ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
"ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη..."
(Ἠσ. 53, 7)
Χιλιάδες συχνάκις "προβατοποιημένων" ἀνθρώπων σφαγιάζονται καὶ σήμερον ἀπὸ ἐτῶν, δικαίως ἢ ἀδίκως, "πορευόμενοι" εἶτα εἰς τὸν Κῆπον τῆς Ἐδέμ, τὸν τῆς τρυφῆς τοιοῦτον ἢ εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ (Ματθ. 25-41). Ἐδῶ ὅμως ὁ λόγος διὰ τοὺς συμπαθεῖς καὶ χρησίμους ἀδελφούς μας τὰς ἀγελάδας καὶ τοὺς χοίρους. Καὶ εὐθὺς σημειωτέον, ὅτι εἰς τὰς περὶ δημιουργίας βιβλικὰς ἀφηγήσεις, ζῶον καὶ ἄνθρωπος ἵστανται πλησίον ἀλλήλων, δημιουργοῦνται ἐκ τοῦ χοός, δὲν χρησιμοποιοῦνται ὡς πρώτη ὕλη, οὔτε ἐσθίονται, ὅπως ἀπὸ τοὺς ποικίλους "ἀνθρωποφάγους". Ὁ Θεὸς δίδει εἰς αὐτὰ λαχανικὰ καὶ καρποὺς πρὸς βρῶσιν, εἰσηγούμενος τὴν φυτοφαγίαν!
Εἰς τὴν βιομηχανικὴν ὅμως κτηνοτροφίαν τῆς σήμερον τὴν παράγουσαν κρέας, ᾠὰ καὶ γάλα, τὰ ζῶα πιέζονται εἰς ἕνα κερδοσκοπικὸν σύστημα. Μεταλλικὸς θόρυβος, κραυγαὶ αὐτῶν ἀκούονται εἰς ἓν σφαγεῖον, ὅπου εἷς νέος punk ἑκάστην νύκτα ὁδηγεῖ τὰ κοπάδια ἐντὸς αὐτοῦ. Ὁ ἔξωθεν δὲ εὑρισκόμενος κύων ἐνωτίζεται τὰς οἰμωγὰς τῶν μελλοθανάτων ἐνῶ ἐντὸς τοῦ σφαγείου κυριαρχεῖ μία ἐκτελεστικῆς βαρβαρότητος διαδικασία, οὐχὶ σπανίως μὲ ἐργάτας ἀνιδέους, μὲ πλημμελεῖς ναρκώσεις, στραγγαλίσματα πουλερικῶν, μαρτυρικῶς διατρεφομένων καὶ ἀτενιζόντων μὲ κενά, φοβισμένα ὄμματα ἀπὸ τὰ στενὰ κελιά των.
Τὰ ἐργοστάσια αὐτὰ ὑφίστανται ἀπὸ τὴν ἐκβιομηχανοποίησιν τῆς μηχανοκρατουμένης ὄψεως τοῦ κόσμου. Ὁ Καρτέσιος, εἷς ἐκ τῶν πρώτων ἐκπροσώπων τῆς κατευθύνσεως αὐτῆς, ἐδέχετο αὐτοσυνειδησίαν εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ἐνῶ ἐθεώρει τὰ ζῶα μηχανάς! Ἔκαμε δὲ τὴν διάκρισιν αὐτὴν διὰ νὰ ἀπαλλάξει τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὸ ἔγκλημα τῆς θανατώσεως καὶ βρώσεως αὐτῶν!
Πάντως τὸ θέμα τοῦτο εἶναι διαχρονικὸν καὶ διαπολιτισμικόν. Οἱ ὅροι τῆς βρώσεως καὶ τῆς θυσίας, ἡ ἱεροτελεστία τῆς σφαγῆς μὲ αὐστηρὰς προδιαγραφάς ἀπαντῶσιν ἀκόμη καὶ σήμερον εἰς τὸν Ἰουδαϊσμὸν καὶ τὸ Ἰσλάμ1, μαρτυροῦσαι σεβασμὸν εἰς τὴν ἀφαίρεσιν τῆς ζωῆς, διότι τὸ αἷμα, ἡ ἕδρα τῆς ζωῆς, εἶναι ἱερόν.
