Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟΜΟΝΩΝΕΙ ΟΣΟΥΣ ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΧΑΡΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Ηρακλής Φίλιος

Εκτός από την υποκειμενική οπτική των γεγονότων, υφίσταται μία πιο ακραιφνής, γνήσια οπτική που δηλώνει την αλήθεια των πραγμάτων. Και φυσικά αφορά την ιστορία όπως είναι και γράφεται και όχι όπως από τον κάθε ένα γράφεται. 

Πραγματικά την ομοψυχία και συμφωνία της πρώτης ημέρας των εργασιών της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ποιος την ανέμενε; Ποιος ανέμενε αυτή την έξαρση ενότητας και αγάπης με κέντρο τον Χριστό που είναι η κεφαλή της Εκκλησίας και ως κατεξοχήν μυστηριακή φανέρωση του τρόπου ενεργειών του Παναγίου Πνεύματος την Θεία Ευχαριστία, τη σύναξη «επί το αυτό» των Ορθοδόξων Προκαθημένων που συμμετέχουν στις εργασίες της Συνόδου; 

Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος που διακρίνεται για την αγάπη, τις ευαισθησίες και το αισθητήριο της ενότητας των μερών στην Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία με την ευγένεια της ψυχής και το σεβασμό προς κάθε πνευματικό τέκνο της Μητρός Εκκλησίας απηύθυνε λόγο πνευματικό, εκκλησιαστικό, ιστορικό, ενώνοντας το χθες της Εκκλησίας με το σήμερα και την προοπτική του αύριο. Εμφανίστηκε με πνεύμα αγάπης και ενότητας, εφόσον αυτό είναι και το ζητούμενο. Στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οι λόγοι των υπόλοιπων Ορθοδόξων Προκαθημένων που έκαναν λόγο για μεγάλη ιστορική στιγμή, για ενότητα και όλοι ομόφωνα εξέφρασαν τη λύπη τους για την απουσία των Εκκλησιών Ρωσίας, Αντιοχείας, Βουλγαρίας και Γεωργίας. Μάλιστα δε αναφέρθηκαν στις απουσίες που δεν βλάπτουν όμως το κύρος της Συνόδου και την κανονικότητα της. 

Δεν υπάρχει χρόνος μα ούτε και χώρος για την ανάδειξη του εθνοφυλετισμού, πόσο μάλλον για την κυρίαρχη ισχύ του στο χώρος της Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η ιστορία που γράφτηκε με αίμα και με αίμα αναγιγνώσκεται και σήμερα, προειδοποίησε ως ασφαλής οδηγός και πυξίδα πως αύριο αν χτιστεί με όρους και συσχετισμούς του χθες, τότε η ενότητα θα απειλείται ακόμη και στον 21ο αιώνα. Και φυσικά δεν «έχουμε το δικαίωμα» να συζητάμε για την ενότητα των χριστιανικών ομολογιών, τη στιγμή που εμείς οι Ορθόδοξοι της υφηλίου αναζητούμε την έκφραση της. Κι όμως η έκφραση της υφίσταται. Έχει αρχή και συνέχεια. Είναι κατά το Μαξιμιανό τρίπτυχο «σκιά-εικόνα-αλήθεια» και αυτή είναι η Θεία Ευχαριστία. Το κατεξοχήν ιερό μυστήριο της Εκκλησίας το οποίο συγκεντρώνει τα τέκνα της στο ίδιο Ποτήριο, της κοινή μας αναφορά στο πρόσωπο του Χριστού.

Ένα θλιβερό γεγονός είναι ότι οι αδελφοί μας ορθόδοξοι χριστιανοί των Εκκλησιών Ρωσίας, Αντιοχείας, Βουλγαρίας και Γεωργίας δεν συμμετέχουν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Ακόμη πιο θλιβερό είναι το γεγονός ότι δεν θα συμμετέχουν στην Θεία Λειτουργία της επόμενης Κυριακής, πρόσκληση που απηύθυνε ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης. Για άλλη μία φορά ο Χριστός καλεί σε δείπνο, σε κοινή συμμετοχή αλλά οι καλεσμένοι προβάλλουν ποικίλες δικαιολογίες. Και για μία ακόμη φορά ο Χριστός κλίνοντας τα γόνατα στη γη, με σκυμμένο κεφάλι, αγωνία μεγάλη και πόνο ψυχής προσεύχεται για τη ενότητα των μελών της Εκκλησίας η οποία δείχνει να απειλείται εν ονόματι των ιδιαίτερων εθνοφυλετικών χαρακτηριστικών. Αν οφείλουμε όμως ως ανθρώπινο γένος κάτι, το οφείλουμε στην πηγή της δημιουργίας μας τον Άγιο Θεό και όχι στις εθνικές, κοινωνικές, πολιτιστικές μας αποχρώσεις. 

Είμαστε περήφανοι που είμαστε Ορθόδοξοι πρώτα και ύστερα Έλληνες. Είμαστε περήφανοι που βαπτιστήκαμε στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Είμαστε περήφανοι που φέρουμε τη σφραγίδα των δωρεών του Αγίου Πνεύματος. Είμαστε περήφανοι που όσες εθνικές, φυλετικές, κοινωνικές, πολιτιστικές διαφορές κι αν έχουμε, συνδεόμαστε στην ίδια ζωαρχική πηγή, κοινωνούμε από το ίδιο Ποτήριο τα άχραντα μυστήρια, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Ως εκ τούτου υπάρχουμε όχι γιατί είμαστε Έλληνες, Αλβανοί, Ρώσοι, Σύριοι, Σέρβοι, Τσέχοι, Πολωνοί, αλλά γιατί είμαστε Ορθόδοξοι. Και αυτή η σφραγίδα είναι αθεράπευτα αναλλοίωτη, αμετάβλητη, ανεπηρέαστη. Προϋποθέτει δε την ελευθερία του ανθρωπίνου προσώπου και την υπαρξιακή του ενσωμάτωση σε κάθε έκφραση του μυστηρίου της αποκάλυψης. 

Όσο κι αν υπάρχουν κριτήρια εθνοφυλετισμού και γεωπολιτικό παρασκήνιο, η πεμπτουσία της ύπαρξης μας έχει την αρχή της και τη συνέχεια της στο πρόσωπο του Χριστού και στην έκφραση της Εκκλησίας που κατά τον Νικόλαο Καβάσιλα «ἡ Ἐκκλησία ἐν τοῖς μυστηρίοις σημαίνεται». Όσοι απουσιάζουν από τη χαρά της ενότητας δεν απομονώνουν τους άλλους από τον εαυτό τους, αλλά τον εαυτό τους. Και πάλι όχι από τους άλλους από την προοπτική της καθολικής εκφραστικής δημιουργίας. Όπως τόνισε και ο Παναγιώτατος μας κ.κ. Βαρθολομαίος «πλήττοντας την ενότητα ημών, πλήττουμε εαυτούς. Δεν πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως Ομοσπονδία εκκλησιών. Είμαστε μια εκκλησία και οι όποιες διαφορές μας λύνονται μόνο εν Συνόδω. Παν πλήγμα της Συνόδου πλήττει την υπόσταση της εκκλησίας μας». Και σε άλλο σημείο ανέφερε πως «όσοι δεν αποδέχθηκαν τις αποφάσεις των Συνόδων, απομονώθηκαν και μετατράπηκαν σε αιρέσεις». 

Όσες φορές η Εκκλησία συνάχθηκε στο όνομα του Τριαδικού Θεού πάντοτε διασφάλιζε την ενότητα της. Ενότητα που την έχουμε για την κοινή μας καταγωγή. Κοινή μας καταγωγή δεν είναι η εθνική μας αφετηρία, αλλά η κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία μας. Αυτή μας δίνει τη χαρά της αγάπης και της κοινής μας συνύπαρξης στο όνομα του Άγιου Θεού. Και η ιστορία όλων των εποχών, κοινωνιών και αιώνων ευλόγησε τη θέληση μας να συνυπάρξουμε εντός του μυστηρίου της Εκκλησίας μας, η οποία ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα μετατραπεί σε λέσχη, club εκλεκτών, κατάντημα συντηρητικών, ανέραστων και ομοφοβικών χριστιανών. Η Εκκλησία μυστηριακά διασφαλίζει την ενότητα μας, αυτή την κοινή μας συγκέντρωση στο πρόσωπο του Θεανθρώπου ο οποίος «εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε».