 |
Ο μακαριστός Χαλκηδόνος Μελίτων κατά την εις Επίσκοπον χειροτονία του σημερινού Οικουμενικού Πατριάρχου
Βαρθολομαίου (25-12-1973) |
Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
εἰς τήν Ἡμερίδα πρός τιμήν τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος
ἐπί τῇ συμπληρώσει τριακονταετίας ἀπό τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ
(Φανάριον, 14.12.2019)
Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Τιμῶμεν σήμερον, ἐπί τῇ συμπληρώσει τριακονταετίας ἀπό τῆς ἐκδημίας αὐτοῦ, τήν μνήμην τοῦ μακαριστοῦ πνευματικοῦ πατρός τῆς ἡμῶν Μετριότητος Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, μιᾶς ἐμβληματικῆς ἐκκλησιαστικῆς φυσιογνωμίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ δι᾿ ἡμᾶς πρότυπον εὐόρκου ἀσκήσεως τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος καί θυσιαστικῆς μερίμνης διά τήν ἔνθεον καί κανονικήν λειτουργίαν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἑνός χαρισματικοῦ κήρυκος τοῦ Εὐαγγελίου, ἀγωνιστοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁραματιστοῦ καί ἀνθρώπου τοῦ διαλόγου.
Διηκόνησεν ἐπί δωδεκαετίαν καί πλέον τήν Ἐπαρχίαν Ἴμβρου καί Τενέδου, ὑποδειγματικῶς ὡς «ἐπίσκοπος, τοῦ κοινοῦ τῆς Ἐκκλησίας τήν προστασίαν ἐγχειρισμένος» (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Τίτον Ἐπιστολήν, Α’, PG 62, 670), εὐαγγελιζόμενος τήν Ἀλήθειαν, ποιμαίνων τό λογικόν αὐτοῦ ποίμνιον μέ πατρικόν ἐνδιαφέρον καί στοργήν πρός κάθε πιστόν, συνεπής εἰς ὅσα ἀνήγγειλεν εἰς τόν ἐνθρονιστήριον αὐτοῦ λόγον ἐν τῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ εἰς τήν Παναγίαν τῆς Ἴμβρου (31 Δεκεμβρίου 1950). «Πρός τάς ψυχάς Σας ἔρχομαι. Καί ἔρχομαι ἰδιαιτέρως διά τόν κάθε ἕνα. Αὐτή εἶναι ἡ διαρκής ἱερά ὁδοιπορία τῆς Ἐκκλησίας, πρός τήν κάθε ψυχήν, τήν μοναδικήν, τήν ἀναντικατάστατον, διότι διά τόν κάθε ἕνα ἰδιαιτέρως ὑπάρχει ἕνα μήνυμα τοῦ Θεοῦ, ὅτι μᾶς ἠγάπησε, μᾶς ἀγαπᾷ, καί μᾶς ἠγάπησε τόσον, ὥστε τόν μονογενῆ Υἱόν Αὐτοῦ ἕδωκεν ‘ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς Αὐτόν μή ἀπόληται ἀλλά ἔχῃ ζωήν αἰώνιον’. Εἰς τό σημεῖον τοῦτο εὑρίσκεται τό κέντρον, ὅλη ἡ οὐσία, ὅλο τό βάρος καί ἡ σπουδαιότης τῆς ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας» (Χαλκηδόνια. Μνήμη Μελίτωνος Χατζῆ, Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος 1913-1989, Ἀθῆναι 1999, σ. 27).
Ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά δίδῃ, ἔργῳ καί λόγῳ, τήν καλήν μαρτυρίαν περί τῆς ἐν Χριστῷ ἀνακαινίσεως τῶν πάντων, εἰκονίζουσα τήν ἐσχατολογικήν πλήρωσιν τῆς Θείας Οἰκονομίας ἐν τῇ Βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀνημμένος λύχνος τῆς Ἀληθείας πρέπει νά τοποθετῆται πάντοτε «ἐπί τήν λυχνίαν», διά νά λάμψῃ τοῖς πᾶσι καί νά φωτίσῃ τόν κόσμον. Ὅταν τοποθετῶμεν τόν λύχνον «ὑπό τόν μόδιον», τότε δέν ἐνδιαφερόμεθα πραγματικῶς διά τό φῶς. Ἔλεγεν ὁ μακαριστός Γέρων εἰς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν τῶν Ἀθηνῶν: «Δέν εἶναι δυνατόν ἡ Ἐκκλησία, καί μάλιστα ἡ Ὀρθόδοξος, ἡ δική μας Ἐκκλησία, νά νοηθῇ ὡς ἄσχετη πρός τή ζωή, πρός τούς καιρούς, πρός τήν ἀγωνίαν αὐτῆς τῆς ὥρας, πρός τά φλέγοντα προβλήματα αὐτῆς τῆς στιγμῆς, ἁπλῶς ὡς πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη καί θεωροῦσα τά περί αὐτήν. Ὡς Ἐκκλησία εἴμεθα ἐμπεπλεγμένοι εἰς τήν πορείαν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, εἰς τήν μεγάλην αὐτήν περιπέτειαν πού ὀνομάζεται ἱστορία, ἄγουσα εἰς τήν τελείωσιν τῶν ἐσχάτων. Ὑποκρινόμενοι τήν χθές ἀπουσιάζομεν ἀπό τήν σήμερον καί ἡ αὔριον ἔρχεται ἄνευ ἡμῶν». (Χαλκηδόνια, σ. 457). Τόσον ἡ φυγή ἐκ τοῦ κόσμου ὅσον καί ὁ συσχηματισμός μέ αὐτόν ἀγνοοῦν τήν «ὀργανικήν σχέσιν» τῆς Ἐκκλησίας πρός τόν κόσμον καί τήν ἱστορίαν. «Ἡ Ἐκκλησία ὑπάρχει μόνον ὡς ἐνσάρκωσις τοῦ Κυρίου ἐν τῷ κόσμῳ καί τῇ Ἱστορίᾳ καί συνεπῶς ζῇ τά προβλήματα τοῦ κόσμου ὡς ἰδικά της προβλήματα, καί ῾ἀναφέρει᾽ ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ ὅλας τάς ἀνάγκας τῆς καθημερινῆς ζωῆς τοῦ κόσμου εἰς τόν Θεόν. Ἡ Ὀρθόδοξος Θεία Λειτουργία γέμει τοιούτων ‘ἀναφορῶν’» (ὅ.π., σ. 460).
Ἡ Ἐκκλησία, ὡς τό «μυστήριον τοῦ Καινοῦ» ἐν τῷ κόσμῳ, ζῇ ὡς μυστηριακή, λειτουργική καί διακονική κοινότης, εἶναι ὁ χῶρος τῆς ἐλευθερίας, «ᾗ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσεν» (Γαλ. ε’, 1). Θεολογικῶς, ζωή ἐν Ἐκκλησίᾳ καί ἐν Χριστῷ ἐλευθερία ταυτίζονται. Προσφυέστατα ὁ μακαριστός π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν τονίζει ὅτι κατ᾿ οὐσίαν δέν πρέπει νά ὁμιλῶμεν περί ἐλευθερίας «ἐντός» τῆς Ἐκκλησίας, ἐφ᾿ ὅσον «ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἐλευθερία καί μόνον ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἐλευθερία» («Ἡ ἐλευθερία στήν ἐκκλησία», στό ἔργο τοῦ ἰδίου, Ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας στό σύγχρονο κόσμο, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθῆναι 1983, σ. 225). Ἔτσι, ἡ ἐκκλησιολογία εἶναι πάντοτε καί θεολογία τῆς ἐλευθερίας.
 |
Ο μακαριστός Χαλκηδόνος Μελίτων και δίπλα του ως αρχιμανδρίτης
ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης |
