Η Αγία Σοφία και οι σοφιστείες του Μητροπολίτου Πειραιώς του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
Η Αγία Σοφία και οι σοφιστείες του Μητροπολίτου Πειραιώς
του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
Οσάκις άκουε φαντασιώσεις ταγών της Πολίτικης Ρωμιοσύνης ή φληναφήματα συγχωριανών της στο Πικρίδιο, αυτό το αντιπέραν της Πόλης ονομαστό κάποτε προάστειο του Κερατίου κόλπου, η αείμνηστη γιαγιά μου συνήθιζε να λέγει: «παιδί μου να μιλάς ξέρεις, να μη μιλάς δεν ξέρεις»; Το ίδιο, ακριβώς, θα επαναλάμβανε αν ζούσε σήμερα και διάβαζε το περί Αγίας Σοφίας, Φαναρίου και ΗΠΑ «μανιφέστο» που εξαπέλυσε παραμονές της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ. Και θα το ξανάλεγε η μακαρίτισσα στεντορεία τη φωνή, όχι βέβαια εξ αφορμής της κατανοητής αγανακτήσεως του ειρημένου Ιεράρχου μετά την αψυχολόγητη και προκλητική πρωτοβουλία της Διευθύνσεως Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας να αναγινώσκονται στην Αγία Σοφία εδάφια του Κορανίου κατά την περίοδο του Ραμαζανιού, αλλά εξ αιτίας των όσων η Σεβασμιότης του ανέπτυξε στο περί ου ο λόγος «μανιφέστο» ευθύς μετά την αρχική εκδήλωση της οργής του.
Με τον προσήκοντα σεβασμό που τρέφω προς στο Αρχιερατικό αξίωμα το οποίο φέρει η Σεβασμιότης του, (ελέω Φαναρίου, να μη λησμονείται!), θα ήθελα να παρατηρήσω ότι η ατυχής πρωτοβουλία της ειρημένης Διευθύνσεως, απετέλεσε απλώς μιαν επιπλέον αφορμή όπως ο άγιος Πειραιώς εκδηλώσει για πολλοστή φορά την απέχθειά του πρός την Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως˙ προς το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο τον στήριξε σε δύσκολες στιγμές της Εκκλησιαστικής του σταδιοδρομίας στην Ελλάδα, τον εγκολπώθηκε με αγάπη και τον τίμησε, συγκαταλέγοντάς τον στην χορεία των Ιεραρχών του. Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που η Σεβασμιότης του κινεί την πτέρναν κατά του ευεργέτου, μάλιστα σε στιγμές ποικίλων δοκιμασιών που αυτός βιώνει, προσφέρων εις αυτόν «αντί του μάννα χολήν, αντί του ύδατος όξος».
Κατά τον Σεβασμιώτατο, το πρόσφατο ατυχές περιστατικό με την Αγία Σοφία, καθώς και η προ πολλών αιώνων μετατροπή περιωνύμων Ορθοδόξων Ναών και σκηνωμάτων σε Τεμένη, από τον Πορθητή Σουλτάν Μεχμέτ και τους διαδόχους του στον Οθωμανικό θρόνο, «αποδεικνύουν περίτρανα την λανθασμένη πολιτική του Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου τον 20ο και 21ο αιώνα και ειδικώτερα επί της Πατριαρχίας των τριών τελευταίων Πατριαρχών, που συνάπτεται αρρήκτως με την λεγόμενη ʺΑγία και Μεγάλη Σύνοδοʺ»(sic). Eξειδικεύων τον λόγον και βάλλων κατά του Πατριάρχου Αθηναγόρου, επιρρίπτει σ΄αυτόν την ευθύνη της συρρικνώσεως του ελληνικού στοιχείου της Κωνσταντινουπόλεως, υιοθετώντας δε ανιστόρητες θέσεις ενός «Αθηναγοροφάγου» πρεσβυτέρου, τον κατακρίνει διότι «άρχισε την Πατριαρχία του με ποίμνιο 300 χιλιάδων και την τέλειωσε, μεταστάς προς Κύριον, με ποίμνιο 2.500 Ελλήνων». Να σημειωθεί δι΄όσους έχουν επιδερμικές μόνο αντιλήψεις για την ιστορία της Πολίτικης Ρωμιοσύνης, ότι το 1972, έτος της προς Κύριον εκδημίας του Αθηναγόρα, ζούσαν ακόμη στην Πόλη περί τις 20 χιλιάδες Ρωμιών. Και θα ήταν πολλοί περισσότεροι αν τότε οι Ελληνικές Αρχές εισάκουαν τις προς αυτές επίμονες παρακλήσεις του Πατριάρχου να μη χορηγούν στους Ομογενείς βίζα εισόδου στην Ελλάδα, ακριβώς για να μη συρρικνωθεί το ελληνικό στοιχείο της Πόλης.