Ἡ Ρωμαϊκὴ Κατήχησις δικαιολογεῖ τὴν βιβλικὴν ἐντολὴν τῆς κυριαρχίας ἐπὶ τῆς φύσεως, διὰ τοῦ ὅτι δύναταί τις νὰ χρησιμοποιεῖ τὰ ἔμβια ὄντα "πρὸς βρῶσιν, κατασκευὴν ἐνδυμάτων" καὶ διὰ τοῦ ὅτι ἠμπορεῖ ταῦτα νὰ ὑπηρετοῦν τὸν ἄνθρωπον καὶ κατὰ τὴν ἐργασίαν ἢ τὸν ἐλεύθερον χρόνον. Ἐπίσης ἐπιτρέπονται πειράματα ἐπ' αὐτῶν, "ἐφ' ὅσον συμβάλλουν πρὸς θεραπείαν τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς καὶ σωτηρίας της". Τοῦτο ὅμως φαίνεται νὰ ἰσχύει διὰ τὰς ἐλαχίστας δοκιμάς, ἐνῶ πολλοὶ ἰατροὶ διατείνονται, ὅτι τὰ ἀποτελέσματα αὐτὰ δὲν μεταβιβάζονται εἰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὡς ἐκ τούτου τυγχάνουν ἀνωφελῆ!
Φραγκῖσκος Α΄ ὑποστηρίζει (Laudato si), ὅτι τὰ ζῶα δὲν εὑρίσκονται ἐδῶ δι' ἡμᾶς, "καθ' ὅσον" ἕκαστον δημιούργημα εἶναι ἀντικείμενον θείας στοργῆς "καὶ ἐνοικεῖ ὁ Θεὸς ἐν αὐτοῖς ἀποκαλυπτόμενος εἰς τὸν κόσμον".
Τὰ ζῶα ἔχουν συνθέτους ἰδέας καὶ αἰσθήματα τοῦ πόνου, τοῦ φόβου, τῆς χαρᾶς, ζηλεύουν καὶ λυποῦνται (P. Forster), ἔχουν αὐτοσυνειδησίαν καὶ δὴ τὴν ἱκανότητα πρὸς τὴν ἐμπάθειαν. Ἀποχωρίζονται ἐκ τοῦ περιβάλλοντός των καὶ συνδέονται μετ' αὐτοῦ. Ἔχουν δηλαδή "ψυχήν" (M. Rosenberger, Λούθηρος). Δὲν ἔχουν ὅμως εὐτυχῶς συνείδησιν διὰ τὸ τέλος των, διὸ καὶ ἠμποροῦν νὰ δεικνύουν πρωτοθρησκευτικοὺς τρόπους συμπεριφορᾶς, καθὼς οἱ χιμπατζῆδες, οἱ ὁποῖοι περιέρχονται εἰς μέθην πρὸ ἑνὸς καταρράκτου καὶ ἐνίοτε χορεύουν, ἀλλὰ δὲν ἔχουν θρησκείαν οὔτε τὴν χρειάζονται. Ἔχει ὅμως αὕτη ἀνάγκη ἐξ αὐτῶν;
Τὸ πρόβλημα πάντως τοῦτο συνδέεται καὶ μετὰ τῆς λυτρώσεως. Ἐὰν δὲ ἔχουν ἀνάγκην αὐτῆς, τότε τὸ θέμα τῆς ἐσχατολογίας καθίσταται δυσχερέστερον, διότι τότε δὲ θὰ ἰσχύει τὸ τοῦ Καντίου, ὅτι δὲν ἔχομεν οὐδὲν ἄμεσον καθῆκον ἔναντι τῶν ζώων, καθ' ὅτι δὲν ἠμποροῦμεν νὰ τὰ καλοῦμεν πρὸς ἀπολογισμόν.
Ὅμως ἐὰν ὁ Θεὸς ἔπλασεν τὸν ἄνθρωπον καὶ ὅλα τὰ δημιουργήματα, τότε δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἐνδιαφέρεται "κομματικῶς" μόνον διὰ τὸν ἄνθρωπον, τὸν κομματιζόμενον πολλάκις εἰς διάφορα μέρη σήμερον!
Συγκεκριμμένας ὁδηγίας ζωοηθικῆς δὲν δίδει ἡ Βίβλος. Μόνον εἰς μερικὰ ἀπόκρυφα Εὐαγγέλια φαίνεται ὁ Κύριος νὰ ἔχει συμπόνιαν πρὸς τὰ ζῶα, νὰ τὰ θεραπεύει, ἀνασταίνει καὶ μάλιστα νὰ ὁμιλεῖ περὶ τῆς βρώσεως αὐτῶν.
Ἐξ ἄλλου τὰ ὅρια μεταξὺ ἀνθρώπου καὶ ζώου δὲν εἶναι σαφῆ. Ἀλλὰ αἱ διαφοραὶ εἶναι βαθμικαὶ καὶ οὐχὶ οὐσιώδεις καὶ δὲν δικαιολογοῦν τὴν βασανοποίησιν τῶν θυσιῶν.
Ὀφείλομεν λοιπὸν διὰ τὰ ζῶα σεβασμόν, δὲν πρέπει νὰ τὰ θεωρῶμεν ὡς μέσα ἀλλὰ ὡς σκοπόν, ἡ δὲ κτηνοτροφία νὰ εὑρίσκει μεθόδους "ἀνθρωπεστέρας" κατὰ τὴν θυσίαν των καὶ ὄχι τὰ καλντερίμια καὶ τοὺς δρόμους! Βεβαίως θὰ εἴπει τις: Ὅταν σφαγιάζουν οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ποῖοι θὰ σκεφθοῦν τὰ ζῶα;
____________________________________________________
Εἰς τὴν βιομηχανικὴν ὅμως κτηνοτροφίαν τῆς σήμερον τὴν παράγουσαν κρέας, ᾠὰ καὶ γάλα, τὰ ζῶα πιέζονται εἰς ἕνα κερδοσκοπικὸν σύστημα. Μεταλλικὸς θόρυβος, κραυγαὶ αὐτῶν ἀκούονται εἰς ἓν σφαγεῖον, ὅπου εἷς νέος punk ἑκάστην νύκτα ὁδηγεῖ τὰ κοπάδια ἐντὸς αὐτοῦ. Ὁ ἔξωθεν δὲ εὑρισκόμενος κύων ἐνωτίζεται τὰς οἰμωγὰς τῶν μελλοθανάτων ἐνῶ ἐντὸς τοῦ σφαγείου κυριαρχεῖ μία ἐκτελεστικῆς βαρβαρότητος διαδικασία, οὐχὶ σπανίως μὲ ἐργάτας ἀνιδέους, μὲ πλημμελεῖς ναρκώσεις, στραγγαλίσματα πουλερικῶν, μαρτυρικῶς διατρεφομένων καὶ ἀτενιζόντων μὲ κενά, φοβισμένα ὄμματα ἀπὸ τὰ στενὰ κελιά των.
Τὰ ἐργοστάσια αὐτὰ ὑφίστανται ἀπὸ τὴν ἐκβιομηχανοποίησιν τῆς μηχανοκρατουμένης ὄψεως τοῦ κόσμου. Ὁ Καρτέσιος, εἷς ἐκ τῶν πρώτων ἐκπροσώπων τῆς κατευθύνσεως αὐτῆς, ἐδέχετο αὐτοσυνειδησίαν εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ἐνῶ ἐθεώρει τὰ ζῶα μηχανάς! Ἔκαμε δὲ τὴν διάκρισιν αὐτὴν διὰ νὰ ἀπαλλάξει τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὸ ἔγκλημα τῆς θανατώσεως καὶ βρώσεως αὐτῶν!
Πάντως τὸ θέμα τοῦτο εἶναι διαχρονικὸν καὶ διαπολιτισμικόν. Οἱ ὅροι τῆς βρώσεως καὶ τῆς θυσίας, ἡ ἱεροτελεστία τῆς σφαγῆς μὲ αὐστηρὰς προδιαγραφάς ἀπαντῶσιν ἀκόμη καὶ σήμερον εἰς τὸν Ἰουδαϊσμὸν καὶ τὸ Ἰσλάμ1, μαρτυροῦσαι σεβασμὸν εἰς τὴν ἀφαίρεσιν τῆς ζωῆς, διότι τὸ αἷμα, ἡ ἕδρα τῆς ζωῆς, εἶναι ἱερόν.
Ἡ Ρωμαϊκὴ Κατήχησις δικαιολογεῖ τὴν βιβλικὴν ἐντολὴν τῆς κυριαρχίας ἐπὶ τῆς φύσεως, διὰ τοῦ ὅτι δύναταί τις νὰ χρησιμοποιεῖ τὰ ἔμβια ὄντα "πρὸς βρῶσιν, κατασκευὴν ἐνδυμάτων" καὶ διὰ τοῦ ὅτι ἠμπορεῖ ταῦτα νὰ ὑπηρετοῦν τὸν ἄνθρωπον καὶ κατὰ τὴν ἐργασίαν ἢ τὸν ἐλεύθερον χρόνον. Ἐπίσης ἐπιτρέπονται πειράματα ἐπ' αὐτῶν, "ἐφ' ὅσον συμβάλλουν πρὸς θεραπείαν τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς καὶ σωτηρίας της". Τοῦτο ὅμως φαίνεται νὰ ἰσχύει διὰ τὰς ἐλαχίστας δοκιμάς, ἐνῶ πολλοὶ ἰατροὶ διατείνονται, ὅτι τὰ ἀποτελέσματα αὐτὰ δὲν μεταβιβάζονται εἰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὡς ἐκ τούτου τυγχάνουν ἀνωφελῆ!
Φραγκῖσκος Α΄ ὑποστηρίζει (Laudato si), ὅτι τὰ ζῶα δὲν εὑρίσκονται ἐδῶ δι' ἡμᾶς, "καθ' ὅσον" ἕκαστον δημιούργημα εἶναι ἀντικείμενον θείας στοργῆς "καὶ ἐνοικεῖ ὁ Θεὸς ἐν αὐτοῖς ἀποκαλυπτόμενος εἰς τὸν κόσμον".
Τὰ ζῶα ἔχουν συνθέτους ἰδέας καὶ αἰσθήματα τοῦ πόνου, τοῦ φόβου, τῆς χαρᾶς, ζηλεύουν καὶ λυποῦνται (P. Forster), ἔχουν αὐτοσυνειδησίαν καὶ δὴ τὴν ἱκανότητα πρὸς τὴν ἐμπάθειαν. Ἀποχωρίζονται ἐκ τοῦ περιβάλλοντός των καὶ συνδέονται μετ' αὐτοῦ. Ἔχουν δηλαδή "ψυχήν" (M. Rosenberger, Λούθηρος). Δὲν ἔχουν ὅμως εὐτυχῶς συνείδησιν διὰ τὸ τέλος των, διὸ καὶ ἠμποροῦν νὰ δεικνύουν πρωτοθρησκευτικοὺς τρόπους συμπεριφορᾶς, καθὼς οἱ χιμπατζῆδες, οἱ ὁποῖοι περιέρχονται εἰς μέθην πρὸ ἑνὸς καταρράκτου καὶ ἐνίοτε χορεύουν, ἀλλὰ δὲν ἔχουν θρησκείαν οὔτε τὴν χρειάζονται. Ἔχει ὅμως αὕτη ἀνάγκη ἐξ αὐτῶν;
Τὸ πρόβλημα πάντως τοῦτο συνδέεται καὶ μετὰ τῆς λυτρώσεως. Ἐὰν δὲ ἔχουν ἀνάγκην αὐτῆς, τότε τὸ θέμα τῆς ἐσχατολογίας καθίσταται δυσχερέστερον, διότι τότε δὲ θὰ ἰσχύει τὸ τοῦ Καντίου, ὅτι δὲν ἔχομεν οὐδὲν ἄμεσον καθῆκον ἔναντι τῶν ζώων, καθ' ὅτι δὲν ἠμποροῦμεν νὰ τὰ καλοῦμεν πρὸς ἀπολογισμόν.
Ὅμως ἐὰν ὁ Θεὸς ἔπλασεν τὸν ἄνθρωπον καὶ ὅλα τὰ δημιουργήματα, τότε δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἐνδιαφέρεται "κομματικῶς" μόνον διὰ τὸν ἄνθρωπον, τὸν κομματιζόμενον πολλάκις εἰς διάφορα μέρη σήμερον!
Συγκεκριμμένας ὁδηγίας ζωοηθικῆς δὲν δίδει ἡ Βίβλος. Μόνον εἰς μερικὰ ἀπόκρυφα Εὐαγγέλια φαίνεται ὁ Κύριος νὰ ἔχει συμπόνιαν πρὸς τὰ ζῶα, νὰ τὰ θεραπεύει, ἀνασταίνει καὶ μάλιστα νὰ ὁμιλεῖ περὶ τῆς βρώσεως αὐτῶν.
Ἐξ ἄλλου τὰ ὅρια μεταξὺ ἀνθρώπου καὶ ζώου δὲν εἶναι σαφῆ. Ἀλλὰ αἱ διαφοραὶ εἶναι βαθμικαὶ καὶ οὐχὶ οὐσιώδεις καὶ δὲν δικαιολογοῦν τὴν βασανοποίησιν τῶν θυσιῶν.
Ὀφείλομεν λοιπὸν διὰ τὰ ζῶα σεβασμόν, δὲν πρέπει νὰ τὰ θεωρῶμεν ὡς μέσα ἀλλὰ ὡς σκοπόν, ἡ δὲ κτηνοτροφία νὰ εὑρίσκει μεθόδους "ἀνθρωπεστέρας" κατὰ τὴν θυσίαν των καὶ ὄχι τὰ καλντερίμια καὶ τοὺς δρόμους! Βεβαίως θὰ εἴπει τις: Ὅταν σφαγιάζουν οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ποῖοι θὰ σκεφθοῦν τὰ ζῶα;
____________________________________________________
1- Tierschutz ist Menschenschutz INFO 3/82 Deutcher Tierschutzbund E. V. Wir informieren: Das Schächten.
2- A. Strotmann, Schwester Kuh, Bruder Schwein, Publik-Forum ἀρ. 16 (2016) 6-29.
2- A. Strotmann, Schwester Kuh, Bruder Schwein, Publik-Forum ἀρ. 16 (2016) 6-29.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου