Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΔΕΡΚΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, Ο ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ

Επιστολή του Μεσσήνης Ιωσήφ όπου μνημονεύεται ο μαρτυρικός ιεράρχης 
Δέρκων Γρηγόριος 

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο νέος Διευθυντής της Θρησκευτικής Υπηρεσίας του ΓΕΕΘΑ ή, όπως λέγεται σήμερα,  του Σώματος των Στρατιωτικών Ιερέων, είναι ο Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Κουράκλης. 

Για τον νέο Διευθυντή και την συγγραφική του δραστηριότητα έχουμε γράψει ήδη από το 2010, με αφορμή το πολύτιμο και ογκώδες σύγγραμμα του, που κυκλοφορήθηκε τότε με τίτλο: “Θρησκευτικοί λειτουργοί στο στράτευμα διά μέσου των αιώνων”. Δείτε την σχετική ανάρτηση εδώ. 
Αλλά το βιβλίο αυτό είχε παρουσιάσει και ο καθηγητής Δημήτριος Γόνης, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη σημασία του. Δείτε την σχετική ανάρτησή μας εδώ. 
Ο Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Κουράκλης έχει ασχοληθεί σε επιστημονικό επίπεδο με το θέμα η παρουσία της Εκκλησίας στο στράτευμα. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα για επιμέρους πτυχές του ζητήματος αυτού – παντελώς άγνωστου στους πολλούς – και το 2007 μας χάρισε την μετάφραση ενός εξαιρετικά σημαντικά πονήματος του μεγάλου γερμανού θεολόγου Adolf Von Harnack “Η χριστιανική θρησκεία και το στράτευμα κατά τους τρεις πρώτους αιώνες” (Tubingen 1905). 
Έχει πραγματοποιήσει, επίσης, πολλές διαλέξεις, φωτίζοντας όψεις της διακονίας της Εκκλησίας στις Ένοπλες Δυνάμεις. 

Η ανάληψη της πολυεύθυνης θέσης του Διευθυντού Θρησκευτικού του ΓΕΕΘΑ από τον π. Μελέτιο Κουράκλη, συμπίπτει με την κυκλοφορία του δίτομου έργου του, με τίτλο: "Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΙΕΡΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΟΘΩΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ, με βάση ανέκδοτο αρχειακό υλικό" (Αθήνα 2019-2020), το οποίο αποτελεί και την διδακτορική του διατριβή. 

Το σημαντικό αυτό έργο προλογίζουν: 

ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β΄, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νικόλαος Παναγιωτόπουλος και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου. 

Με το έργο αυτό του Αρχιμ. Μελετίου Κουράκλη έρχονται στο φως για πρώτη φορά σημαντικές πηγές για την διακονία των στρατιωτικών ιερέων, ιδίως κατά την καθοριστική εκείνη περίοδο της ιδρύσεως του νέου ελληνικού κράτους και της Οθωνικής περιόδου που ακολούθησε. Υπάρχουν, όμως, και πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας εκείνη την εποχή. 

Η όλη εργασία είναι δομημένη, λεπτομερής, ακριβής και χωρίς συναισθηματισμούς ή περιττές εθνικές εξάρσεις. 

Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα - Πολίτικου ενδιαφέροντος - απόσπασμα από επιστολή του Μητροπολίτη Μεσσήνης Ιωσήφ προς την Ι. Σύνοδο της 10ης Μαρτίου 1843 σχετική με το ήθος και τη διαγωγή του ιερέα Αγαπίου, ο οποίος συνδέθηκε πνευματικά με τον μακαριστό εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δέρκων Γρηγόριο, που απαγχονίσυηκε από τους Τούρκους στις 3 Ιουνίου 1821. 

Ο Δέρκων Γρηγόριος ανταποκρίθηκε σε αίτηση του Παλαιών Πατρών Γερμανού και του παραχώρησε τον Αγάπιο, ο οποίος χειροτονήθηκε διάκονος από τον Π. Πατρών Γερμανό. 

Αλλά ας δούμε τα όσα ενδιαφέροντα αναφέρει στο γράμμα του ο Μεσσήνης Ιωσήφ. 

"Ὁ ἱ­ε­ρο­μό­να­χος οὗ­τος ἔ­χει πα­τρί­δα τὴν κω­μό­πο­λιν Ἀσ­λά­να­γα, τοῦ Δήμου Ἄ­ρε­ως τῆς ἐ­παρ­χί­ας Κα­λα­μῶν, παι­δί­ον ὂ­ν ἀ­πῆλ­θεν εἰς τὸ μο­να­στή­ρι­ον τοῦ Βουλ­κά­νου καὶ ἐ­μα­θή­τευ­σε τὰ ἱ­ε­ρὰ κοι­νὰ γράμ­μα­τα πα­ρὰ τῷ θε­ί­ῳ του Ἀν­θί­μῳ Ἱ­ε­ρο­μο­νά­χῳ. Αὐ­τὸς ὁ θεῖ­ός του κα­τ’ ἀ­νάγ­κην τοῦ μο­να­στη­ρί­ου των ἐ­πὶ τουρ­κο­κρα­τί­ας ἀ­πῆλ­θεν εἰς Κων­σταν­τι­νο­ύ­πο­λιν, συ­χνά­ζων θαμινῶς πρὸς τὸν ἀ­οί­δι­μον Δέρκων Γρη­γόρι­ον. Ὁ μα­κα­ρί­της βλέ­πων τὸν Ἀ­γά­πι­ον αὐ­τὸν πρό­θυ­μον καὶ ἄ­γρυ­πνον εἰς τὰς ὑ­πη­ρε­σί­ας, ἔ­λα­βεν εὐχαρί­στη­σιν νὰ τὸν ζη­τή­σῃ πα­ρὰ τοῦ εἰ­ρη­μέ­νου Ἀν­θί­μου, καὶ με­τὰ χα­ρᾶς ἐ­ξε­πλή­ρω­σε τὴν δι­α­τα­γήν του.

Ὁ Ἀ­γά­πιος πε­ρί­που τῶν 4 ἐ­τῶν ἐ­δο­ύ­λευ­σεν εἰ­λι­κρι­νῶς καὶ πι­στῶς τὸν ἀ­ε­ί­μνη­στον ἐ­κεῖ­νον.

Ὁ μα­κα­ρί­της Πα­λαι­ῶν Πα­τρῶν Γερ­μα­νὸς ἐλ­θὼν τὸ δε­ύ­τε­ρον εἰς Κων­σταν­τι­νο­ύ­πο­λιν ὡς Πε­λο­πον­νή­σιον ἐ­ζή­τη­σεν τὸν Ἀ­γά­πιον πα­ρὰ τοῦ Δέρκων, ὅ­στις χα­ρι­ζό­με­νος τῷ ἀ­δελ­φῷ ἐ­νέ­δω­σεν εἰς τὴν αἴ­τη­σίν του.

Ὁ Πα­λαι­ῶν Πα­τρῶν ἐ­χει­ρο­τό­νη­σε τὸν Ἀ­γά­πιον ἱ­ε­ρο­δι­ά­κο­νον, κα­τέ­βη δὲ εἰς τὴν ἐ­παρ­χί­αν του καὶ ἐξ ἐ­κε­ί­νης τῆς ἡ­μέ­ρας, ἄ­χρι τῆς ἀ­πο­βι­ώ­σε­ως το­ύ­του, δὲν ἔ­λει­ψεν ἐκ τῶν πλευ­ρῶν του μή­τε στιγ­μήν. Εἰσ­βα­λόν­τος πα­ρ’ ἐλ­πί­δα τοῦ Ἰ­σοὺφ πα­σᾶ εἰς τὰς Πάτρας ἐ­κιν­δύ­νευ­σεν ὁ Πα­λαι­ῶν Πατρῶν νὰ συλ­λη­φθῇ, ὁ Ἀ­γά­πιος ἄ­ρας αὐ­τὸν ἐ­πὶ τῶν ὤ­μων του ἐξ­ή­γα­γεν αὐ­τὸν ἔ­ξω τῆς πό­λε­ως καὶ δι­α­στή­μα­τός τι­νος, ἕ­ως ὅ­του προ­έ­φθα­σαν οἱ ἵπ­ποι του, εἰς ἐ­κε­ί­νην τὴν τρο­με­ρὰν πε­ρί­στα­σιν ἀ­πώ­λε­σεν ὁ Ἀ­γά­πιος πᾶ­σαν τὴν χρη­μα­τι­κὴν καὶ ῥου­χι­κήν του οὐ­σί­αν". 

Το κείμενο αυτό περιλαμβάνεται στον Β΄ τόμο του έργου του π. Μελετίου Κουράκλη, που περιλαμβάνει εκατοντάδες τεκμηριωτικά έγγραφα και είναι καρπός συστηματικής και κοπιώδους μελέτης. 

Το δίτομο αυτό έργο είναι πραγματικά μοναδικό και πολύτιμο εργαλείο για την καλύτερη κατανόηση μιας άγνωστης, εν πολλοίς, πτυχής του νεοελληνικού εκκλησιαστικού μας βίου. 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΚΟΥΡΑΚΛΗ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd