Ο Μητροπολίτης Ατλάντας Αλέξιος στον «Ε.Κ.» για τα νέα δεδομένα στην Εκκλησία λόγω κορωνοϊού

Του Θεοδώρου Καλμούκου 

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Μητροπολίτης Ατλάντας Αλέξιος με συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα» ομιλεί για τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν ξαφνικά στη ζωή και λατρεία της Εκκλησίας. Τόνισε ότι «βρεθήκαμε εξ απήνης, προ απροόπτου γεγονότος». 

Αναφορικά με τον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας με το κοινό κοχλιάριο είπε πως «μου προκαλεί μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι αυτή η ερώτηση επαναλαμβάνεται όλο και εντονότερα αυτές τις μέρες», ενώ επικαλείται την εμπειρία του σε σανατόριο της Πάτρας προ πολλών ετών. Μίλησε ακόμα για την απιστία των πολιτικών αρχηγών. 

Η συνέντευξη έχει ως εξής: 

«Εθνικός Κήρυκας»: Σεβασμιώτατε Χριστός Ανέστη. Τι κλίμα επικρατεί στις κοινότητες της Μητρόπολής σας με την λοιμική του κορωνοϊού; 

Μητρ. Αλέξιος: Αληθώς Ανέστη. Η πανδημία του COVID-19, η οποία έχει ενσκήψει και χειμάζει την υφήλιο είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο για εμάς. Ασφαλώς και υπήρξαν πλείστες όσες πανδημίες στην παγκόσμια ιστορία, ωστόσο, για τη δική μας εποχή μια τέτοια δοκιμασία είναι πρωτοφανής, χωρίς προηγούμενο. Ως εκ τούτου, τόσο εμείς οι φέροντες την ευθύνη της διοίκησης της Εκκλησίας, όσο και ο πιστός λαός του Θεού βρεθήκαμε εξ απήνης, προ απροόπτου γεγονότος. Από την πρώτη στιγμή είπα σε ομιλίες αλλά και εγκυκλίους μου ότι μόνη διέξοδος είναι η προσευχή και η προσοχή. Επομένως, θεωρήσαμε ότι πέρα από υποχρεωτικό είναι και φρόνιμο να τηρήσουμε τους νόμους της Πολιτείας και του Κράτους και να τελούμε τις Ακολουθίες κεκλεισμένων των θυρών. 

«Ε.Κ.»: Υπάρχουν κρούσματα ή και θύματα ανάμεσα στους πιστούς των κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και ιερέων; 

Μητρ. Αλέξιος: Εξ όσων γνωρίζω, δεν έχει προσβληθεί από τον ιό κάποιος ιερέας ή πιστός από τη Μητρόπολή μας. 

«Ε.Κ.»: Ολα αυτά τα χρόνια ως Ιερεύς και Επίσκοπος είχατε φαντασθεί ποτέ ότι θα τελούσατε τις Ακολουθίες της Μεγαλοβδομάδας σε ναούς χωρίς Εκκλησία; 

Μητρ. Αλέξιος: Ποτέ δεν είχα φανταστεί κάτι τέτοιο. Ομως, αν το καλοσκεφτούμε λίγο περισσότερο, ούτε και οι Απόστολοι φαντάστηκαν, αν και τους είχε προστάξει ο Κύριος, ότι θα ταξιδέψουν στα πέρατα της Γης. Ηταν οι ιουδαϊκοί διωγμοί του 38 και 42 μ.Χ. που ανάγκασαν την Εκκλησία των Ιεροσολύμων να σκορπίσει, πρώτα στη Σαμάρεια και τη Συρία και έπειτα σε όλο τον Κόσμο. Ο ιερός Χρυσόστομος συνδέει τον διωγμό τούτο των πρώτων Χριστιανών με την Ευαγγελική διήγηση κατά την οποία ο Κύριος «ην?γκασεν τους μαθητάς αυτού εμβήναι εις το πλοίον» (Μτθ. Ιδ΄,22). Φυσικά, το να εορτάσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα με άδειες Εκκλησίες δεν ήταν καθόλου ευχάριστο. Αντί όμως να μεμψιμοιρούμε και να ολιγοπιστούμε, δεχθήκαμε την πρόκληση και δοξάσαμε τον Κύριο με τρόπο που και οι Ακολουθίες τελέστηκαν και ο Λαός του Θεού έμεινε ασφαλής. Θα πρέπει να σημειώσω επίσης, ότι η ανταπόκριση του ευσεβούς Λαού ήταν μεγάλη πέραν πάσης προσδοκίας. Εκατοντάδες πιστοί επικοινώνησαν με τηλεφωνήματα και μηνύματα είτε κατευθείαν στα γραφεία της Μητρόπολης, είτε μέσω των ιερέων των ενοριών τους, να δηλώσουν την παρουσία τους και τη συμπαράστασή τους στην παρούσα δυσκολία. Βάσει των δεδομένων που έχουμε στη διάθεσή μας, οι Ακολουθίες που μεταδόθηκαν μέσω live stream παρακολουθήθηκαν από πλήθος πιστών. Οι αριθμοί πραγματικά μας εξέπληξαν ευχάριστα. 

«Ε.Κ.»: Υπάρχουν κάποια πράγματα που η λοιμική του κορωνοϊού ωθεί προς συζήτηση στην Εκκλησία, όπως λόγου χάρη ο τρόπος της Θείας Κοινωνίας δια του κοινού κοχλιαρίου (λαβίδα);

Μητρ. Αλέξιος: Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί πιστεύουμε πως ο Θείος Λόγος που εμπνέει και κατευθύνει την Εκκλησία είναι αλάθητος. Το αλάθητον του Θείου Λόγου εξασφαλίζεται από τη συναίνεση παντός του πληρώματος της Εκκλησίας. Αυτή η συναίνεση δεν εξασφαλίζεται με πλειοψηφίες, αλλά εν Αγίω Πνεύματι. Ετσι λοιπόν, μόλις, πρώτα ο Θεός, παρέλθει η απειλή της πανδημίας, αν και εφ’ όσον η Εκκλησία ως Ενα Σώμα κρίνει ότι το ο τρόπος μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας πρέπει να συζητηθεί, τότε θα τα ξαναπούμε. Στο θέμα αυτό άλλωστε αναφέρθηκε ήδη ο Αρχιεπίσκοπος. 

«Ε.Κ.»: Κατανοητό ότι εδώ πρόκειται για θέμα πίστης, αλλά πώς απαντάτε στους Ελληνοαμερικανούς νέους και νέες δεύτερης, τρίτης, τέταρτης γενιάς, οι οποίοι λένε Σεβασμιώτατε, πιστεύουμε αλλά αισθητικά και ψυχολογικά δεν αισθανόμαστε άνετα με το κοινό κοχλιάριο; 

Μητρ. Αλέξιος: Μου προκαλεί μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι αυτή η ερώτηση επαναλαμβάνεται όλο και εντονότερα αυτές τις μέρες. Εχω συμπληρώσει πάνω από σαράντα έτη διακονίας στις ΗΠΑ και κανένας ποτέ δεν μου απηύθυνε αυτή την ερώτηση, πριν ξεσπάσει η πανδημία. Η αμφιθυμία των νέων, όπως την περιγράφετε στην ερώτησή σας, είναι πράγματι προβληματισμός των νέων μας ή μήπως είναι αποτέλεσμα της πολλαχού επιχειρούμενης προπαγάνδας και πολεμικής κατά της Εκκλησίας μας; Προ πολλών χρόνων όταν διακονούσα ως νέος κληρικός στη Μονή Γηροκομείου στην Πάτρα, μαζί με τους άλλους αδελφούς ιερομονάχους πηγαίναμε κάθε Σάββατο και κοινωνούσαμε τους ασθενείς του παρακειμένου στη Μονή νοσοκομείου λοιμωδών νόσων και νοσημάτων θώρακος, το λεγόμενο «σανατόριο». Οι αδελφοί της Μονής είχαν καθιερώσει την εβδομαδιαία μετάδοση της Θείας Κοινωνίας στους φυματικούς ασθενείς από τα μέσα της δεκαετίας του ’40. Κάθε Σάββατο, αφού κοινωνούσαμε δεκάδες ασθενείς πάσχοντες από κάθε είδους λοιμώδεις νόσους επιστρέφαμε στο Μοναστήρι και καταλύαμε το υπόλοιπο της Θείας Μετάληψης από το Δισκοπότηρο. Ουδέποτε μολύνθηκε ή ασθένησε κάποιος από τους αδελφούς της Μονής. Θα κλείσω την απάντησή μου, λέγοντας κάτι τελευταίο: Η Θεία Μετάληψη βασίζεται στην πίστη και όχι σε λογική τεκμηρίωση. Παλαιότερα είχα πει σε ένα κήρυγμά μου ότι τόσο ο πιστός όσο και ο άπιστος όταν μεταλαμβάνουν γεύονται ψωμί και κρασί. Το τι πραγματικά λαμβάνουν εξαρτάται από την πίστη που ο καθένας έχει. Για τον προφήτη Δαβίδ «οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού», ενώ για κάποιον άλλο, οι ουρανοί δεν διηγούνται τίποτα. Η πίστη είναι που κάνει τη διαφορά. 

«Ε.Κ.»: Για την αντιμετώπιση του ιού έχουν ευθύνη οι πολιτικοί; 

Μητρ. Αλέξιος: Σε μέρες δύσκολες, όπως αυτές που ζούμε, προκύπτει σχεδόν φυσικά το ερώτημα αν οι πολιτικοί άρχοντες και ηγέτες τόσο σε αυτή τη χώρα, όσο και στην Ελλάδα πιστεύουν στον Θεό. Στις ομιλίες και στα διαγγέλματά τους δεν παραλείπουν να τονίζουν ότι εμφορούνται από αισθήματα πίστης και φόβου Θεού. Εντούτοις, στην πράξη παρά τα στομφώδη λόγια, μετά λύπης διαπιστώνουμε πως δεν υπάρχει ίχνος πίστης. Βέβαια δεν λείπουν και οι περιπτώσεις όπως του Κώστα Μπιλιράκη, ή του Τζον Σαρμπάνη, ή άλλων πιστών πολιτικών των οποίων τα ονόματα παραλείπω χάριν συντομίας, όμως αυτές δεν είναι παρά οι εξαιρέσεις στον κανόνα. 

Ωστόσο, πριν εξαντλήσουμε την αυστηρότητά μας μεμφόμενοι τους πολιτικούς ή την ανεπάρκειά τους, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν εμείς ως κληρικοί επιτελούμε το καθήκον μας στο ακέραιο. Κάνοντας προσωπική αποτίμηση, εν προκειμένω, μπορώ μετά λύπης να πω ότι πολλάκις έχουμε αποτύχει. Προσεγγίσαμε πολλές φορές ισχυρούς και ιθύνοντες αιτούντες χρυσό, όχι για να κηρύξουμε Χριστό. Είναι μάταιο να περιμένουμε λύσεις από κοσμικούς άρχοντες ή μέσα. «Η βοήθειά μου παρά Κυρίου του ποιήσαντος τον ουρανόν και την γην». Οι ευθύνες για παραλείψεις και ολιγωρίες μπορεί να είναι μεγάλες και να βαραίνουν πολλούς, όμως οι περιστάσεις δεν προσφέρονται για κριτικές, γκρίνιες και φαγωμάρες. Αντιθέτως, η παρούσα δοκιμασία επιτάσσει όλους εμάς τους πιστεύοντες να προσπέσουμε σε προσευχή και μετάνοια σαν τους Νινευίτες. Ας μην ξεχνάμε πως εμείς οι Χριστιανοί φέρουμε το όνομα Εκείνου που «νενίκηκε τον κόσμο» και όλο το κακό που εγκλείεται μέσα στον κόσμο.