Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΔΕΡΚΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ

Λόγος 

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Δέρκων 

κ. Ἀποστόλου 

ἐν τῷ Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ 

τοῦ Ἁγίου Γεωργίου 

ἐπί τῇ Ἑορτῇ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν 

(30.1.2014) 

«Τὰ τοῦ φωτός δοχεῖα, τὰς φεγγοβόλους ἀστραπάς, Βασίλειον τὸν Μέγαν, Γρηγόριον Θεολόγον, Χρυσόστομον Ἰωάννην ἀνευφημήσωμεν πάντες» (Ἐξαποστειλάριον τῆς Ἑορτῆς). 

Σεβασμιώτατε Πατριαρχικέ Ἐπίτροπε, 

Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν Χορεία, 

Ἐξοχώτατε κύριε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα, 

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικίαλοι τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μ. Ἐκκλησίας, 

Ἐλλογιμώτατοι κυρίαι καί κύριοι Ἐκπαιδευτικοί, 

Μαθητειῶσα νεολαία τῆς ἐνταῦθα Ὁμογενείας, 

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, 

Τὰ τρία τοῦ φωτὸς δοχεῖα καὶ τὰς φεγγοβόλους ἀστραπὰς ἑορτάζομεν σήμερον καὶ καταλαμπόμενοι ἐκ τοῦ φωτὸς τῆς μνήμης αὐτῶν, βιώνομεν τὸ παροιμιῶδες λεχθέν ὑπό τοῦ Μεγ. Βασιλείου «ἄρρητοι παντελῶς τοῦ θείου κάλλους αἱ ἀστραπαί• οὐ παρίστησι λόγος, οὐ δέχεται ἀκοὴ κἂν ἑωσφόρου αὐγὰς εἴπῃς, κἂν ἡλίου φῶς, πάντα ἄτιμα πρὸς εἰκασίαν». 

Πράγματι οἱ Τρεῖς οὗτοι Μέγιστοι Φωστῆρες εἶναι οἱ κατ΄ ἐξοχήν Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἵτινες ἐμελέτησαν τὴν ἑλληνικὴν σοφίαν, τὸ μέτρον καὶ τὸ κάλλος αὐτῆς. Ἀνεδείχθησαν οἱ ἄριστοι τῶν διδασκάλων τοῦ ἑλληνοχριστιανικοῦ πνεύματος καὶ οἱ κατ΄ ἐξοχὴν παιδαγωγοὶ τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου κατά ψυχήν καί σῶμα. 

Οἱ Τρεῖς οὗτοι Μέγιστοι Φωστῆρες τῆς τρισηλίου Θεότητος δὲν άποτελοῦν μόνον τὴν πυξίδαν καὶ τὸν φάρον τῆς μαθητιώσης νεολαίας, ἀλλὰ εἶναι καὶ ὁδηγοὶ ἑκάστου ἀνθρώπου. Δὲν εἶναι τυχαῖον γεγονὸς ὅτι καὶ οἱ τρεῖς Ἅγιοι, Βασίλειος, Γρηγόριος καί Ἰωάννης προέρχονται ἀπὸ χριστιανικὰς οἰκογενείας. Ἡ προέλευσίς των αὕτη ἀποτελεῖ τὴν βάσιν καὶ τὴν αἰτίαν ἕνεκεν τῆς ὁποίας ὁ μεταγενέστερος βίος αὐτῶν ὑπῆρξεν μεγαλειώδης. Διότι, εἶναι ἐπιβεβαιωμένον ὅτι ἡ πίστις πρὸς τὸν Θεόν, ἡ ἀγάπη καὶ ἅπασα ἡ ἀρετὴ σπείρονται καὶ ἐμπαιδοῦνται εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ τῆς παιδικῆς ἡλικίας, μᾶλλον δὲ ἐκ τῆς νηπιακῆς, ἤ ὅπως ἔλεγεν ὁ πολύς τά θεῖα, προσφάτως ἀναγνωρισθείς ὑπό τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος Πορφύριος εἰς τήν ἐμβρυακήν ἡλικίαν. Τοῦτο δὲ ἐστὶ ἐπιταγὴ θεϊκή διά στόματος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἐκφραζομένη «οἱ πατέρες μὴ παροργίζεται τὰ τέκνα ὑμῶν, ἀλλ΄ ἐκτρέφεται αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου». Ἐξ αὐτῶν τῶν σπαργάνων οἱ τρεῖς οὗτοι καθίστανται παραδείγματα εἰς παιδαγωγικῆς τοὺς γονεῖς πάσης ἐποχῆς. Ὁ μὲν Βασίλειος μᾶς καλεῖ νὰ ἀναμνησθῶμεν τὴν ἀδελφήν του Ὁσίαν Μακρίναν, ἡ ὁποία μετὰ τῆς μητρός του Ἐμμελείας, ἀνέδειξαν αὐτὸν ὄντως Μέγαν. Αἱ γυναῖκες αὗται ἀνέθρεψαν καὶ ἐπαιδαγώγησαν τὸν Βασίλειον, ὥστε νὰ ἀναδειχθῇ μέγας διδάσκαλος τῆς οἰκουμένης. 

Καὶ ὁ ἕτερος τῶν Ἱεραρχῶν ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, ἔλαβε ἀπὸ τὴν μητέραν του Νόνναν τὴν πίστιν καὶ τὴν εὐσέβειάν της. Τοῦτο καταδεικνύει τὸ γεγονὸς ὅτι τὸν ἔβαλε νὰ θέσῃ τὰς χείρας του ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ ὑποσχεθῇ εἰς αὐτὴν ὅτι θὰ ἀφιέρωνε ἑαυτὸν εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ Χριστοῦ.

Ἀλλὰ τί νὰ εἴπωμεν καὶ περὶ τῆς ἡρωϊκῆς Ἀνθούσης; Ἀποκτήσασα τὸν υἱὸν αὐτῆς, ὡς γνωστόν, ἀπώλεσεν τὸν σύζυγόν της εἰς ἡλικίαν εἴκοσι μόλις ἐτῶν καὶ παρὰ τὴν πρόωρον χηρείαν της, κατόρθωσε νὰ ἀναθρέψει καὶ παιδαγωγήσει τὸν Ἰωάννην μετ΄ ἀπαραμίλλου μητρικῆς στοργῆς, ἀπορρίψασα τὴν πρότασιν τοῦ πατρός της, ἵνα ὑπανδρευθῇ ἐκ νέου διὰ τὸ νεαρώτατον τῆς ἡλικίας της. Ἡ δὲ χριστιανικὴ ἀγωγὴ ἀποτυπωθεῖσα ἐπὶ τοῦ χαρακτῆρος τοῦ νεαροῦ φοιτητοῦ Ἰωάννου, ἠνάγκασεν τὸν ἐθνικὸν ῥήτορα Λιβάνιον, τόν διδάσκαλον αὐτοῦ, να καταπλαγῇ πρὸ τοῦ ἠθικοῦ μεγαλείου τῆς Ἀνθούσης καὶ νὰ ἀναφωνήσει: «Βαβαί! Οἷαι παρὰ χριστιανοῖς γυναῖκες εἰσί», ἐνῶ ἐρωτηθεὶς τίνα ἐπεθύμει νά ἀφήσῃ διάδοχον αὐτοῦ εἰς τὴν ῥητορικὴν ἕδραν, παροιμιωδῶς ἀπήντησεν «Ἰωάννην εἰ μὴ ἦν οὗτος χριστιανός». 

Δὲν ὑπῆρξεν ὅμως ἡ χριστιανικὴ μόρφωσις καὶ παιδεία τὸ μοναδικὸν μέσον διαπαιδαγωγήσεως καὶ ἀνατροφῆς αὐτῶν, ἀλλὰ σπουδαία ὑπῆρξεν καὶ ἡ συμβολὴ τῆς θύραθεν παιδείας, τῆς παιδείας τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, προγόνων ἡμῶν, τῆς ὁποίας τὸ φιλοσοφικὸν ὕψος καὶ τὸ πνευματικὸν βάθος δεόντως κατενόησαν οὗτοι. Καί πρίν ἤ βαπτιστοῦν εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἐβαπτίσθησαν εἰς τό ἀθάνατον ἑλληνικόν πνεῦμα, συλλέξαντες ὡς πραγματικαί μέλισσαι τάς ἐν τοῖς ἀρχαίοις ποιηταῖς καί φιλοσόφοις ἐνσταλαχθείσας νοτίδας τοῦ πνευματικοῦ μέλιτος, ὥστε οὗτοι νά καταστοῦν διδάσκαλοι τοῦ χριστιανισμοῦ, ἀλλά καί διάδοχοι καί συνεχισταί τῆς ἑλληνικῆς ἐν γένει σκέψεως.

