Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν Παρουσίασιν τοῦ Βιβλίου
τῆς κ. Αἰκατερίνης Κορρέ-Ζωγράφου
(5 Νοεμβρίου 2012)
Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐντιμότατε κύριε Γενικὲ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα,
Ἐλλογιμώτατοι ἐκπαιδευτικοί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας στηρίζεται, ὡς γνωστόν, ἀφ᾽ ἑνὸς μὲν εἰς τὴν μελέτην τῶν γραπτῶν πηγῶν καὶ τῶν ἱστορικῶν κειμένων, τὰ ὁποῖα διέσωσεν ἡ φιλοπονία ἀνωνύμων τινῶν γραφέων καὶ βιβλιοφίλων, ἀφ᾽ ἑτέρου δὲ εἰς τὴν μελέτην καὶ ἑρμηνείαν τῶν ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων, τῶν μνημείων τῆς τέχνης καὶ τοῦ πολιτισμοῦ, τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν ἀψευδεστάτους μάρτυρας τοῦ παρελθόντος καὶ πολύτιμα τεκμήρια τῆς ἱστορικῆς ἀληθείας καὶ τῶν γεγονότων, ὡς συμπληροῦντα τὴν ἐκ τῶν κειμένων γνῶσιν ἡμῶν, ἰδίᾳ δὲ εἰς τὰς περιπτώσεις κατὰ τὰς ὁποίας ἡ ἐν κώδιξι καὶ βιβλίοις ἀποτεθησαυρισμένη ἱστορία σιωπᾷ.
Τὸ εὐσεβὲς ἡμῶν Γένος ηὐτύχησε νὰ ἔχῃ ἱστορίαν λαμπρὰν καὶ περίδοξον, ἱστορίαν καταγεγραμμένην ἐν ταῖς δέλτοις τῆς μακρᾶς αὐτοῦ ἱστοριογραφικῆς παραδόσεως, ἀρχομένης ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῆς Ἱστορίας, Ἡροδότου τοῦ Ἁλικαρνασσέως, ἕως τῶν νεωτέρων, ὡς ὁ Δωρόθεος Μονεμβασίας καὶ ὁ Μελέτιος ὁ ἐξ Ἰωαννίνων. Ηὐτύχησεν ὅμως νὰ ἔχῃ καὶ μνημεῖα πλεῖστα καὶ περικαλλῆ ἀφηγούμενα τὴν ἱστορίαν τῶν ἐμπνευστῶν, χορηγῶν καὶ δημιουργῶν των, ἅμα δὲ καὶ τῆς ἐποχῆς εἰς τὴν ὁποίαν ἐτεχνουργήθησαν, εἰς τρόπον ὥστε καὶ ἐὰν ἀκόμη αἱ γραπταὶ πηγαὶ ἤθελον ἀπολεσθῆ, θὰ ἠδύναντο καὶ αὐτοὶ οἱ λίθοι νὰ ἀποκαλύψουν τὴν ἱστορίαν τοῦ Γένους μας.
Τοῦτο συμβαίνει καὶ εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς Ἱερᾶς Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Παναχράντου τῆς περιλαλήτου νήσου Ἄνδρου, ἡ ὁποία σεμνύνεται διὰ τὴν μακρὰν καὶ λαμπρὰν αὐτῆς ἱστορικὴν διαδρομήν, ἡ ἀρχὴ τῆς ὁποίας ἀνάγεται εἰς τὸν δέκατον αἰῶνα ἢ καὶ ἔτι παλαιότερον, ὅτε δύο ἀσκηταί, ἐντυπωσιασθέντες ἐκ τοῦ φωτὸς τὸ ὁποῖον ἐφώτιζε καθ᾽ ἑκάστην νύκτα τὸν ἔναντι τοῦ ἀσκητηρίου αὐτῶν βράχον, ἀνεζήτησαν τὴν αἰτίαν καὶ εὗρον τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Παναχράντου. Εἰς τὸν τόπον τῆς θαυμαστῆς ἀνευρέσεως ἀνήγειραν ναόν, εἰς τὸν ὁποῖον προσευχηθεὶς ὁ αὐτοκράτωρ Νικηφόρος Φωκᾶς πρὸ τῆς ἐκστρατείας αὐτοῦ εἰς τὴν Κρήτην καὶ νικήσας, παρέσχεν εἰς τοὺς μοναχοὺς τὰ ἀναγκαῖα χρήματα καὶ μέσα πρὸς ἀνίδρυσιν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας Παναχράντου.
Ὅλως ἰδιαιτέραν αἴγλην καὶ ἀκμὴν ἐγνώρισεν ἡ Μονὴ εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ 17ου αἰῶνος, ὁπότε ἀνεκαινίσθη τὸ καθολικὸν αὐτῆς, ηὐξήθη ὁ ἀριθμὸς τῶν ἐν αὐτῇ μοναζόντων καὶ τῶν κτημάτων, ἐπλουτίσθη ἡ Μονὴ διὰ πολλῶν κειμηλίων καὶ ἱερῶν λειψάνων, ἀπέκτησε πλῆθος μετοχίων εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, τὴν Σμύρνην, τὴν Χίον, τὴν Μυτιλήνην καὶ ἀλλαχοῦ, ἔλαβε δὲ κατὰ τὸ ἔτος 1683 παρὰ τοῦ προκατόχου ἡμῶν Πατριάρχου Διονυσίου τοῦ Δ´καὶ τὴν ἀξίαν τοῦ Σταυροπηγίου, συνδεθεῖσα δι᾽ αὐτοῦ ἀρρήκτως μετὰ τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.
Τὴν ἐποχὴν αὐτὴν τῆς μεγίστης ἀκμῆς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναχράντου τῆς Ἄνδρου, ἡ ὁποία οὐδόλως ἔπαυσε μέχρι τῆς σήμερον νὰ προσφέρῃ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸ εὐσεβὲς ἡμῶν Γένος προσφορὰν ἀγάπης καὶ ἔργων ἀγαθῶν, μελετᾷ καὶ ἐξετάζει τὸ παρουσιαζόμενον κατὰ τὴν παροῦσαν ἑσπέραν εἰς τὴν αἴθουσαν τοῦ ἱστορικοῦ τούτου ἐκπαιδευτικοῦ καθιδρύματος τῆς πόλεώς μας, πόνημα τῆς ἐλλογιμωτάτης καθηγητρίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κυρίας Αἰκατερίνης Κορρέ-Ζωγράφου, μὲ θέμα «Τὰ İznik τῆς Μονῆς Παναγίας Παναχράντου τῆς Ἄνδρου», τὰ ὁποῖα, κατὰ τὴν ἔγκριτον ἐρευνήτριαν, ἀποτελοῦν καρπὸν τῆς δραστηριότητος τοῦ ἐξ Ἄνδρου ὁρμωμένου καὶ ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τῆς Παναχράντου ἐγκαταβιώσαντος, ὕστερον δὲ εἰς τὸν πατριαρχικὸν θρόνον ἀνελθόντος οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Διονυσίου Γ´ τοῦ Βαρδαλῆ (1662-1665), καὶ ὑποδηλώνουν σαφῶς τὰς ἀναπτυχθείσας πολιτισμικὰς ἀνταλλαγὰς μεταξὺ Ἄνδρου καὶ Κωνσταντινουπόλεως.
Χαίρομεν ἰδιαιτέρως διότι τὸ ἐπιστημονικὸν τοῦτο ἔργον, καρπὸς πολυετοῦς μελέτης καὶ ἐρεύνης τῆς κυρίας Κορρέ Ζωγράφου, παρουσιάζεται εἰς τὴν Πόλιν μας, συνδεομένην, ὡς ἐλέχθη, πολλαπλῶς μετὰ τῆς ἐν Ἄνδρῳ Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναχράντου, καί, ἐπὶ πλέον, διότι τὸ περιεχόμενόν του καὶ ἡ ἐν αὐτῷ συσσωρευμένη γνῶσις καθίστανται προσιτὰ καὶ εἰς τὸ μὴ ἑλληνόφωνον ἀναγνωστικὸν κοινὸν διὰ τῆς μεταφράσεως τοῦ ἔργου εἰς τὴν ἀγγλικὴν γλῶσσαν.
Διὰ τοῦτο συγχαίρομεν τὴν ἐλλογιμωτάτην συγγραφέα ἀφ᾽ ἑνὸς διὰ τὸ λαμπρὸν ἔργον της, ἀφ᾽ ἑτέρου διὰ τὴν πρωτοβουλίαν της νὰ τὸ παρουσιάσῃ καὶ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, καὶ τῆς εὐχόμεθα ἐπιτυχῆ καὶ πολύκαρπον συνέχισιν τῶν ἐπιστημονικῶν αὐτῆς ἐρευνῶν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου