ΒΑΡΥ ΚΛΙΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΤΟ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Από την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου στο Κίεβο το 2008

Του Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη

Από την στιγμή που επισημοποιήθηκε η επίσκεψη του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στην Ουκρανία άρχισαν να συγκεντρώνονται σύννεφα στον ουρανό του Πατριαρχείου Μόσχας και όχι μόνο. Κι έγιναν βαρύτερα και περισσότερα τα σύννεφα όταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ πήγε στην Ουκρανία για να συζητήσει και να προετοιμάσει τα της Πατριαρχικής Επισκέψεως, που σημαίνει πως «ο κύβος ερρίφθη». 

Όπως έχουμε γράψει και άλλη φορά, από την πρώτη στιγμή ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων άρχισε κατά καιρούς να λέει διάφορα μειωτικά για το πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη προκειμένου να μειώσει την αξία αυτού του ταξιδιού του στην Ουκρανία τον ερχόμενο Αύγουστο. 

Για άλλη μια φορά σε συνέντευξή του κατηγορεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη ότι με την παροχή Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας υλοποίησε αμερικανικό σχέδιο. Προσπαθεί μάλιστα να στηρίξει την άποψή του αυτή αναφέροντας: «Και ασφαλώς το γεγονός, ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ συναντήθηκε με τον ηγέτη του σχίσματος, αλλά δεν είχε συναντήσεις ούτε με τον επικεφαλής της κανονικής Εκκλησίας, ούτε με τους μουσουλμανικούς ή ιουδαϊκούς θρησκευτικούς ηγέτες, για άλλη μια φορά αποδεικνύει ότι η «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» είναι ένα πολιτικό σχέδιο των ΗΠΑ από την αρχή μέχρι το τέλος». 

Πρέπει τελικά κάποιες φορές να υπενθυμίζεται στον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα ότι τα πράγματα άλλαξαν και η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που νομίζει. Το πρώτο και βασικό που πρέπει λοιπόν να ξέρει, είναι ότι η μοναδική κανονική Εκκλησία από τις 15 Δεκεμβρίου 2018 είναι η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας με επικεφαλής τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Επιφάνιο και αποτελεί αυτή η Εκκλησία την υλοποίηση μια προσπάθειας που είχε ξεκινήσει από το 1919, όταν με σχετικό διάταγμα της νεοσυσταθείσης Ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας (1918) ξεκίνησε η δημιουργία Αυτοκέφαλης Εκκλησίας. Το 1920 μάλιστα η κληρικολαϊκή σύνοδος που πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο, ζήτησε την δημιουργία Αυτοκέφαλης Εκκλησίας με βασικό επιχείρημα ότι η υπαγωγή της Μητροπόλεως Κιέβου στην Εκκλησία της Μόσχας τον 16ο αιώνα ήταν αντικανονική και δεν είχαν τηρηθεί οι όροι της Πατριαρχικής Πράξης του 1686. 

Το αίτημα βεβαίως της Αυτοκεφαλίας δεν έπαψε να υφίσταται και για να μετριαστούν κάπως οι αντιδράσεις οι οποίες γινόταν ολοένα και μεγαλύτερες και ενόψει των γεωπολιτικών εξελίξεων, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις ο Πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος Β΄ αναγνώρισε με Τόμο το 1990 την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ως ξεχωριστό σώμα εντός της Ρωσικής Εκκλησίας και της παραχώρησε το αυτοδιοίκητο με επικεφαλής τον Φιλάρετο ως Μητροπολίτη πάσης Ουκρανίας. Το αίτημα για Αυτοκεφαλία επανήλθε μετά την επίσημη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας (Αύγουστος 1991). Με ομόφωνη απόφαση της κληρικολαϊκής συνόδου που έγινε τον Ιανουάριο του 1992 στην Μονή των Σπηλαίων του Κιέβου εξουσιοδοτήθηκε ο Μητροπολίτης Φιλάρετος να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να δημιουργηθεί η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας. Το Πατριαρχείο Μόσχας διόλου ασχολήθηκε με το θέμα, περισσότερο ενοχλήθηκε και ζήτησε από τον Μητροπολίτη Φιλάρετο να παραιτηθεί. 

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι το αίτημα για Αυτοκέφαλη Εκκλησία στην Ουκρανία ήταν διαχρονικό. Ακόμη και ο Ονούφριος ο σημερινός επικεφαλής της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας ήταν μεταξύ εκείνων των Αρχιερέων που υπέγραψαν το αίτημα προς το Πατριαρχείο της Μόσχας για την αναγνώριση Αυτοκέφαλης Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Αυτά, όπως και πολλά άλλα σχετικά ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων τα γνωρίζει σίγουρα, όμως η εξυπηρέτηση των κακώς νοουμένων συμφερόντων της Εκκλησίας της Ρωσίας στην οποία ανήκει, επιβάλλει ασθενή μνήμη και ανεπαρκή γνώση. Σταθερός ισοκράτης κατά την ιεροψαλτική ορολογία, του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα σε αυτό το θέμα έχει γίνει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, μόνο που στο σιγοντάρισμα του αυτό κάνει αρκετά φάλτσα. Σε μαραθώνιο που συμμετείχε κατηγόρησε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο (ακολουθώντας την γραμμή του Πατριαρχείου Μόσχας δεν τον αποκαλεί Οικουμενικό), ότι επιτίθεται όχι μόνο εναντίον της Εκκλησίας της Ρωσίας, αλλά εναντίον της Ορθοδοξίας εν γένει. Συγκεκριμένα είπε: «Ο Πατριάρχης δεν είναι απόλυτα ανεξάρτητος. Είναι σαφές ότι είναι ένα όργανο στα χέρια εκείνων που θέλουν να υπονομεύσουν την Ορθοδοξία παγκοσμίως». Προφανώς δεν γνωρίζει τις πιέσεις που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ασκεί σε άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες η Εκκλησία στην οποία ανήκει. Ούτε βεβαίως γνωρίζει ότι η ίδια Εκκλησία, της Ρωσίας δηλαδή, έχει διακόψει την Κοινωνία με πάνω από το 1/3 των ανά την Οικουμένη Ορθοδόξων Εκκλησιών. 

Δήλωσε επίσης ότι το κράτος της Ρωσίας δεν παρεμβαίνει στις υποθέσεις της Εκκλησίας και διαβεβαίωσε ότι η Ρωσία δεν θα επιτρέψει και σε άλλες χώρες να παρέμβουν σε εκκλησιαστικές υποθέσεις. 

Προφανώς ούτε ο κ. Λαβρόφ είναι πλήρως ενημερωμένος. Ίσως δεν γνωρίζει τις προσπάθειες της Ρωσίας να ελέγξει το Άγιον Όρος με εισροή Ρώσων μοναχών και οικονομικών πακέτων σε σημείο τέτοιο που υποχρεώθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης να στείλει επιστολή στην Ιερά Κοινότητα ζητώντας να τηρηθεί το ποσοστό του 10% αλλοδαπών επί του συνόλου των μοναχών του Αγίου Ορους, ώστε να αποτραπεί η αλλοίωση του χαρακτήρα της μοναστικής κοινωνίας. 

Όσον αφορά τώρα στη δήλωσή του ότι το κράτος της Ρωσίας δεν παρεμβαίνει στις υποθέσεις της Εκκλησίας, ας διαβάσει την συνέντευξη που έδωσε στις 28 Μαΐου 2021, στην εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ο πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, βουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής της Ρωσικής Κρατικής Δούμας για την κοινωνία των πολιτών και τα θέματα κοινωνικών και θρησκευτικών οργανώσεων Σεργκέι Γκαβρίλοφ. 

