Ο ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΙΚΟΝΝΗΣΟΥ ΙΩΣΗΦ

Χαιρετισμός 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος 

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ. κ. Βαρθολομαίου 

κατά τήν Παρουσίασιν τοῦ Συγγράμματος 

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Προικοννήσου κ. Ἰωσήφ 

ὑπό τόν τίτλον "Κεράμιον Ὕδατος" 

(Σισμανόγλειον Μέγαρον, 8 Δεκεμβρίου 2014) 

Ἱερώτατοι ἀδελφοί ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, 

Ἱερώτατε ἀδελφέ ἅγιε Προικοννήσου κύριε Ἰωσήφ, 

Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, 

Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα, 

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Ἀσφαλῶς ἡ παρουσίασις ἑνός ἔργου ἀπαιτεῖ πολλήν μελέτην τῶν συνθηκῶν ὑπό τάς ὁποίας ἐγράφη, ἀλλ᾿ ἰδιαιτέρως ἐμβάθυνσιν εἰς τό περιεχόμενον αὐτοῦ, ὥστε νά εἶναι παρουσίασις ὄχι μόνον μιᾶς ἐκδόσεως, ἀλλά κυρίως καί πρωτίστως τοῦ μηνύματος, τό ὁποῖον ἐπιχειρεῖται νά δοθῇ διά τοῦ συγκεκριμένου ἔργου. 

Εἰς τήν παρουσίασιν τοῦ συγγράμματος τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς Ἱερότητος, ἀδελφέ ἅγιε Προικοννήσου κύριε Ἰωσήφ, ὑπό τόν χαρακτηριστικόν τίτλον «Κεράμιον ὕδατος», ἤδη προέβησαν ἀπό τῆς ἑαυτοῦ ἕκαστος πλευρᾶς ὁ Ἱερώτατος Μητροπολίτης Προύσης κύριος Ἐλπιδόφορος καί ὁ ἀγαπητός Πρωτοπρεσβύτερος κ. Γεώργιος Δορμπαράκης, ἑκάτερον τῶν ὁποίων καί εὐχαριστοῦμεν θερμῶς.

Ἡ ἡμετέρα Μετριότης, διεξελθοῦσα τήν ἔκδοσιν ταύτην, ὀφείλει νά ὁμολογήσῃ, ἐν πρώτοις, ὅτι ἀσφαλῶς καί δέν πρόκειται περί «λίθων καί κεράμων ἀτάκτως ἐρριμένων», ἀλλά περί μιᾶς συλλογῆς βιωματικῶν ἐμπειριῶν ἑνός Ἱεράρχου διακρινομένου διά τήν λογιότητα αὐτοῦ καί διά τήν ἐμβάθυνσίν του εἰς τήν πνευματικήν ζωήν καί τήν Ὀρθόδοξον παράδοσιν, ὡς τήν ἐδιδάχθη, ὁ ὁποῖος ὡς ἱερεύς καί ὡς ἀρχιερεύς κατά διαφόρους περιστάσεις προσεπάθησε νά μεταφέρῃ καί νά μεταδώσῃ «κεράμιον ὕδατος», βεβαίως κατά δύναμιν ὕδατος ζῶντος, πρός τούς ἀκροατάς καί μελετητάς του, ἀφορμώμενος καί ἐμπνεόμενος ἐκ τῆς γνωστῆς εὐαγγελικῆς ἀφηγήσεως τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ. 

Ὡς ἐκ τούτου, ὁ Πατριάρχης σας ἀπόψε δέν θά ἤθελε νά ἀναφερθῇ εἰς τό περιεχόμενον τοῦ προκειμένου ἔργου τοῦ ἀδελφοῦ -ἤδη τό ἀνέλυσαν οἱ προλαλήσαντες-, ἀλλά νά συγχαρῇ αὐτόν ἐγκαρδίως διά τόν κόπον του καί συγχρόνως νά ἀναφερθῇ, ὁ ὁμιλῶν, δι᾿ ὀλίγων εἰς τό μήνυμα τό ὁποῖον ἀποστέλλει ὁ Ἱερώτατος συγγραφεύς, ὡς τοῦτο ἐκπέμπεται ἐκ τοῦ τίτλου τόν ὁποῖον ἐπέλεξεν ἵνα δι᾿ αὐτοῦ ἐπιγράψῃ τό πόνημά του. 

Τό δέ μήνυμα ἀφορᾷ, ὑπολαμβάνομεν, εἰς τήν ἀποστολήν ὑπό τοῦ Χριστοῦ τῶν μαθητῶν Του Πέτρου καί Ἰωάννου νά ἑτοιμάσουν τό τελευταῖον Του ἐπί τῆς γῆς Πάσχα. Δέν πρόκειται ὅμως ἐν τῇ οὐσίᾳ περί ἀποστολῆς ἀλλά περί συναντήσεως τῶν δύο μαθητῶν «μετ᾿ ἀνθρώπου κεράμιον ὕδατος βαστάζοντος». Ὁ ἱερός εὐαγγελιστής δέν μᾶς διασώζει τό ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου. Ὁμιλεῖ μόνον περί ἀνθρώπου τινός. Δέν μᾶς διασώζει ἀκόμη καί τό ὄνομα τῆς πόλεως εἰς τήν ὁποίαν εἰσῆλθον, ἀλλά οὔτε καί τό ὄνομα τοῦ οἰκοδεσπότου. 

Ἡ ἑρμηνεία τήν ὁποίαν δίδουν οἱ Πατέρες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, καί ἰδίως ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, εἶναι ὅτι μέ τήν πόλιν ἐννοεῖται ὁ αἰσθητός κόσμος, ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος συμβολίζει τό ἀνθρώπινον γένος, εἰς τό ὁποῖον ἀποστέλλονται οἱ μαθηταί-σύμβολα τῆς πράξεως (ὁ Ἀπόστολος Πέτρος) καί τῆς θεωρίας (ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης), διά νά ἑτοιμάσουν τήν μυστικήν εὐωχίαν τοῦ Κυρίου μέ τήν ἀνθρωπίνην φύσιν. 

Δι᾿ αὐτό καί τούς συναντᾷ πρῶτος ἐκεῖνος πού βαστάζει τό κεράμιον ὕδατος, τό λαγίνι θά λέγαμε, τό ὁποῖον συμβολίζει ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, διανύοντες τό στάδιον τῆς πρακτικῆς φιλοσοφίας, βαστάζουν εἰς τούς ὤμους των τάς ἀρετάς, φυλάσσοντές τας ἐντός ἑνός εὐθραύστου σκεύους, τό ὁποῖον διατρέχει τόν κίνδυνον νά «σπάσῃ» ἀνά πᾶσαν στιγμήν καί νά χυθῇ τό νερό, νά διασκορπισθοῦν δηλαδή αἱ ἀρεταί, τάς ὁποίας νομίζομεν ὅτι ἔχομεν ἠσφαλισμένας ἡμεῖς οἱ ἀνθρωποι. Τό κέραμιον ὕδατος, λοιπόν, σημαίνει τήν νέκρωσιν τῶν γηΐνων μελῶν τοῦ σώματος μέ τήν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία, ὅπως τό ὕδωρ, καθαρίζει τόν ἄνθρωπον ἀπό τούς μολυσμούς τῶν ἁμαρτιῶν, καί ἀπό τά ποικίλα πάθη, τά ὁποῖα τόν διασκορποῦν συνεχῶς εἰς πνευματικά ἐρείπια. 

Δεύτερος συναντᾷ τούς μαθητάς ὁ οἰκοδεσπότης, ὁ ὁποῖος τούς ὑποδεικνύει τό ἀνώγαιον, εἰς τό ὁποῖον ὅμως ἔχει ἤδη στρωθῆ ἡ πασχαλινή τράπεζα, τά ὁποῖα συμβολίζουν, ὡς ἀνώγαιον καί ὡς τράπεζα, καί ἐννοιολογικά, ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, εὑρισκόμενοι εἰς τό στάδιον τῆς θεωρίας, ηὐτρέπισαν τό ἦθος τῆς καθαρᾶς καί ὑψηλῆς διανοίας των μέ ὑψηλά νοήματα γνώσεως καί δόγματα, διά νά ὑποδεχθοῦν θεοπρεπῶς τόν Μέγαν Λόγον, ὁλόκληρον δηλαδή τήν Θεότητα. 

Μέ τήν πόλιν εἰς τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον ἐννοεῖται ἡ ψυχή τοῦ καθενός μας, πρός τήν ὁποίαν ἀκαταπαύστως ἀποστέλλονται οἱ μαθηταί τοῦ Λόγου καί Θεοῦ• ὁ βαστάζων τό κεράμιον ὕδατος εἶναι ὁ καρτερικός τρόπος καί λογισμός, ὁ ὁποῖος διατηρεῖ ὑψηλά εἰς τούς ὤμους τῆς ἐγκρατείας ἀναλλοίωτον τήν ἀπάθειαν καί τήν Χάριν τῆς πίστεως, καί ἡ οἰκία εἶναι ἡ κατασκευή ἐκείνη τῆς ἀποκτήσεως καί ἀσφαλίσεως τῶν ἀρετῶν, ἡ ὁποία οἰκοδομήθηκε ἀπό πολλούς καί διαφόρους λίθους, πολυτίμους καί ἀ-τίμους, δηλαδή ἀδιασείστους καί γενναίους λογισμούς καί ἤθη, ἀλλά καί ἀδυναμίας, τάς ὁποίας ἔρχεται νά κατασβέσῃ τό πῦρ, τό ὁποῖον μόνον ὁ Κύριος γνωρίζει νά ἐμπνέῃ εἰς τόν θνητόν ἄνθρωπον. 

Τέλος, τό ἀνώγαιον συμβολίζει καί τήν εὐρύχωρον διάνοιαν καί καρδίαν τῆς ἀγάπης, καθώς καί τήν ἱκανότητα τῆς γνωστικῆς δυνάμεως τοῦ νοός, ὁ ὁποῖος «κατεκόσμησε τόν νυμφῶνά» του μέ θεῖα θεάματα μυστικῶν καί ἀπορρήτων δογμάτων• οἰκοδεσπότης δέ εἶναι ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος εὐτρεπίζεται μέ τήν λαμπρότητα τῆς οἰκίας καί τῆς τραπέζης, καί δηλώνει τήν ἀρετήν, τό κάλλος καί τό μέγεθος τῆς πνευματικῆς γνώσεως, πρός τό ὁποῖον, ἀφοῦ ἔρχεται ὁ Λόγος μέ τούς μαθητάς Του, δηλαδή τά πνευματικά νοήματα διά τήν φύσιν καί τόν χρόνον, προσφέρει τόν ἑαυτόν Του εὐωχίαν εἰς τούς αἰτοῦντας «δός μοι πιεῖν», ὡς Φωτεινή ἡ Ἰσαπόστολος παρά τό Φρέαρ τοῦ Ἰακώβ.

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί, Ἐξοχώτατε, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ὁ Ἱερώτατος συγγραφεύς, ἔχων κατά νοῦν τούς ἀνωτέρω συμβολισμούς τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου, κατέβαλε τήν δέουσαν προσπάθειαν νά ἑρμηνεύσῃ καί ἀσφαλῶς νά μεταδώσῃ τά ἀνωτέρω διά ἱερῶν καί θεοπνεύστων συμβολισμῶν ἐκφραζόμενα ὑψηλά νοήματα, ἐφ᾿ ᾧ καί τόν συγχαίρομεν ἀδελφικῶς καί τόν εὐχαριστοῦμεν. Εἰς δέ τούς ἐντευξομένους εἰς τήν ἔκδοσιν ταύτην τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, τήν ὁποίαν ἵδρυσεν ὁ ἐν Ἁγίοις Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, εὐχόμεθα νά ἐντρυφήσουν καί νά ὠφεληθοῦν εἰς τήν πνευματικήν ζωήν ἐκ τῆς καλλιεπείας τῶν λόγων, ἀποβλέποντες πάντοτε εἰς τόν ἀρχηγόν καί τελειωτήν τῆς πίστεως ἡμῶν καί παντός ἀγαθοῦ Κύριον καί Σωτῆρα καί Θεόν ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τήν ἄπειρον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τήν διά τοῦ ἀνισχύρου θεϊκοῦ καλάμου «συντρίβουσαν ὡς σκεύη κεραμέως» τούς παντοίους σταυρωτάς τῶν ἀρετῶν καί τούς ἀνθρωπίνους διαλογισμούς καί σχεδιασμούς. 

Ἡ Χάρις μετά τῆς ὑμετέρας φίλης καί περισπουδάστου Ἱερότητος καί μετά πάντων καί ἡ Ἀποστολική Πατριαρχική μας εὐλογία μαζί σας, ἀδελφοί καί τέκνα. Εὐλογημένα Χριστούγεννα!