Ρεπορτάζ - φωτό: Νικόλαος Μαγγίνας
Την περασμένη Πέμπτη 11 Μαρτίου το απόγευμα, στην αίθουσα χειρογράφων στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη στο Φανάρι, ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου π. Γεώργιος Τσέτσης πραγματοποίησε διάλεξη με θέμα: "Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ προσκυνήματος και θρησκευτικού τουρισμού".
Την διάλεξη τίμησε με την παρουσία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Παρέστησαν ιεράρχες του Θρόνου, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη Βασίλειος Μπορνόβας, ο Πρόξενος Νικόλαος Σαπουντζής, οφφικιάλοι της Μ.τ.Χ.Ε. και πολλοί ομογενείς.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε αρχικά στο φαινόμενο του τουρισμού την τελευταία πεντηκονταετία και κυρίως του λεγόμενου θρησκευτικού τουρισμού, που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια. Ο π. Γεώργιος Τσέτσης υπογράμμισε την διαφορά που υπάρχει μεταξύ του τουρισμού που αποβλέπει στην αναψυχή του επισκέπτη και του προσκυνήματος που έχει μια πνευματική διάσταση, και που αποσκοπεί όχι στην "αναψυχή" αλλά στην "ψυχική ανάταση".
Ο ομιλητής τόνισε πώς πρέπει νά υπάρχει ένας «κῶδιξ καλῆς συμπεριφορᾶς», ο οποίος πρέπει νά βοηθᾶ τόν ὑπό μηλωτή «προσκυνητοῦ» περιφερόμενο σύγχρονο «τουρίστα», στό νά συλλαμβάνει τήν βαθύτερη ἔννοια τοῦ ἐγχειρήματός του. Στό νά συνειδητοποιεῖ τήν ἱερότητα τοῦ χώρου τόν ὁποῖο ἐπισκέπτεται, εἴτε εἶναι αὐτός ἐν λειτουργίᾳ ἐνοριακός ἤ μοναστηριακός Ναός, εἴτε ἐρειπωμένο χριστιανικό μνημεῖο ἤ, ἀκόμη, μουσεῖο. Στό νά ἔχει συναίσθηση ὅτι «ὁ τόπος ἐν ᾧ οὗτος ἔστηκε, γῆ ἁγία ἐστίν» (Ἔξοδος 3, 5). Νά μήν ἔχει δηλαδή τήν ἀνοίκεια συμπεριφορά κάποιου νεοέλληνος «προσκυνητοῦ», πού εὑρισκόμενος πρό τινος στήν Ἁγιασοφιά, «τό Παλλάδιο αὐτό τοῦ εὐλογημένου Γένους τῶν Ρωμηῶν» ἔπειτα ἀπό μιά φευγαλέα ἐπίσκεψη στό Φανάρι, καί ἀδιαφορῶντας γιά ὅσα λέγονταν περί τῆς σημασίας γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν Ρωμιοσύνη τοῦ Ἱεροῦ αὐτοῦ προσκυνήματος (κι’ ἄς εἶναι σήμερα μουσεῖο), ἀδημονοῦσε, ζητῶντας ἐπίμονα ἀπό τόν ξεναγό νά συντομεύει, προκειμένου ὅπως τό «γκρούπ» του προλάβει τήν περιώνυμη Κλειστή Ἀγορά, τό περιώνυμο "Τσαρσί" τής Πόλης, προτοῦ αὐτό κλείσει!!
Την περασμένη Πέμπτη 11 Μαρτίου το απόγευμα, στην αίθουσα χειρογράφων στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη στο Φανάρι, ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου π. Γεώργιος Τσέτσης πραγματοποίησε διάλεξη με θέμα: "Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ προσκυνήματος και θρησκευτικού τουρισμού".
Την διάλεξη τίμησε με την παρουσία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Παρέστησαν ιεράρχες του Θρόνου, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη Βασίλειος Μπορνόβας, ο Πρόξενος Νικόλαος Σαπουντζής, οφφικιάλοι της Μ.τ.Χ.Ε. και πολλοί ομογενείς.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε αρχικά στο φαινόμενο του τουρισμού την τελευταία πεντηκονταετία και κυρίως του λεγόμενου θρησκευτικού τουρισμού, που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια. Ο π. Γεώργιος Τσέτσης υπογράμμισε την διαφορά που υπάρχει μεταξύ του τουρισμού που αποβλέπει στην αναψυχή του επισκέπτη και του προσκυνήματος που έχει μια πνευματική διάσταση, και που αποσκοπεί όχι στην "αναψυχή" αλλά στην "ψυχική ανάταση".
Ο ομιλητής τόνισε πώς πρέπει νά υπάρχει ένας «κῶδιξ καλῆς συμπεριφορᾶς», ο οποίος πρέπει νά βοηθᾶ τόν ὑπό μηλωτή «προσκυνητοῦ» περιφερόμενο σύγχρονο «τουρίστα», στό νά συλλαμβάνει τήν βαθύτερη ἔννοια τοῦ ἐγχειρήματός του. Στό νά συνειδητοποιεῖ τήν ἱερότητα τοῦ χώρου τόν ὁποῖο ἐπισκέπτεται, εἴτε εἶναι αὐτός ἐν λειτουργίᾳ ἐνοριακός ἤ μοναστηριακός Ναός, εἴτε ἐρειπωμένο χριστιανικό μνημεῖο ἤ, ἀκόμη, μουσεῖο. Στό νά ἔχει συναίσθηση ὅτι «ὁ τόπος ἐν ᾧ οὗτος ἔστηκε, γῆ ἁγία ἐστίν» (Ἔξοδος 3, 5). Νά μήν ἔχει δηλαδή τήν ἀνοίκεια συμπεριφορά κάποιου νεοέλληνος «προσκυνητοῦ», πού εὑρισκόμενος πρό τινος στήν Ἁγιασοφιά, «τό Παλλάδιο αὐτό τοῦ εὐλογημένου Γένους τῶν Ρωμηῶν» ἔπειτα ἀπό μιά φευγαλέα ἐπίσκεψη στό Φανάρι, καί ἀδιαφορῶντας γιά ὅσα λέγονταν περί τῆς σημασίας γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν Ρωμιοσύνη τοῦ Ἱεροῦ αὐτοῦ προσκυνήματος (κι’ ἄς εἶναι σήμερα μουσεῖο), ἀδημονοῦσε, ζητῶντας ἐπίμονα ἀπό τόν ξεναγό νά συντομεύει, προκειμένου ὅπως τό «γκρούπ» του προλάβει τήν περιώνυμη Κλειστή Ἀγορά, τό περιώνυμο "Τσαρσί" τής Πόλης, προτοῦ αὐτό κλείσει!!
"Ὁ προσκυνητής δέν μεταβαίνει σέ «Προσκύνημα» γιά ἀναψυχή. Οὔτε καί γιά νά θαυμάσει μόνο ξακουστά ἀρχιτεκτονικά ἤ ἁγιογραφικά ἀριστουργήματα, πού δημιούργησαν κάποτε δεξιοτέχναι μαστόροι. Οὔτε δέ μεταβαίνει μέ τήν νοοτροπία τοῦ «ἦλθον, εἶδον, ἀπῆλθον»! Ὅπως παρατηρεί εύστοχα ο πολύ γνωστός καί αγαπητός στήν Πόλη μας, Αρχιμανδρίτης Δοσίθεος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Τατάρνης, ὁ προσκυνητής μεταβαίνει σ’ἕνα χῶρο Ἱερό γιά νά προσκυνήσει, νά ἁγιασθεῖ, νά ἰαθεῖ, νά ὠφεληθεῖ πνευματικά, νά συγκεντρωθεῖ, νά συζητήσει, νά χωνέψει αὐτά πού εἶδε καί ἄκουσε, κυρίως δέ γιά νά μετάσχει στήν λειτουργική ζωή μιᾶς Ἱερᾶς Μονῆς, ἤ μιᾶς Ἐνορίας. Καί θα προσέθετα ότι μεταβαίνει ὁ προσκυνητής σ’ἕνα τόπο προκειμένου ὅπως βρεθεῖ σέ «κοινωνία» μέ τούς ἀνθρώπους τοῦ τόπου αὐτοῦ, τούς πιστούς πού εἶναι ἡ τοπική ἔκφραση τῆς «Μιᾶς» Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καί οἱ ὁποῖοι μαζί μέ μᾶς καί μαζί μέ τούς ἀνά τήν οἰκουμένη λοιπούς ὀρθοδόξους, ἀποτελοῦν Σῶμα Χριστοῦ καί εἶναι «μέλη ἐκ μέρους» (Α΄ Κορ. 12,27). Αλλά μεταβαίνει ὁ προσκυνητής σ’ ἕνα τόπο γιά νά ἐνδιαφερθεῖ καί γιά τήν τύχη αὐτῶν πού συνιστοῦν τήν τοπική ἐκκλησιαστική κοινωνία. Ὡς ἐκ τούτου, δέν ἔχει νόημα, νομίζω, νά έλθει κανείς στην Πόλη γιά επίσκεψη στο Φανάρι , την Αγιασοφιά ή την Μονή της Χώρας (εννοείται δέ καί στήν "Κλειστή Αγορά" καί σέ κάποια ψαροταβέρνα του Βοσπόρου!), χωρίς νά προβληματισθεί γιά τήν τύχη τής Πολίτικης Ρωμιοσύνης καί τής Εκκλησίας μας, τού Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Όπως δέν αρκεί νά ἐπισκεφθεῖ κανείς, ντόπιος ἤ ξένος, ἕνα ἱστορικό Ναό ἤ μιά Μονή κάποιου συρρικνωμένου ἀκριτικοῦ χωριοῦ τῆς ἑλληνικῆς ὑπαίθρου, χωρίς νά διερωτηθεῖ γιατί ἐρήμωσε ὁ τόπος καί πῶς ζοῦν σήμερα οἱ ἐναπομείναντες, γηραιοί κυρίως, κάτοικοί του".
Και κατέληξε παρατηρώντας ότι:"Ἄλλο πρᾶγμα ἡ «Προσκυνηματική ἀποδημία», καί ἕτερον ὁ «Θρησκευτικός τουρισμός». Καί στήν συνειδητοποίηση, ἐκ μέρους τῶν ἀποδημούντων, τῆς οὐσιώδους διαφορᾶς πού ὑπάρχει μεταξύ τῶν δύο αὐτῶν μορφῶν τοῦ «ἀποδημεῖν», πρέπει νά συμβάλλουν ἀποτελεσματικά τόσο οἱ διοργανωταί παρομοίων «ἐξορμήσεων», (Μητροπόλεις, Ἐνορίες, Σύλλογοι, Ταξιδιωτικά γραφεῖα), ὅσο καί οἱ Ἱερές Μονές καί Ἐνορίες πού φιλοξενοῦν ἄτομα ἤ ὁμάδες προσκυνητῶν. Χωρίς τήν βασική αὐτή ποιμαντική μέριμνα καί προϋπόθεση, τό «προσκύνημα» καταντᾶ νά εἶναι, ἁπλῶς, περιήγηση".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου