβασμίας Μητρός Εκκλησίας. Ασφαλώς την ολίγον υψηλότερον εις τον λόφον του Φαναρίου Πατριαρχικήν Μεγάλην του Γένους Σχολήν, την Παναγίαν των Βλαχερνών, την Μονήν της Χώρας, την Μονήν της Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλή και κάποιαν από τας νεωτέρας εκκλησίας μας, την Παναγίαν λ.χ. του Πέραν, την Αγίαν Τριάδα κ.λπ. Πάντως θα εχαιρόμεθα αν είχεν εις την διάθεσίν του περισσοτέρας ημέρας, δια να επισκεφθή και την Χάλκην με την «σιωπηλήν Σχολήν» μας και άλλα σεβάσματα του Γένους. Ευχή μας είναι να έρχωνται εις την Πόλιν οι ομογενείς όχι ως βιαστικοί τουρίσται, αλλ’ ως ευλαβείς προσκυνηταί, με ο,τι αυτό σημαίνει.

ΕΡ: Έχετε χαρακτηριστεί "Πράσινος Πατριάρχης" λόγω της περιβαλλοντικής Σας ευαισθησίας. Θεωρείτε πως οι θρησκευτικοί ηγέτες είναι σε θέση να επηρεάσουν αν όχι τις κυβερνήσεις, τουλάχιστον την περιβαλλοντική συνείδηση των πιστών;

ΑΠ: Σαφέστατα ναι. Οι θρησκευτικοί ηγέται έχουν ιεράν υποχρέωσιν και ασφαλώς δύνανται να ευαισθητοποιήσουν τους πιστούς των κοινοτήτων των εις τα περιβαλλοντικά θέματα, εκκινούντες από τα παιδιά και τους νέους, και να τους εμφυτεύσουν ενωρίς την αγάπην δια το κοινόν πατρικόν σπίτι όλων μας, την φύσιν και το περιβάλλον.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

ΕΡ: Στον σύγχρονο κόσμο, ποιές πρέπει να είναι οι σχέσεις έθνους, θρησκείας, Εκκλησίας; Τα έθνη, οι θρησκείες και η Εκκλησία ταυτίζονται;

ΑΠ: Όχι βεβαίως! Δεν ταυτίζονται! Όταν λέγη ο Απόστολος ότι είμεθα «βασίλειον ιεράτευμα, έθνος άγιον», τούτο δεν έχει εθνοφυλετικόν περιεχόμενον αλλά καθαρώς πνευματικόν, αναφερόμενον αποκλειστικώς εις την εν Χριστώ κοινωνίαν και εν Αγίω Πνεύματι μυστηριακήν συσσωμάτωσιν, η οποία περικλείει πάντα συγχριστιανόν, πάντα ομόπιστον, ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής, γλώσσης, πολιτισμού κ.λπ.. Όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος, «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ, πάντες γαρ υμείς εις εστε εν Χριστώ Ιησού» (Γαλ. 3: 26). Ασφαλώς η καρδία μας αγαπά το ευσεβές ημών Γένος και το Γένος έχει και σέβεται την πίστιν και Εκκλησίαν του, όμως το Έθνος είναι σχήμα του κόσμου τούτου ενώ η Εκκλησία είναι μέγεθος αιωνιότητος.

ΕΡ: Ποιές οι προοπτικές σύγκλησης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας; Ποιά προβλήματα υπάρχουν και δεν έχει καταστεί εφικτή ως τώρα η σύγκλησή της; Η Σύνοδος αυτή θα δώσει απαντήσεις στις προσκλήσεις της σύγχρονης εποχής;

ΑΠ: Εργαζόμεθα συστηματικώς προς αυτήν την κατεύθυνσιν. Η σύγκλησις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου είναι απολύτως αναγκαία δια την αντιμετώπισιν πολλών ζωτικών προβλημάτων, τα οποία αντιμετωπίζουν όλαι αι επί μέρους άγιαι Εκκλησίαι. Ασφαλώς και υπάρχουν προβλήματα. Άνθρωποι την ετοιμάζουν και άνθρωποι θα την απαρτίσουν. Όμως πιστεύομεν εις την ενέργειαν του Παρακλήτου και αναμένομεν να εξελιχθούν όλα κατ’ ευχήν.

ΕΡ: Ποιά θεωρείτε ότι είναι σήμερα η μεγαλύτερη πρόκληση για την ορθόδοξη Εκκλησία;

ΑΠ: Η διασφάλισις της αρραγούς ενότητός της και η εξασφάλισις μιας και ενιαίας φωνής της, ώστε να είναι όντως πειστική καταγγέλλουσα τον λόγον της ευαγγελικής αληθείας εις τον κόσμον.

ΕΡ: Ρώσοι θεολόγοι επιχειρηματολογούν ότι το Πατριαρχείο Μόσχας εντάσσεται στην πενταρχία και αυτό, όπως λένε, από τον 15ον αιώνα. Ποιό το σχόλιο Σας;

ΑΠ: Η Πενταρχία περιελάμβανε την Ρώμην, την Νέαν Ρώμην, δηλ. την Κωνσταντινούπολιν, την Αλεξάνδρειαν, την Αντιόχειαν και τα Ιεροσόλυμα. Τας παλαιφάτους Εκκλησίας, των οποίων οι Πατριαρχικοί Θρόνοι καθωρίσθησαν υπό Οικουμενικής Συνόδου. Αι νεώτεραι Αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι, εν αις και η αγιωτάτη Εκκλησία της Ρωσίας, ευρίσκονται έξω από το παλαιόν εκείνο σχήμα. Σήμερον πάντως με τας Συνάξεις των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων και Αυτονόμων Εκκλησιών τας οποίας χάριτι Θεού έχομεν εγκαινιάσει, δίδεται η ευκαιρία εις όλους να συναντώνται και να συνεργάζωνται δια το καλόν της Ορθοδοξίας, η εντός των κόλπων της οποίας ιδιάζουσα θέσις των τεσσάρων πρεσβυγενών Πατριαρχείων της Ανατολής παραμένει ισχυρά και αμετάβλητος. Εις το σημείον τούτο δραττόμεθα της ευκαιρίας όπως είπωμεν ότι και η προσφιλής Εκκλησία Κύπρου ανάγει το αυτοκέφαλον αυτής καθεστώς εις Οικουμενικήν Σύνοδον, διο και η θέσις αυτής εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία είναι ιδιαιτέρα ως εκ της συμβολής της εις την διαμόρφωσιν της μακραίωνος παραδόσεως της Ορθοδοξίας και εις την διαφύλαξιν της ορθοδόξου πίστεως ακαινοτομήτου.

ΕΡ: Ποιός είναι ο καλός χριστιανός;

ΑΠ: Έχετε πολύ καλούς ποιμένας και διδασκάλους εις την Κύπρον και σας έχουν άριστα διδάξει ποία είναι εκείνα που χαρακτηρίζουν τον καλόν Χριστιανόν. Με δύο λέξεις θα σας ελέγομεν: Ο «λειτουργημένος» και «λιβανισμένος»! Ο ταπεινός, ο υπάκουος εις το θέλημα του Θεού και την φωνήν της Εκκλησίας, ο καθημερινώς μετανοών δια τα ανθρώπινα πλημμελήματά του και εκζητών το έλεος του Θεού, εργαζόμενος παραλλήλως με φιλοτιμίαν τα έργα της αγάπης. Πάντως, η δεξιά του Υψίστου ενεργεί αλλοιώσεις και ούτω βλέπομεν κάποτε ανθρώπους που δεν είχον κανέν από αυτά τα στοιχεία αίφνης να μεταστρέφωνται και να αγιάζωνται. Δια τούτο ίσως θα ήτο ορθώτερον να αποφεύγωμεν τους χαρακτηρισμούς «καλός» και «κακός» και να προσευχώμεθα όλοι να ευαρεστήσωμεν εις τον Κύριον. Είτε από της πρώτης ώρας, είτε από της ενδεκάτης!

Η ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΕΡ: Ποιά η αποψή Σας για την φιλοκαλία (ωραιότητα) μέσα στην Εκκλησία;

ΑΠ: «Η ομορφιά θα σώση τον κόσμο», κατά τον Ντοστογιέφσκι. Ομορφιά, κάλλος, ωραιότης είναι ο ίδιος ο Θεός. Όσα εποίησεν ο Θεός είναι «καλά λίαν», δηλαδή ωραιότατα. Ο Σολομών ονομάζει τον Θεόν «Γενεσιάρχην του κάλλους» (Σοφ. Σολ. 13: 3). Ο,τι εδημιούργησεν ο «Ωραίος κάλλει» είναι κατά την εικόνα Του εύμορφον. Ασχημία είναι η έκπτωσις από το ωραίον, από το αγαθόν, η αμαρτία. Άσχημος είναι ο άρχων του σκότους και τα έργα του σκότους. Η δημιουργία του Θεού είναι κόσμος, δηλαδή κόσμημα, στολίδι που ωράϊσε το αρχέγονον χάος! Η αγάπη της αρετής και του αγιασμού ονομάσθηκε από τους Πατέρας φιλοκαλία. Έτσι, μέσα εις την ζωήν της Εκκλησίας δεν έχει θέσιν η ασχημία, είτε ηθική είτε εις τα πράγματα. Ο Χριστιανός φιλοκαλεί και καταγλαΐζει την ψυχήν του με την καλλιέργειαν των αγίων αρετών. Φιλοκαλεί όμως και ωραΐζει και την Εκκλησίαν του και την λειτουργικήν ζωήν της με το αισθητικόν κάλλος. Την ωραιότητα του ναού, της εικονογραφίας, των ιερών αμφίων και σκευών. Την μελωδίαν του ύμνου, την λογαοιδικήν απόδοσιν του Ευαγγελίου και του Αποστόλου, τον ήχον των κωδωνίσκων του θυμιατού και του αρχιερατικού σάκκου, τον ήχον της καμπάνας. Την ευωδίαν του θυμιάματος και κατά περίπτωσιν των ανθέων και μύρων. Το κάλλος εις την Εκκλησίαν δεν υπάρχει δι’ αισθησιασμόν, αλλά δια την αναγωγήν του πιστού εις την ωραιότητα και την χαράν της Αναστάσεως και της ουρανίου ζωής και Βασιλείας. Τιμά τον Γενεσιάρχην του κάλλους και ανάγει τον κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Αυτού πλασμένον άνθρωπον εις το πρωτότυπον της Εικόνος. Η απόρριψις του κάλλους από την ζωήν της Εκκλησίας ισοδυναμεί με πνευματικόν αυχμόν (ξηρασία). Εννοείται ότι ουδείς εχέφρων διανοείται να απομονώση το εξωτερικόν κάλλος από το εσωτερικόν και απόθετον των μυστηρίων και των καθαιρομένων ψυχών, καθ’ όσον τούτο θα εσήμαινεν απλώς ειδωλολατρίαν. Η Ορθοδοξία γνωρίζει καλώς τας ισορροπίας και όταν μένωμεν εις τας αγίας παραδόσεις της φιλοκαλούμεν μετ’ ευσεβείας και αγιαζόμεθα, ζώντες και καταγγέλλοντες την ερχομένην και ήδη εντός ημών ευρισκομένην Βασιλείαν!

ΕΡ: Είναι σε θέση η Ορθόδοξη Εκκλησία να δώσει απαντήσεις στα υπαρξιακά και άλλα προβλήματα των νέων της εποχής μας;

ΑΠ: Επιτραπήτω να αντιστρέψωμεν την ερώτησιν. Εάν η Ορθόδοξος Εκκλησία, η ταμειούχος της Χάριτος και της Αληθείας δεν είναι εις θέσιν, τότε ποίος δύναται να δώση τας απαντήσεις αυτάς; Αι ιδεολογίαι απέτυχον παταγωδώς. Η φιλοσοφία επίσης. Η πολιτική, ούτε κατά διάνοιαν. Η τέχνη, η επιστήμη, η τεχνολογία, η γνώσις γενικώτερον, όπως και τα προηγούμενα, είναι σχήματα εγκλωβισμένα εις τον κόσμον τούτον της φθοράς. Το μέγα υπαρξιακόν πρόβλημα του θανάτου αδυνατούν να το αντιμετωπίσουν. Στέκονται ενώπιόν του αδύναμα. Η Εκκλησία, όχι ως «Θρησκεία» η ιδεολόγημα, αλλ’ ως ζωντανή, οντολογική κοινωνία με τον εκ νεκρών Αναστάντα και αιωνίως Ζώντα Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, μόνη αυτή έχει λύσει το πρόβλημα του θανάτου. Οι νέοι δεν αναπαύονται με μισόλογα και προχείρους παρηγορίας. Θέλουν «ρήματα ζωής αιωνίου» εν αποδείξει πνεύματος και προσωπικού βιώματος. Θέλουν λόγον Αναστάσεως! Και αυτά τα ρήματα, αυτόν τον λόγον, αυτήν την απόδειξιν και αυτό το βίωμα, μόνον η αεί εσταυρωμένη και την Ανάστασιν βιούσα αγία Ορθόδοξος Εκκλησία μας δύναται να τους προσφέρη.

ΜΕ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΑ ΦΕΪΓ ΒΟΛΑΝ ΔΕΝ ΦΑΝΕΡΩΝΕΤΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ

ΕΡ: Ποιά πρέπει να είναι η ποιμαντική της Ορθόδοξης Εκκλησίας απέναντι στους ετεροδόξους και στους αλλοθρήσκους;

ΑΠ: Κατανόησις, διάλογος, αλληλογνωριμία, αγάπη! Αν δεν είμεθα όλοι αδελφοί εν Χριστώ ακόμη, είμεθα όμως αδελφοί κατά την αδαμιαίαν φύσιν μας και τούτο υποχρεούμεθα να το ενθυμούμεθα. Η έλλειψις της κοινής πίστεως δεν αίρει την υποχρέωσιν της αγάπης. Τουναντίον μάλιστα. Η αποστολική παραγγελία «παρακαλώ υμάς κυρώσαι εις αυτόν αγάπην» (Β Κορ. 2: 8) ισχύει όχι μόνον δια τους οικείους της πίστεως αλλά δια πάντα άνθρωπον. Άλλωστε, η Εκκλησία είναι μία κρήνη. Η κρήνη ποτίζει αδιακρίτως τους προσερχομένους χωρίς να ερωτά ούτε την θρησκείαν των ούτε την εθνικότητά των. Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης εδέχετο αδιακρίτως Χριστιανούς και Μουσουλμάνους ασθενείς, τους ηυλόγει, προσηύχετο υπέρ αυτών και τους εθεράπευε. Πολλαί γυναίκες μουσουλμανίδες ετεκνοποίησαν δια των ευχών του. Ούτω τον εσέβοντο Ρωμηοί και Τούρκοι και εδοξάζετο δια της αγάπης του το όνομα του Θεού. Περαιτέρω: Εάν δεν διαλεχθώμεν μαζί των, πως θα τους γνωρίσωμεν; Πως θα μας γνωρίσουν; Πως θα ακούσουν λόγον περί της εν ημίν ελπίδος; Με την διανομήν προπαγανδιστικών φέϊγ-βολάν ούτε ο Χριστός φανερούται, ούτε το ευαγγέλιον της αληθείας αποκαλύπτεται. Χρειάζεται ανθρωπίνη σχέσις και επικοινωνία!

Η Κύπρος βιώνει το πλήρωμα του Σταυρού επ’ ελπίδι Αναστάσεως

ΕΡ: Θα θέλατε με την ευκαιρία αυτής της συνεντεύξεως να στείλετε ένα μήνυμα προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας Κύπρου και γενικότερα προς τον Κυπριακό λαό;

ΑΠ: Ο καρδιογνώστης Θεός γνωρίζει το βάθος και την έκτασιν της αγάπης την οποίαν έχομεν εις την καρδίαν μας δια τον ευσεβή κυπριακόν λαόν. Η προσευχή μας, η Πατριαρχική ευχή και ευλογία μας, τον συνοδεύουν αδιαλείπτως. Η Κύπρος είναι αγιοτόκος νήσος, βιώνει το πλήρωμα του Σταυρού επ’ ελπίδι πάντοτε Αναστάσεως και τα τέκνα της προκόπτουν εις αγιασμόν δια της επιπνοίας του Αγίου Πνεύματος. Μας συγκινεί βαθύτατα η πηγαία ευσέβεια, η αγάπη και εμμονή εις τας παραδόσεις, το φιλακόλουθον, το φιλομόναχον, το μεταδοτικόν εν ελεημοσύνη και το εν εγκαρδιότητι φιλόξενον που χαρακτηρίζουν το χριστεπώνυμον πλήρωμα της αγιωτάτης Αδελφής Εκκλησίας της Κύπρου. Ευχόμεθα «περισσεύειν μάλλον» εις όλα αυτά τα τίμια και άγια και ο Θεός να σκέπη όλους τους κατοίκους της νήσου.