Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΛΗΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΥ

Μητροπολίτου Mιλήτου Ἀποστόλου

ΟΜΙΛΙΑ ΕΠΙ Τῌ ΕΥΚΑΙΡΙᾼ ΤΩΝ ΕΟΡΤΑΣΜΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΙΝ 1000 ΕΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΡΙΓΚΗΠΟΣ ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΥ 

Ἐν Μόσχᾳ τῇ 28ῃ Ἰουλίου 2015 

Μακαριώτατε Πατριάρχα Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κύριλλε, 

Ἁγιόλεκτε τῶν Ἱεραρχῶν χορεία, 

Τίμιον τῶν Ἱερέων συνάθροισμα, 

Ἀγγελοειδῆ τῶν Μοναζόντων συστήματα, 

Χριστοφόρε καὶ πολυτλῆμον Λαὲ τοῦ Κυρίου, 

«Ἄρχοντος γὰρ ὡς ἀληθῶς, μὴ τῆς ἰδίας μόνον σωτηρίας ποιεῖσθαι φροντίδα, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐμπιστευθέντα λαὸν τῆς ἴσης ἀξιοῦν προνοίας, καὶ εἰς τὴν αὐτὴν τῆς θεογνωσίας χειραγωγεῖν τε καὶ προσκαλεῖσθαι τελειότητα».1

Ἡ ἀποφθεγματικὴ αὕτη καὶ θεολογικωτάτη ἀπόφανσις τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Μεγάλου, εἰς τὴν περίφημον πρὸς τὸν Ἡγεμόνα τῶν Βουλγάρων Βόριν-Μιχαὴλ ἐπιστολήν του, εὑρίσκει τὴν καλυτέραν ἔκφρασιν καὶ ἐκπλήρωσίν της, μετὰ ἕνα περίπου αἰῶνα, εἰς τὸ σεβάσμιον πρόσωπον καὶ τὸ δυσπερίγραπτον ἔργον τοῦ σήμερον λαμπρῶς ἑορταζομένου καὶ πανδημεὶ πανηγυριζομένου ἁγίου καὶ ἰσαποστόλου Μεγάλου Πρίγκηπος Βλαδιμήρου τοῦ καὶ Βαπτιστοῦ τῆς Ρωσσίας. 

Ὡς ἐπὶ ἄλλον Ἐλδὰδ καὶ Μωδάδ, (πρβλ. Ἀριθ. 11, 26 καὶ ἑξ.), ἔπνευσε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον εἰς τὸν πρῴην λατρεύοντα τὰ ξόανα καὶ τὰ βρέτη καὶ διάγοντα βίον ἔκλυτον καὶ ἄσωτον καὶ ὑλόφρονα καὶ ἐσαγήνευσεν αὐτὸν καὶ ἠχμαλώτισεν αὐτὸν διὰ τοῦ ἀμφιβλήστρου τῆς Χάριτος καὶ ἥλκυσεν αὐτὸν ἐκ τῆς εἰδωλικῆς πλάνης εἰς τὴν θεογνωσίαν καὶ τὴν ὁδὸν τὴν ἀσφαλεστάτην τῆς Σωτηρίας. «Τὸ πνεῦμα ὅπου θέλει πνεῖ, καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούεις, ἀλλ' οὐκ οἶδας πόθεν ἔρχεται καὶ ποῦ ὑπάγει· οὕτως ἐστὶ πᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ Πνεύματος» (Ἰωαν. 3, 8), κατὰ τοὺς θεοφθόγγους δεσποτικοὺς λόγους. Καὶ τῷ ὄντι ἔπνευσεν τὸ θειότατον Πνεῦμα εἰς τὴν καρδίαν τοῦ εὐλογημένου τέκνου τῆς Ρωσσικῆς γῆς, τοῦ ἐκγόνου τῆς μακαρίας Ἡγεμονίδος Ὄλγας, τῆς διὰ τοῦ λουτροῦ τῆς παλλιγενεσίας Ἑλένης μετονομασθείσης, καὶ ὡδήγησεν αὐτόν, τὸν Μέγαν Ἡγεμόνα Βλαδίμηρον, εἰς τὴν ἁγίαν κολυμβήθραν καὶ μετ’ αὐτοῦ σύμπαντα τὸν Λαόν του εἰς τὸ σωτηριῶδες βάπτισμα καὶ εἰς τὸν ἐγκεντρισμὸν τῆς πρώην ἀγριελαίου εἰς τὴν καλλιέλαιον, (πρβλ. Ρωμ. 11, 24). 

Ὡς ἄλλος Φίλιππος (πρβλ. Ἰωάν. 1, 44 καὶ ἑξ.) ὁ μέγας Πρίγκηψ Βλαδίμηρος δὲν ἀποκρύπτει τὸν Μεσσίαν, ὅν εὑρῆκε, ἀλλὰ καλεῖ τὸν Ναθαναὴλ, δηλονότι τὸν Λαὸν αὐτοῦ τὸν καθήμενον «ἐν σκότει καὶ σκιὰ θανάτου» (Ψλμ. 106, 10), καὶ ὡς ὄντως ἡγήτωρ καὶ ἀληθὴς ἄρχων τοῦ Λαοῦ ἐπιμελεῖται τῆς Σωτηρίας τῶν ὑπηκόων του. Πεφωτισμένος ἀπὸ τὰ λεπτὰς καὶ θεουργικὰς ἐπιπνοίας τοῦ Πνεύματος παραδίδει ἑαυτὸν εἰς τὸ ἀνεξιχνίαστον τῆς θείας οἰκονομίας σχέδιον, ἀλλοιοῦται ὅλος τῇ ἐπενεργείᾳ τῆς Δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου∙ ὁ χοϊκὸς ἔσω ἄνθρωπος ἀποθνῄσκει καὶ ὁ νέος γεννᾶται ἐν Χριστῷ ἐκ τῆς κολυμβήθρας τῆς ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας. Ἀλλὰ ἐκ τῆς κολυμβήθρας δὲν ἀναδύεται μόνος ὁ ἅγιος πρίγκηψ, συνανιστᾷ μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὸ γένος τῶν Ρὼς καὶ ἀποδεικνύεται ὁ μέγας εὐεργέτης καὶ βαπτιστὴς καὶ ἀναμορφωτὴς τοῦ λαοῦ του. 

Τὸ δένδρον τὸ καλόν, τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων (πρβλ. Ψλμ. 1, 3), ἤτοι ἡ πρώτη ἱεραποστολὴ εἰς τὴν Κιεβινὴν Ρωσσίαν περὶ τὸ ἔτος 860, ἕνα καὶ πλέον αἰῶνα πρὸ τοῦ Πρίγκηπος Βλαδιμήρου, παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου Πατριάρχου Φωτίου ἠυξήθη καὶ ἐκραταιώθη καὶ ἐκαρποφόρησε πλουσίως· ὅμως δὲν ἐπαγίωσε τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν, ἐξ αἰτίας τῶν εἰδωλολατρῶν ἡγεμόνων καὶ τῆς πολεμικῆς των πρὸς τὴν νέαν πίστιν. Παρὰ ταῦτα ὁ σπόρος τοῦ Εὐαγγελίου ἐπέπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἀγαθὴν καὶ δὲν ἐξηράνθη, (πρβλ. Λκ., 8, 8). Ἀκολούθως, ἡ μεγάλη Ἡγεμονὶς τοῦ Κιέβου ἡ σεβασμία Ὄλγα, ἐκ πατρὸς μάμμη τοῦ ἁγίου Βλαδιμήρου, ἐβαπτίσθη εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐν ἔτει 957 καὶ ἐκαλλιέργησε μεγάλως τὴν σχέσιν τῶν κιεβινῶν ἀνακτόρων μετὰ τῶν βυζαντινῶν, ἀλλὰ κυρίως μετέφερε τὴν βυζαντινὴν εὐσέβειαν εἰς τὸ κέντρον τῆς ἡγεμονίας καὶ εἰς τὰ ἐνδότερα τῆς οἰκογενείας τῶν ἡγεμόνων τοῦ Κιέβου, ὡς ἡ μακαρία ἐκείνη Αὐγούστα Ἑλένη, ἡ Μήτηρ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. 