Όταν ο Πατριάρχης Αθηναγόρας έφθασε στην Κωνσταντινούπολη τον Ιανουάριο του 1949, βρήκε ένα ποίμνιο το οποίο δεν υπερέβαινε τις εκατό χιλιάδες ψυχές. Οι 300 χιλιάδες Έλληνες για τις οποίες κάμει λόγο ο Σεβασμιώτατος, ζούσαν στην κοσμοπολίτικη Πόλη των αρχών του εικοστού αιώνα, προτού ακόμη διαλυθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία! Για τα αίτια όμως της εξαφάνισης μέσα σε μια πεντηκονταετία μιας μεγάλης μερίδας των Ελλήνων αυτών, να μη καταλογίζει ευθύνες ο άγιος Πειραιώς στο Πατριαρχείο και στον Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρα. Είναι παγκοίνως γνωστό ότι ευθύνη για την δραματική πτώση των αριθμών της ανθούσης και μεγαλουργούσης τότε Ρωμιοσύνης φέρει η ανώριμη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος της εποχής εκείνης, η οποία προκάλεσε την Μικρασιατική καταστροφή, ωθώντας στην προσφυγιά το ακμάζον Ελληνικό στοιχείο της Ιωνίας, της Καππαδοκίας, του Πόντου και της Θράκης, τουτέστι όλο το ποίμνιο της Ανατολικής ενδοχώρας της Εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όπως είναι επίσης γνωστό ότι η συρρίκνωση της Πολίτικης Ρωμιοσύνης κατά τις δεκαετίες του ΄50, ΄60 και ΄70 είχε άμεση σχέση με το Κυπριακό.
Θα παρακάμψω όσα παράδοξα ισχυρίζεται ο Σεβασμιώτατος περί «προσδέσεως των Ορθοδόξων Προκαθημένων στο ʺδιεθνιστικό κίνημαʺ», περί της μη υποδουλώσεως της «Μεγάλης» Ρωσσικής Εκκλησίας στο «Αμερικανοεβραϊκό σύστημα παγκόσμιας εξουσίας», περί της δημιουργίας, μερίμνη του Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ενός παγκόσμιου Ορθοδόξου τόξου που θα περιλαμβάνει την «Μεγάλη Ρωσσική Ομοσπονδία»(sic) τις χώρες της Βαλκανικής και της Μέσης Ανατολής και θα επεκτείνεται μέχρι τις εσχατιές της γης. Ούτε θα σχολιάσω τα όσα λέγει περί της απουσίας αντιδράσεων εκ μέρους της Χριστιανικής Δύσης μετά το επεισόδιο της Αγιασοφιάς, ωσάν να εξεδήλωσαν οποιαδήποτε συμπάθεια στον ταλανιζόμενο Οικουμενικό Θρόνο οι Ομόδοξες εκείνες Εκκλησίες που σνόμπαραν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης και τις οποίες η Σεβασμιότης του έσπευσε να συγχαρεί αγαλλομένω ποδί για την πράξη τους αυτή.
Ας μου επιτραπεί όμως να σταθώ σ΄ένα αφελές, αλλά προβληματικό, πολιτικώς δε και εκκλησιαστικώς άκρως επικίνδυνο σημείο του άρθρου του. Εκείνο όπου εκφράζει την ευχή όπως «η Ρωσσική Πολιτεία στείλει στον Βόσπορο δύο αεροπλανοφόρα (μεταφέροντα άραγε και κάποιον «Επίσκοπο Τσάριγκραντ»;) για να δούμε σε πόσα δευτερόλεπτα θα σταματήσει ο τελάλης του σατανικού Κορανίου την βεβήλωση του πανιέρου Ναού της του Θεού Σοφίας». Εύκολη η κριτική όταν ασκείται μέσα από την άνεση και ασφάλεια την οποία παρέχει η ιδιότητα του «ιερωμένου δημοσίου υπαλλήλου» στην ελεύθερη Ελλάδα! Συνειδητοποιεί, όμως, ο Σεβασμιώτατος ότι οι δημαγωγικές του κορώνες περί «σατανικού Κορανίου» ή περί «φαυλεπίφαυλου ψευδοπροφήτου Μωάμεθ», μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόθωτες ζημίες όχι μόνο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία, τα οποία πασχίζουν να δίνουν μαρτυρία Χριστού στα Μουσουλμανικά κράτη της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, αλλά και στις Ορθόδοξες εκείνες Εκκλησίες που ζούν σε Μουσουλμανικές χώρες της Ευρώπης, όπως η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη;
Πολλάκις διερωτήθηκα αν οι κατά του Ισλάμ και του Μωάμεθ προκλητικοί και στα όρια του επιτρεπτού ευρισκόμενοι αφορισμοί του Μητροπολίτου Πειραιώς υποδηλώνουν κάποια ενδόμυχη τάση εκούσιας παράδοσης στο μαρτύριο, προκειμένου να αξιωθεί της τιμής του σύγχρονου Νεομάρτυρος. Αλλά δεν το πιστεύω. Διότι η Σεβασμιότης του έχει μόνο ένα σκοπό, να κηρύττει μέχρι τα βαθειά του γεράματα μιαν Ορθοδοξία έτσι όπως την αντιλαμβάνεται και θέλει να επιβάλει. Εξ άλλου θα πρέπει γνωρίζει πως η Εκκλησία ήδη από την εποχή των μεγάλων διωγμών απεδοκίμαζε την εκούσια προσέλευση στο μαρτύριο, ενώ Κλήμης ο Αλεξανδρεύς την απέκρουε, θεωρώντας την αυτοκτονία. (Βλ. Στρωματείς Δ΄, κεφ. 16).
Θέλω να καταλήξω επαναλαμβάνοντας ένα ερώτημα που είχα θέσει προ τριετίας έπειτα από ένα 72σέλιδο γράμμα του Μητροπολίτου Πειραιώς προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη με αφορμή τους εορτασμούς επί τη συμπληρώσει 1700 ετών από της εκδόσεως του «Διατάγματος των Μεδιολάνων» (βλ. «Εύλογες απορίες μετά τον ʺΦιλιππικόʺ του Μητροπολίτου Πειραιώς κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου», ΑΜΕΝ.gr, 9 Ιουλίου 2013). Στο γράμμα αυτό η Σεβασμιότης του διεκήρυσσε urbi et orbi ότι από τις αρχές του 20ου αιώνος και μέχρις εσχάτων η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως διά των «οικουμενιστικών» ενεργειών Πατριαρχών της πρόδωσε και συνεχίζει να προδίδει την Ορθόδοξη πίστη! Ερωτούσα λοιπόν: ούτως εχόντων των πραγμάτων κατά την αντίληψή του, πώς έστρεξε να εκλεγεί Επίσκοπος από την Ιερά Σύνοδο μιας «αιρετίζουσας» οικουμενιστικών τάσεων Εκκλησίας, δεχόμενος μάλιστα την χάρη της Αρχιερωσύνης από τα χέρια ένος «οικουμενιστού» Ιεράρχου, του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού, Συμπροέδρου τότε της Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών»;
Στο ερώτημα αυτό ο άγιος Πειραιώς τηρεί σιγήν ιχθύος.
«Απογευματινή» (Κωνσταντινουπόλεως), 30 Ιουνίου 2016
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης απονέμει το οφφίκιο του Μεγάλου Οικονόμου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
στον μακαριστό Νικόλαο Πετροπέλλη, Αρχειοφύλακα των Πατριαρχείων (Αύγουστος 2009)
φωτ. αρχείου: Ν. Μαγγίνας
Μήνυμα για τους διωγμούς των χριστιανών, τους πρόσφυγες και την καταστροφή πολιτιστικών μνημείων στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε άλλες περιοχές του κόσμου, έστειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος προέστη στην Πατριαρχική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε το πρωί στον αναπαλαιωμένο μητροπολιτικό ναό της Βέροιας, τον Ι.Ναό Αγίων Πέτρου και Παύλου.
Αναφερόμενος στο μαρτύριο των δύο τιμώμενων Αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου, «τους στύλους τούτους του χριστιανικού κηρύγματος» διερωτήθηκε πόσοι χριστιανοί σήμερα «επώνυμοι και κυρίως ανώνυμοι» στην πόλη της Δαμασκού, στη Συρία, στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την οικουμένη, φεύγουν «με τα σύγχρονα δίκτυα, για να σωθούν, εξ εκείνων οι οποίοι δεν ανέχονται την πίστιν εις τον Χριστόν και την μαρτυρίαν του και βαδίζουν εν αγωνία την οδόν της προσφυγιάς, την οδόν ενός νέου τύπου μαρτυρίου».
"Παρακολουθούμε όλοι, ότι κατά την πορεία αυτή, οι αδελφοί μας υφίστανται τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς, ύβρεις, αιχμαλωσίας, απειλάς, άλλοι δε και μαρτυρικόν, πολλάκις δια πνιγμού, θάνατον. Άλλωστε, το ορθόδοξον γένος μας, το ιδικόν μας γένος, των Ρωμαίων, έχει διαχρονικήν εις την ιστορικήν πορείαν του την εμπειρίαν αυτήν της προσφυγιάς, την οποία εδοκιμάσαμε εν όλη τη εκτάσει της, εις την καθ΄ ημάς Ανατολή, εις την Πόλιν της Αγίας Σοφιάς, εις την Ίμβρον, εις την Τένεδον".
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έφερε ως παράδειγμα τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, τον βίο και το μαρτύριο τους, λέγοντας ότι διδάσκουν ότι είναι απαραίτητο «και εμείς να αίρωμεν, έκαστος, τον σταυρό μας» και «να φορέσωμεν στέφανον ύβρεων, στέφανον αδοξίας, ακάνθινον στέφανον δοκιμασίας και αντοχής και να διέλθουμε εκ της καμίνου των πειρασμών και των θλίψεων, ενδυόμενοι θώρακα ισχυρόν, την μέχρι τέλους υπομονή» χωρίς να χάνεται η πίστη στον Θεό και η ελπίδα. «Μόνο ο υπομείνας εις τέλους αναδεικνύεται νικητής, όπως αναδείχθηκαν νικητές οι πολυπληθείς άγιοι της πόλεως σας, αγαπητοί Βεροιείς» είπε ο κ. Βαρθολομαίος.
Στη συνέχει ο Πατριάρχης αναφέρθηκε στις καταστροφές μνημείων πολιτισμού στη Μ. Ανατολή και σε άλλα μέρη, παίρνοντας ως αντίθετη αφορμή τον προσφάτως αναπαλαιωμένο, μετά από μακρόχρονες αναστηλωτικές εργασίες, παλαιό μητροπολιτικό ναό των αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη Βέροια. «Είναι ιδιαιτέρως επίκαιρο σήμερον, εποχή κατά την οποία εμφανίζονται ανά την Οικουμένη και εις την εγγυτέραν ημών περιοχή, θλιβερά φαινόμενα καταστροφής πολυτίμων αρχαιολογικών μνημείων και ελλείψεως σεβασμού προς την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομίαν, υπό δήθεν θρησκευτικό ένδυμα. Φρονούμε και διακηρύσσουμε οι Ορθόδοξοι, ότι ο πολιτιστικός πλούτος μιας χώρας πρέπει να αποτελεί στίγμα ειρηνικής επικοινωνίας των λαών όλου του κόσμου και όχι σημείο χωρισμού και εχθρότητος αλλήλων». Ο κ. Βαρθολομαίος έδωσε συγχαρητήρια στον μητροπολίτη Βεροίας Παντελεήμονα και τους συνεργάτες του, τα στελέχη της αρχαιολογικής υπηρεσίας και τους υπηρεσιακούς παράγοντες που εργάστηκαν για την αναπαλαίωση του ναού.
Με τον Πατριάρχη συλλειτούργησαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Φλωρίνης Θεόκλητος, εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος, Πριγκηπονήσσων Ιάκωβος, Βεροίας Παντελεήμων, Εδέσσης Ιωήλ, Νεαπόλεως Βαρνάβας, Δράμας Παύλος, Σισανίου Παύλος, Κίτρους Γεώργιος, Ιερισσού Θεόκλητος, Νέας Κρήνης Ιουστίνος, Γρεβενών Δαβίδ, και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θεουπόλεως Παντελεήμων, ενώ παρέστη συμπροσευχόμενος ο Θεοφιλ. Επίσκοπος Θερμών Δημήτριος.
Τον Πατριάρχη προσφώνησε ο Μητροπολίτης Βεροίας Παντελεήμων.
Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάρκος Μπόλαρης, ενώ παρέστησαν όλες οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος πιστών που συνέρευσε από νωρίς για να μετέχει στην ιστορική πρώτη πανήγυρη της Παλαιάς Μητροπόλεως ύστερα από αιώνες.
Στο τέλος της θείας Λειτουργίας και κατόπιν παρακλήσεως του Μητροπολίτου Βεροίας Παντελεήμονος ο Παναγιώτατος επέδωσε στην Αγγελική Κοτταρίδη τον χρυσού Σταυρό του Αποστόλου Παύλου που αποτελεί και την ύψιστη τιμητική διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως, εις αναγνώριση της σπουδαίας συνεισφοράς της στην αποπεράτωση των εργασιών ανακαίνισης της Παλαιάς Μητροπόλεως και της απόδοσης του μνημείου στη θεία Λατρεία.