Δεν αποτελεί καθόλου παρέμβαση στα εκκλησιαστικά θέματα άλλης χώρας όταν στην συνέντευξη του μεταξύ άλλων λέει: «Aκόμα και στα ιερά ζητήματα γίνονται σφάλματα, και πιστεύουμε ότι η συμμετοχή στο σχίσμα ήταν μεγάλο λάθος, το οποίο οδήγησε στην αποδυνάμωση τόσο της Ελλάδας όσο και της Ρωσίας, όπως και των πολλών αιώνων πολιτισμού μας». Και ξεκάθαρα τοποθετεί το τυρί στην φάκα συνεχίζοντας να λέει στην ίδια συνέντευξη: «Είμαστε δυνατοί, όταν οι οικονομικές και πολιτικές σχέσεις χτίζονται με βάση τις ορθόδοξες και πολιτιστικές μας αξίες. Αυτές στηρίζουν την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό». 

Αν πραγματικά ο κ. Λαβρόφ εννοεί αυτό που λέει, ότι: «η Ρωσία δεν θα επιτρέψει και σε άλλες χώρες να παρέμβουν σε εκκλησιαστικές υποθέσεις», ας ξεκινήσει από την χώρα του. 

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά έρχεται και ο αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρωθιερέας Νικόλαος Ντανίλεβιτς να σιγοντάρει και αυτός μουρμουρίζοντας στον προσωπικό του λογαριασμό στο FB: «Αφού ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναστάτωσε το εκκλησιαστικό περιβάλλον της Ουκρανίας με την παρέμβασή του και τον τόμο, ενώ έγινε αιτία συγκρούσεων, όπως βίας και κατάληψης Εκκλησιών. Αυτό είναι μια ιδέα παράλογη και ανέφικτη, το να έρθει εδώ δύο χρόνια μετά από αυτά τα ταραχώδη γεγονότα, οι συνέπειες των οποίων συνεχίζονται». Και σημειώνει σε υστερόγραφό του: «Το γράφω μετά την χθεσινή επίσκεψη στο Κιέβο του Μητροπολίτη Εμμανουήλ, ο οποίος έφτασε για να "μαγειρέψει" αυτή την επίσκεψη». Δεν είναι τυχαίο που χρησιμοποιεί την λέξη «μαγειρέψει», του είναι πολύ οικεία, διότι έτσι έχουν μάθει να «μαγειρεύουν». 

Αντί οποιασδήποτε άλλης απαντήσεως φτάνει μόνο η δήλωση της Ιεράς Συνόδου της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας «Περί συστηματικής ανάμειξης υποστηρικτών της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία στη δραστηριότητα θρησκευτικών κοινοτήτων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας». 

Στην δήλωση που υπογράφεται από τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου κ. Επιφάνιο κατηγορούνται οι υποστηρικτές της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας «για καταλήψεις ναών των κοινοτήτων της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, για παρεμπόδιση της χρήσης περιουσιακών στοιχείων εκ μέρους τους και της τέλεσης ιερουργιών, για άσκηση πληροφοριακής, νομικής και βίαιης πίεσης εις βάρος των κοινοτήτων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, για διάδοση ψέματος για συγκρούσεις», καθώς και για την άσκηση άνω των 100 δικαστικών αγωγών με αφορμή τη μετάβαση κοινοτήτων στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία. 

Μετά από όλα αυτά δικαίως μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος, γιατί αυτό το θέατρο του παραλόγου; Γιατί φοβούνται τόσο πολύ την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Ουκρανία; Μα είναι προφανές πως με το ταξίδι αυτό θα φανεί η γύμνια τους και η αθλιότητά τους. Έχουν πετάξει τόση λάσπη και τόση μελάνη για να θολώσουν την πραγματικότητα και η αποκάλυψη της αλήθειας τους τρομάζει. Τόσο αγώνα κάνουν για να παρουσιάσουν το άσπρο μαύρο. Γι’ αυτό και τώρα τους έχει πιάσει πανικός και επιστρατεύουν όσους μπορούν για να μιλήσουν, ελπίζοντας πως με το πες πες κάτι θα μείνει κι έτσι κάτι θα γίνει. Όλο αυτό το διάστημα χτίζουν πάνω στο ψέμα και έρχεται η ώρα για να φανεί για άλλη μια φορά η αλήθεια και αυτό τους δημιουργεί θλίψη, και «το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνη», όπως έχει γράψει ο Καισάριος Δαπόντες.