Συνεπῶς, τόσον ἡ ἐπὶ Φωτίου τοῦ Μεγάλου ἱεραποστολικὴ προσπάθεια κυρίως καὶ πρωτίστως, ὅσον καὶ τὸ βάπτισμα τῆς μεγάλης Ἡγεμονίδος Ὄλγας προετοίμασαν καὶ προελείαναν τὸ ἔδαφος διὰ τὴν μεταστροφὴν τοῦ Βλαδιμήρου καὶ διὰ τὸ ρηξικέλευθον ἔργον ποὺ ἐπετέλεσεν. Ὡς ἄλλος Παῦλος ὁ μέγας Ἡγεμὼν ἀρχικῶς στρέφεται ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν καὶ ἐξαπολύει διωγμοὺς καὶ ἐξανδραποδισμοὺς καὶ μιαιφονίας, ἀλλὰ τὸ ἀπροσμέτρητον καὶ ἀκαταμάχητον ἔλεος τοῦ Κύριου τὸν καταδιώκει ἀνηλεῶς. Παραδίδουν οἱ Χρονογράφοι ὅτι ἔκθαμβοι οἱ γέροντες καὶ σοφοί, οἱ ἀπεσταλμένοι ἐκ τοῦ Ἡγεμόνος Βλαδιμήρου καὶ τοῦ ὁμίλου τῶν βογιάρων ἀνὰ τὴν οἰκουμένην πρὸς ἀναζήτησιν καταλλήλου θρησκείας διὰ τὸν λαὸν τῶν Ρώς, διηγοῦνται ἅμα τῇ ἐπιστροφῇ των τὸ οὐράνιον μεγαλεῖον καὶ τὸ ὑπέρκαλλον καὶ ἄρρητον κάλλος τῆς Ὀρθοδόξου λατρείας πρὸς τὴν ἐνυπόστατον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τὸν Ἕνα καὶ Μονογενῆ Υἱὸν Αὐτοῦ. 

Τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἐπέστη, ὁ δρόμος πρὸς τὴν κολυμβήθραν ἦτο πλέον πρὸ ὄφθαλμῶν. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς βυζαντινῆς πόλεως τῆς Χερσῶνος ὁ μέγας Πρίγκηψ δέχεται τὸ ἅγιον Βάπτισμα ἐκ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐν ταυτῷ συνάπτει γάμον μετὰ τῆς πορφυρογγενήτου πριγκηπίσσης Ἄννης, ἀδελφῆς τοῦ Αὐτοκράτορος Βασιλείου τοῦ Β’ τοῦ Βουλγαροκτόνου. Τοιουτοτρόπως, οἱ δεσμοὶ μεταξὺ τῶν δύο κόσμων καθίστανται οὐχὶ μόνον δεσμοὶ πνεύματος, ἀλλὰ καὶ δεσμοὶ αἵματος. Ἀναζωσάμενος, λοιπόν, ὁ ἅγιος Πρίγκηψ τὴν ρομφαίαν τοῦ Πνεύματος καὶ τὰς σάλπιγγας τῆς Ἰεριχοῦς ἐπανέρχεται εἰς τὴν μητέρα πασῶν τῶν ρωσικῶν πόλεων, τὸ Κίεβον, καὶ διασαλπίζει τὸ κήρυγμα τῆς μετανοίας. Τὰ εἴδωλα κατακρημνίζονται καὶ ὁ λαὸς καλεῖται εἰς τὴν Κιβωτὸν τῆς Σωτηρίας διὰ τοῦ λουτροῦ τῆς παλλιγενεσίας, ἤτοι τοῦ ἱεροῦ Βαπτίσματος, καὶ ὁμοθυμαδὸν ἀσπάζεται τὴν ἁγίαν τῶν ὀρθοδόξων πίστιν. 

Ἀναμφιλέκτως, ὁ ἅγιος Πρίγκηψ Βλαδίμηρος ἡπῆρξεν οὐχὶ μόνον ὁ ἑδραιώσας τὴν ἁγίαν πίστιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τὴν εὐλογημένην γῆν τῆς Ρωσσίας, ἀλλὰ ταυτοχρόνως ὁ ἀναμορφωτὴς καὶ ἐκπολιτιστὴς τῆς Ἡγεμονίας τοῦ Κιέβου. Δὲν θὰ ἦτο ὑπερβολή, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν καὶ τῶν αποστάσεων, ἑὰν ἐχαρακτηρίζετο ὡς ἄλλος μέγας Κωνσταντῖνος τοῦ Ρωσσικοῦ ἔθνους. Ἀποτελεῖ ἐγχείρημα δυσκόλως κατορθούμενον ἡ ἁπλῆ ἔστω ἀποτύπωσις, πολλῷ δὲ μᾶλλον ἀποτίμησις, τῆς προσφορᾶς καὶ τοῦ ἔργου τοῦ σήμερον ἑορταζομένου ἁγίου καὶ ἰσαποστόλου Βλαδιμήρου. Ἀκροθιγῶς τε καὶ λίαν ἐπιγραμματικῶς θὰ ἠμποροῦσε νὰ λεχθῇ ὅτι ἡ κληρονομία τοῦ ἁγίου Βλαδιμήρου συμποσοῦται ἀφ’ ἑνὸς μὲν εἰς τὴν μεταφύτευσιν τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Αὐτοκρατορίας εἰς τὴν Ἡγεμονίαν τοῦ Κιέβου καὶ ἀφ’ ἑτέρου εἰς τὴν βαθυτάτην ἀφοσίωσιν καὶ τὸν ὑπέρμετρον σεβασμὸν εἰς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Σεβασμὸν καὶ ἀφοσίωσιν τὴν ὁποίαν ὄχι μόνον ἑδραίωσε καὶ ἐπηύξησεν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του, ἀλλὰ καὶ ἐκληροδότησεν εἰς τοὺς ἐπιγενομένους. 

Ἡ ὀργάνωσις τῆς ἀρτιγεννήτου καὶ νεοπαγοῦς ρωσσικῆς Ἐκκλησίας ὡς ἐκκλησιαστικῆς Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἀποτελεῖ τὴν πλέον καταφανῆ καὶ ἁπτὴν ἀπόδειξιν τῆς ὡς ἄνω διαπιστώσεως. Ἡ σχέσις αὕτη τῆς κανονικῆς ἐξαρτήσεως, τεθεμελιωμένη ἐπὶ τοῦ 28ου κανόνος τῆς ἁγίας Δ’ ἐν Χαλκηδόνι Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀποτελεῖ τὸ ἑδραῖον καὶ ἀμετάπτωτον κανονικὸν πλαίσιον, ποὺ διέπει τὰς ἀγαστὰς σχέσεις τῆς Μητρὸς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως μετὰ τῆς καλλίστης θυγατρὸς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας διὰ τοὐλάχιστον πέντε αἰῶνας. Σημειωθήτω δ’ ἐνταῦθα ὅτι, κατὰ τὸν πρόκριτον τῶν κανονολόγων, Πατριάρχην Ἀντιοχείας Θεόδωρον Βαλσαμῶνα, ὁ προλεχθεὶς κανών: «ἀνατίθησι τῷ Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὴν χειροτονίαν τῶν ἐπισκόπων τῶν ἐν τοῖς βαρβαρικοῖς ἔθνεσι, τοῖς οὖσι ἐν ταῖς ρηθείσαις διοικήσεσιν, οἷοί εἰσιν οἱ Ἀλανοὶ καὶ οἱ Ρῶσοι. Οἱ μὲν γὰρ τῇ Ποντικῇ διοικήσει, οἱ δὲ Ρῶσοι τῇ Θρᾳκικῇ συμπαράκεινται»2. 

Γεγονὸς ἱστορικῶς μεμαρτυρημένον καὶ ἀναντίρρητον ἀποτελεῖ ἡ εὐπείθεια καὶ σεβασμὸς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας πρὸς τὸ Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον. Ἄλλωστε, ἡ πλειονότης τῶν Μητροπολιτῶν ἕως καὶ τῆς ἁλώσεως ἦτο Βυζαντινοὶ καὶ ἐπελέγοντο καὶ ἐχειροτονοῦντο ἀπὸ τὴν Μητέρα Ἐκκλησία, μὲ ἔσχατον τὸν περιβόητον Ἰσίδωρον, τὸν ὑπογράψαντα τὴν ἑνωτικὴν Σύνοδον Φεράρας-Φλωρεντίας, γεγονὸς τὸ ὁποῖον ἐκλόνισεν βαθύτατα τὴν ἔμπιστοσύνην πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον. Ἀσφαλῶς ἡ ἐν τῷ μεταξὺ ἐπισυμβᾶσα πτῶσις τῆς Αὐτοκρατορίας συνετέλεσεν εἰς τὴν ἐκ τῶν πραγμάτων ἀνάληψιν τῆς ἐσωτερικῆς της ὀργανώσεως καὶ τῆς διευθετήσεως τῶν ἀπασχολούντων αὐτὴν θεμάτων, χωρὶς ὅμως ποτὲ νὰ χαλαρώσουν ἢ καὶ νὰ λησμονηθοῦν οἱ πνευματικοὶ δεσμοί της μετὰ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ κανονονικὴ ἐκχώρησις ἄλλωστε εἰς τὸν Μητροπολίτην Ἰὼβ καὶ τοὺς διαδόχους αὐτοῦ τῆς Πατριαρχικῆς τιμῆς καὶ ἀξίας ἐπιμαρτυροῖ τοὺς ἀκαταλύτους αὐτοὺς ἐκκλησιαστικούς-ἱεροκανονικοὺς δεσμούς. 

Ἡ ἀνύψωσις τοῦ Μητροπολίτου Μόσχας εἰς τὴν Πατριαρχικὴν περιωπὴν ἐγένετο κανονικῷ δικαιώματι ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου τοῦ Β΄ τῇ 23ῃ Ἰανουαρίου ἐν ἐτει 1589 καὶ ἐπεβεβαιώθη βραχύ τι ἀργότερον εἰς τὴν Σύνοδον, ἡ ὁποία ἔλαβε χώραν ἐν τῷ περιωνύμῳ Ναῷ τῆς Θεοτόκου τῆς Παραμυθίας, τῆς οὕτω καλουμένης Βλάχ-Σεράϊ, διὰ τὸ εἶναι αὐτὴν συμπαρακειμένην ταῖς ἐπαύλοις τῶν Μεγάλων Ἡγεμόνων τῆς Βλαχίας, ἐν Κωνσταντινουπόλει. Ἀναγινώσκομεν εἰς τὰ πρακτικὰ τῆς Συνόδου: «Καὶ αὖθις ἡ μετριότης ἡμῶν μετὰ τῶν Πατριαρχῶν καὶ μεθ’ ὅλης τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου ὁμογνωμόνως καὶ ἑνούμενοι ἐν ἁγίῳ Πνεύματι γράφομεν καὶ διαδηλοῦμεν διὰ τοῦ παρόντος Συνοδικοῦ Γράμματος, ὅτι, πρῶτον ὁμολογοῦμεν καὶ τελοῦμεν ἐν τῇ βασιλευούσῃ πόλει Μόσχᾳ τὴν ἐγκαθίδρυσιν καὶ τὸν διορισμὸν τοῦ κυρίου Ὶὼβ Πατριάρχου, ἵνα καὶ εἰς τὸ μέλλον τιμᾶται καὶ ὀνομάζηται μεθ’ ἡμῶν τῶν Πατριαρχῶν καὶ ἔχει τὴν τάξιν εἰς τὰς εὐχάς μετὰ τὸν Ἰεροσολύμων, καὶ ἵνα ὡς κεφαλὴν καὶ ἀρχὴν ἔχῃ αὐτὸς τὸν Ἀποστολικόν Θρόνον τῆς τοῦ Κωνσταντίνου Πόλεως ὡς καὶ οἱ ἄλλοι Πατριάρχαι»3. 