Σήμερον, προβάλλονται εἰς τόν κόσμον τῶν διδασκόντων καί διδασκομένων, ὡς κατ’ ἐξοχήν μαθηταί καί διδάσκαλοι τοῦ ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ, τόν ὁποῖον πιστῶς ὑπηρέτησαν διακρίνοντες τά καλά στοιχεῖα τοῦ θύραθεν Λόγου, οὗτινος ἔλαβον «τά κάλλη τοῦ φθέγματος», διά νά δυνηθοῦν ἀργότερον νά εἰσδύσουν καί ἑρμηνεύσουν «τά βάθη τοῦ πνεύματος» (Ἀπολυτίκιον τοῦ Γρηγορίου Κων/πόλεως). Ἀλλά, ταῦτα πάντα ὑπό τό πρῖσμα τῆς αἰωνιότητος. Οὐδέν δι’ αὐτούς εἶχεν ἀξίαν ἐάν δέν εἶχε συνάφειαν μέ τήν ἐν Χριστῷ ζωήν. Ὅλος ὁ βίος αὐτῶν ὑπῆρξε μία συνεχής καί ἀδιάκοπος προσπάθεια μεταδόσεως τῆς ἑλληνοχριστιανικῆς μορφώσεως τῶν εἰς αὐτούς ἐμπεπιστευμένων ἀνθρώπων. Ἀλλ’ ἡμεῖς ὡς διδάσκαλοι καί μαθηταί τῆς τοιαύτης, ὡς ἐκεῖνοι παιδεύσεως, ἄς ἀναμνησθῶμεν τήν ἀφοσίωσιν καί ἐργατικότητα καί ἐπιμέλειαν εἰς τό καθῆκον καί τήν μέχρι θανάτου αὐτοθυσίαν, ἀνιδιοτέλειαν καί ταπείνωσιν αὐτῶν. Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι, συνελόντ’ εἰπεῖν, παρέχουν ὑπέροχα πρότυπα, οὐχί μόνον εἰς τόν πρακτικόν τομέα τῆς φιλανθρωπίας εἰς τόν ὁποῖον πολυειδῶς καί πολυτρόπως συνέβαλον, ἀλλά καί εἰς τήν διακονίαν τοῦ Θείου Λόγου. Πόθεν ὅμως ἐπήγαζεν ἡ ἀκαταδάμαστος αὐτῶν ἐργατικότης καί ἡ ἀκαταπόνητος διακονία τῆς φιλανθρωπίας καί τοῦ θείου κηρύγματος; Οὐδαμόθεν ἄλλοθεν εἴ μη ἐκ τῆς πίστεως ὅτι ἦσαν ἐντολοδόχοι τοῦ Θεοῦ, ὅπως διακονήσουν ὡς ταπεινοί ἐργάται καί ὑπηρέται τῶν ἀδελφῶν τοῦ Κυρίου κατά τό ῥῆμα Αὐτοῦ «ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε» (Ματθ. 25,40). Τά πάντα ἔδωκαν εἰς τόν Κύριον καί πλοῦτον καί ὑγείαν καί ἀξιώματα καί τιμάς καί ἐν ταπεινώσει βαθεία ὑπηρέτησαν εἰς αὐτά τά ἀνώτατα ἐκκλησιαστικά ἀξιώματα. Διό καί οὐδέν ἐκ τῶν τοῦ κόσμου ἀγαθῶν προὐτίμησαν τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ὁ Βασίλειος εἰς τάς ἀπειλάς τοῦ Ἐπάρχου Μοδέστου ἀπήντησε «περιουσίαν οὐκ ἔχω, εἰμή τά ἐφθαρμένα ἱμάτια καί τάς βίβλους». Ὁ δέ Γρηγόριος ἀνυψωθείς εἰς τόν τῆς Κωνσταντινουπόλεως Πατριαρχικόν Θρόνον, καί ἐλέγξας τόν αὐτοκράτορα, ὅστις ἤθελεν νά ἀποφύγῃ τήν παραίτησιν τοῦ Ἱεράρχου, εἶπεν πρός αὐτόν «ὁ τοῦ Χριστοῦ Νόμος ὑποτίθησι ὑμᾶς τῆ ἐμοί δυναστείᾳ ἄρχομεν γάρ καί αὐτοί• τήν μείζονα καί τελειοτέραν ἀρχήν• οὔ δεῖ τό πνεῦμα ὑποχωρεῖσαι τῇ σαρκί ἤ τοῖς γηΐνης τά ἐπουράνια». Ἀλλ’ ἐσχάτη ταπείνωσις καί αὐτοθυσία ἔλαβε χώραν εἰς τό σεπτόν πρόσωπον τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Χρυσοστόμου, ὅτε τό καθῆκον τούτου ἐπέτασεν εἰς αὐτόν νά άναλάβῃ τήν κάθαρσιν τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τῶν ἀναξίων κληρικῶν καί νά προβῇ εἰς δημόσιον ἔλεγχον κατ’ αὐτῶν εἰσέτι τῶν βασιλικῶν ἀνακτόρων, λόγῳ σκανδάλων τῆς Αὐγούστης Εὐδοξίας εἰπών τά ἀθάνατα ἐκεῖνα λόγια «Πάλιν Ἡρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράττεται….. Ἰεζάβελ ταράττεται καί Ἠλίας φεύγει∙ Ἡρωδιάς μαίνεται καί Πρόδρομος ἀποκεφαλίζεται…». Τό καθῆκον αὐτῶν ὅριζεν νά μή φοβηθοῦν τούς ἰσχυρούς τῆς ἡμέρας καί νά μήν ὑπολογίσουν ὅτι ἦτο δυνατόν νά ἀπωλέσουν τόν θρόνον τους καί νά ὁδεύσουν εἰς τήν ὁδόν τῆς ἐξορίας καί τοῦ θανάτου. 

Οὕτω, λοιπόν, εἴδομεν ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, λαμπρά σημεῖα τῆς ζωῆς τῶν τριῶν μεγάλων διδασκάλων, διά τῆς ἀκροθιγοῦς καί συντόμου ταύτης ἐξετάσεως καλούμεθα κατά τήν σημερινήν ἑορτήν αὐτῶν, γονεῖς, τέκνα, μαθηταί καί διδάσκαλοι, κλῆρος καί λαός νά ἐμπνευσθῶμεν ἀπό τό παράδειγμα αὐτῶν καί νά ἀναβαπτισθῶμεν εἰς τό πνεῦμα αὐτῶν. Τό μέν ὡς Χριστιανοί μιμούμενοι τήν χριστιανοπρεπῆ καί ἐνάρετον μέχρι θυσίας ζωήν των, τό δέ, ὡς Ἕλληνες μελετῶντες καί σπουδάζοντες τό πνεῦμα τῆς ἑλληνοπρεποῦς σκέψεως καί διανοήσεως αὐτῶν. 

Οἱ προπάτορες ἡμῶν πόσον ὀρθὰ ἐσκέφθησαν ἵνα συνδυάσωσι τὴν Ἑορτὴν τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων μετά τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν σοφῶν αὐτῶν Ἱεραρχῶν! Οὗτοι ἀνεδείχθησαν βαθεῖς καὶ πιστοὶ ἑρμηνευταὶ τῆς ἀρχαίας διανοήσεως, ἐδίδαξαν διά τῶν λόγων των, διά τῶν ἔργων των καὶ τοῦ ζωντανοῦ των παραδείγματος. Ἠσθάνθησαν βαθέως καὶ ἐφήρμοσαν μετ’ ἀκριβείας τὰ λόγια τοῦ Κυρίου «ὃς δ’ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν». Διὰ τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ ἠγωνίζοντο παντοιοτρόπως, ὄντες ἕτοιμοι ὅπως θυσιάσωσι τὰ ὑπάρχοντά των, καὶ αὐτὴν ταύτην τὴν ζωὴν των. 

Ἂς μιμούμεθα τὴν πίστιν των καὶ ἂς ἀναγινώσκομεν τὰ συγγράμματά των ὅπως ἐνισχυώμεθα εἰς τὴν πίστιν, τελειοποιούμεθα ἠθικῶς καὶ ἐκπολιτιζώμεθα περισσότερον. Τὰ γραπτὰ μνημεῖα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἡμῶν εἶναι ἀπέραντοι πνευματικοὶ καὶ ἠθικοὶ λειμῶνες, ὅπου ἠμπορεῖ νὰ ἱκανοποιηθῇ καὶ τὸ πλέον ἀπαιτητικὸν καὶ ἀκόρεστον πνεῦμα καὶ ἡ πλέον εὐαίσθητος καρδία. Ὅτε ἐξέρχεται κανεὶς ἀπὸ τοιαῦτα πνευματικὰ λειβάδια αἰσθάνεται ὅτι εἶναι πολὺ ἀνώτερος διανοητικῶς καὶ ἠθικῶς παρ’ ὅ,τι ἦτο τὴν στιγμὴν ποὺ εἰσήρχετο εἰς αὐτά. Ἡ νεολαία τῆς ἐποχῆς μας ἀντὶ νὰ τρέχει ἀκάθεκτος εἰς ἀγροὺς, ὅπου τὰ ἀγριόχορτα, τὰ πικρὰ καὶ δηλητηριώδη βότανα δηλητηριάζουσι τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα, ἂς ἀναπνέῃ μέσα εἰς τοὺς ἀειθαλεῖς λειμῶνας τῶν ἀθανάτων αὐτῶν παιδαγωγῶν. 

Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ζεῖ καὶ κινεῖται ἐπὶ τὰ ἴχνη τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν καὶ τῶν Πατέρων ἡμῶν. Αἵρει ἐπὶ τῶν ὤμων της τὴν εὐθύνην καὶ τὴν δόξαν τοῦ φρονήματός των, τὸ ὁποῖον ἤρδευεν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπότιζεν τάς κοινωνίας τῶν ἀνθρώπων μετά ναμάτων πίστεως, ζωῆς, ἐλπίδος καὶ νίκης. 

Τὸ Οἰκουμενικὸν ἡμῶν Πατριαρχεῖον ἐπὶ τῆς καθέδρας τῶν δύο ἐκ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ἐπιδιώκει τὴν σθεναρὰν συνέχειαν ἐπὶ τοῦ ἰδίου ἀνηφορικοῦ δρόμου. 

Ἡ ἐπὶ θύραις εὐλογημένη σύγκλησις τῶν Προκαθημένων τῆς Ὀρθοδοξίας ἀποτελεῖ πρόσκλησιν ἑνότητος, συνεργασίας, ἐπαναπροσδιορισμοῦ καὶ καταστρώσεως τῆς πορείας τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὸν ἀνήσυχον ΚΑ΄ αἰῶνα. Ἡ ἐπιτυχία τῆς ἐν λόγῳ συνάξεως τῶν Προκαθημένων ἀποτελεῖ ἐλπίδα εἰς τούς ὀρθοδόξους λαούς, οἵτινες δὲν τιμοῦν ἁπλῶς, ἀλλὰ ζοῦν ὑπὸ τὸ φῶς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καὶ παραδειγματίζουν τοὺς νῦν Ἱεράρχας τῆς καθόλου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας. Ὁ πλανήτης ἀναζητᾷ πρότασιν ζωῆς ὑπό τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν. Ἂς μήν ἀργήσωμεν νά τὴν ἐκφωνήσωμεν. Ἄς συντονισθῶμεν ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι εἰς τά ἅλματα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας προκειμένου ἡ Οἰκουμένη περί τῆς ὁποίας ἠργάσθησαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι νά βιώσῃ ἐν τέλει τήν ἑνότητα τῆς Πίστεως καί τήν κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἄς ἀκολουθήσωμεν ἐφέτος τόν ἀκλινῆ βηματισμόν τοῦ προσκυνητοῦ ἡμῶν Αὐθέντου καί Δεσπότου, τοῦ μεγαλοπνόου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ἄχρι τῆς Ἁγίας Σιών, τοῦ φρικτοῦ Γολγοθᾶ καί τοῦ Ζωοδόχου Τάφου, ὅπου θά συναντήσῃ τόν Ἐπίσκοπον τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης, πεντήκοντα χρόνους ἀπό τήν ἱστορικήν ἐκείνην συνάντησιν τοῦ προκατόχου του Πατριάρχου Ἀθηναγόρου μετά τοῦ Πάπα Παύλου τοῦ Στ΄. Ἄς πανηγυρίσωμεν μετά τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν τήν εἰρηνικήν ἐξάπλωσιν τῆς ὀρθοδόξου βιοτῆς τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ Θρόνου ἐπί πεντηκονταετίαν εἰς τήν Δυτικήν Εὐρώπην, ὡς ἐκεῖνοι οἱ Τρεῖς, ἑόρταζον τήν στερέωσιν τῆς Πίστεως τοῦ Εὐαγγελίου εἰς ἀμοίρους καί ἀγεύστους ὀρθοδόξου φρονήματος λαούς καί φυλάς. Ἐάν ὁ ὀφθαλμός τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ Βασιλίς Καθέδρα τῶν δύο ἐκ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, διατηρηθεῖ εἰς ἱεραποστολικήν ἀκινησίαν, τότε κινδυνεύει νά κατακριθῇ ὅτι ἔθεσε τόν λύχνον ὑπό τόν μόδιον καί κατέστη πόλις ὄχι ἐπάνω ὄρους κειμένη. 

Ἀλλά καί ἡ σύγχρονος ταλαιπωρημένη κοινωνία ὅταν παύσῃ νὰ ἀσχολῆται μὲ τὰς ἀκάρπους συνδιασκέψεις, ὅταν δὲν θὰ ἀσχολῆται πλέον μέ τά ὅπλα, ὅταν ἑρμηνεύσῃ τὰ διεθνῆ οἰκονομικὰ παίγνια καὶ μεγέθη, ὅταν ἀντικαταστήση τὴν εὐμάρειαν καὶ τὴν ἀχαλίνωτον ἐπιδίωξιν τοῦ κέρδους μὲ τὰς ἀρχὰς τοῦ Ἄρχοντος τῆς εἰρήνης, τότε• μόνον θὰ ἀντιληφθῇ πόσον συνέβαλον εἰς τὸ μέγα, τὸ κολοσσιαῖον, τὸ θαυμάσιον, τὸ θεῖον αὐτὸ ἔργον, οἱ μεγάλοι οὗτοι ὁδηγοὶ τοῦ Χριστιανικοῦ καὶ παγκοσμίου Πνεύματος, τὰ χρυσᾶ ταῦτα σκεύη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ σήμερον παγκοίνως ἑορταζόμενοι πανένδοξοι Τρεῖς Ἱεράρχαι. «Τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι» ἡμεῖς, οἱ τῆς ἁγίας ταύτης Αὐλῆς ταπεινοί διάκονοι, οἱ τόν ἱστορικόν τοῦτον θρόνον κυκλοῦντες, βλέποντες τάς σκιάς των καί ἀσπαζόμενοι τά τίμια λείψανά των, ἅτινα ἡ ἀνύστακτος μέριμνα καί πρόνοια τοῦ Παναγιωτάτου Πατριάρχου ἡμῶν μετεκόμισεν ἐνταῦθα, αἰσθανόμεθα τάς νοεράς των χεῖρας νά βαστάζουν τόν τόπον τοῦτον, ὅστις πολλάκις ἐσαλεύθη, μά ποτέ δέν ἔπεσε «ἔπηξε γάρ αὐτόν ὁ Κύριος καί οὐκ ἄνθρωπος» (Ἑβρ. 8,2).Ὁ αὐτός Χριστός, Ὅστις ἐν μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας Κων/πόλεως «ἔστι καί ἔσται» (ἐκ τῆς Θ. Λειτουργίας κατά τόν ἐν Χριστῷ ἀσπασμόν) κατά τό Δαυϊτικόν «καί οὐ σαλευθήσεται »Ἀμήν.