ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΝΩΤΗΣ: Ο ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Ο Κερκύρας Αθηναγόρας (1922-1930)

Δημοσιεύουμε στη συνέχεια ένα άρθρο του καθηγητού Αριστείδη Πανώτη, Άρχοντος Ιερομνήμονος της Μ.τ.Χ.Ε., για τα γεγονότα που οδήγησαν στην εκλογή του Αρχιδιακόνου Αθηναγόρα Σπύρου (μετέπειτα Οικουμενικού Πατριάρχου) σε Μητροπολίτη Κερκύρας. 

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΝΩΤΗΣ - Ο ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Ὁ πατριάρχης Μελέτιος Δ΄, ὡς ἡ «κυρίαρχη πηγὴ» τῆς ἑλλαδικῆς αὐτοκεφαλίας, φέρεται νὰ ἀποδέχεται τὴν ὑποβολὴ τοῦ αἰτήματος γιὰ τὴν μεταβολὴ τῶν «προσφωνήσεων καὶ τῶν τίτλων τῶν ἐν Ἑλλάδι ἱεραρχῶν ὡς προερχομένη ἀπὸ τὸν πρόεδρο καὶ τὴν κανονικὴ Ἱερὰ Σύνοδο τῶν Ἀθηνῶν» καὶ ἀσκεῖ τὸ ἀπὸ αἰώνων κανονικό του δικαίωμα. Μὲ αὐτὸ ἀναγνωρίζει μὲ Πατριαρχικὸ καὶ Συνοδικὸ γράμμα του τῆς 2/19 Ἰουλίου 1923 ὅτι: «Ὁ μὲν Πανιερώτατος καὶ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἀθηνῶν καὶ Πρόεδρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅτι θὰ τιτλοφορεῖται ἐφεξῆς Μακαριώτατος Μητροπολίτης Ἀθηνῶν, Ὑπέρτιμος καὶ Ἔξαρχος πάσης Ἑλλάδος, πᾶσαι δὲ αἱ ἐπισκοπαὶ ἐν τῷ Κράτει ὀνομάζονται Μητροπόλεις καὶ οἱ ἐν αὐταῖς ἀρχιερατεύοντες τιτλοφορῶνται Μητροπολῖται». 
Ὅμως οἱ μεταβολές αὐτὲς τῶν τίτλων πρέπει νὰ θεωροῦνται ὡς «ὑπὸ ζήλου καὶ ἀγάπης πρὸς τὴν τῆς Ἐκκλησίας τιμὴν ὑπαγορευθείσης καὶ εἰσαχθείσης» καὶ γι’ αὐτὸ ἐπεύχεται στοὺς ἑλλαδικοὺς ἀρχιερεῖς ὡς ἐντολοδόχους τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας: «Κύριος ὁ Θεὸς καταξιοῖ πᾶσαν τὴν αὐτόθι ἱερὰν ἀδελφότητα πανεντίμως πάντοτε τὴν πεπιστευμένην διεξάγειν ἐντολὴν καὶ ὑπὲρ τῆς εὐσταθείας καὶ τῆς δόξης τῆς Ἐκκλησίας ἐργάζεσθαι καὶ συντελεῖν» (Πατριαρχικὸν Ἀρχεῖον, ἀριθμ. Πρωτ. 3206 τῆς 2 Ἰουλίου 1923. Κῶδιξ Α΄ 93, σελ 347-348). 
Ὁ Ἀθηνῶν καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος εὐγνωμόνως δέχονται τὴν μεταβολὴ τῶν τίτλων καὶ τὸ γνωστοποιοῦν στὸ Φανάρι. Ὃμως, ὁ Ἀθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος ἐπεδίωκε νὰ ὑπερφαλαγγίσει τὸν ὁρισμό τοῦ Τόμου τοῦ 1850 περί τῆς προεδρίας του μόνον στὴν τοπικὴ Ἱερὰ Σύνοδο, ὁ ὁποῖος συνέστησε «μόνη Ἐκκλησιαστική Ἀρχή τὴν Ἱερὰ της Σύνοδο» ἐν Ἑλλάδι και ἐπεδίωξε ἐντελῶς αὐτόβουλα καὶ ἀκάνονα νὰ κατασταθεῖ «Πρῶτος» της Αὐτοκεφάλου Διοικήσεως, ὂπως ὁ ἀρχιεπίσκοπος τῆς Κυπριακῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἀφοῦ ἐδέχθη τὸν τίτλο Μακαριώτατος μετέβαλε τὸ Μητροπολίτης τοῦ Τόμου σὲ ἀρχιεπίσκοπος καί κατήργησε τὸν ἱστορικό καὶ τιμητικὸ τοῦ «Ὑπερτίμου καί Ἐξάρχου» ποὺ εἶχε πρὸ τοῦ 1821 ὁ Ἀθηνῶν γιὰ νὰ παραμείνει μόνο «τὸ πάσης Ἑλλάδος» πρὸς παραπλάνηση τοῦ λαοῦ καί μεγαλαυχία ἐνίων τῶν διαδόχων του ώστε νὰ μὴ φαίνεται ἡ τιμή ποὺ ἀντλεῖ ὑπόσταση ἐκ Φαναρίου. 
Α.Π.

Μία από τις πρώτες αρχιερατικές λειτουργίες του μητροπολίτη Αθηναγόρα εν μέσω του Κερκυραϊκού κλήρου και λαού