Ἐκ τοῦ ἀνωτέρω ἀποσπάσματος τῶν συνοδικῶν πρακτικῶν ἐμφαίνεται ἐναργῶς ὅτι ἡ ἐκχώρησις τῆς πατριαρχικῆς τιμῆς καὶ ἀξίας ἐγένετο ἐνορίως, ἐνθέσμως καὶ ἐμπροϋποθέτως καὶ ἐπὶ τῇ διαρκῇ προνοίᾳ ὅτι ὁ Πατριάρχης Μόσχας «ὡς κεφαλὴν καὶ ἀρχὴν ἔχῃ αὐτὸς τὸν Ἀποστολικόν Θρόνον τῆς τοῦ Κωνσταντίνου Πόλεως ὥς καὶ οἱ ἄλλοι Πατριάρχαι». Ἀστασίαστον ἀρχὴν τὴν ὁποίαν ἐπιβαιώνουν πανηγυρικῶς καὶ κατὰ τὸ ἔτος 1663 «οἱ τέσσαρες Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς, ἤτοι Διονύσιος (Γ’) ὁ Κωνσταντινουπόλεως, Παΐσιος ὁ Ἀλεξανδρείας, Μακάριος ὁ Ἀντιοχείας καὶ Νεκτάριος ὁ Ἱεροσολύμων ἐν τῷ Τόμῳ, δι’ οὗ ἐπέλυσαν εἰκοσιπέντε κεφάλαια ζητημάτων προβληθέντα αὐτοῖς ὑπὸ τοῦ κλήρου τῆς Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας»4. Ἡ ἀπόκρισις ἐν τῇ Η’ ἐρωτήσει ἀποτελεῖ συμπερίληψιν τῶν ἱεροκανονικῶν εὐθυνῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τὰς ὁποίας ἡ ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας ἀνέκαθεν μεγάλως καὶ ἐσεβάσθη καὶ ἕως τὴν σήμερον ἀναμφιβόλως τιμᾶ: «αἱ ὑποθέσεις πᾶσαι τῶν Ἐκκλησιῶν εἰς τὸν Κωνσταντινουπόλεως Θρόνον ἀναφέρονται καὶ παρ’ αὐτοῦ τὰς ἀποφάσεις λαμβάνουσιν, ὡς τὰ πρωτεῖα κατὰ τοὺς Κανόνας ἔχοντος τῆς παλαιᾶς Ρώμης. Εἰ δὲ τυχὸν συναινοῦσι καὶ οἱ λοιποὶ Πατριάρχαι, εἰ τυχὸν εἴη μείζων ἡ ὑπόθεσις, ἀμετάβλητος ἔσται ἡ ἐξενεχθεῖσα ἀπόφασις»5. 

Μακαριώτατε, 

Σεβασμιώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, 

Ἡ περίλαμπρος αὕτη ἑορτὴ καὶ πανήγυρις τοῦ ἁγίου καὶ ἰσαποστόλου Μεγάλου Πρίγκηπος Βλαδιμήρου ἀποτελεῖ μίαν ἐξαίρετον ἀφορμὴν διὰ νὰ ἀναμνησθῶμεν ἅπαντες τῶν ἀκαταλύτων ἀδελφικῶν δεσμῶν μεταξὺ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, νὰ ἀναβαπτισθῶμεν εἰς τὴν πολυτίμητον κοινὴν κληρονομίαν τοῦ Βυζαντίου, νὰ ἐργασθῶμεν, ὡς ἔχομεν χρέος, διὰ τὴν καρδιοπόθητον ἑνότητα, νὰ ἐμφανίσωμεν εἰς πάντας τὸν ὑπέρκαλλον καὶ σωτήριον κόσμον τῆς Μιᾶς, Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ οὕτω νὰ πορευθῶμεν ἀγαλλομένῳ ποδὶ καὶ ἐν ἀφελότητι καρδίας πρὸς τὴν μετ’ οὐ πολὺ Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον. Τοῦτον τὸν πόθον, τὸ ὅραμα καὶ τὴν ἀλήθειαν κομίζομεν ὡς χαιρετισμὸν καὶ ἐγκάρδιον ἐν Χριστῷ ἀσπασμόν, τῇ Ὑμετέρᾳ γερασμίᾳ Μακαριότητι, μετὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἀδελφοῦ Μητροπολίτου Ἀδριανουπόλεως κου Ἀμφιλοχίου καὶ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Μεγάλου Ἀρχιμανδρίτου κου Βησσαρίωνος ἐκ τῆς Πρωτευθύνου Καθέδρας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐκ προσώπου τοῦ Παναγιωτάτου Αὐθέντου καὶ Δεσπότου ἡμῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου. 

Ἐπὶ δὲ τούτοις, συγχαίρομεν τῇ πολυσεβάστῳ καὶ πεπνυμένῃ λίαν ἡμῖν πεφιλημένῃ Μακαριότητι εὐχόμενοι ἀδελφικῶς, ἀπὸ μέσης καρδίας, ὅπως ὁ Μέγας καὶ ἰσαπόστολος ἅγιος Βλαδίμηρος, ὁ καὶ Βαπτιστὴς τῆς Ρωσσίας, κρατύνῃ καὶ ἀγαθύνῃ Αὐτὴν εἰς ἔτη πλεῖστα. Εἰς δὲ τὸν εὐσεβέστατον λαὸν τῆς Ρωσσίας εὐχόμεθα πλουσίαν τὴν χάριν καὶ τὸ ἔλεος παρὰ Θεοῦ διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Βλαδιμήρου. Ἐν κατακλεῖδι δὲ μεταφέρομεν ἐκ τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς πάντας τὰς πατρικὰς καὶ Πατριαρχικὰς εὐχὰς καὶ δαψιλεῖς εὐλογίας τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.
______________________________________

1. Φωτίου τοῦ Μεγάλου, ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΜΙΧΑΗΛ, PG 102, 656 C. 

2.  Γ.Α. Ράλλη-Μ. Ποτλῆ, ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ, Ἀθήνησιν ἐκ τῆς Τυπογραφίας Γ. ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΟΣ, 1852, τ.2, σελ. 285. 

3.  Καλ. Δελικάνη, ΤΑ ΕΝ ΤΟΙΣ ΚΩΔΙΞΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΦΥΛΑΚΕΙΟΥ ΣΩΖΌΜΕΝΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ, Ἐν Κων/πόλει, 1905, τ. 3ος, σελ. 25. 

4.  Καλ. Δελικάνη, ἔνθ. ἀν. τ. 2ος, σελ. ι’. 

5.  Μ. Ι. Γεδεών, ΚΑΝΟΝΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ, Ἐκ τοῦ Πατριαρχικοῦ Τυπογραφείου, Ἐν Κων/πόλει, 1888, τ. 1ος, σελ. 351.