Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ

Ὁμιλία 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος 

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ. κ. Βαρθολομαίου 

ἐν τῷ ἐν Φαναρίῳ Μετοχίῳ τοῦ Παναγίου Τάφου 

(Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2012). 

Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,

Ὁσιολογιώτατε Ἀρχιμανδρῖτα κύριε Νεκτάριε, ἐνταῦθα Ἐπίτροπε τοῦ Παναγίου Τάφου, 

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Μὲ πολλὴν χαρὰν καὶ συγκίνησιν ἐχοροστατήσαμεν σήμερον εἰς ἕνα τῶν ἐν τῇ Πόλει ἡμῶν παλαιφάτων Mετοχίων τῆς Ἱερᾶς Ἀδελφότητος τοῦ Παναγίου Τάφου, εἰς τὰ ὁποῖα ἀπὸ ἐτῶν εὐόρκως διακονεῖ ὁ Ὁσιολ. Ἀρχιμανδρίτης κ. Νεκτάριος Σελαλματζίδης∙ τοῦ εὐχόμεθα ὑγείαν καὶ κάθε ἄλλο ἐφετὸν καὶ καταθύμιον. Ἐχοροστατήσαμεν κατ' ἔθος παλαιόν, τὸ ὁποῖον προβλέπει ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης νὰ μεταβαίνῃ εἰς τὸ ἐν Φαναρίῳ Μετόχιον τοῦτο ἐπὶ τῇ μνήμῃ τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, πρώτου Ἐπισκόπου Ἱεροσολύμων, εἰς ἐπίρρωσιν τοῦ συνδέσμου τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μετὰ τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας. Ἐπὶ αἰῶνας εἰς τὸ Ἱερὸν τοῦτο Μετόχιον, κατὰ δυσχειμέρους διὰ τὸ Γένος ἡμῶν καιρούς, ἔπαλλεν ἡ καρδία τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων καὶ οἱ Πατριάρχαι του, ἤδη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ ἀειμνήστου Πατριάρχου Νεκταρίου Νοταρᾶ, διέμενον ἐδῶ κατὰ τὸν πλεῖστον χρόνον τῆς Πατριαρχίας των. Ἐκτὸς αὐτοῦ, τὸ Ἱερὸν τοῦτο Μετόχιον ἀπετέλεσε κέντρον λογιοσύνης και μαθήσεως. Πολλοὶ γεννάδες τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους ἤρχοντο ἀπὸ διαφόρους περιοχάς, διὰ νὰ ἐντρυφήσουν εἰς τὸν ἐνταῦθα ἀποτεθησαυρισμένον εἰς τὰ ἔντυπα καὶ χειρόγραφα βιβλία πλοῦτον εὐσεβείας καὶ γνώσεως. Πλεῖστοι ὅσοι μαθηταὶ ἐφιλοξενήθησαν καὶ ἐξεπαιδεύθησαν εἰς τὰ ἐδῶ κατὰ καιροὺς λειτουργήσαντα σχολεῖα καὶ ἐδιδάχθησαν τὰ ἑλληνικὰ γράμματα καὶ τὸ ὀρθόδοξον ἦθος. Διὰ τοῦτο, τὸ Μετόχιον τοῦτο τοῦ Παναγίου Τάφου κατέστη ἀναπόσπαστον στοιχεῖον τῆς φυσιογνωμίας τῆς Πόλεως τῶν Ρωμηῶν, σέμνωμα αὐτῆς καὶ ἕνας χρυσοῦς κρῖκος ὁ ὁποῖος συνδέει τὰς δύο παλαιφάτους ἀδελφὰς ἐκκλησίας αἰωνίως. 

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Οἱ λόγοι τοῦ Ἀποστόλου Παύλου τοὺς ὁποίους ἠκούσαμεν εἰς τὸ σημερινὸν ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα μᾶς ὑπενθυμίζουν ποία πρέπει νὰ εἶναι ἡ καύχησις ἡμῶν τῶν χριστιανῶν: «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ κόσμῳ» (Γάλ. ς΄ 14). Αἱ δύο Ἐκκλησίαι ἡμῶν, Κωνσταντινουπόλεως καὶ Ἱεροσολύμων, δὲν ἔχουν νὰ καυχηθοῦν δι’ ὑλικὸν πλοῦτον, κοσμικὴν δύναμιν ἢ τεράστια πλήθη πιστῶν. Σεμνύνονται ὅμως διὰ τὸν Σταυρόν των, τὸν ὁποῖον αἴρουν ἐπὶ αἰῶνας· Σταυρόν, ὁ ὁποῖος χαρίζει εἰς αὐτὰς μυστικὴν δύναμιν καὶ πνευματικὴν ἀκτινοβολίαν ἕως τῶν περάτων τῆς γῆς· Σταυρόν, ὁ ὁποῖος ἕλκει τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν διαχέει εἰς τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακράν. 

Σταυρικὸν ὑπῆρξε τὸ ἦθος τοῦ τιμωμένου Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου. Διῆγε τὸν βίον του μὲ ἄκραν ἐγκράτειαν καὶ νηστείαν. Ἔζη ὡς πτωχός, διότι ἐγνώριζεν ὅτι τοιαύτη ζωὴ φέρει τὸν πνευματικὸν πλοῦτον τῆς Χάριτος. Ἱκέτευε δὲ τὸν Κύριον διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ λαοῦ Του γονυκλινῶς ἐπὶ ὥρας καθημερινῶς, οὕτως ὥστε νὰ ἀποσκληρυνθοῦν τὰ γόνατά του καὶ νὰ ὁμοιάσουν πρὸς αὐτὰ τῶν καμηλῶν. Λόγῳ τῆς πολλῆς ἐγκρατείας καὶ σωφροσύνης του, ὑπολήπτοντο αὐτὸν οὐχὶ μόνον οἱ χριστιανοὶ ἀλλὰ καὶ οἱ Ἰουδαῖοι, καὶ τὸν ἐπωνόμαζον δίκαιον, ὡς τοὺς μεγάλους ἄνδρας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, καὶ «Ἰοβλίαν», τὸ ὁποῖον σημαίνει «περιοχὴ τοῦ λαοῦ καὶ τῆς δικαιοσύνης». Διὰ τοῦτο ἠξιώθη νὰ ἐκλεγῇ πρῶτος Ἐπίσκοπος τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Καὶ μολονότι δὲν ἀνῆκεν εἰς τὴν χορείαν των, τὸν ἐσέβοντο ἰδιαζόντως. Βλέπομεν εἰς τὰς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων νὰ τὸν συμβουλεύωνται συχνά. Ὅταν δὲ προκύπτῃ τὸ ζήτημα ἂν πρέπῃ νὰ περιτέμνωνται ὅσοι Ἐθνικοὶ ἀσπάζονται τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἅγιος Ἰάκωβος, ὁ τηρῶν αὐστηρῶς τὰ ἔθη τῶν Ἰουδαίων, ὑποστηρίζει τὸ ἀντίθετον, οἱ Ἀπόστολοι δέχονται τὴν γνώμην του χωρὶς ἀντιλογίαν καὶ οἱ ἐξ ἐθνῶν χριστιανοὶ δὲν ὑποχρεοῦνται νὰ υἱοθετήσουν τὰ ἰουδαϊκὰ ἔθιμα. Τοιουτοτρόπως διανοίγεται ὁ δρόμος διὰ τὴν ἀπρόσκοπτον διάδοσιν τοῦ Εὐαγγελίου εἰς τὰ ἔθνη, καὶ τὸ χριστιανικὸν κήρυγμα δὲν ἀσχολεῖται μὲ νεκροὺς τύπους. Πόσον ἆραγε ἐπίκαιρον εἶναι τὸ μήνυμα αὐτὸ σήμερον, ὅτε ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν καὶ δὲν διστάζομεν νὰ καταδικάσωμεν τὸν ἀδελφόν μας μόνον καὶ μόνον διότι ἔχει διαφορετικὴν ἐθνικὴν καταγωγήν, ἢ διαφορετικὴν θρησκείαν ἢ διαφορετικὸν δόγμα ἢ διαφορετικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα; Εἴμεθα πραγματικοὶ χριστιανοί; «Ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν φόβοι», λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Ἤ μήπως ὁμοιάζομεν πρὸς τοὺς στείρους διδασκάλους τοῦ Νόμου, οἱ ὁποῖοι ἐν τῇ σκληροκαρδίᾳ των "κλείουσι τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων∙ οὗτοι γὰρ οὐκ εἰσέρχονται, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφιᾶσιν εἰσελθεῖν" (πρβλ. Ματθ. κγ΄ 14). 

Ἀλλὰ καὶ τὸ τέλος τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου ὁμοιάζει μὲ τὸ ἐπὶ Σταυροῦ τέλος του Κυρίου μας. Λιθοβολεῖται ἀπὸ τοὺς Γραμματεῖς, τοὺς Φαρισαίους καὶ τὸν ἰουδαϊκὸν ὄχλον καὶ εὑρίσκει μαρτυρικὸν θάνατον διὰ βαναύσου κτυπήματος εἰς τὴν κεφαλήν. Καὶ ἐνῷ ἀποθνήσκει, ἱκετεύει τὸν Θεὸν νὰ συγχωρήσῃ τοὺς φονεῖς του, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καὶ ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος, καὶ ἀξιώνεται νὰ ἀναδειχθῇ ὁ πρῶτος Μάρτυς Χριστοῦ Ἐπίσκοπος. 

Σταυρικὸν εἶναι καὶ τὸ ἦθος τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου τὸν ὁποῖον, ἐν ἀντιδιαστολῇ πρὸς τὸν ἀνώνυμον πλούσιον, προβάλλει ὀνομαστικῶς ὁ Κύριος εἰς τὸ σημερινὸν ἀνάγνωσμα τοῦ Εὐαγγελίου. Ὁ Λάζαρος, ὡς ἄλλος δίκαιος Ἰώβ, ὑπέμεινε καρτερικῶς τὰ δεινὰ τὰ ὁποῖα ἐπέτρεψεν ὁ Κύριος νὰ τῷ συμβοῦν. Εἰς τὴν διήγησιν τοῦ Εὐαγγελίου δὲν φαίνεται νὰ λέγῃ ἢ νὰ πράττῃ τὸ ἐλάχιστον. Ὅμως, ἐνῷ τὸ σῶμα του δοκιμάζεται ἀπὸ τὰς πληγὰς καὶ εἶναι ἀδρανὲς καὶ ἄχρηστον πρὸς ἐργασίαν καὶ βιοπορισμόν, ἐνῷ κατατρύχεται ἀπὸ τὴν πεῖναν καὶ τὸ ψῦχος καὶ οὐδεὶς ἄνθρωπος προστρέχει νὰ τὸν βοηθήσῃ, ἐνῷ ἡ καρδία του ἀγωνιᾷ ἐπειδὴ οὐδαμοῦ φαίνεται ἐλπὶς βοηθείας, αὐτὸς δὲν γογγύζει πρὸς τὸν Θεὸν οὔτε διαμαρτύρεται, ἀλλὰ ἐλπίζει εἰς τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπην Του. Καὶ ἡ ἐλπίς του καρποφορεῖ. Κατὰ τὸν θάνατόν του συνοδεύεται ἀπὸ Ἀγγέλους, καταλήγει εἰς τοὺς κόλπους τοῦ πατριάρχου Ἀβραάμ, δηλαδὴ εἰς τὸν Παράδεισον, καὶ τὸ ὄνομά του μνημονεύεται αἰωνίως εἰς τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον. Ἀντιθέτως, ὁ πλούσιος, ὁ ὁποῖος ἔζη ἐν τρυφῇ, παραμένει ἄκαρπος· καὶ διὰ τοῦτο, ἐστέρηται καὶ τοῦ ὀνόματος ("δικαίων γὰρ καὶ τὰ ὀνόματα ἐν βίβλῳ ζωῆς, ἁμαρτωλῶν δὲ ἐξαλειφθήσεται", ὅπως λέγει πάλιν ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος). Εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ Κυρίου δὲν ἔχουν ἀξίαν οἱ κατὰ κόσμον εὐγενεῖς, ἰσχυροί, πλούσιοι..., ἀλλ᾿ ὅσοι εἰς τὰ βάθη τῆς καρδίας των ἀγαποῦν τὸν Θεὸν καὶ τὴν εἰκόνα Του, τὸν συνάνθρωπον, τὸν πλησίον, περισσότερον ἀπὸ τὴν δύναμιν καὶ τὴν τρυφήν, καὶ πολεμοῦν κατὰ τῶν ἐμπαθῶν ἐπιθυμιῶν των· ὅσοι δέχονται μὲ εὐγνωμοσύνην ὅ,τι ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει καὶ Τὸν δοξολογοῦν δι᾿ ὅσα τοὺς συμβαίνουν: καὶ διὰ τὰ καλὰ καὶ διὰ τὰ ἐκ πρώτης ὄψεως κακά. Ὁ δὲ Χριστὸς πολλάκις θριαμβεύει διὰ τῶν μικρῶν, ἀσθενῶν καὶ ταπεινῶν. Αὐτὸ εἶναι τὸ σταυρικὸν φρόνημα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτὴ εἶναι ἡ δόξα της. 

Ἀδελφοί καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Σᾶς καλωσορίζομεν εἰς τὴν Πόλιν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἰς τὴν Πόλιν τοῦ Κωνσταντίνου, τὴν Κωνσταντινούπολιν τοῦ μικροῦ λείμματος τῶν Ὀρθοδόξων, τὸ ὁποῖον μετὰ καρτερίας καὶ ἐλπίδος αἴρει τὸν ἰδικόν του Σταυρόν. Σᾶς καλωσορίζομεν καὶ εἰς τὸ Ἱερὸν Μετόχιον τοῦ Παναγίου Τάφου, τοῦ Τάφου ἐντὸς τοῦ ὁποίου παρέμεινε σιγῶν καὶ ἀνενεργὸς ὁ Σταυρωθεὶς Κύριός μας· εἰς τὸ Μετόχιον τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος, ἡ ὁποία εἰς τὴν Ἁγίαν Πόλιν, ἔχουσα ὡς κεφαλὴν τὸν Μακαριώτατον Πατριάρχην της, διάδοχον τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου, κρατεῖ ἄσβεστον τὴν λαμπάδα τῶν ἱερῶν προσκυνημάτων, συνεχίζει τὴν ἱερὰν παρακαταθήκην του καὶ αἴρει τὸν ἰδικόν της Σταυρόν. Αὐτὸ τὸ Σταυρικὸν ἦθος τὸ ὁποῖον ὁδηγεῖ εἰς τὴν Ἀνάστασιν κηρύττει ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία εἰς Ἀνατολὴν καὶ Δύσιν καὶ καλεῖ ὅλα τὰ τέκνα της νὰ τὸ ἐνστερνισθοῦν, ἀνεξαρτήτως τοῦ γεωγραφικοῦ χώρου εἰς τὸν ὁποῖον ζοῦν, ἀνεξαρτήτως τοῦ περιβάλλοντος αὐτῶν, ἐὰν εἶναι ὁμόδοξον ἤ ἑτερόδοξον, ὁμόθρησκον ἤ ἑτερόθρησκον, διότι δὲν εἶναι ὁ τόπος ὁ ἁγιάζων ἀλλὰ ὁ τρόπος τοῦ βίου, ἡ ἐν Χριστῷ ζωή. Καὶ λέγομεν ταῦτα ἀπευθυνόμενοι ὄχι μόνον εἰς τοὺς ἐξ Ἑλλάδος εὐλαβεῖς προσκυνητὰς τοὺς προερχομένους ἐξ Ἐδέσσης τῆς Μακεδονίας καὶ ἐκ Κρήτης, ἔνθα ἀπὸ αἰώνων θάλλει καὶ ἀποδίδει πολυκάρπως καὶ καλλικάρπως τὸ δένδρον τῆς πατρῴας πίστεως καὶ εὐσεβείας, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς πολυπληθεῖς προσκυνητὰς ἐξ Ἰταλίας, ὑπὸ τὴν ἡγεσίαν τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Ἰταλίας καὶ Μελίτης καὶ λίαν ἀγαπητοῦ ὁμογαλάκτου ἀδελφοῦ καὶ συλλειτουργοῦ κυρίου Γενναδίου, φίλου καὶ συνοδοιπόρου ἡμῶν ἐκ τῶν ἑδράνων τῆς κατὰ Χάλκην Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς, συγκυρηναίου εἰς τὴν ἄρσιν τοῦ Σταυροῦ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ συνοδοιπόρου καὶ συνδιοικητοῦ καὶ συναγωνιστοῦ, ὑπὸ τὴν πεπνυμένην ποιμαντορίαν τοῦ ὁποίου ἡ ἐν τῇ Ἰταλικῇ Χερσονήσῳ Ὀρθόδοξος Μητρόπολις πορεύεται ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν καὶ ἀπὸ ἐπιτυχίας εἰς ἐπιτυχίαν. Ὑπὸ τὴν καθοδήγησίν σας, φίλτατε ἀδελφέ κύριε Γεννάδιε, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καὶ Μελίτης παρέχει στοργικὴν μέριμναν εἰς τοὺς ἐν Ἰταλίᾳ Ὀρθοδόξους φοιτητὰς καὶ πιστούς, τοὺς ἐλθόντας αὐτόσε εἴτε διὰ νὰ σπουδάσουν εἰς τὰ περιώνυμα Πανεπιστήμια τῆς χώρας ταύτης εἴτε διὰ νὰ δραστηριοποιηθοῦν ἐπιστημονικῶς ἢ ἐπαγγγελματικῶς εἰς αὐτήν∙ τηρεῖ ἀσβέστους τὰς λυχνίας τῶν ἱστορικῶν Ἑλληνορθοδόξων Κοινοτήτων ἐν Βενετίᾳ, Τεργέστῃ, Νεαπόλει καὶ ἀλλαχοῦ καὶ ἀνάπτει καὶ πάλιν αὐτὰς τῶν ἐν Νοτίῳ Ἰταλίᾳ ἱστορικῶν Μονῶν∙ ἐργάζεται ἀόκνως διὰ τὴν καλλιέργειαν ἀγαστῶν σχέσεων μετὰ τῶν λοιπῶν Ὀρθοδόξων ἐν Ἰταλίᾳ παρουσιῶν καὶ τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας∙ καρπὸς τῶν μακροχρονίων προσπαθειῶν σας εἶναι ἡ προσφάτως ὑπογραφεῖσα συμφωνία (INTESA) μεταξὺ τῆς ὑπὸ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης καὶ τοῦ Ἰταλικοῦ Κράτους, διὰ τῆς ὁποίας ἡ Ἱερὰ Μητρόπολίς σας ἀναγνωρίζεται πλέον ἐπισήμως καὶ ὑπὸ τῶν Κρατικῶν Ἀρχῶν καὶ ἀποκτᾷ τὰ αὐτὰ νομικὰ δικαιώματα πρὸς τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Ἐκκλησίαν∙ ὡσαύτως χαιρετίζομεν τὴν σύστασιν καὶ κατὰ πάντα εὔρυθμον λειτουργίαν τῆς ἐν τῇ Ἰταλικῇ Χερσονήσῳ ὑπὸ τὴν προεδρείαν τῆς ὑμετέρας Ἱερότητος, ἅγιε ἀδελφέ κύριε Γεννάδιε, Ἐπισκοπικῆς Συνελεύσεως, ἡ ὁποία, ὁμοῦ μετὰ τῶν λοιπῶν ἀνὰ τὸν κόσμον ἀναλόγων Συνελεύσεων, συνεστήθησαν μετ' ἀπόφασιν τῆς Δ΄ Προσυνοδικῆς Πανορθοδόξου Διασκέψεως ἐν Σαμπεζὺ Γενεύης μὲ στόχον τὴν καλλιέργειαν σχέσεων ἀγάπης μεταξὺ τῶν ἐκτὸς τῶν γεωγραφικῶν ὁρίων τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν διαβιούντων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, πρὸς θεραπείαν τῶν ἀνακυπτόντων τυχὸν προβλημάτων, κυρίως δὲ πρὸς σφυρηλάτησιν τῆς μεταξὺ αὐτῶν ἑνότητος, ὥστε νὰ δίδεται μαρτυρία χριστιανική, μαρτυρία σταυροαναστάσιμος, εἰς τὸν σύγχρονον ἀποχριστιανοποιούμενον, δυστυχῶς, κόσμον, εἰς ἕνα κόσμον αὐτονομημένον ἠθικῶς καί ἀποστατοῦντα. Συνεχίσατε, ἅγιε ἀδελφέ Γεννάδιε, ὁμοῦ μετὰ τῶν συνεργῶν σας ἐν Κυρίῳ καὶ τῶν κατὰ πνεῦμα τέκνων σας τὴν σταυροαναστάσιμον διακονίαν σας ἐν Ἰταλίᾳ, εἰς τὴν χώραν τῶν ἁγίων καὶ μαρτύρων τῆς πίστεως τῆς πρώτης μετὰ Χριστὸν χιλιετίας τῆς ἑνιαίας Ἐκκλησίας, εἰς τὴν παράδοσιν τῆς ὁποίας πάντες ἀναφερόμεθα ἀφ' ἑνὸς μὲν διὰ νὰ διατηρήσωμεν ἄμωμον καὶ ἀνόθευτον τὴν κληροδοτηθεῖσαν ἡμῖν πίστιν, ἀφ' ἐτέρου δὲ διὰ νὰ λάβωμεν δύναμιν ὥστε νὰ ἀνταπεξέλθωμεν εἰς τὰς ἀνάγκας τοῦ βίου τούτου, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐργασθῶμεν πάντες ἵνα φθάσωμεν εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως. 

Εὐχόμεθα πατρικῶς, ἡ χάρις τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ Παναγίου Τάφου, δηλαδὴ ἡ χάρις τοῦ Σταυρωθέντος, Ταφέντος καὶ Ἀναστάντος Κυρίου, νὰ ἐκχέεται πλουσίως εἰς ὅλους ἐσᾶς, τὰς πόλεις, τοὺς οἴκους καὶ τοὺς οἰκείους σας, διὰ πρεσβειῶν τῆς Παναχράντου Ἁγίας Μητρός Του, τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου καὶ πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.