ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΥΠΟ ΤΟΥ Μ. ΠΡΩΤΟΣΥΓΚΕΛΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ

«Ὅτε οὖν ἔλαβε τὸ ὄξος ὁ Ἰησοῦς εἶπε, τετέλεσται, καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκε τὸ πνεῦμα».

Παναγιώτατε Δέσποτα,

Σεβασμία τῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν χορεία,

Πενθηφόρε καί ἐν ταυτῷ Λαμπροφόρε λαέ τοῦ Κυρίου,

Ἰδοῦ λοιπόν καί ἐφέτος, καί δή ἐν μέσῳ τῆς διογκουμένης μάστιγος τοῦ κορωνοϊοῦ καί τῆς αὐξανομένης ἀνασφαλείας, ὁ Ἰησοῦς ἐπί τοῦ Σταυροῦ. Ἐκεῖνος, ὅστις «ἀμαρτίαν οὔκ ἐποίησεν, οὐδέ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ». «Ὁ ἄσπιλος καί ἄμωμος ἀμνός», κατά τόν Πρωτοκορυφαῖον τοῦ χοροῦ τῶν Ἀποστόλων Πέτρον. «Ὁ μή γνούς ἁμαρτίαν», κατά τόν κοσμοπολίτην καί οὐρανοπολίτην Παῦλον. Ὁ ἀθῷος καί ὁ ἀναμάρτητος, ὡς τόν ὡμολόγησαν Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης, ὁ καί παραδιδούς Αὐτόν, ὁ ἀνευθυνοϋπεύθυνος Πιλάτος, ὁ θρασύδειλος Ἡρῴδης καί ὁ μετανοῶν ληστής. «Τό ἄριστον σύμβολον τῆς οὐρανίου σοφίας», ὡς τόν ἐτιτλοφόρησεν ὁ Ἑβραῖος φιλόσοφος Σπινόζα. «Τό αἰώνιον κάλλος», ὡς τόν ὠνόμασεν ὁ ἄπιστος Ρενάν. Ὁ «ὑιός τοῦ Θεοῦ», ὡς ἀπεκάλυψεν αὐτός ἑαυτόν ἐνώπιον τοῦ Ἀρχιερέως Καϊάφα καί ὡς ἀνεκήρυξεν αὐτόν ἐπί τοῦ Γολγοθᾶ ὁ κεντυρίων καί ὡς ἀνεγνώρισαν καί ἀναγνωρίζουσιν αὐτόν ἔκτοτε ἑκατομμύρια ἀνθρώπων, ἰδοῦ λοιπόν αὐτός, «μετά ἀνόμων λογισθείς», κρέμαται ἐπί τοῦ Σταυροῦ μετέωρος μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς, ὁ τῶν ἐπιγείων καί τῶν ἐπουρανίων ποιητής καί συμφιλιωτής.

Διό καί ὁ ἱερός ὑμνῳδός ἐν ἐκστάσει καί μετά δέους ἀναφωνεῖ: «Φοβερόν καί παράδοξον Μυστήριον, σήμερον ἐνεργούμενον καθορᾶται. Ὁ ἀναφής κρατεῖται, δεσμεῖται, ὁ λύων τόν Ἀδάμ τῆς κατάρας. Ὁ ἐτάζων καρδίας καί νεφρούς, ἀδίκως ἐτάζεται, εἱρκτῇ κατακλείεται, ὁ τήν ἄβυσσον κλείσας, Πιλάτῳ παρίσταται, ᾧ τρόμῳ παρίστανται οὐρανῶν αἱ Δυνάμεις, ῥαπίζεται χειρί τοῦ πλάσματος ὁ Πλάστης, ξύλῳ κατακρίνεται, ὁ κρίνων ζῶντας καί νεκρούς, τάφῳ κατακλείεται, ὁ καθαιρέτης τοῦ ᾍδου». 

Τό φοβερόν καί παράδοξον τοῦτο μυστήριον συντελεῖται ἐν μέσῳ τῶν βασάνων καί τῶν φρικαλεοτήτων, μέ τάς ὁποίας συνοδεύεται ὁ ἐπί τοῦ Σταυροῦ θάνατος. Ἐν μέσῳ τῶν ὕβρεων καί τῶν ἐμπαιγμῶν, οἱ ὁποῖοι ἀπό ὅλα τά λυσσῶντα στόματα τῶν παρισταμένων καί τῶν παραπορευομένων ἐκτοξεύονται ἀναιδέστατα κατά τοῦ πάσχοντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἐν μέσῳ τοῦ θορύβου καί τοῦ ἀλλαλαγμοῦ τῶν μαινομένων ἀνθρώπων καί τῆς ἀναστατώσεως τῶν δυνάμεων καί τῶν στοιχείων τῆς φύσεως, Ἐκεῖνος ἥρεμος σιωπᾷ. Σιωπᾷ παρανόμως δικαζόμενος ὑπό τῶν ἀρχιερέων Ἄννα καί Καϊάφα. Σιωπᾷ ἀνακρινόμενος ὑπό τοῦ Ἡρῴδου καί τοῦ Πιλάτου. Σιωπᾷ συκοφαντούμενος ὑπό ἀσυνειδήτων ψευδομαρτύρων. Σιωπᾷ μαστιγούμενος καί χλευαζόμενος ὑπό ἀξέστων στρατιωτῶν. Καί ἐπί τοῦ Σταυροῦ κρεμάμενος σιωπᾷ.

Καί, αἴφνης, «Τετέλεσται!» ἠκούσθη ὡς ὑστάτη κραυγή ἐπί τοῦ Γολγοθᾶ ἀπό τό στόμα τοῦ Ἰησοῦ, τόν ὁποῖον ἡ κακία καί ἡ ἀγνωμοσύνη τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί ἡ Ἐκείνου ἄπειρος πρός αὐτούς ἀγάπη καί συγκατάβασις ἀνεβίβασαν ἐπί τοῦ Σταυροῦ ὡς τόν ἔσχατον κατάδικον. Πράγματι τετέλεσται τό φρικτόν δρᾶμα, τό φρικτότερον ἐξ ὅσων εἶδεν ὁ ἡμέτερος πλανήτης, καί ἡ πάλη ἡ τεραστία καί ἀγωνιώδης, ἡ ἀπό τοῦ λίκνου τῆς Βηθλεέμ ἀρχίσασα, ἡ πάλη μεταξύ τῆς Ζωῆς καί τοῦ Θανάτου, τῆς Ἁμαρτίας καί τῆς Θείας Ἀγάπης, τοῦ Ψεύδους καί τῆς Ἀληθείας, τοῦ Σκότους καί τοῦ Φωτός, τοῦ Κακοῦ καί τοῦ Ἀγαθοῦ, τοῦ Κόσμου καί τοῦ Οὐρανοῦ, τῆς Δουλείας καί τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ὀδύνης καί τῆς Εὐφοσύνης, ἡ πάλη αὕτη, τῆς ὁποίας τό κορύφωμα ἐξεδηλώθη ἐπί τοῦ Γολγοθᾶ, ἔχει συντελεσθῆ! Ἀλλά, τίς ὁ νικητής; Αὐτοί οἱ ἀπό τοῦ λόφου τοῦ δράματος κατερχόμενοι ἱερεῖς καί Φαρισαίοι, οἱ φέροντες ἐν ἑαυτοῖς τήν ἱκανοποίησιν ὅτι κατίσχυσαν ἐπί τέλους κατά τοῦ νέου Προφήτου, καί βέβαιοι ὄντες περί τῆς ὁριστικῆς ἐπιτυχίας αὐτῶν, ἤ αὐτός ὁ χλωμός καί πελιδνός καί ἐπί τοῦ Σταυροῦ ἀποθνήσκων Ἰησοῦς; 

Τετέλεσται! Διά τούς Ἰουδαίους δέν ὑπάρχει πλέον τό ἀψευδές στόμα τῆς ἀληθείας, τό καυτηριάζον σκληροκαρδίαν, οἴησιν, ὑποκρισίαν, καπηλείαν, παχυλότητα, ἐμπάθειαν καί ἁμαρτίαν.

Τετέλεσται! Ἀπεσβέσθησαν αἱ ἐλπίδες τῶν κατεπτοημένων μαθητῶν, οἱ ὁποῖοι, ὡς τά πρόβατα παταχθέντος ποιμένος, διεσκορπίσθησαν καί ἐζήτουν ποῦ νά κρυβῶσι. Τετέλεσται! Ἀπέπτη καί ἡ ἐσχάτη παρηγορία τῶν πιστῶν καί ἀφωσιωμένων Γαλιλαίων, εἰς τούς ὁποίους ἐπέτρεψεν ὁ οἶκτος τῶν ρωμαίων στρατιωτῶν νά πλησιάσωσι πρός τόν Σταυρόν καί καταβρέξωσι τήν βάσιν αὐτοῦ μέ τά δάκρυα τῆς ἐσχάτης ἀγάπης καί ἀφοσιώσεως. Ὁ Μεσσίας, ὁ Βασιλεύς τοῦ Ἰσραήλ, Ὅστις ἔμελλε νά καθήσῃ ἐπί τοῦ θρόνου τῆς Ἰερουσαλήμ, ὅπως ἐν δόξῃ κρίνῃ τά ἔθνη, ἀπώλετο ἀθλιώτατα ἐπί τοῦ Σταυροῦ τῆς ἀτιμίας. Ὁ Ραββί τοῦ Ἰσραήλ, τό στόμα τῆς ἀληθείας καί ἡ φωνή τῆς ἀγάπης καί τῆς παρη-γορίας πρός τούς περιθωριοποιουμένους καί τούς ἐσχάτους καί ἀσήμους τοῦ κόσμου τούτου, συμπνίγεται ἐν τῷ τάφῳ καί συγκλείεται ἡ περί βασιλείας οὐρανῶν ἐλπίς. Πένθιμος σιγή ἐπικρατεῖ καί βαθεῖα ἀπελπισία συμπιέζει τάς καρδίας τῆς μικρᾶς ὁμάδος τῶν μαθητῶν καί φίλων τοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτοί οἱ ζωηρότεροι, ὁ Πέτρος καί ὁ Ἰωάννης, ἐφαίνοντο ὑποκύπτοντες εἰς τήν ἐντύπωσιν ὅτι ἡ ὀδύνη κατεθριάμβευσεν, ὅτι ὁ ζόφος τοῦ τάφου καί ἡ ἀτιμία τοῦ Σταυροῦ ὑπῆρξαν τό κατάντημα τοσούτων ἐλπίδων καί προσδοκιῶν, διά τῶν ὁποίων ἐπί τοσοῦτον ἐβαυκαλίσθησαν. 

Ἀλλά τό φαιδρόν ἄγγελμα «Χριστός ἀνέστη» διεσκέδασεν ὅλας αὐτάς τάς ἀπαισιοδόξους σκέψεις καί τό τηλαυγές φῶς τῆς Ἀναστάσεως περιέλαμψε καί ἀνεζωογόνησε τάς μαρανθείσας ἐλπίδας. Ἐκ τῆς θλίψεως ἀνέκυψεν ἡ εὐφροσύνη καί ἐκ τοῦ Τάφου ἀνέτειλεν ἡ ζωή. Μετά τούς λυγμούς τοῦ Γολγοθᾶ, ζωηρά ἀκούεται ἡ χαρά τοῦ Κήπου. Τήν νύκτα τῆς ἀπογνώσεως διαδέχεται ἡ κλητή καί ἁγία ἡμέρα τῆς ἐλπιδοφόρου Ἀναστάσεως. «Χριστός ἀνέστη!».

Ἀνόητοι καί βραδεῖς τῇ καρδίᾳ οἱ μαθηταί τοῦ πιστεύειν ἐπί πᾶσιν, οἷς ἐλάλησαν οἱ Προφῆται περί τοῦ Ἰησοῦ, παρεδόθησαν εἰς τήν μαύρην ἀπελπισίαν καί παρεῖδον ὅτι «ἔδει παθεῖν τόν Χριστόν καί εἰσελθεῖν εἰς τήν δόξαν αὐτοῦ».

Εἴκοσιν αἰῶνες παρῆλθον ἀφ’ ὅτου ἠκούσθη διά πρώτην φοράν ἐν τῷ κήπῳ τό χαρμόσυνον ἄγγελμα τῆς Ἀναστάσεως καί μυριάδες στομάτων ἐπαναλαμβάνουσιν αὐτό μετά καρδιακῆς πίστεως καί ἀνεκφράστου ἀγαλλιάσεως.

Μάτην τά κύματα τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀπιστίας ἀκατάσχετα ἐφορμῶσι κατά τῆς σεσαρκωμένης ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως πίστεως ταύτης, τῆς νικησάσης τόν κόσμον. Ὁ θρίαμβος τῆς Ἀναστάσεως ἵσταται ὡς βράχος ἀρραγής, ἐπί τοῦ ὁποίου πᾶσα πείσμων καί ἐμπαθής ὑλιστική, ἀτομοκρατική καί εὐδαιμονιστική ἐπίθεσις συντρίβεται καί ναυαγεῖ. Ὁ ἀναστάς Κύριος ἀποτελεῖ τόν ἀκρογωνιαῖον λίθον τῆς πίστεως ἡμῶν εἰς τήν ἀθανασίαν, εἰς Θεόν Δίκαιον, Ἀγαθόν καί Παντοδύναμον, Ὅστις δέν ἐγκαταλείπει τόν ὅσιον αὐτοῦ ἰδεῖν διαφθοράν, οὐδέ παραδίδει εἰς τέλος τούς πιστούς αὐτοῦ, ἀλλ’ ἀκόμη καί ἐάν ἀφίνῃ αὐτούς προσκαίρως νά δοκιμασθῶσιν, ἐξευρίσκει εἰς αὐτούς πάντοτε καί τήν ἔκβασιν τῆς δοκιμασίας, τήν ὀδύνην εἰς ἀγαλλίασιν μεταποιεῖ, τόν πόνον εἰς ἡδονήν μετατρέπει καί τό δάκρυ εἰς χαρᾶς κραυγήν μεταβάλλει.

Ὡς προσφυῶς ἐλέχθη ἀπό θρησκειολογικῆς σκοπιᾶς, δύο τινά ἐχρειάζετο ὁ Χριστιανισμός διά νά ἐπικρατήσῃ ὡς θρησκεία θεόσταλτος, οὐρανία, ἀποκεκαλυμένη καί ὑψηλή, ἀνωτέρα πασῶν, καί διά νά ἐπιτελέσῃ ὅ ἐπετέλεσε σωστικόν καί ἀναπλαστικόν ἔργον ἐν τῷ κόσμῳ, διά τῆς ἰσχυρᾶς καί καταλυτικῆς αὐτῆς ἐπιδράσεως. Ἐχρειάζετο Ἰησοῦν ἑκουσίως ἐρχόμενον πρός τό πάθος, ἀλλά καί Ἰησοῦν δυνάμενον ταυτοχρόνως ν’ ἀναστῇ! Ἐχρειάζετο Σταυρόν, ἀλλ’ ἐχρειάζετο καί λάβαρον. Ἐχρειάζετο τάφον, ἀλλ’ ἔχρειάζετο καί ὑπερῷον, ἐχρειάζετο σμύρναν, ἀλλ’ ἐχρειάζετο καί δάφνην.

Τί δ’ ἄλλο ἠδύνατο νά ἐμπνεύσῃ τούς ἀγραμμάτους ἁλιεῖς τῆς Γαλιλαίας, τούς μηδέ τήν ἰδίαν αὐτῶν γλῶσσαν γινώσκοντας, τούς κατε-πτοημένους καί προτροπάδην πρό τοῦ δράματος τοῦ Γολγοθᾶ διασκορπισθέντας, τούς ἀφανεῖς, τούς μικρούς, τούς ἐξουθενημένους, ὥστε ν’ ἀντιπαραταχθῶσι μετά θάρρους καί σθένους πρός τήν σοφίαν τῶν σοφῶν καί τήν σύνεσιν τῶν συνετῶν, πρός τήν διαλεκτικότητα τῶν συζητητῶν τοῦ αἰῶνος, πρός τόν κάλαμον τῶν λογίων, πρός τάς ἀρχάς καί ἐξουσίας τῆς Ἰουδαίας καί τῆς Ρώμης, πρός πάντα τά στοιχεῖα τοῦ κόσμου καί περιφανῆ νά καταγάγωσι θρίαμβον τῆς νέας πίστεως, εἰμή τό ὀντολογικόν καί ὑπερφυές γεγονός τῆς Ἀναστάσεως;

Ἡ ψυχή αὐτῶν διά τῆς Ἀναστάσεως ἀπό ὑλόφρονος καί μικρόφρονος γίνεται πλατυτέρα, οἰκουμενική καί χριστιανική. Δι’ αὐτούς ὁ Χριστός ζῆ, καί ζῆ ὡς νικητής κατά τῆς θλίψεως, τῆς δουλείας, τῆς ἁμαρτίας. Εἶναι ὁ Χριστός τοῦ θριάμβου, τῆς χαρᾶς καί τῆς δόξης. Εἶναι ὁ Χριστός τῆς γλυκείας, ἐμπειρικῆς καί ἀδιαψεύστου ἐπαγγελίας, Ὅστις ὑπεσχέθη νά μείνῃ μετά τῶν μαθητῶν Αὐτοῦ πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ὁ Ἀναστάς Κύριος εἶναι ὁ Θεός τῆς Ἀθανασίας, ὁ Θεός τῆς ζωῆς, καί διά τοῦ θριάμβου Αὐτοῦ κατά τῆς θλίψεως καί τοῦ θανάτου, διά πυρός ἀσβέστου, καταφλέγει τά στήθη τῶν μαρτύρων, τῶν ὁμολογητῶν καί ἀθλητῶν τῆς πίστεως ἀπό γενεάς εἰς γενεάν ἕως τῆς συντελείας τῶν αἰώνων. Οὔτε Ἰουδαίων διαβολή, οὔτε ψευδομαρτύρων καταγγελία, οὔτε μαθητῶν ἀπιστία, οὔτε ἐχθρῶν ἀπηνῶν βυσσοδομία, οὔτε νόθων ὁπαδῶν ἀπιστοῦντος Θωμᾶ σοφιστεία, οὔτε αἱρεσιαρχῶν φαντασιοπληξία, οὔτε εὐφυῶν πνευμάτων εἰρωνεία, οὔτε ἰδεολόγων ἀπεραντολογία, οὔτε κριτικῆς ὑψηλῆς ἤ χαμηλῆς λεπτολογία, οὐδέν τῶν τοιούτων δύναται νά κλονίσῃ τήν βιωματικήν πεποίθησιν, ὅτι τό ἀπό τοῦ Σταυροῦ ἀποκαθηλωθέν καί ἐν τάφῳ ἐναποτεθέν σῶμα κατήργησε τό κράτος τοῦ θανάτου καί ἀνεφάνη ἐκ τοῦ τάφου ὡς νυμφίος ἐκ παστάδος, ἵνα καί αὐτός ζήσῃ καί εἰς τούς ἄλλους χαρίσηται ζωήν τήν αἰώνιον.

Καί θά ὑπάρχωσι πάντοτε μικρόψυχοι, ἀποκόπτοντες ἑαυτούς τῆς ἀληθοῦς μετά τοῦ Ἀναστάντος Ἰησοῦ ζωῆς, ὡς μή θέλοντες νά πιστεύσωσι, μήτε εἰς τήν αἰωνίαν, μήτε εἰς τήν πρώτην Αὐτοῦ ζωήν. Καθώς δ’ ἀπαρνήθη Αὐτόν ὁ Θάνατος, ἀπαρνοῦνται καί αὐτοί οἱ ἀξιολύπητοι θνητοί τόν Ἰησοῦν καί περιγελῶσι τήν ζῶσαν πίστιν ἡμῶν, οἱ ἐπί τῆς ὑπομενούσης γῆς σύροντες τό ἄχθος τοῦ ἀναπνέοντος καί θερμοῦ ἔτι σώματος αὐτῶν· ἀλλ’ ἀπαρνούμενοι Αὐτόν ἀναστάντα στεροῦνται τῆς ὑπερκοσμίου χαρᾶς καί τῆς ἀκαταισχύντου ἐλπίδος, τάς ὁποίας αἰσθάνονται  οἱ εἰς τόν Σωτῆρα τοῦ κόσμου πιστεύοντες. Ἀρνούμενοι τήν ἐκ τάφου ἀνατείλασαν ζωήν, στεροῦνται τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀναγεννήσεως. Ἀρνούμενοι τόν νικητήν τοῦ θανάτου, στεροῦνται τοῦ ὑπαρξιακοῦ θριάμβου κατά τῆς ὀδύνης καί τῆς φθορᾶς, στεροῦνται τοῦ ἀνεσπέρου φωτός τῆς ὄντως ἐλευθερίας. Ἀρνούμενοι τόν ἐλευθερωτήν, στεροῦνται τῆς ζωηδώρου ἐπαγγελίας ὅτι θά εἶναι μετ’ αὐτῶν ὁ Κύριος πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς στηρίζων, ἐνθαρρύνων καί ἐνισχύων αὐτούς ἐν τῇ πάλῃ τῆς ζωῆς των, καί τηρῶν αὐτούς ἐν τῷ ὑπερλόγῳ μυστηρίῳ τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης καί τῆς ἀναφαιρέτου εἰρήνης. 

Στερούμενοι δέ πάντων τούτων ἐν τῇ ἀπαρνήσει τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, δέν θά στερηθῶσι τῆς φοβερᾶς καί ἀναποφεύκτου κατά τήν ἐσχάτην ἡμέραν πρός κρίσιν ἀναστάσεως καί ἀπολογίας.

Καί ἐάν διά τούς τοιούτους, τούς ἐν τῷ σκότει τοῦ Γολγοθᾶ σκοτασθέντας, ὁ σταυρός καί ὁ τάφος ὑπῆρξαν τό κατάντημα τῶν ἐλπίδων τῆς πίστεως, διά τούς πιστεύοντας εἰς τό ἄγγελμα ΄Χριστός Ἀνέστη΄ θά εἶναι εἰς τό διηνεκές ἡ πηγή τοῦ ἀπλέτου φωτός, τῆς ἀληθοῦς ζωῆς καί τῆς γλυκείας ἐλπίδος.

Ἡ σημερινή σταυροαναστάσιμος καί κοσμοσωτήριος ἡμέρα τυγχάνει βεβαίως, Παναγιώτατε Δέσποτα, οἰκεία κατά πάντα δι' ὅλα τά ἀνά τήν ὑφήλιον πιστά τέκνα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, καθώς ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστον στοιχεῖον τῆς ὀντολογικῆς της ταυτότητος, δοκίμιον τῆς συνταυτίσεώς της ἐν τῷ Πάθει καί τῇ Σταυρώσει καί ἀναβάπτισιν εἰς τό ἀείποτε σύγχρονον μυστικόν βίωμα τῆς συσταυρώσεώς της τῷ Κυρίῳ της.

Ἡ ὑπεραιωνόβιος θυσιαστική πορεία καί ἡ διηνεκής κενωτική μαρτυρία τοῦ ἀείποτε ἐσταυρωμένου πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, οὐχί μόνον κατά τό ἀπώτερον παρελθόν, ἀλλά ἀναποδράστως καί ἐπ’ ἐσχάτων, καί δή κατά τήν πανθομολογουμένως ὑπό τῶν εἰς τά τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς ἐντρυφησάντων σταυρικήν καί διά τοῦτο ἀναστάσιμον τριακονταετῆ πατριαρχίαν Σας, σεπτέ Προκαθήμενε τῆς ὑπ' οὐρανόν Ὀρθοδοξίας, εἴ καί νομοτελιακῶς ἐπενδεδυμένην διά τῶν ὑπό ὁμοδόξων τέκνων καί ὁμαίμων ἀδελφῶν ἐκ τῆς λήθης καί τῆς ἀγνωμοσύνης ἀπορρεόντων ἐμπτυσμῶν, τῶν κολαφισμῶν, τῶν μαστίγων, τῶν ραπισμάτων, τοῦ ἀκανθίνου στεφάνου, τῆς χολῆς μετά ὄξους καί τῆς λόγχης, ἀποτελεῖ τήν ἀσφαλῆ πυξίδα καί τό ἀλάνθαστον κριτήριον τῆς αὐθεντικῆς ἐκκλησιαστικότητος κατά τάς συγχρόνους ἀναζητήσεις περί τοῦ ΄καινοῦ΄ βιώματος εἰς τήν πεζήν καθημερινότητα τῆς παραπαιούσης ἀνθρωπότητος. 

Ὡς παραστατικῶς καί ἀνεπαναλήπτως ἐπεσήμανεν εἰς τούς μνημειώδεις λόγους του ὁ ἀξεπέραστος Γέροντάς Σας, Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Μελίτων Χατζῆς, «εἶναι γνώριμα εἰς τήν Μητέραν αὐτήν Ἐκκλησίαν ὅλα τά σύνδρομα πρόσωπα καί ὄργανα τοῦ Πάθους καί τῆς Σταυρώσεως. Καί ὁ Πιλάτος μέ τήν ἐξουσίαν του, τήν κρίσιν καί τήν κουστωδίαν του. Καί ὁ Ἄννας καί ὁ Καϊάφας μέ τόν ζῆλον των νά μή διαταραχθῇ ἡ ἀσφάλεια τοῦ κατεστημένου καί ζημιωθοῦν αἱ προνομίαι των. Καί οἱ νομομαθεῖς τοῦ Συνεδρίου, οἱ ὑπεραμυνόμενοι τῶν ὀχυρῶν τοῦ γράμματος τοῦ Νόμου καί τῆς ἀληθείας ἔναντι τοῦ ταραχοποιοῦ αὐτοῦ Θεοῦ, τοῦ φιλανθρώπου καί συγκαταβατικοῦ, ὁ Ὁποῖος μέ τά καινά δαιμόνια τῆς ἀγάπης πρός ὅλους καί τῆς σωτηρίας ὅλων, ἀνατρέπει τάς περί Θεοῦ ὀρθάς ἀντιλήψεις των, καί ὁ Ὁποῖος, μέ τήν μωρίαν καί τήν ἀδυναμίαν τοῦ σταυροῦ Του, ἀπειλεῖ τόν μόχθον τῆς σοφίας καί τόν ἱδρώτα τῆς ἰσχύος, τάς συγκεκριμένας αὐτάς πραγματικότητας τῆς ζωῆς...Καί ὁ Σταυρός; ὁ Σταυρός εἶναι δικός της. Τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Τό πρῶτον καί τό ὕστατον, τό μέγιστον προνόμιόν της. Θεοῦ δύναμις καί Θεοῦ σοφία. Εἰς τήν ὅλην αὐτήν συμφωνίαν τῆς Σταυρώσεως καί τῆς συσταυρώσεως, μία μόνον παραφωνία ὑψοῦται ἀπό τῆς ἐσταυρωμένης Ἐκκλησίας: ΄Οὐ τετέλεσται΄. Ἐδῶ τετέλεσται ὁ λόγος τοῦ Σταυροῦ ἐν τῇ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ» (Χαλκηδόνια, σελ. 477-478). 

Εὐχηθῆτε, Παναγιώτατε, προσκυνοῦντες τά τοῦ Χριστοῦ σεπτά Πάθη καί τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας ἀτελεύτητα παθήματα, νά ἀξιωθῶμεν καί τῆς ἐνδόξου Αὐτοῦ τε καί αὐτῆς Ἀναστάσεως. Γένοιτο.