Επί τη θρονική εορτή της Εκκλησίας της Ρώμης (Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου), το Οικουμενικό Πατριαρχείο απέστειλε, όπως κάθε χρόνο, Αντιπροσωπεία στην Ρώμη, την οποία φέτος αποτελούν, ο Μητροπολίτης Βοστώνης Μεθόδιος, ο Αρχιεπίσκοπος Τελμησσού Ιώβ και ο Τριτεύων των Πατριαρχικών Διακόνων Νήφων.
Η Πατριαρχική Αντιπροσωπεία έγινε δεκτή από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Ο Μητροπολίτης Βοστώνης Μεθόδιος, ο οποίος ηγείται της Αντιπροσωπείας, εκόμισε στον Πάπα, Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου.
Ο Πάπας κατά την προσφώνησή του αναφέρθηκε στην ιστορική συνάντηση στη Λέσβο, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο.
Ο Πάπας έλαβε από τον Μητροπολίτη Μεθόδιο δώρο μία εικόνα, με τον εναγκαλισμό μεταξύ του Αγίου Ανδρέα και του Αγίου Πέτρου, ως σύμβολο της ενότητας μεταξύ των δύο Εκκλησιών.
Με λαμπρότητα και επισημότητα τελέστηκε το απόγευμα της Τρίτης 28 Ιουνίου ο Εσπερινός της εορτής των Αγίων πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Παύλου και Πέτρου στην πανηγυρίζουσα Παλαιά Μητρόπολη της Βέροιας.
Των πανηγυρικών και λατρευτικών εκδηλώσεων προίσταται φέτος η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος ο οποίος χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο κατά τον Εσπερινό και αύριο το πρωί θα τελέσει Πατριαρχική θεία Λειτουργία.
Μαζί με τον Παναγιώτατο συγχοροστάτησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Φλωρίνης κ. Θεόκλητος, εκπρόσωπος της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος, Πριγκηπονήσσου κ. Ιάκωβος, Νεαπόλεως κ. Βαρνάβας, Δράμας κ. Παύλος, Σισανίου κ. Παύλος, Κίτρους κ. Γεώργιος, Ιερισσού κ. Θεόκλητος, Νέας Κρήνης κ. Ιουστίνος, Γρεβενών κ. Δαβίδ, Βεροίας κ. Παντελεήμων και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θεουπόλεως κ. Παντελεήμων.
Τον Παναγιώτατο προσεφώνησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων.
Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε η Υφυπουργός Μακεδονίας - Θράκης κ. Μαρία Κόλλια Τσαρουχά, ενώ παρέστησαν ο Περιφεριάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολος Τζιτζικώστας, Βουλευτές, όλες οι τοπικές πολιτκές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος κόσμου που συνέρευσε από νωρίς για να υποδεχθεί τον Παναγιώτατο, που έγινε δεκτός με τιμές Αρχηγού Κράτους.
Την Τρίτη 28 Ιουνίου ο Οικουμενικὸς Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος αρχικά τέλεσε τρισάγιο υπερ αναπαύσεως του μακαριστού Μητροπολίτου Σταυροπηγίου κυρού Αλεξάνδρου στο κοιμητήριο της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά και ακολούθως μετά της συνοδείας του μετέβησαν στον αρχαιολογικό χώρο του Ανακτόρου των Αιγών, όπου ξεναγήθηκαν από την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Αγγελική Κοτταρίδη, παρούσα ήταν και η Γ.Γ. του ΥΠΠΟ κ. Βλαζάκη.
Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος επισκέφθηκε, ανεπίσημα, για προσκύνημα την Σταυροπηγιακή Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας.
Δίκτυο του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ποιμαντική Διακονία στο Χώρο της Υγείας
Μ΄ ένα κλικ στο λογότυπο επισκεφθείτε το πρωτότυπο αυτό site που αφορά στη συμβολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ποιμαντική Διακονία στο χώρο της Υγείας
Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου: Συνάντηση με το Μυστήριο (εκδόσεις Ακρίτας)
Μ' ένα κλικ στο εξώφυλλο του βιβλίου διαβάστε για το περιεχόμενό του
Ψηφιδωτό της Ρωμιοσύνης
Ομιλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Τα τρισάγια του Πατριάρχη
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου - μ' ένα κλικ στην φωτό