Η ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΤΟ ΜΟΔΙ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓ. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Σὰν νὰ μὴν ἔφθαναν τὰ ὅσα ὑπέστη ἡ Μεγαλομάρτυς καὶ πάνσοφος κατὰ τὸ μαρτύριό της, ἀλλὰ νὰ ὑποφέρει καὶ σήμερον ἀπὸ τὴν ἄθλια κατὰ πάντα κατάστασιν τοῦ Ἱ. Ἁγιάσματός της1 στὸ Μόδιον (τὰ Προμότου) τῆς Χαλκηδόνος. Στὸ Ἁγίασμα αὐτό, στὸ ὁποῖο συρρέουν καθημερινῶς πλῆθος πιστῶν ἐκ διαφόρων θρησκειῶν –λαμβάνον οὕτω ἕνα διαθρησκειακὸν προσκυνηματικὸν χαρακτῆρα– τὸ ὁποῖον ἐπικαλεῖται τὴν εὐλογίαν της γιὰ τὴν ἁπάλυνσιν τῶν ποικίλων πόνων τῆς ζωῆς του. Εἴθε αὐτὴ νὰ συγχωρήσει τοὺς ὑπευθύνους καὶ ἡμᾶς. 

Ὁ χῶρος τοῦ συγκροτήματος ὅπου καὶ τὸ Ἁγίασμα, ἀνήκει εἰς τὸν Ἰταλὸν Aldo Costa2 καὶ τὸν Τοῦρκο Türk, ὁ ὁποῖος ἠγόρασε τμῆμα αὐτοῦ ἐκ τῆς Ἀριέττης, συζύγου τοῦ Κ. Μούζα, κόρης τοῦ Costa. 

Τὸ δὲ καζίνον εἶχεν ἐνοικιασθεῖ ἀπὸ τοῦ 1931 εἰς τὸν Κωνσταντῖνον Κουράντον, γνωστὸν μέχρι σήμερον ὡς τὸ καζίνον τοῦ "Κώτσου". Μετὰ αὐτὸν ἡ ἐπιχείρησις περιῆλθε εἰς τὰς χεῖρας οἰκογενειῶν ἐξ Ἴμβρου, αἱ ὁποῖαι καὶ περιεποιοῦντο τὸ Ἁγίασμα βοηθοῦσαι ἐκ τῶν προσόδων αὐτοῦ ἀναξιοπαθοῦντα πρόσωπα. Μετὰ δὲ τὴν ἀποχώρησιν καὶ τὸν θάνατον αὐτῶν ἐνοικίασαν τὸ καζίνον ὁ Hilmi Sunar μετὰ τοῦ Osman Mırız. Μεταξὺ δὲ τῶν ἐτῶν 1985 ἢ 1995 καὶ 2014 "ἐνδιεφέρετο" διὰ τὸ Ἁγίασμα ὁ ἄλλοτε σερβιτόρος τοῦ ἑστιατορίου Ἴμβριος Ἀθανάσιος Ψευτέλης. 

Κατάστασις Αγιάσματος προ της ανακαινίσεως

Ἡ Ἱ. Μητρόπολις ἀποστέλλει σχεδὸν ἑκάστην Δευτέραν ἱερέα της διὰ τὰς ἀνάγκας τῶν προσκυνητῶν. Τελευταίως δὲ διαπιστώσασα τὴν γενικῶς ἀπαράδεκτον καὶ ρυπαρὰν ἐν πᾶσιν κατάστασιν αὐτοῦ, ἠναγκάσθη ἡ ἰδία νὰ ἐπέμβει πάραυτα, καὶ μετὰ τὴν πρόφρονα εἰσφορὰν τῆς Συντονιστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κοινότητος Χαλκηδόνος καὶ ἐν συνεννοήσει μετὰ τοῦ σημερινοῦ ἐνοικιαστοῦ τοῦ ἑστιατορίου, προέβη εἰς τὴν ριζικὴν ἀνακαίνισιν καὶ ἀναστήλωσιν αὐτοῦ, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον τουλάχιστον τμηματικῶς, γίνεται ὑπὸ τῶν ἁρμοδίων Ἐφοροεπιτροπῶν καὶ εἰς ἄλλα ἱερὰ σκηνώματα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως καὶ τὰ ἐν αὐτοῖς εὑρισκόμενα ἱ. κειμήλια. 

Οὕτω ἐκαθαρίσθη τὸ μαρμάρινον προαύλιον μετὰ τῆς κλίμακος τῆς εἰσόδου τοῦ Ἁγιάσματος, ἐτοποθετήθησαν νέαι τινὲς κουπασταὶ ἐξ ἀνοξειδώτου, διηυρύνθη ἡ εἴσοδος αὐτοῦ κάτωθεν ὡς πρὸς τὸ ὕψος (πρβλ. τὸ "στενὴ ἡ πύλη ἡ εἰσάγουσα εἰς τὴν αἰώνιον ζωὴν" [Ματθ. 7, 14] ), ἐκαθαρίσθη ριζικῶς ὁ καστανογκρὶ χρώματος τεχνητὸς βράχος ἐκ τῶν μεταγενεστέρων ἐπιχρισμάτων, ὁ ὁποῖος περικλείει δεξαμενὴν ὕδατος τοῦ Ἁγιάσματος, ἐμαρμαροστρώθη τὸ δάπεδον αὐτοῦ, ἀνενεώθη ἠ ἠλεκτρικὴ καὶ ὑδραυλική του ἐγκατάστασις, ἐγκατεστάθη ἐξαερισμός, ἀνενεώθη ἡ σιδηρᾶ θύρα εἰσόδου καὶ ἐπεδιορθώθη ἡ ὡσαύτως σιδηρᾶ κλίμαξ καθόδου πρὸς αὐτὸ καὶ ἐβάφησαν ταῦτα, ἐχρίσθησαν διὰ κονιάματος καὶ ἐβάφησαν οἱ τοῖχοι, ἐκαθαρίσθησαν αἱ μαρμάριναι ἐπενδύσεις τῶν τοίχων καὶ συνετηρήθησαν μία ὑάλινη καὶ δύο μετάλλιναι κανδῆλαι, προσετέθη εἷς νέος νέος μπρούντζινος πολυέλαιος καὶ ἀνενεώθησαν τὰ ντουλάπια τῶν φυλασσομένων ἑξήκοντα ἕξη ἱ. εἰκόνων. Ἐκαθαρίσθησαν αὐταὶ προχείρως καὶ πέντε ἐξ αὐτῶν (Ἁγ. Αἰκατερίνα, Ἅγ. Γεώργιος, Ἅγ. Κωνσταντῖνος καὶ Ἑλένη, Εὐαγγελισμὸς καὶ Δημιουργία τοῦ κόσμου) ἀπεστάλησαν πρὸς συντήρησιν. Τέλος ἐτοποθετήθησαν μία ἀναγνωριστικὴ ἐκ μπρούντζου καὶ μία ἀναμνηστικὴ μαρμάρινη πλάξ. Ἡ πρώτη ἐξ αὐτῶν φέρει τὴν ἐπιγραφήν: AYA EKATERINA AYAZMASI / Ι. ΑΓΙΑΣΜΑ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ καὶ εὑρίσκεται ἄνω τῆς εἰσόδου αὐτοῦ, ἐνῶ ἡ δευτέρα ἄνωθεν τῆς βρύσεως: Χ / +ΤΟ Ι. ΑΓΙΑΣΜΑ / ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΣ / ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ / ΕΠΙ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ+ / ͵ΒΙΔ´ (2014). Κάτωθεν δὲ αὐτῆς ὑπάρχει ἡ παλαιοτέρα: ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ Τῼ 1950. 

Μετά την ανακαίνιση του Αγιάσματος

Ἰδιαιτέραν ἐντύπωσιν προεκάλεσεν ἡ μεγάλη εἰκὼν τῆς θαυματουργοῦ Ἁγ. Αἰκατερίνας, διαστάσεων (109 x 2.27), ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς οἰκτρὰν κατάστασιν. Αὕτη φαίνεται ἐκ λόγων ρυθμολογικῶν, ὅτι εἶναι ἀξιόλογον ἔργον τῶν παλαιῶν Ἰωασαφαίων3 περὶ τὸ 1900. Εἶναι ἐλαιογραφία ἐπὶ λαμαρίνας καὶ ἔχει ἀργυρὰν ἐπένδυσιν ἐκ διαφόρων τμημάτων μετρίας τέχνης ἐκ τοῦ ἔτους 1962. Ὄπισθεν δὲ αὐτῆς εὑρίσκεται ξυλίνη ἐπικάλυψις ἐκ πολλῶν τεμαχίων, πλήρων σκωληκοβρώσεως καὶ σαθρότητος ἐκ τῆς ὑγρασίας. 

Φαίνεται δὲ ὅτι ἡ ἱ. εἰκὼν αὕτη μετὰ μιᾶς ἑτέρας τῆς Γεννήσεως, ἐκάησαν κατὰ τὰ γεγονότα τῆς 6.9.1955, διασωθέντος μόνον τοῦ προσώπου αὐτῆς, ἡ δὲ λαμαρίνα "ἐσάπισεν", διὸ καὶ φαίνεται ἐτοποθετήθη ἀργότερον τὸ ὑποκάμισον. Μετὰ δὲ τὴν συντήρησιν αὐτῆς μετεφέρθη εἰς τὸν ἀρχικὸν τόπον της ἐκ λόγων κυρίως λατρευτικῆς δεοντολογίας καὶ παρὰ τὰς συγχρόνους μουσειακὰς προδιαγραφὰς καὶ ἐφαρμογάς, καθ’ ἃς τὰ αὐθεντικὰ ἔργα δέον νὰ ἀποσύρονται πρὸς φύλαξιν, τοποθετουμένων "ἀντιγράφων" ἢ ἐπιζωγραφισμένων φωτοτυπιῶν αὐτῶν εἰς τὴν θέσιν των4. 

Τέλος πρέπει νὰ σημειωθεῖ, ὅτι ὅπως καὶ εἰς πολλὰ ἄλλα Ἁγιάσματα τῆς Βασιλευούσης, τὸ ὕδωρ τῆς πηγῆς του δυστυχῶς ἔχει μολυνθεῖ ἐκ τῶν ὀχετῶν ἀκαθάρτου ὕδατος καὶ βόθρων τῶν περὶ αὐτὸ εὑρισκομένων μεταγενεστέρων κτισμάτων. 

Ἐπιπλέον ἡ Ἱ. Μητρόπολις καὶ ἀπὸ τῆς θέσεως αὐτῆς, εὐχαριστεῖ τὸν Οἶκον M. Aykar διὰ τὴν ἀρτίαν ἐκτέλεσιν τῆς ἀνακαινίσεως, καθὼς καὶ τὸν Ἀρχιμ. Μάξιμον διὰ τὴν ὅλην παρακολούθησιν καὶ διεκπαιρέωσιν τοῦ θέματος αὐτῆς. 

____________________________________ 

1- Ἀ. Παπᾶ, Ἡλιουπόλεως καὶ Θείρων (Χαλκηδόνος), Τὸ Ἱερὸν Ἁγίασμα Ἁγίας Αἰκατερίνης Μοδίου, Ἀνθηφόρος Μητροπολίτου Δέρκων Κωνσταντίνου (Μνῆμες τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς 6), Ἀθήνα 2001, 375-384. 

2- S. Arıkök – A. Çavuşyan, Moda’da Yaşayan bir Tarih: Aldo Costa, Φaros. Çok Kültürlü Yaşam Dergisi ἀρ. 55 (2014) 95-97. 

3- Ἀ. Παπᾶ, Ἑλενουπόλεως (Χαλκηδόνος), Ὀ Ἁγιογραφικὸς Οἶκος τῶν Ἰωασαφαίων. Ἀναφορὰ εἰς μνήμην τοῦ Μητροπολίτου Σάρδεων Μαξίμου 1914-1986, Γενεύη 1989, 1, 139-158, 443-444. 

4- Πρβλ. τὴν ἀντίδρασιν τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ ΕΕΤΕ. –, Γιὰ τὴν Ἁγιογράφηση Ἱ. Ναῶν, Ἐφημερίδα τοῦ Ἐπιμελητηρίου Εἰκαστικῶν Τεχνῶν Ἑλλάδος ἀρ. 184 (2014) 4.