Λιουντμίλα Φιλιππόβιτς: Φανάρι, Αυτοκέφαλη Εκκλησία ή “βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία”

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τα συμπεράσματα της διυπηρεσιακής επιτροπής, της Κυβέρνησης της Ουκρανίας, η οποία ήλεγξε τους όρους συμμόρφωσης με τη συμφωνία μεταξύ του Εθνικού μουσείου «Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου» και της UOC (Ρωσοκίνητης Εκκλησία Ουκρανίας), δεν υπόκεινται σε δημοσίευση, αναφέρει το ВВС επικαλούμενο το υπουργείο Πολιτισμού. 

Τα συμπεράσματα της εξέτασης, σύμφωνα με στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, προορίζονται αποκλειστικά για επίσημη χρήση. 

Και τι μας λέει η ρωσοκίνητη εκκλησιαστική παρουσία στην Ουκρανία; 

«Προφανώς, μια τέτοια συνωμοσία ενεργειών από εκπροσώπους ενός κρατικού φορέα δεν μπορεί παρά να μαρτυρήσει τον κατασταλτικό στόχο της ιστορίας με τη μονομερή καταγγελία αυτής της συμφωνίας, η οποία δεν έχει στόχο να φροντίσει τη διατήρηση των ιστορικών μνημείων, αλλά να κάνει ανοιχτές διακρίσεις κατά των πολιτών της Ουκρανίας για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις». 

Και ο αιμοσταγής Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, ο οποίος ευλογεί την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την γενοκτονία του Ουκρανικού λαού, καλεί την διεθνή κοινότητα «να υψώσει τη φωνή της για την υπεράσπιση της UOC λόγω της εντατικοποίησης των διώξεων των πιστών» (sic). 

Μιλάει για «δίωξη πιστών» αυτός που όχι απλώς ευλογεί, αλλά δικαιολογεί το αιματοκύλισμα ενός ολόκληρου λαού και την καταστροφή μιας χώρας. Παρεμβαίνει, δηλαδή, υπέρ των ρωσόφιλων πιστών του, γιατί μόνο αυτούς θεωρεί «πιστούς». 

Ακόμα και μητροπολίτης Παύλος, Ηγούμενος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, δήλωσε ότι η UOC δεν συμφωνεί με τη θέση στον πόλεμο, την οποία πήρε ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας. «Αν είναι Πατριάρχης για όλους, τότε έπρεπε να βρει άλλα λόγια, λόγια υποστήριξης για τους Ουκρανούς στρατιώτες, για τον ουκρανικό λαό», είπε ο μητροπολίτης Παύλος. 

Όμως, το θέμα αυτή τη στιγμή είναι η Λαύρα του Κιέβου. 

«Έρχονται κάποιοι εκπρόσωποι των αρχών σε μένα και μου λένε: "Ενωθείτε με τον Επιφάνιο". Τι να πω; Με ποιον θα ενωθούμε; Ας λάβει πρώτα ο Ντουμένκο νόμιμη χειροτονία», είπε ο μητροπολίτης Παύλος. 

Άρα, η πιο «επίσημη» δικαιολογία των ρωσοκίνητων Ουκρανών είναι ότι ο Κιέβου Επιφάνιος δεν έχει «κανονική» χειροτονία. Ένα θέμα που έχει λυθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και που είναι αστείο πια να το επικαλούνται όταν ο πόλεμος μαίνεται. 

Τη λύση – και μάλιστα τριπλή! - τη δίνει Λιουντμίλα Φιλιππόβιτς, μέλος της Επιτροπής της Κρατικής Εθνικής Πολιτικής για την ΟΕΟ, η οποία δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι «η αδελφότητα της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου μπορεί να παραμείνει στο μοναστήρι, αν ενταχθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ή αν ζητήσει σταυροπήγιο από το Φανάρι. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσουν το σύνθημα “βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία”». 

«Οι προτάσεις έχουν ήδη γίνει. Υπάρχει και η επιλογή να εκλέξουν τον καθηγούμενό τους και να ζητήσουν σταυροπήγιο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αν τόσο πολύ δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας. Και σε όσους δεν αρέσει ούτε η μια επιλογή ούτε η άλλη, έχουμε ωραίο σύνθημα: "βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία"», τόνισε η θρησκειολόγος. Απευθυνόμενη, μάλιστα, σε όσους έμειναν πιστοί στην ρωσοκίνητη Ουκρανική Εκκλησία ξεκαθάρισε: «Δε σας κρατάει κανείς στην Ουκρανία». 

Ας θυμηθούν οι φιλορώσοι κληρικοί και λαϊκοί της Ουκρανίας ότι το 2019 ψήφισαν Ζελένσκι, προκειμένου να τιμωρήσουν τον Ποροσένκο επειδή πέτυχε την Αυτοκεφαλία. 

"Μπορείτε να υπολογίζετε στην άνευ όρων υποστήριξη της Εκκλησίας μας", ανέφερε σε συγχαρητήριο μήνυμά του ο ρωσόφιλος μητροπολίτης Ονούφριος προς τον νεοεκλεγέντα, τότε, Πρόεδρο της Ουκρανίας Βλαντιμίρ Ζελένσκι. Τώρα ο Ονούφριος κατηγορεί τον Ζελένσκι ότι τον διώκει. Μα αυτός που ευθύνεται για την κατάστασή του είναι ο Πούτιν και ο Μόσχας Κύριλλος, όχι ο Ζελένσκι. 

Όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον καλούσε στην Ενωτική Σύνοδο του Δεκεμβρίου του 2018, ο Ονούφριος επέλεξε τη Μόσχα και όχι την Ουκρανία. Τώρα, η Ουκρανία τον στέλνει στην Μόσχα που τόσο υποστήριξε, αλλά δεν μπορεί πια να τον σώσει. 

Ο Ονούφριος, όπως και η ρωσοκίνητη Εκκλησία του, έχουν πλέον ημερομηνία λήξης στην Ουκρανία.

Αν θέλουν να παραμείνουν θα πρέπει να ενταχθούν άνευ όρων στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Κιέβου Επιφάνιο. Η «πεφωτισμένη δεσποτεία» τους τελείωσε.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΑΡΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΜΟΣΧΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Από την Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας εκδόθηκε ανακοίνωση (11 Μαρτίου 2023), στην οποία, μεταξύ άλλων σημειώνεται: 

«Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, η Εκκλησία της Αλβανίας διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να παρασυρθεί στη μέθοδο των αντεγκλήσεων, αναιρέσεων, προσβολών, ανακριβειών και μομφών, όπως επιχειρείται από αναρμοδίους λαϊκούς σε διαδικτυακούς τόπους. Η κατ’ Αλβανίαν Ορθόδοξος Εκκλησία, λοιπόν, δηλώνει προς πάσαν κατεύθυνσιν ότι δεν είναι διατεθειμένη να διαλαλεί στο διαδίκτυο και γενικά στα μέσα μαζικής ενημερώσεως τις απόψεις και τις κρίσεις της, σχετικά με τη στάση και τη συμπεριφορά άλλων τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Προκαθημένων τους».

Τολμώ να πω ότι η ανακοίνωση της Εκκλησίας της Αλβανίας «φωτογραφίζει» την ελαχιστότητά μου, καθώς εκδόθηκε μετά το πρόσφατο κείμενό μου «Η Εκκλησία της Αλβανίας αποδέχεται τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας;» και δεν έχω δει άλλο κείμενο από «αναρμόδιο λαϊκό» για το θέμα.

Εν πρώτοις θέλω να ξεκαθαρίσω ότι το κείμενό μου ούτε προσβάλλει ούτε περιέχει ανακρίβειες και μομφές. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, άλλωστε, αφού το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου μου αναπαράγει πιστά τις θέσεις της Εκκλησίας της Αλβανίας και του προκαθημένου της. Τα συμπεράσματα εξάγονται αβίαστα, δεν είναι αυθαίρετα. 

Λυπούμαι διότι η Εκκλησία της Αλβανίας καταφεύγει για μια ακόμη φορά στην αοριστία και την γενικολογία και αποφεύγει να πει τα πράγματα με το όνομα τους. 

Αναφέρεται στο ανακοινωθέν: «Τα επώδυνα εκκλησιαστικά προβλήματα που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια και προσφάτως στην Αφρική, με συνέπεια τις σαφείς ρωγμές στις σχέσεις των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τη διάχυτη ανησυχία των 0ρθοδόξων πιστών, δεν λύνονται με τη μέθοδο των αλυσιδωτών αντιποίνων από συγκεκριμένες Εκκλησίες και με τη συλλογή συναινέσεων από τις υπόλοιπες δια των μέσων μαζικής ενημερώσεως». 

Η παραπάνω παράγραφος είναι ο ορισμός της ασάφειας! Το μόνο σαφές είναι οι «σαφείς ρωγμές στις σχέσεις των Εκκλησιών». Καμία καταδίκη της θλιβερής στάσης του Πατριαρχείου Μόσχας απέναντι στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. 

Καμία καταδίκη του ρωσικού μορφώματος «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής». Καμία αποδοχή των αποφάσεων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας σε σχέση με τον καθηρημένο πρ. Κλιν Λεωνίδα. 

Αντ’ αυτών η απόφανση ότι τα προβλήματα «δεν λύνονται με τη μέθοδο των αλυσιδωτών αντιποίνων από συγκεκριμένες Εκκλησίες». 

Είναι θλιβερό να μιλάει τώρα η Εκκλησία της Αλβανίας για «αντίποινα», δηλ. μετά τις κανονικές αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, και όχι όταν η Μόσχα πρώτη εκείνη ξεκίνησε τον χορό των αντιποίνων. Δεν ακούσαμε μία λέξη από την Εκκλησία της Αλβανίας όχι μόνο για την διακοπή μνημόνευσης Προκαθημένων από την Ρωσική Εκκλησία, αλλά και για την λίστα της ντροπής που κατήρτισε το Πατριαρχείο Μόσχας και περιλαμβάνει ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος τους οποίους έθεσε σε ακοινωνησία επειδή συλλειτούργησαν με ιεράρχες της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας. 

Ένας «αναρμόδιος λαϊκός», όπως είναι η ελαχιστότης μου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να «παρασύρει» την Εκκλησία της Αλβανίας σε «οδούς σκολιάς». Μπορεί, όμως, να καταγράψει με σαφήνεια την δική της …ασαφή διαδρομή στο ουκρανικό ζήτημα. 

Διαβάζουμε στο πρόσφατο ανακοινωθέν: «Καθώς εντείνεται η πρωτοφανής συμφορά της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία και η ανείπωτη οδύνη των Ορθοδόξων πιστών κορυφώνεται, επιβάλλεται το ταχύτερον δυνατόν πανορθοδόξος αντιμετώπισις». 

Το ερώτημα τίθεται αυτόματα: Ποια είναι «η πρωτοφανής συμφορά της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία»;

Για μένα, τον «αναρμόδιο λαϊκό», η πρωτοφανής συμφορά είναι η ρωσική εισβολή και η απόλυτη στήριξη της από την Εκκλησία της Ρωσίας, η οποία διατυπώνει μια «θεολογία του πολέμου». 

Αυτή η συμφορά, σωστά ισχυρίζεται η Εκκλησία της Αλβανίας, θέλει «πανορθόδοξη αντιμετώπιση», δηλαδή ρητή και κατηγορηματική καταδίκη της θεωρίας του «ρωσικού κόσμου» και της «θεολογίας του πολέμου». Κι ακόμα απόλυτη καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. 

Κατά την Ειρηνική Επίσκεψη του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου Β’ στην Εκκλησία της Αλβανίας (31 Οκτωβρίου – 5 Νοεμβρίου 2009), ακούσαμε τον Προκαθήμενο του Δευτερόθρονου Πρεσβυγενούς Πατριαρχείου να λέει προς τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο: 

«Δεσμοί ἰδιαίτεροι καί ἄρρηκτοι, ὅλως ἐκκλησιαστικοί στά ὅρια τῆς κανονικῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως καί ἀλληλεγγύης, συνδέουν πάντοτε τήν Πρεσβυγενή Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας, τό Δευτεροθρόνο Πατριαρχεῖο μέ τήν Ἁγιωτάτη Ἀδελφή Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας. Δεσμοί ἰδιαίτεροι ἀφοῦ Σεῖς, διακονήσατε ἐπί πολλά χρόνια τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας. Ζήσατε στήν μακρινή Κένυα μέσα στίς ἱεραποστολές τῆς ἐξωτικῆς αὐτῆς χώρας ἀλλά καί σέ ἄλλες δύσβατες καί πολύ δύσκολες περιοχές. Ὅμως, ἀπό τήν θέση αὐτή, ἐπιθυμοῦμε νά σᾶς εὐχαριστήσουμε δεόντως καί ἐγκαρδίως γιά τήν ἀμέριστη καί συνεχιζόμενη στήριξη καί πολύπλευρη συμπαράστασή σας πρός τό ἔργο τῆς Ἱεραποστολῆς. Ναί Μακαριώτατε, βοηθᾶτε καί ἐνισχύετε τήν Ἱεραποστολή μέ κάθε τρόπο, μέ τήν προσωπικότητά σας, μέ τήν προσευχή σας, μέ τήν πλούσια συγγραφή σας, μέ κάθε τρόπο, τό γνωρίζουμε πολύ καλά αὐτό καί εἶναι ἡ ὥρα τῆς εὐχαριστίας καί τῆς εὐγνωμοσύνης τῆς Ἀλεξανδρινῆς Ἐκκλησίας». 

Και τώρα τι, Μακαριώτατε άγιε Αλβανίας; 

Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω την απόλυτη στάση, που αποτελεί πλέον και παρακαταθήκη, του μακαριστού Πισιδίας Σωτηρίου: 

«Μετά και από αυτό το μέγα ατόπημα του Πατριαρχείου Μόσχας κατά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, αλλά και μετά από τα όσα έκνομα και αντικανονικά έπραξε και πράττει στην Μητέρα και Τροφό του, δηλαδή προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, και μάλιστα μέσα στην από αιώνων Έδρα Του στην Κωνσταντινούπολη, το πραξικόπημα κατά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ήταν, για την λογική των Μοσχοβιτών απλά η «φυσική» συνέχεια των δρομολογουμένων από πολύ καιρό πριν παράνομων ενεργειών τους. Και τώρα να περιμένουμε να δούμε να συμβεί το ίδιο και στις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες Κύπρου και Ελλάδος και όχι μόνον! 

Ας ξυπνήσουν, λοιπόν, όσοι εκουσίως ή ακουσίως, υποστηρίζουν τις αντικανονικές πράξεις του Πατριαρχείου Μόσχας και ας καταλάβουν τι κακό θα βρει την Ορθόδοξη Εκκλησία με την προτεσταντικής νοοτροπίας τακτική, να ιδρύουν όπου θέλουν ρωσικές σέκτες. Ας σκεφθούν όλοι οι υπεύθυνοι αυτής της τραγικής συμφοράς το μεγάλο κακό που θα γίνει στην ιερή υπόθεση του ευαγγελισμού των Αφρικανών Αδελφών μας και πόσο θα χαίρεται ο διάβολος. Μήπως ήρθε η ώρα να αποφανθεί συνοδικώς η Ορθόδοξη Εκκλησία επί του θέματος, όπως το έπραξε το 1872 καταδικάζοντας τον επάρατο εθνοφυλετισμό;» 

Λυπούμαι να πω – τελικά – ότι η Εκκλησία της Αλβανίας προσδέθηκε στο άρμα της Ρωσικής Εκκλησίας κι αυτό είναι μια συνειδητή επιλογή. Κάθε άλλη απόπειρα προσέγγισης της στάσης της, είναι απλώς «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε».

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ;

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η Εκκλησία της Ελλάδος κοινοποίησε, με σχετική εγκύκλιο, την απόφαση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας για την καθαίρεση του μητροπολίτου πρ. Κλιν Λεωνίδα, «Εξάρχου» του αντικανονικού μορφώματος που ονομάζεται από τους ρώσους «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής» και δημιουργήθηκε ως αντίποινα για την απόφαση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας να αναγνωρίσει την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, που παραχωρήθηκε κανονικώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας δέχθηκε, έστω και προσωρινά (μέχρι οριστικής αποφάσεως), τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 

Η Εκκλησία της Αλβανίας, της οποίας ο Προκαθήμενος αναδείχθηκε από την πλούσια ιεραποστολική του δράση στην Αφρική, εξακολουθεί να τηρεί σιγήν ιχθύος επί του θέματος. 

Είναι προφανές ότι για τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο ισχύει ακόμα το ανακοινωθέν του της 8ης Ιανουαρίου 2022, όπου έκανε λόγο για «Το ρήγμα από την Ουκρανία στην Αφρική». 

Εκείνο το ανακοινωθέν, μη το ξεχνάμε, ήταν «βούτυρο στο ψωμί» των Ρώσων, αφού οι ίδιοι οι Ρώσοι διατείνονται ανάλογους ισχυρισμούς. Ότι, δηλαδή, υπάρχει σχίσμα, ότι η Ουκρανία και η Αφρική είναι αιτία και αποτέλεσμα, ότι χρειάζεται Πανορθόδοξη Σύνοδος και τα τοιαύτα. Ενδεικτικό αυτής της εκτίμησης του ανακοινωθέντος του Αλβανίας Αναστασίου είναι ο σχετικός σχολιασμός από την ρωσοκίνητη Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων. 

Σε εκείνο το ανακοινωθέν ο Αλβανίας Αναστάσιος έμοιαζε να έχει αποδεχθεί τη νέα πραγματικότητα ως αναπότρεπτη: «Στο εξής οι απλοί Αφρικανοί θα καλούνται να προσέλθουν στην Ορθοδοξία από δύο Ορθόδοξα Πατριαρχεία, χωρίς να έχουν μυστηριακή κοινωνία μεταξύ τους. Ο σκανδαλισμός και η εξασθένηση της ορθοδόξου μαρτυρίας από τη διχαστική αυτή δραστηριότητα είναι ολοφάνερη. Πρόκειται για οδυνηρή εξέλιξη». 

Το ερώτημα, όμως, είναι αμείλικτο: Ο Αλβανίας Αναστάσιος αποδέχεται την καθαίρεση του πρ. Κλιν Λεωνίδα, την οποία συνοδικώς αποφάσισε το Δευτερόθρονο Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας; 

Κι ακόμα: Ο Αναστάσιος της συμφιλίωσης και της καταλλαγής δεν στάθηκε μέχρι τώρα κριτικά στις εμπρηστικές δηλώσεις του Πατριαρχείου Μόσχας σχετικά με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεν μπορεί να δεχθεί κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος δεν ακούει τον Μόσχας Κύριλλο όταν λέει, για παράδειγμα: «Πηγαίνετε γενναία να εκπληρώσετε το στρατιωτικό σας καθήκον. Και να θυμάστε ότι αν δώσεις τη ζωή σου για την πατρίδα σου, θα είσαι με τον Θεό στο βασίλειό του, τη δόξα και την αιώνια ζωή του» (κήρυγμα στο μοναστήρι Zachatyevsky στη Μόσχα). Δεν μπορεί να πιστέψει κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος κλείνει τ’ αυτιά του σε μια τέτοια «θεολογία του πολέμου». 

Επίσης, δεν μπορεί να χωνέψει κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος δέχεται ως τετελεσμένο ή ως «αναγκαίο κακό» την παράλληλη δικαιοδοσία στην Αφρική και τις ύβρεις της Ρωσικής Εκκλησίας εναντίον του Προκαθημένου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και τις άθλιες αιτιάσεις των ρώσων για το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στην Αφρική. Η όλη στάση της ρωσικής Εκκλησίας απέναντι στην Αλεξάνδρεια δεν είναι απλώς μια «λογική αντιποίνων», αλλά μια εκθεμελίωση της ορθόδοξης εκκλησιολογίας και της πανορθοδόξου ενότητος. Ο Αλβανίας Αναστάσιος μας δίδαξε «ότι δεν είναι ορθό να δρουν μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολικής Αφρικής ξεχωριστές «ιεραποστολικές» ομάδες ή πρόσωπα, από τη Φιλλανδία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αμερική κ.λπ., αλλά όλοι – έστω και αν ενισχύονται οικονομικά από διάφορα κέντρα – οφείλουν να είναι ενταγμένοι στην αρμόδια Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας». 

Επίσης, πώς είναι δυνατόν ο Αλβανίας Αναστάσιος να ζητάει σύγκληση Πανορθοδόξου Συνόδου, όταν οι ρώσοι δεν μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος πρέπει να συγκαλέσει και να προεδρεύσει της Συνόδου, αλλά και τους Προκαθημένους Αλεξανδρείας, Κύπρου και Ελλάδος; 

Σε ανακοινωθέν της Εκκλησίας της Αλβανίας (15 Νοεμβρίου 2022) υπογραμμίστηκε ότι: «Η Εκκλησία της Αλβανίας δεν υιοθέτησε ρωσική άποψη, αντιθέτως υπήρξε η πρώτη που επεσήμανε και κατεδίκασε τη χρήση του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας για την επιβολή των θέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας». 

Επομένως, τι θα μπορούσε να συζητηθεί τώρα σε μία Πανορθόδοξη Σύνοδο, με μία Ρωσία η οποία υποστηρίζει μετά μένους τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εισβάλλει βάναυσα στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αφρική και εργαλειοποιεί την ουσία της Εκκλησίας, δηλαδή το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; 

Πάντως, ακόμα αναμένουμε με ενδιαφέρον την αντίδραση της Εκκλησίας της Αλβανίας στις πρόσφατες αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που αποτελούν ηχηρή απάντηση στις προκλήσεις και τις αντικανονικές ενέργειες της Μόσχας.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ "ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ" ΣΤΑ ΡΩΣΙΚΑ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ

Το κείμενό μας Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ΔΕΝ εξέδωσε Κοράνιο μεταφράστηκε στα ρωσικά και ενσωματώθηκε σε ρεπορτάζ φιλορωσικών sites εδώ και εδώ. 

Το κείμενό μας, που αποτελούσε μια στοιχειώδη απάντηση στο “Γραφείο επί των Αιρέσεων” της Μητροπόλεως Πειραιώς, ενσωματώθηκε σε ρεπορτάζ για το θέμα και έτσι – ευτυχώς – δεν καταγράφηκε μόνο η …ανίδεη τοποθέτηση του εν Πειραιεί “Γραφείου”. 

Автор: Елена Константинова 

В Элладской Церкви считают, что то, что глава Фанара подарил имаму Коран, вызвало «огорчение и скандал среди верующих, которые знают, что такое ислам на самом деле». Пирейская митрополия Элладской 

Православной Церкви опубликовала заявление, в котором раскритиковала поступок патриарха Варфоломея, подарившего Коран исламскому имаму. 

В митрополии считают, что ислам – «одна из самых варварских и нецивилизованных религий в истории, а также одна из самых кощунственных по отношению к христианству», а «серьезные богословские исследования доказывают, что ислам отвергает и яростно борется почти со всем доктринальным учением нашей Церкви». 

Эти исследования, пишут дальше в митрополии, показывают, что ислам включает в себя элементы учений из иудаизма, христианства, гностицизма, манихейства, зороастризма и т.д., структурированный в сочетании с языческими суевериями доисламского Аравийского полуострова, а христианские элементы ислама возникли из разрозненных еретических групп Аравийской пустыни, где нашли убежище многочисленные еретики, преследуемые Византийским государством. 

«13-вековая история этой религии − это непрекращающаяся борьба с христианством, которая залита реками крови миллионов христиан. Ужасны гонения и убийства тысяч новомучеников в мрачные годы османского рабства, которые подвергались страшным пыткам и проливали свою кровь за то, что отказались отречься от своей веры в истинного Триединого Бога и Его Слово во плоти». 

В митрополии также считают, что «приверженцы экуменизма» и объединения всех религий принимают Коран в качестве «священной книги» и дарят его «видным мусульманам». 

«Но недавно стало известно самое худшее. Предположительно “священные” Кораны, которые дарит Вселенский Патриарх Варфоломей, издаются Вселенским Патриархатом, Патриаршим центром в Швейцарии!» – заявили в Пиреях. 

В частности, 12 ноября 2022 года патриарх Варфоломей, «направляясь на Кипр на похороны покойного архиепископа Хризостома II, в Косе, встретился с мусульманским имамом, которому он подарил не копию Библии, как можно было бы ожидать, а копию Корана. Там выяснилось, что эта конкретная копия принадлежит изданию Вселенского патриархата». 

В Пирейской митрополии утверждают, что на видео встречи главы Фанара и имама Косы, «примерно на 11-й секунде видеозаписи имам в Косе объясняет журналисту, что патриарх Варфоломей подарил ему Коран, переведенный на греческий язык, и говорит, как он тронут».

«Сразу же после этого митрополит Анкары Иеремия объяснил, как была сделана версия именно этого Корана. Это издание было сделано в Женеве, в центре патриархата, где бывший там митрополит Дамаскин установил контакты с Иорданией и хорошее сотрудничество, и результатом этого сотрудничества стало издание Корана с греческим параллельным переводом, и я особенно счастлив, что патриарх подарил его сегодня имаму, чтобы тот хранил его в своей библиотеке». 

Естественно, говорят в Пиреях, «это событие вызвало сенсацию, большое огорчение и сильный скандал среди верующих Божьих людей, которые знают, что такое ислам на самом деле. Это также вызвало горечь и разочарование у всех нас, так как вселенский патриархат, который в прошлом был волнорезом злодеяний и обманов, публикует богохульную для нашей христианской веры книгу − Коран!». 

В митрополии подчеркнули, что Коран − это «книга, которая безжалостно оскорбляет принципы христианской веры и объявляет ужасные наказания для христиан, которые верят им!». 

В свою очередь, на профанариотском сайте «Fosfanariou» была предпринята попытка оправдать поступок патриарха Варфоломея. Главред сайта, посвященного исключительно Фанару, Панайотис Андриопулос заявил, что Фанар не издавал Коран на греческом языке. 

«Все мы знаем, те из нас, кто занимается этими вопросами, что Православный центр вселенского патриархата в Шамбези никогда не делал такой публикации. Список публикаций Православного центра размещен на сайте центра под заголовком “Публикации”, и такого названия (как Коран, − Ред.) не существует». 

Далее Андриопулос пишет, что «патриарх предложил имаму Коран на греческом языке, изданного в 1987 году благотворительным фондом Иоанниса Латциса». Однако далее он рассказал, что в 1999 году покойным митрополитом Швейцарским Константинопольского патриархата Дамаскиным был подписал «учредительный акт Фонда межрелигиозных и межкультурных исследований и диалога». 

По словам главреда «Fosfanariou» участие Дамаскина в работе этого Фонда «было исключительно личным, а не институциональным». В 2006 году этот фонд опубликовал третье издание книг трех монотеистических религий, а именно Ветхого Завета (на иврите), Нового Завета (на греческом языке) и Корана (на арабском языке). 

«В 2006 году епископом Швейцарии стал Иеремия Французский (2003-2018). Видимо, он говорил об этом издании в аэропорту города Кос, но это издание не имеет никакого отношения к публикациям Православного центра. Насколько нам известно, Православный центр никогда не участвовал в презентации, распространении или продвижении этого третьего издания». 

Вместе с тем, несмотря на неудачную попытку оправдать патриарха Варфоломея, главред «Fosfanariou» вынужден признать, что диалог с исламом для Фанара – «один из аспектов современного межрелигиозного диалога», и в этом смысле «патриарх Варфоломей является великим». 

«Потому что он продвигал и продвигает межхристианский и межрелигиозный диалог. И в этой практике активно участвует, по-своему, даже Русская Церковь», − подытожил Андриопулос.

Ранее СПЖ писал, что патриарх Варфоломей подарил главе парламента Болгарии Коран. 

Το κείμενο μας Ο “Σερβικός κόσμος” εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ένεκεν Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, μετφράστηκε στα βουλγαρικά και δημοσιεύθηκε σε βουλγαρικό ιστότοπο εκκλησιαστικού περιεχομένου εδώ. Το παραθέτουμε στη συνέχεια.

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΑΝΤΩΝΙΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ απαντά στον Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Σεβασμιώτατε, 

Διάβασα με προσοχή το φιρμάνι σας με τίτλο: «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι». 

Δεν έχει τόσο νόημα να απαντήσει κανείς λέξη προς λέξη σε όσα καταλογίζετε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος «συκοφαντεί», κατά την γνώμη σας, την Ρωσική Εκκλησία, καθώς παρουσίασε μια «προκατειλημμένη, διαστρεβλωμένη ερμηνεία της ιστορίας τής καθ’ ημάς Εκκλησίας και των λαών, τους οποίους συνενώνει, αλλά και επιχείρησε υπαινιγμούς περί δήθεν παρεκκλίσεως της Ρωσικής Εκκλησίας από την ορθόδοξη διδασκαλία της πίστεως και τους ιερούς κανόνες». 

Για σας η «Αγία Ρωσία» είναι μόνο «Αγία». 

Όμως, οι σκοτεινές πτυχές της Εκκλησίας σας δεν είναι απλώς πολλές, αλλά είναι ενίοτε και τραγικές!

Αίφνης, θυμάμαι κάποια – άκρως ενδεικτικά – από τον βίο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, του οποίου η μνήμη, με το παλαιό ημερολόγιο που εσείς ακολουθείτε, συνέπεσε με την έκδοση του φιρμανίου σας. Αν θυμηθούμε, μάλιστα, ότι ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός πέρασε έξι χρόνια έγκλειστος στην Μονή του Οσίου Ιωσήφ στο Βολοκολάμσκ, μέσα σε συνθήκες σκληρής και απάνθρωπης σκλαβιάς, τότε η ταπεινή μου επιστολή προς εσάς αποκτά μια ιδιαίτερη σημειολογία. 

Διαβάζουμε, λοιπόν, στις ιστοσελίδες της Μονής Βατοπαιδίου και του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», τα ακόλουθα για την «Αγία Ρωσία» της εποχής: 

«Αποτέλεσμα της αμάθειας κλήρου και λαού ήταν η θρησκευτική τυπολατρία και δεισιδαιμονία. Οι Ρώσοι εκείνη την εποχή επειδή δεν κατέστησαν ικανοί να κάνουν κτήμα τους την ουσία της ορθοδοξίας, δηλαδή το πνευματικό και ηθικό περιεχόμενό της, προσκολλήθηκαν στο τυπικό μέρος της, στους λατρευτικούς και τελετουργικούς τύπους. Ταύτισαν τον τύπο με την ουσία, την εξωτερική μορφή της λατρείας με το δόγμα. Προσκολλήθηκαν με φανατισμό στον τύπο και την εξωτερική ευσέβεια. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι ο εξωτερικός τύπος της λατρείας δεν ήταν ο ίδιος εξ αρχής, αλλά δέχθηκε βαθμιαία εξέλιξη μέσα στην Εκκλησία διά μέσου των αιώνων. Ότι η θεία Λατρεία έχει πυρήνα και κέλυφος. Ότι στην εξωτερική μορφή, τους λειτουργικούς δηλαδή τύπους, μπορούσαν οι κατά τόπους Εκκλησίες να διαφέρουν, χωρίς αυτό να σημαίνει και διαφορά στην πίστη. 

Η προσκόλληση στους εξωτερικούς τύπους οδηγεί σε φαρισαϊσμό. Οι παραβάτες των εντολών του Θεού προσπαθούσαν να τηρήσουν όσο το δυνατόν με ακρίβεια τους εξωτερικούς τύπους πιστεύοντας ότι ικανοποιούν την δικαιοσύνη του Θεού και επιτυγχάνουν την σωτηρία τους. Ο σκληρός και καταπιεστικός κυβερνήτης πραγματοποιούσε προσκύνημα σε μακρινό μοναστήρι. Ο άδικος και πλεονέκτης δικαστής άναβε στον ναό μεγάλες λαμπάδες για τα χρήματα που απέκτησε με την άδικη απόφασή του. Ο πλούσιος που πλούτιζε με αδικίες ξόδευε χρήματα για την ανοικοδόμηση ναού, κ.ο.κ.

Οι Ρώσοι αυστηροί τηρητές των τύπων θεωρούσαν τον εαυτό τους ως τον κατεξοχήν «άγιον λαόν» και την θρησκεία τους, όπως την τηρούσαν, ως τον γνήσιο Χριστιανισμό. «Οι Μοσχοβίτες», λέγει ο «erberstein, «καυχώνται ότι μόνον αυτοί είναι χριστιανοί». 

Κάτι ανάλογο δεν λέτε και σήμερα; Ότι εσείς κρατάτε την αληθινή Ορθοδοξία. 

Σημειώσατε, άγιε Βολοκολάμσκ, ότι εισήλθαμε ήδη στο Τριώδιο, του οποίου η πρώτη Κυριακή είναι αυτή του Τελώνου και του Φαρισαίου. 

Και συνεχίζουμε την ανάγνωση: 

«Ήταν θλιβερή κατάσταση του μοναχισμού, η οποία επικρατούσε στην Ρωσία τον 16ο αιώνα. Η τάση του άπληστου πλουτισμού των μοναχών οδήγησε στην μορφή της μοναστηριακής φεουδαρχίας, η οποία τους βύθιζε σε βιοτικές μέριμνες και οδηγούσε σε χαλάρωση και αλλοτρίωση της μοναστικής ζωής. Οι μοναχοί, αν και αρνούνταν τον κόσμο και τα πλούτη του, γίνονταν φεουδάρχες, όχι μόνο σε τεράστιες εκτάσεις κτημάτων, αλλά και σε χωριά, των οποίων οι κάτοικοι μεταβάλλονταν σε δουλοπάροικους εργαζομένους γι’ αυτούς και ζώντας άθλια ζωή. Ο πλούτος οδηγούσε στην πολυτέλεια, την παρακμή της μοναχικής ζωής, την εκκοσμίκευση των μοναχών, την εισαγωγή της ιδιορρυθμίας και την αθέτηση των μοναχικών υποσχέσεων, ιδιαίτερα της ακτημοσύνης. Οι οξύτατες, αν και δίκαιες, επικρίσεις του Αγιορείτου κατά της διαστροφής του μοναχικού βίου, του πλούτου και της χλιδής, που αγαπούσαν να περιβάλλουν εαυτούς οι επίσκοποι και οι ηγούμενοι των ρωσικών Μονών της εποχής εκείνης, διήγειραν εναντίον του όλη σχεδόν την εκκλησιαστική ιεραρχία». 

Όταν δε συνελήφθη και βασανίστηκε ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός «εφαρμόστηκε η ρωσική πολιτική και τακτική της απαγορεύσεως εξόδου από την χώρα όσων ξένων παρέμεναν αρκετό χρονικό διάστημα στην Ρωσία. Η περίπτωση του αγίου Μαξίμου φόβιζε περισσότερο τους Ρώσους εκκλησιαστικούς και πολιτικούς ηγέτες. Όχι μόνο γνώρισε σε βάθος την ρωσική ζωή, αλλά και υπέστη αφόρητα βασανιστήρια και μαρτύρια από την εκκλησιαστική και πολιτική εξουσία, τα οποία, εάν τον άφηναν να φύγει, όπως έλεγε ο βογιάρος Μπερσέν, «όπως ήταν άνθρωπος έξυπνος, που είχε μάθει τα καλά μας και τα κακά μας, όταν φθάσει εκεί (στην Ελλάδα) θα τους πει τα πάντα», προκαλώντας βέβαια την απέχθεια και τον αποτροπιασμό σε όσους τα άκουαν. 

Ο Ρώσος ιστορικός Νικόλαος Κοστομάροφ τελειώνει το κεφάλαιο που έχει αφιερωμένο στον άγιο Μάξιμο στο έργο του «Η ρωσική ιστορία μέσα από τις βιογραφίες των σημαντικοτέρων μορφών της», ως εξής: «Η Μόσχα φοβόταν να τον αφήσει να φύγει, διότι έμαθε στην Ρωσία όλα τα καλά και όλα τα κακά της, και διότι είχε υπερβολική επιμονή στην στηλίτευση των κακών. Στην Μόσχα δεν άρεσε να λένε άσχημα πράγματα στο εξωτερικό για τον ρωσικό τρόπο ζωής και την εκεί τάξη των πραγμάτων, και μετά από αυτό κάτι τέτοιο ήταν επόμενο να γίνει από τον Μάξιμο μετά από το πικρό ποτήρι που ήπιε στην χώρα, στο καλό της οποίας αφιέρωσε την ζωή του». 

Η παραπάνω πρακτική, Σεβασμιώτατε, δεν απέχει και πολύ από σημερινές πρακτικές της «Αγίας Ρωσίας» σας, για να μην πω ότι είστε άξια τέκνα των ολοκληρωτικών προγόνων σας. 

Και διαβάζουμε στη συνέχεια στο συναξάρι του Αγίου Μαξίμου για τα βάσανά του στην Ρωσία: 

«Το κατηγορητήριο περιελάμβανε σκόπιμα παραποιημένες και τις θέσεις του αγίου Μαξίμου, που αναφέρονταν στις σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο άγιος Μάξιμος υποστήριζε ότι η τήρηση της κανονικής τάξεως ήταν το μοναδικό κριτήριο για την ύπαρξη της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες ο μοναδικός εγγυητής της εφαρμογής αυτού του κριτηρίου. Κάθε κίνηση χειραφετήσεως της Ρωσικής Εκκλησίας, ιδιαίτερα στο θέμα της χειροτονίας των μητροπολιτών χωρίς την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θεωρούνταν αντικανονική. Ο Άγιος Μάξιμος αναζητεί επίμονα να πληροφορηθεί τούς λόγους για τούς οποίους στις ακολουθίες οι Ρώσοι δεν μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη». 

Στο φιρμάνι σας ισχυρίζεσθε ότι από την εποχή του Πατριάρχη Ιερεμία και μέχρι σήμερα ούτε στις ρωσικές κρατικές Πράξεις και έγγραφα, ούτε στα επίσημα κείμενα και δηλώσεις της Ρωσικής Εκκλησίας ουδέποτε εφαρμόσθηκε το πολιτικό δόγμα της «Τρίτης Ρώμης». 

Εμείς διαβάζουμε όμως, ότι: «Ο άγιος Μάξιμος ήταν αντίθετος με την θεωρία της Τρίτης Ρώμης, η οποία ακριβώς εκείνη την περίοδο αναπτυσσόταν από τον ηγούμενο της Μονής Ελεάζαρ και έβρισκε μεγάλη απήχηση στον ρωσικό λαό. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή το Οικουμενικό είχε χάσει την «Ορθοδοξία» του μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ η Μόσχα έπρεπε να αναδειχθεί Τρίτη Ρώμη. 

Σε επιστολή του υποστηρίζει ότι μπορεί οι ορθόδοξοι βασιλείς να έχασαν τους θρόνους τους, ο Πατριάρχης όμως, «πού βασιλεύει πνευματικά, δεν απορρίφθηκε από τον Θεό και δεν στερήθηκε της θείας Χάριτος, αλλά στέκεται σταθερά προστατευόμενος από την Θεία Χάρη σε ολόκληρη την Ορθοδοξία ακόμη και μέσα στους ασεβείς». 

Ο Χρήστος Λασκαρίδης θεωρεί ότι κύριο αίτιο καταδίκης του Αγίου Μαξίμου δεν ήταν ότι «έπεσε θύμα της αδιάλλακτης στάσης του στο θέμα της μοναστηριακής περιουσίας», το οποίο ήταν υπαρκτό, αλλά η αντίθεσή του προς την ιδέα της Τρίτης Ρώμης. «Την περίοδο αυτή η Ρωσία έμοιαζε με ένα απέραντο εργαστήρι, όπου από το ένα άκρο της χώρας ως το άλλο Εκκλησία και Πολιτεία, βοηθώντας και στηρίζοντας η μία την άλλη απεργάζονταν την ιδέα της Τρίτης Ρώμης». Η αντίθεση του αγίου Μαξίμου προκάλεσε την ανελέητη οργή της Εκκλησίας και την σκληρότητα της πολιτικής εξουσίας. Τότε η καταδίκη του αγίου Μαξίμου ως αιρετικού, έγινε γιατί φαινόταν ότι εξυπηρετούσε την πολιτική της Μόσχας και τους Μοσχοβίτες ηγέτες, «ανεξαρτήτως αν οι κατηγορίες που τελικά διετύπωσαν ήταν ψευδείς, ανυπόστατες, αναπόδεικτες και άδικες, και ιδιαιτέρως ηθικά καταβαραθρωμένες στην λάσπη της σκληρής και πικρής αγνωμοσύνης απέναντι στον πρώτο και μεγάλο φωτιστή τους». 

Στο διάβα της ιστορίας όλοι οι Ορθόδοξοι Ρώσοι αναγνωρίζουν το ορθόδοξο εκκλησιαστικό του φρόνημα, «την αγιότητα των προθέσεων της όλης πνευματικής διακονίας του, το πατερικό ήθος και ύφος του συγγραφικού του έργου και της όλης μαρτυρίας της πίστεως, την υποδειγματική καρτερία και ανεξικακία στα βάσανα, στις κακουχίες και τις διώξεις, τον αποστολικό ζήλο και μόχθο στην εκπλήρωση της πνευματικής του αποστολής, την αγιότητα του βίου και την αγωνία του για την πνευματική οικοδομή του ρωσικού λαού». Όλοι οι φωτισμένοι άνθρωποι στην Ρωσία εγκολπώθηκαν την διδασκαλία του. Η ανάμνηση του Μαξίμου ως μεγάλου Έλληνα λογίου και Αγιορείτου μοναχού, που πρόσφερε πολλά στην ρωσική πνευματική ζωή, αλλά και ως φορέα των αξιών του ελληνικού κόσμου, παρέμεινε ζωντανή στην μνήμη των πνευματικών ανθρώπων της Ρωσίας. 

Όμως, ο ιστορικός D. Obolensky έχει γράψει για τον Άγιο Μάξιμο: «Πραγματικά μπορεί να υπάρχει κάτι το συμβολικό στην μοίρα του Μαξίμου στην Ρωσία. Η απόρριψη ενός ανθρώπου ο οποίος στο βάθος της πνευματικότητας και της παιδείας του σάρκωνε ό,τι καλύτερο υπήρχε στην πνευματική καλλιέργεια της μεταβυζαντινής Ελλάδας, κατά κάποιο τρόπο σήμαινε την απομάκρυνση της Ρωσίας από την αρχαία κληρονομία που είχε από το Βυζάντιο». 

Αυτή την απομάκρυνση από την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ενσαρκώνετε – δυστυχώς! - σήμερα εσείς, Σεβασμιώτατε. Μάλιστα, έχετε πάει κι ένα βήμα παραπέρα. Καθίστασθε διώκτης! 

Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω το τροπάριον: 

Τὸν ὑψαυχῆ τε καὶ μοχθηρόν, ἀλαζονικόν τε καὶ θρασύν, πόῤῥω ἀπώσωμεν ἔμφρονα, Φαρισαίου τρόπον, δεινὸν μεγάλαυχον, ὅπως μὴ γυμνωθῶμεν, τῆς θείας χάριτος. 

Βαθυσεβάστως 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Επιστολή 2η 

Σεβασμιώτατε, 

Με αφορμή το «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι», δηλαδή το δικό σας σχόλιο, αφού εσείς ηγείσθε αυτής της Υπηρεσίας, σας απευθύνω – επιτρέψτε μου - και μια δεύτερη επιστολή. 

Στην πρώτη επιστολή μου προς εσάς μίλησε ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.

Σ’ αυτή την δεύτερη μιλάνε οι κληρικοί σας και η ωμή πραγματικότητα. 

Διαβάζω την είδηση: 

«Ένας Ρώσος ιερέας συνελήφθη για κήρυγμα της Κυριακής που καταδίκαζε τον πόλεμο της Μόσχας εναντίον του Κιέβου και τώρα αντιμετωπίζει κατηγορίες για «απαξίωση» του ρωσικού στρατού. Η σύλληψη του ιερέα έρχεται εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου καταστολής, η οποία επιτρέπεται από έναν νέο νόμο που επιτρέπει στην αστυνομία να φυλακίζει ή να επιβάλει πρόστιμα σε άτομα που αμφισβητούν την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Ο ιερέας Ioann Burdin του Ναού της Αναστάσεως στη δυτική περιοχή Kostroma της Ρωσίας συνελήφθη λίγο μετά το κήρυγμά του αυτό το Σαββατοκύριακο (8-3-2022), σύμφωνα με την ιστοσελίδα Media Zona. Ο ιερέας «διέπραξε δημόσιο αδίκημα με στόχο την απαξίωση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που διεξάγουν ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, σύμφωνα με αστυνομική αναφορά που επικαλείται το Media Zona. Είπε στους ενορίτες ότι «ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία βομβαρδίζουν τις ουκρανικές πόλεις Κίεβο, Οδησσό, Χάρκοβο και σκοτώνουν πολίτες της Ουκρανίας - αδέρφια και αδελφές εν Χριστώ», σημείωνε η αναφορά. Ο ιερέας, πλέον, αναμένεται να βρεθεί ενώπιων δικαστή αυτή την εβδομάδα. 

Η ενορία του ιερέα, την περασμένη εβδομάδα, δημοσίευσε έναν σύνδεσμο προς ένα διαδικτυακό αντιπολεμικό αίτημα και μια δήλωση που καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Εμείς, οι Χριστιανοί, δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια όταν ένας αδελφός σκοτώνει τον αδελφό, ένας Χριστιανός σκοτώνει έναν Χριστιανό», ανέφερε. «Ας μην επαναλάβουμε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939». 

Καταλαβαίνετε, Σεβασμιώτατε, τι σας παροτρύνει ο κληρικός σας; Να μην επαναλάβετε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939. 

Κι ακόμα, οι κληρικοί σας Georgy Edelshtein και Ioann Burdin, σε δημόσια δήλωση τους αμέσως μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έγραψαν το εξής συγκλονιστικό: 

«Το αίμα των Ουκρανών κατοίκων θα παραμείνει στα χέρια όχι μόνο των ηγεμόνων της Ρωσίας και των στρατιωτών που εκτελούν αυτήν την εντολή. Το αίμα τους είναι στα χέρια καθενός από εμάς που εγκρίνει αυτόν τον πόλεμο ή απλώς σιωπά». 

Επομένως, είστε αιμοσταγής, αν δεν το έχετε καταλάβει και μάλιστα σύμφωνα με τους ίδιους τους κληρικούς σας. 

Τολμάτε, άραγε, να μας πείτε πόσους αντιφρονούντες ιερείς έχετε «εξαφανίσει»; Θα μας κάνετε εσείς «μαθήματα» περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν είστε ο ορισμός του ολοκληρωτισμού; 

Κατηγορείτε εσείς το Φανάρι για «ελληνοποίηση» άλλων λαών, όταν εσείς τώρα, αυτή τη στιγμή, ρωσοποιείτε την Αφρική; Μεταφέρετε αφρικανούς στην Μόσχα για εκπαίδευση, συντελείτε τον εκρωσσισμό της Μαύρης Ηπείρου και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης ή ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας; 

Και αν κομπάζετε ότι η Ρωσική Εκκλησία «τελεί ιερές ακολουθίες σε δεκάδες γλώσσες λαών του κόσμου», δεν γνωρίζετε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κάνει το ίδιο από την αρχή, όταν εκχριστιάνισε τους Σλάβους, εσάς δηλαδή, και επομένως αυτό μιμείστε; 

Όσο για την «έκπτωση» του Οικουμενικού Πατριαρχείου «στον τομέα της εμπεδώσεως των παραδοσιακών και οικογενειακών αξιών» και σε ζητήματα «ηθικής», καλό θα ήταν να μελετήσετε το θεολογικό κείμενο του μακαριστού Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κ. Ιωάννου, «Ηθική και οντολογία». Εκεί ο μεγάλος θεολόγος του Οικουμενικού Πατριαρχείου λέει σε όλους μας: 

«Η ηθική βρίσκεται σε σύγκρουση με την οντολογία των Πατέρων. Η Πατερική οντολογία είναι εσχατολογική. Η ηθική εξαντλείται στη συμπεριφορά και το πράττειν. Δεν την απασχολεί η φθορά και ο θάνατος, δεν έχει ως στόχο το «αεί είναι» παρά μόνο το «ευ είναι», και αυτό με έμφαση στο «ευ» παρά στο «είναι». Το να είσαι καλός άνθρωπος αρκεί, δεν πειράζει που πεθαίνεις. Η οντολογία στοχεύει στο να νικήσεις τον θάνατο, ενώ η ηθική στο να νικήσεις το κακό, ωσάν ο θάνατος να μην ήταν το μέγιστο κακό, ο «έσχατος εχθρός» όπως τον αποκαλεί ο Παύλος. Η ηθική με τον τρόπο αυτό ρίχνει στάχτη στα μάτια του ανθρώπου, για να μη βλέπει πως είναι θνητός και πως σε τελική ανάλυση η ηθική δεν του προσφέρει τίποτε μπροστά στον θάνατο». 

Εσείς, Σεβασμιώτατε Βολοκολάμσκ, σήμερα σκορπάτε απλόχερα θάνατο! Και μάλιστα χωρίς ενδοιασμό! Πότε είπατε – εσείς ή ο στυγερώτατος Προκαθήμενος σας - έστω και μία για τους νεκρούς του πολέμου στην Ουκρανία; Τους Ρώσους τους κρύβετε, για να μη φαίνεται ότι ηττάσθε, και οι Ουκρανοί φυσικά δεν σας ενδιαφέρουν. Γιατί η ανθρωπολογία της Εκκλησίας σας έχει καταστεί – δυστυχώς! - ά-θεη. Οπότε ισχύει πανηγυρικά σε σας ο λόγος του Ντοστογιέφσκι: «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται», επομένως και ο αδελφοκτόνος πόλεμος. 

Μας λέτε ανερυθρίαστα ότι «η έλλειψη σεβασμού του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως έναντι των αδελφών του στις άλλες κατά τόπους Εκκλησίες, αποτέλεσε την κύρια αιτία της αποτυχίας της Συνόδου της Κρήτης του 2016. Κατά τη διάρκεια δεκαετιών προπαρασκευής τής Συνόδου οι εκπρόσωποι τής Κωνσταντινουπόλεως αγνοούσαν και αποσιωπούσαν τη γνώμη των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών, αναχαίτιζαν κάθε ανεπιθύμητη συζήτηση, απέκλεισαν και απέσυραν από την ημερήσια διάταξη τα πλέον οξέα ζητήματα των διορθοδόξων σχέσεων. Τούτο νομοτελειακά οδήγησε στην επιβράδυνση της διαδικασίας προπαρασκευής και στη συνέχεια στην εκ των πραγμάτων ματαίωση της Συνόδου». 

Πρώτα πρώτα η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας έγινε. Δείτε τις αντιφάσεις σας: Αρχικά μιλάτε για αποτυχία και μετά για ματαίωση της Συνόδου. 

Εφ’ όσον ρίχνετε την ευθύνη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την «αποτυχία», μπορείτε να μας δείξετε τα προπαρασκευαστικά κείμενα της Συνόδου, τα οποία φέρουν τις υπογραφές των εκπροσώπων σας; Ο Οικουμενικός Πατριάρχης - όλοι το ομολογούν – έκανε απίστευτες υποχωρήσεις προκειμένου να συμμετάσχετε και σεις στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Εσείς, όμως, ΔΕΝ θέλατε για τους δικούς σας λόγους. Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος! 

Και τώρα τι, άγιε Βολοκολάμσκ; 

Τώρα βομβαρδίζετε, σκοτώνετε, βιάζετε, καταστρέφετε ανελέητα και ταυτόχρονα κόπτεσθε για την «κανονικότητα» στην Εκκλησία και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης (sic)! 

«Όφεις, γεννήματα εχιδνών! πώς φύγητε από της κρίσεως της γεέννης;» 

Βαθυσεβάστως 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

Ο “Σερβικός κόσμος” εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ένεκεν Αρχιεπισκοπής Αχρίδος

Ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Στέφανος συλλειτουργών με τον Οικουμενικό Πατριάρχη
(Φανάρι, Κυριακή της Πεντηκοστής, 12-6-2022)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Είναι γεγονός πια – δυστυχώς! – ότι η Σερβική Εκκλησία παίζει με το όνομα Μακεδονία και την Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, διεκδικώντας τον ρόλο του «φύλακα» αυτού του ονόματος, αλλά στην πραγματικότητα εκμεταλλεύεται τα αισθήματα των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, ανατροφοδοτώντας τον εθνικισμό. 

Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τη σύμπλευση της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία έσπευσε να υιοθετήσει το «σερβικό αυτοκέφαλο» της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, κυρίως για να χτυπήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, στις 26 Ιανουαρίου 2023, για το κανάλι στο YouTube που ονομάζεται «NovAsnom» (το οποίο, είναι γνωστό ότι διαδίδει ανοιχτά τη ρωσο-σερβική προπαγάνδα στη Βόρεια Μακεδονία), ο δρ Αλεξάντερ Ράκοβιτς, σέρβος εκκλησιαστικός ιστορικός, με ενεργό ρόλο στη σερβική εκκλησιαστική πολιτική, πρώην σύμβουλος του προέδρου Βούτσιτς και θεωρητικός του λεγόμενου «Σερβικού κόσμου», κατ’ αναλογία με το δόγμα του «Ρωσικού κόσμου», στράφηκε με σφοδρότητα εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικά κατά του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, με σκοπό να προκαλέσει αποστροφή και μίσος, και να εκτρέψει την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος από την κατεύθυνσή της προς την Πρωτόθρονο Μητέρα Εκκλησία. 

Αμφισβητεί, μάλιστα, την πρωτοκαθεδρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το προνόμιό του να δέχεται έκκλητο προσφυγή. Λέει ψέματα υποστηρίζοντας ότι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν η πρώτη που ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» και της χορήγησε «νόμιμο Τόμο». Μάλιστα, θεωρεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως αποκλειστικό υπεύθυνο για την εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς την ως «καταστροφή». 

О Αλ. Ράκοβιτς αποκρύπτει το γεγονός ότι επί επτά χρόνια η Εκκλησία της Σερβίας αγνόησε απολύτως τις εκκλήσεις και τα αιτήματα της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος για έναρξη διαπραγματεύσεων και επίσης αποσιωπά πλήρως ότι η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος ήδη από το 2018 απευθύνθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη με αίτημα για έκκλητο προσφυγή, με επίσημο γράμμα από την Ιερά Σύνοδό της, στο οποίο οι Συνοδικοί Αρχιερείς συμφώνησαν να χρησιμοποιούν το όνομα Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. 

Έχει ενδιαφέρον ότι ο εκφραστής του «Σερβικού κόσμου» Αλεξάντερ Ράκοβιτς, για να δυσφημήσει τον Επίσκοπο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, τον Αντανίας Παρθένιο, επινόησε ένα «σατανικό» ψέμα: Αν η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος λάβει Τόμο αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τότε ο Επίσκοπος Παρθένιος, το μοναστήρι του με την αδελφότητά του και τα μετόχια, θα υπαχθούν στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αυτός θα γίνει έξαρχός του. Κι αυτό γιατί ο Επίσκοπος Παρθένιος εξ αρχής ήταν εκφραστής της ορθόδοξης εκκλησιολογίας, με το βλέμμα στραμμένο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, για την επίλυση του ζητήματος της Εκκλησίας των Σκοπίων. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε τέτοιο αίτημα, ούτε έχει συζητηθεί κάτι τέτοιο. Όμως ο στόχος είναι προφανής: θέλει να σπείρει την αμφιβολία – τουλάχιστον! – για τον Επίσκοπο Παρθένιο και την αδελφότητά του, αλλά και να εμφυσήσει τον φόβο σε όλους όσοι προσβλέπουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Άλλωστε, παρόμοιες επιθέσεις και συκοφαντίες από πρόσωπα και δομές που πρόσκεινται σε αυτόν τον προπαγανδιστή, το προηγούμενο διάστημα έχουν γίνει και κατά του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Στεφάνου, ο οποίος πορεύεται στον δρόμο προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Ο Αχρίδος Στέφανος, με βάση τις επιστολές που έχει στείλει στην Κωνσταντινούπολη και τα κηρύγματα που εκφώνησε στα Σκόπια, στο Βελιγράδι και στη Κωνσταντινούπολη, κατηγορείται ότι «πούλησε το όνομα της Εκκλησίας». Έτσι, οι Σέρβοι εμφανίζονται τώρα ως «σωτήρες» του ονόματος «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία», και το κάνουν αυτό επίτηδες για να τροφοδοτήσουν τον επιβλαβή εθνικισμό στη Βόρεια Μακεδονία. 

Ο Αλεξάντερ Ράκοβιτς σκοπίμως παίζει με τα συναισθήματα των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, για να δυσφημήσει τη Πρωτόθρονο Εκκλησία στα μάτια τους, σαν αυτή να θέλει να αφαιρέσει την εθνική τους ταυτότητα και την τοπική τους Εκκλησία. Το κάνει προφανώς για να τροφοδοτήσει τον εθνικισμό και τον εθνοφυλετισμό, όπως, στην πραγματικότητα, κάνει η σερβική πολιτική στη Βόρεια Μακεδονία, σκορπώντας διχόνοια μεταξύ των λαών της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ο Ράκοβιτς δηλώνει ξεκάθαρα ότι αν η «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» «αναγκαζόταν» να δώσει τη διασπορά της στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, τότε η Σερβική Εκκλησία θα δεχόταν αυτή τη διασπορά υπό την προστασία της, προκειμένου να διατηρηθεί η Μακεδονική ταυτότητα!

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΔΕΝ ΕΞΕΔΩΣΕ ΚΟΡΑΝΙΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

«Απίστευτη αποκάλυψη: Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε το Κοράνιο»!. 

Διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ως άλλοι Καϊάφες, οι «ιθύνοντες» του περιάκουστου “Γραφείου επί των αιρέσεων και των παραθρησκειών” της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς – ελπίζω όχι και ο αγαπητός μου Πειραιώς Σεραφείμ – διότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, μοιράζει κοράνια τα οποία είναι – λέει -έκδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Πατριαρχικού Κέντρου της Ελβετίας! 

Το …σεβαστό Γραφείο εξέδωσε πολεμικό ανακοινωθέν για να προστατεύσει – και πάλι (sic) – την Ορθοδοξία από πατριαρχικές «εκτροπές»! 

Το Γραφείο του Πειραιά στηρίζεται σε κάποιες δηλώσεις του Μητροπολίτου Αγκύρας κ. Ιερεμίου, χωρίς βέβαια να κάνει μια μικρή έρευνα για να δει πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. 

Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς συνέβη. 

Η Α.Θ. Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κατευθυνόμενος αεροπορικώς προς Κύπρο, το Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022 (για την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου), έκανε ολιγόλεπτη στάση στο αεροδρόμιο της Κω. Μεταξύ των υπαντησάντων τον Πατριάρχη, ήταν και ο Ιμάμης της Κω Ιρφάν Τράμπα, στον οποίο ο Παναγιώτατος προσέφερε φιλοφρόνως έκδοση του Κορανίου στην ελληνική. 

Μετά την επανεπιβίβαση του Πατριάρχου στο αεροσκάφος, ο εφησυχάζων στην γενέτειρά του Κω Σεβ. Μητροπολίτης Αγκύρας Ιερεμίας προέβη αυθορμήτως σε δηλώσεις ενώπιον συνεργείων τοπικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών και ανέφερε όσα απομαγνητοφωνημένα καταγράφονται σε ιστολόγια και αναπαράγει το Γραφείο του Πειραιά. 

Όμως, η αναφορά του στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Γενεύης ως εκδότου του Κορανίου στην ελληνική γλώσσα δεν είναι ακριβής. 

Όλοι γνωρίζουμε, όσοι ασχολούμαστε με αυτά, ότι ουδέποτε το Ορθόδοξο Κέντρο προέβη σε τέτοια έκδοση. Ο κατάλογος των εκδόσεων του Ορθοδόξου Κέντρου είναι ανηρτημένος στην ιστοσελίδα του Κέντρου στο θέμα ΕΚΔΟΣΕΙΣ και τέτοιος τίτλος δεν υπάρχει. 

Ο Πατριάρχης προσέφερε στον Ιμάμη το Κοράνιο στην ελληνική, έκδοση του 1987 του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση (βλ. ιστοσελίδα του Ιδρύματος Λάτση). Το σχήμα και το χρώμα της εκδόσεως αυτής είναι χαρακτηριστικά και φαίνονται σαφώς στο βίντεο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο. 

Νομίζω ότι οι αναφορές του αγίου Αγκύρας στον αείμνηστο Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως (από Ελβετίας) Δαμασκηνό και στην Ιορδανία, οδηγούν την σκέψη ότι η παρεξήγηση οφείλεται στο εξής γεγονός. 

Στις 3 Μαΐου 1999 ο αείμνηστος Μητροπολίτης (Ελβετίας τότε) Δαμασκηνός υπέγραψε, ως ιδρυτικό μέλος, μαζί με άλλες διαπρεπείς προσωπικότητες από τις τρείς μονοθεϊστικές θρησκείες, την ιδρυτική πράξη του Ιδρύματος Διαθρησκειακών και Διαπολιτισμικών Ερευνών και Διαλόγων. Η συμμετοχή του, όπως και όλων των ιδρυτών του Ιδρύματος αυτού, ήταν απολύτως προσωπική και όχι θεσμική. Έτσι, η συμμετοχή του Μητροπολίτου Δαμασκηνού δεν δέσμευε ούτε την Μητρόπολη Ελβετίας, ούτε το Ορθόδοξο Κέντρο. Προς αποφυγήν και της παραμικρής συγχύσεως, η τελετή ιδρύσεως έγινε σε ξενοδοχείο της Γενεύης και όχι σε θρησκευτικό χώρο κάποιας θρησκείας. 

Το Ίδρυμα αυτό, λοιπόν, προέβη το 2006 στην τρίτομη έκδοση των βιβλίων των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης (εβραϊκά), της Καινής Διαθήκης (ελληνικά) και του Κορανίου (αραβικά). 

Το 2006 Μητροπολίτης Ελβετίας ήταν ο από Γαλλίας Ιερεμίας (2003-2018). Προφανώς περί αυτής της εκδόσεως μιλούσε στο αεροδρόμιο της Κω, όμως η έκδοση αυτή ουδεμία σχέση έχει με τις εκδόσεις του Ορθοδόξου Κέντρου. Στην παρουσίαση, διακίνηση ή προώθηση της τρίτομης αυτής εκδόσεως ουδέποτε ανεμίχθη το Ορθόδοξο Κέντρο, εξ όσων γνωρίζουμε. 

Όλα τα παραπάνω, βέβαια, δεν ενδιαφέρουν το Γραφείο του Πειραιά, καθόσον αποτελούν πτυχή του σύγχρονου διαθρησκειακού διαλόγου, τον οποίον «βδελύσσεται». 

Όμως, γι’ αυτό είναι μέγας ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Γιατί προώθησε και προωθεί τον Διαχριστιανικό και Διαθρησκειακό Διάλογο. Και σε αυτή την πρακτική, συμμετέχει ενεργά – με τον δικό της τρόπο – ακόμα και η Ρωσική Εκκλησία. 

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Διάλογος είναι αυτό που έχουμε ανάγκη. Όχι ο αγαπητός μας Πειραιώς Σεραφείμ ως Μονόλογος.

Το «Φως Φαναρίου» σχολιάζει συνέντευξη του «Ε.Κ.»

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου* 

Εθνικός Κήρυξ 

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, στη μεγάλη ομογενειακή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ» της Αμερικής, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β’ απάντησε στην ερώτηση του Θ. Καλμούκου αν είναι «δόκιμος ο χρόνος να καλέσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης μία Σύναξη των Προκαθημένων», ως εξής: 

«Είναι προσωπική απόφαση του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου ως η κεφαλή των Ορθοδόξων όποτε το κρίνει θα το κάνει γιατί ο Θεός του έχει δώσει σοφία». 

Φυσικά η Κεφαλή, Δομήτωρ της Εκκλησίας είναι θεολογικώς ο Χριστός, αλλά η κεφαλή της υπ’ ουρανόν Ορθοδοξίας –ως πρωτεύθυνος– είναι, ιεροκανονικώς, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κι αυτό δεν μειώνει κανένα. 

Το έχει πει ξεκάθαρα και ο Σεβ. Μητροπολίτης Σπάρτης κ. Ευστάθιος: «Η Κεφαλή της Εκκλησίας μας γενικώς αναγνωρίζουμε ότι είναι ο Χριστός μας. Αλλά επί της Γης είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης». 

Αίφνης θυμήθηκα πρόσφατη αναφορά της Αρχιγραμματείας της Εκκλησίας της Αλβανίας σε κείμενο του Αρχιγραμματέως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Γρηγορίου Φραγκάκη. 

Εκεί, εν κατακλείδι, σημειώνεται: 

«Τέλος, στον Τόμο της Ουκρανίας αναγράφονται τα εξής: 

‘Προσεπιδηλούμεν τοις ανωτέρω ότι η εν Ουκρανία Αυτοκέφαλος Εκκλησία γινώσκει ως κεφαλήν τον Αγιώτατον Αποστολικόν Πατριαρχικόν Θρόνον, ως και οι λοιποί Πατριάρχαι και Προκαθήμενοι’. Παρόμοια αναφορά δεν υπάρχει στον Τόμο του Αυτοκεφάλου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας. Δε νομίζω ότι διαφεύγει της προσοχής του Μακ. Αλβανίας κ. Αναστασίου ότι στο Συνοδικό Χρυσόβουλλο ή Τόμο, για την Πατριαρχική αξία της Εκκλησίας της Ρωσίας, ο οποίος φέρει τις υπογραφές του Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου, Αντιοχείας Ιωακείμ, Ιεροσολύμων Σωφρονίου και ογδόντα ενός Μητροπολιτών, Αρχιεπισκόπων και Επισκόπων (Μάιος 1590, Καλ. Δελ. Τόμος ΙΙΙ, σελ. 25), αναγράφεται επί λέξει: ‘και ίνα κεφαλήν και αρχήν έχη αυτός τον Αποστολικόν Θρόνον της του Κωνσταντίνου πόλεως ως και οι άλλοι Πατριάρχαι’». Επομένως, όχι ο τόμος της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, αλλά της ίδιας της Ρωσίας, ήδη από το 1590, αναγνωρίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως «κεφαλήν» και «αρχήν». 

Ο Πατριάρχης του Δευτερόθρονου, πρεσβυγενούς Πατριαρχείου της Ανατολής, Αλεξανδρείας Θεόδωρος, δεν δυσκολεύεται να παραδεχτεί αυτή την αλήθεια των αιώνων, όπως, δυστυχώς, ο Αλβανίας Αναστάσιος. 

Στη σημερινή, Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023, συνεδρίαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως αναφέρεται στο σχετικό ανακοινωθέν «το Ιερόν Σώμα επληροφορήθη εν συνοχή καρδίας και θλίψει τας διά των Γραμμάτων του Μακ. Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου ανακοινωθείσας ιεροκανονικάς αποφάσεις της κατ’ Αυτόν Εκκλησίας ως προς την εισπήδησιν της Εκκλησίας Ρωσσίας εις την δικαιοδοσίαν αυτής, ας αποδεχομένη, στηρίζει κατά πάντα το Παλαίφατον τούτο Πατριαρχείον εις τον δίκαιον αγώνα του υπέρ της κανονικής τάξεως». 

Η κεφαλή, ο Αποστολικός και Πατριαρχικός Οικουμενικός Θρόνος, τάσσεται απερίφραστα υπέρ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που πλήττεται από την αντικανονική εισβολή του Πατριαρχείου Μόσχας στην δικαιοδοσία του. Η κεφαλή, ως έχουσα το πρωτεύθυνον, παίρνει θέση, σαφή και ξεκάθαρη. Όχι αοριστολογίες, όχι ευχολόγια, όχι ανέξοδες ρητορείες περί ενότητος, αλλά θέση υπέρ του αδικουμένου έναντι του αδίστακτου εισβολέως. Είθε και οι υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες να αναλάβουν «πανοπλίαν του φωτός», ήτοι την ευθύνη τους και να συμπορευθούν με την πρωτεύθυνη κεφαλή. 

* Ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος είναι καθηγητής Θεολογίας, μουσικός, συγγραφέας και υπεύθυνος του πρακτορείου εκκλησιαστικών ειδήσεων «Φως Φαναρίου».

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Είναι θλιβερό το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος δεν υποστηρίζει απλώς την ρωσκή εισβολή στην Ουκρανία και την στυγερή πολιτική Πούτιν, αλλά εισάγει και μια “θεολογία του πολέμου”. Καθίσταται, δηλαδή, ο θεωρητικός, σε επίπεδο “θεολογικό”, της αναγκαιότητας αυτής της εισβολής και της στήριξής της με κάθε τρόπο. 

Παράλληλα δεν παύει να εξαπολύει μύδρους κατά της κακής Δύσης, η οποία ευθύνεται, κατ’ αυτόν, για όλα τα δεινά. Αυτή, μάλιστα, η “λογική”, βρίσκει απήχηση στους κάθε λογής χριστιανούς φονταμενταλιστές, οι οποίοι βλέπουν παντού “εχθρούς της Ορθοδοξίας”, εκτός – φευ! – από τους ίδιους. Θεωρούν, επίσης, ότι η “Αγία Ρωσία” είναι “μπροστάρης” στον αγώνα κατά της “ηθικής κατάπτωσης” της εποχής μας και ότι είναι, ακόμα, το “ανάχωμα” για τις “παπικές” ορέξεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Αν όμως σπουδάζουμε την πραγματικότητα και μαθαίνουμε να την προφέρουμε σωστά, τότε θα αντιληφθούμε ότι η Ρωσική Εκκλησία έχει αποδυθεί σε έναν ολομέτωπο αγώνα για νίκη της Ρωσίας επί της Ουκρανίας, γιατί αλλιώς θα βιώσει και αυτή την ήττα, τη στιγμή που προσπαθεί να κυριαρχήσει εκκλησιαστικά πάση τη κτίσει, με ηχηρότερο παράδειγμα αυτό της εισβολής στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 

Ο Πατριάρχης Κύριλλος, λοιπόν, (“Βλαντιμίρ Γκουντιάεφ”) κάλεσε τους κατοίκους της επιτιθέμενης χώρας να παράσχουν στο στρατό όλα όσα χρειάζεται για να συνεχίσει την αιματηρή “ειδική επιχείρηση” κατά της Ουκρανίας. Είπε ότι οι Ρώσοι θα πρέπει να αναζητήσουν όλες τις πιθανές ευκαιρίες για να το πράξουν και να συγκεντρώσουν χρήματα. 

Ο Μόσχας Κύριλλος το είπε αυτό στις 19 Ιανουαρίου, την ημέρα των Θεοφανείων, με το Ιουλιανό ημερολόγιο, μετά το τέλος της Θ. Λειτουργίας στον Καθεδρικό Ναό των Θεοφανείων στο Ελόχοβο της Μόσχας. Η δήλωσή του δημοσιεύθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Μόσχας.

Υπενθύμισε τους πολέμους του παρελθόντος, λέγοντας ότι οι επιτιθέμενοι δεν πέτυχαν τον στόχο τους επειδή ολόκληρο το έθνος ξεσηκώθηκε για να υπερασπιστεί την πατρίδα. “Πόσοι άνθρωποι προσβλήθηκαν από το σοβιετικό καθεστώς! Πόσοι ιερείς φυλακίστηκαν, πόσες εκκλησίες καταστράφηκαν, πόσοι αγρότες αποδεκατίστηκαν! Όμως όλα πέρασαν στο παρασκήνιο και οι άνθρωποι, οδηγούμενοι από την πατριωτική ιδέα, κινητοποιήθηκαν, συνειδητοποιώντας ότι ο εξωτερικός εχθρός αποτελούσε τεράστια, υπαρξιακή απειλή για τη χώρα μας. Και κερδίσαμε, επειδή πραγματικά έγινε η κινητοποίηση ολόκληρου του έθνους”, είπε ο πατριάρχης. 

Ο Μόσχας Κύριλλος είπε ότι οι Ρώσοι πρέπει να εργαστούν για δύο ή τρεις και να είναι ενωμένοι τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά. “Τα παιδιά μας, ειδικά εκείνα που πηγαίνουν στην πρώτη γραμμή, χρειάζονται πραγματικά πνευματική υποστήριξη. Και σε αυτή την κατάσταση, δεν μπορούν να υπάρξουν τυπικά λόγια. Πρέπει να είστε σε θέση να πείτε κάτι σε ένα άτομο που θα το ενισχύσει, ακόμα και όταν δίνεται η εντολή “επίθεση!”. Μια εντολή χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει νίκη όταν πρέπει να σηκωθείς και να αντιμετωπίσεις τον θάνατο. Αυτό κάνουν τώρα τα παιδιά μας – βγαίνουν από τα χαρακώματα και αντιμετωπίζουν τον θάνατο”, δήλωσε ο Πατριάρχης Μόσχας, προσθέτοντας ότι οι Ρώσοι πρέπει να στηρίξουν τον στρατό με ό,τι μπορούν, τόσο πνευματικά όσο και οικονομικά. 

Ούτε λέξη για τους νεκρούς του πολέμου. Ούτε λέξη για τα θύματα, για τους πρόσφυγες. Αντιθέτως, ετοιμοπόλεμοι όταν δίνεται η εντολή “επίθεση”! 

Για τον Μόσχας Κύριλλο το απαραίτητο είναι να κινητοποιηθούν οι ενορίτες για να συγκεντρώσουν πράγματα και τρόφιμα για τους ρώσους μαχητές. “Αναζητήστε ευκαιρίες, συγκεντρώστε χρήματα, στείλτε δέματα, αν είναι δυνατόν, πηγαίνετε εσείς οι ίδιοι, στηρίξτε τον στρατό. Ξέρω ότι ήδη γίνονται πολλά, αλλά νομίζω ότι δεν είναι αρκετά, και τα μέσα ενημέρωσης σπάνια μιλούν για τη βοήθεια της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προς εκείνους που βρίσκονται στο Ντονέτσκ, στο Λουχάνσκ, στην πρώτη γραμμή”, δήλωσε ο πατριάρχης. 

Όπως είχε ήδη αναφέρει το OBOZREVATEL, ο Μόσχας Κύριλλος δήλωσε ότι η ήττα της Ρωσίας θα σήμαινε το τέλος του κόσμου. Προσπάθησε επίσης να τρομάξει με συνέπειες που υποτίθεται ότι θα επηρεάζουν όλη την ανθρωπότητα.

Το τραγικό είναι ότι κυκλοφορούν πολεμικά βίντεο από τους ρώσους, με μπόλικη "ορθόδοξη πνευματικότητα", που αναπαράγουν ρώσοι ιεράρχες, όπως ο καθηρημένος πρ. Κλιν Λεωνίδας. 

ΤΑ "ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΑ" ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ s@mizdat

Τα «Ελληνορωσικά» είναι «πολεμικά» κείμενα. 

Κείμενα που εκφωνήθηκαν σε εκδηλώσεις που διοργανώσαμε με το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» και το Περιοδικό «Στέπα» (Επιθεώρηση Ρωσικού Πολιτισμού), διερευνώντας την ρωσική ομορφιά. Κείμενα που γράφτηκαν – πολλά εν θερμώ – στα ιστολόγιά μου «Ιδιωτική Οδός» και «Φως Φαναρίου», για την Εκκλησία της Ρωσίας και την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, ήδη από το 2009. 

Η αγάπη μου για τον Ρωσικό Πολιτισμό είναι διαρκής και αδιάπτωτη. Εκατοντάδες είναι οι σχετικές αναρτήσεις μου στο διαδίκτυο. Εδώ δημοσιεύονται τα πιο σημαντικά για μένα κείμενα, που έχουν και βιωματικό χαρακτήρα. 

Η κριτική μου στην σύγχρονη Ρωσική Εκκλησία με τις επεκτατικές τάσεις αποτελεί μία στάση μου ανυποχώρητη και κόντρα στο εν Ελλάδι ρεύμα. 

Η παρούσα έκδοση βλέπει το φως της δημοσιότητας την περίοδο που η Ρωσία έχει εισβάλει στην Ουκρανία και την καταστρέφει συστηματικά. 

Τα κείμενα, λοιπόν, που δημοσιεύονται εδώ αποτυπώνουν την κάθετη αντίθεσή μου στην εισβολή του ισχυρού σε μια αδύναμη – σε σχέση με την υπερδύναμη – χώρα, η οποία αγωνίζεται για την ελευθερία της. 

Η αντίθεσή μου καταγράφεται κυρίως σε σχέση με την Ρωσική Εκκλησία, η οποία στηρίζει την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία, διατυπώνοντας μια πρωτοφανή «θεολογία». Για την Εκκλησία του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου υπεύθυνοι για τον πόλεμο είναι η Δύση και οι ομοφυλόφιλοι! 

Αρκετά από τα κείμενα του παρόντος βιβλίου καταγράφουν και την ρωσική διείσδυση στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, μέσω της Εκκλησίας. Κάποια αναφέρονται και στις αντιδράσεις που προκάλεσε η δική μου ματιά σ’ αυτή την συστηματική πολιτική επιρροής. 

Ό,τι δημοσιεύεται εδώ, πάντως, είναι απόρροια της δημόσιας τοποθέτησής μου στα ελληνορωσικά των τελευταίων ετών, η οποία – δημόσια έκθεση μου - συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. 

Ευχαριστώ θερμά τον Δημήτρη Τριανταφυλλίδη για την φροντίδα της παρούσας έκδοσης και την συναντίληψη. 

Ελπίζω τα επόμενα «Ελληνορωσικά» να βγουν σε συνθήκες ειρήνης.  

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

Ακολουθούν αναλυτικά τα περιεχόμενα του βιβλίου. 

Στα podcasts της σειράς Βιβλία και Συγγραφείς του Νίκου Μπακουνάκη στη Lifo. 

Τι μας συνδέει και τι μας χωρίζει με την Ρωσία; Τι μας συνδέει και τι μας χωρίζει με το Πατριαρχείο της Μόσχας; 

Το βιβλίο «Ελληνορωσικά» του Παναγιώτη Ανδριόπουλου (εκδόσεις s@mizdat) διερευνά σημαντικές όψεις των σχέσεων των δύο χωρών, που υπερβαίνουν τις διεθνείς σχέσεις και τη γεωπολιτική και απλώνονται στην εσωτερική πολιτική, ακόμη και στην ιδεολογία και στις νοοτροπίες. Το Πατριαρχείο της Μόσχας έχει απλώσει πολύ το χέρι του στην ελληνική εκκλησία, μέσα από μία επεκτατική πολιτική. Από την άλλη πλευρά ο πολιτισμός των δύο χωρών και οι δημιουργοί τους έχουν έρθει, πολλές φορές, αρκετά κοντά. 

Στο βιβλίο βλέπουμε τη «συνεργασία» Δημήτρη Μητρόπουλου και Σοστακόβιτς ή του Χατζιδάκι με το έργο του Προκόφιεφ.

 

Παύλος Νεοφύτου

Φιλελεύθερος Κύπρου

Αυτό το διάστημα, μέσα στην περίοδο του πολέμου στην Ουκρανία, κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ελληνορωσικά» (εκδόσεις s@mizdat) του θεολόγου και μουσικού Παναγιώτη Ανδριόπουλου, όπου παρουσιάζονται σημαντικές όψεις των σχέσεων ελληνισμού και Ρωσίας. Απαντώνται ερωτήματα για το τι μας συνδέει και τι μας χωρίζει με τη Ρωσία, όχι μόνο σε επίπεδο πολιτιστικό και εκκλησιαστικής γεωπολιτικής, που είναι τα δύο κύρια μέρη του βιβλίου, αλλά και στην εσωτερική πολιτική, την ιδεολογία και τις νοοτροπίες. Όπως αναφέρει ο κ. Ανδριόπουλος σε συνέντευξή του στο philenews, το Πατριαρχείο της Μόσχας ασκεί επεκτατική πολιτική σε περιοχές της ελληνορθόδοξης εκκλησίας, υπηρετώντας συγχρόνως τον ιμπεριαλισμό του ρώσου πρόεδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Τονίζει ότι σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η διείσδυση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην αφρικανική ήπειρο, που παραδοσιακά αποτελεί πεδίο δράσης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Από την άλλη, ο πολιτισμός των δύο πλευρών και οι δημιουργοί τους έχουν έρθει πολλές φορές αρκετά κοντά. Παράδειγμα η σύνδεση του Δημήτρη Μητρόπουλου με τον Σοστακόβιτς ή του Χατζιδάκι με το έργο του Προκόφιεφ. Αλλά και σήμερα, όπου ο Ντοστογιέφσκι συστηματικά διασκευάζεται και ανεβαίνει στο ελληνικό θέατρο. 

- Ποια είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία που συνδέουν τον ελληνισμό με τους Ρώσους; 

Π.Α.: Η σχέση αυτή είναι διαχρονική, κάτι που φαίνεται από τη στιγμή που οι Ρώσοι γίνονται ορθόδοξοι, από κληρικούς που απέστειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στα τέλη του 10ου αι. Αλλά και στον Πολιτισμό υπάρχει μία αδιάλειπτη σχέση ελληνισμού και Ρωσίας, η οποία διαρκεί μέχρι τις μέρες μας. Και στην Ελλάδα και στην Κύπρο υπάρχουν πολλοί ρώσοι καλλιτέχνες, που προσφέρουν πραγματικά στον Πολιτισμό. 

- Στο βιβλίο σας δίνετε έμφαση στην απήχηση του έργου του ρώσου συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στην ελληνική πνευματική ζωή. 

Π.Α.: Την έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Ενώ δεν είναι θεατρικός συγγραφέας, τα τελευταία χρόνια είναι στην πρώτη γραμμή του ελληνικού θεάτρου. Υπάρχουν πάρα πολλές διασκευές έργων του. Επίσης, πέρα από τον Ντοστογιέφσκι, ανεβαίνουν στη σκηνή πολλοί άλλοι ρώσοι θεατρικοί συγγραφείς, όπως ο Τσέχωφ και ο Γκόγκολ. Δηλαδή αυτή τη στιγμή έχουμε ένα ελληνικό θέατρο, το οποίο, θα έλεγε κανείς, στηρίζεται πάνω στο ρωσικό θέατρο. Ακόμα, στο βιβλίο μου αναφέρομαι και στις ελληνορωσικές μουσικές διαδράσεις στο διάβα της ιστορίας. Κι εδώ έχει ενδιαφέρον η σχέση του Μάνου Χατζιδάκι με ρώσους συνθέτες. Προσωπικά είχα την εμπειρία να ακούω τον Χατζιδάκι να διευθύνει την «Ορχήστρα των χρωμάτων» σε έργα ρώσων συνθετών. Για παράδειγμα, άκουγε και μελετούσε από τα νιάτα του τον Σταβίνσκι και τον Προκόφιεφ. Κι αυτό δεν είναι λίγο. Είναι κάτι πολύ σημαντικό το ότι αναγνώριζε ο Χατζιδάκις τη μεγάλη μουσική, την οποία έγραφαν αυτοί οι ρώσοι συνθέτες. Επίσης κάτι πολύ σημαντικό είναι και ο περίφημος έλληνας μαέστρος Δημήτρης Μητρόπουλος, ο οποίος, ενώ διέπρεψε στην Αμερική, αγαπούσε πάρα πολύ τη ρωσική μουσική και τους ρώσους συνθέτες. Ήταν ο «ιεραπόστολος» του Σοστακόβιτς στην Αμερική, όπου έπαιζε πάρα πολύ τις συμφωνίες του. Άρα και στον σύγχρονο Πολιτισμό υπάρχει μια πολύ μεγάλη σχέση Ελλήνων και Ρώσων. 

- Ας περάσουμε στην επικαιρότητα που σχετίζεται με το δεύτερο μέρος του βιβλίου σας, τα ελληνορωσικά εκκλησιαστικά. Το όνομα του ρώσου πατριάρχη Κύριλλου συνδέθηκε πρόσφατα με την πρόθεση της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ποια είναι η στάση του Πατριαρχείου Μόσχας απέναντι σε αυτόν τον πόλεμο του Πούτιν; 

Π.Α.: Ο πατριάρχης Μόσχας στηρίζει την εισβολή κι αυτό θεολογικά είναι απαράδεκτό. Μάλιστα στηρίζει την εισβολή με επιχειρήματα, όπως, ότι ευθύνεται το ΝΑΤΟ γι’ αυτή την κατάσταση, διότι προκάλεσε τη Ρωσία. Πράγματα τα οποία είπε πρόσφατα και στον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο, κατά τη διαδικτυακή συνομιλία που είχαν, και βγήκαν στη δημοσιότητα. Άρα είναι τελείως πολιτική η θέση του Κύριλλου, με το να παίρνει μια ξεκάθαρη θέση εναντίον του ΝΑΤΟ και υπέρ της Ρωσίας. Από εκεί και πέρα θεωρώ ότι είναι ντροπή ο πατριάρχης να επικαλείται είτε νεοναζιστές στην Ουκρανία είτε ομοφυλόφιλους, για να δικαιολογήσει τη ρωσική εισβολή. Ο επιτιθέμενος δεν μπορεί να έχει δίκιο. Δεν μπορούμε να τον δικαιολογούμε θεολογικά και χριστιανικά. Και το ξεκαθαρίζω, ακόμα και το ΝΑΤΟ να έκανε εισβολή, και οποιοσδήποτε άλλος, θα ήμασταν εναντίον. Δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ ενός πολέμου, ως χριστιανοί και ως θεολόγοι. Και κυρίως ως αρχηγοί Εκκλησιών. Άρα αυτό που κάνει ο πατριάρχης Μόσχας αυτή τη στιγμή, είναι ένα τεράστιο λάθος, το οποίο εγγράφεται σε μεγάλο βαθμό εις βάρος του στην ιστορία. 

- Πώς προέκυψε αυτή η στενή σχέση Πατριαρχείου Μόσχας – καθεστώτος Πούτιν; Υπήρχε από τον καιρό των Τσάρων ή τη δημιούργησε ο ρώσος πρόεδρος; 

Π.Α.: Η Εκκλησία με το Κράτος στη Ρωσία ανέκαθεν ήτανε πολύ κοντά. Όμως, με την πτώση του κομμουνισμού, και κυρίως με τη «δυναστεία» του Πούτιν, η Ρωσική Εκκλησία εργαλειοποιήθηκε και εξυπηρετεί καθαρά τη ρωσική πολιτική. Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό. Δηλαδή, όταν ήταν ο κομμουνισμός, η Εκκλησία σε καμία περίπτωση δεν ήταν στο πρώτο πλάνο. Τώρα όμως, επί Πούτιν, είναι σε αυτό το πλάνο, και είναι καθαρά εργαλείο και όργανο της ρωσικής πολιτικής. Κι αυτό συμβαίνει χωρίς περιστροφές. 

- Στο βιβλίο σας αναφέρεστε σε ρωσικό εκκλησιαστικό ιμπεριαλισμό. 

Π.Α.: Ο οποίος βρίσκεται μέσα στη «λογική» του Πούτιν. Δηλαδή ο ρώσος πρόεδρος χρησιμοποιεί την Εκκλησία για τον ρωσικό ιμπεριαλισμό. Έτσι έχουμε ρωσικές εκκλησίες που κτίζονται σχεδόν κάθε μέρα σε όλη την υφήλιο, με σκοπό να είναι και ρωσικό έδαφος. Και εδώ εντάσσεται και το θέμα της Αφρικής. Δηλαδή η «εισβολή» του Πατριαρχείου Μόσχας στην Αφρική, με το πρόσχημα της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Η ρωσική επεκτατικότητα φάνηκε πολύ καλά στο ζήτημα της Εκκλησίας της Ουκρανίας: επειδή το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όπως και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’, αναγνώρισε την ουκρανική αυτοκεφαλία, σε αντίποινα η Μόσχα είπε «θα ιδρύσουμε ρωσικές εκκλησίες στην αφρικανική ήπειρο». Κι αυτό, προτού αρχίσει να γίνεται πράξη, ήταν επίσημη αναφορά από το Πατριαρχείο Μόσχας. Αυτό αντιλαμβάνεστε ότι είναι μία «βόμβα», αφού φαίνεται ότι ο ρωσικός ιμπεριαλισμός δεν είναι μόνο η Ουκρανία.

Εθνικός Κήρυκας 

ΑΘΗΝΑ. Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις s@mizdat, που επιμελείται ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης, το βιβλίο «Ελληνορωσικά», το οποίο περιλαμβάνει κείμενα για την Θεολογία και τον Πολιτισμό του θεολόγου και μουσικού Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου, με κεντρικό θέμα τις ελληνορωσικές σχέσεις. 

Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βυζαντινή και Ευρωπαϊκή μουσική. Iδρυσε το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον», με το οποίο παρουσιάζει στην Ελλάδα και το εξωτερικό πρωτότυπες παραγωγές μουσικής ποιητικής. Συνεργάστηκε με τον ισπανό φλαμενγκίνστα Israel Galvan στην documenta14, στο Φεστιβάλ της Αβινιόν και σε ευρωπαϊκή περιοδεία με την παράσταση «La fiesta». Eχει ερμηνεύσει έργα σύγχρονων Ελλήνων συνθετών. Αρθρα και μελέτες του για τη Θεολογία και τον πολιτισμό δημοσιεύονται σε επιστημονικούς τόμους και περιοδικά. Διατηρεί από το 2008 το ιστολόγιο «Ιδιωτική Οδός» και το σάιτ «Φως Φαναρίου». Πραγματοποιεί συνεντεύξεις με σημαντικά πρόσωπα του νεοελληνικού πολιτισμού. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος του απένειμε τον Δεκέμβριο του 2021 το οφφίκιο του Άρχοντος Δικαιοφύλακος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.

Art work στα "Ελληνορωσικά": Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας 

Γράφει ο π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ 

Κρατώ στα χέρια μου τα "ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΑ", νεοκυκλοφορηθέν βιβλίο του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου, από τις εκδόσεις s@mizdat, με 260 σελίδες, μεστές περιεχομένου. 

Ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος, οξύνους θεολόγος - μουσικός και δημοσιολόγος, με λόγο ευθύβολο και δίχως εκπτώσεις εν παντί, στον τόμο αυτόν συγκέντρωσε τα κείμενά του, πρωτοδημοσιευμένα στους προσωπικούς ιστοτόπους του "Φως Φαναρίου" και "Ιδιωτική Οδός", αφορώντα αφενός μεν στην "πολυμερώς και πολυτρόπως" εκπεφρασμένη αγάπη του για τον διαχρονικό και τεράστιο ρωσικό πολιτισμό, αφετέρου δε στη σύγχρονη πολιτικοεκκλησιαστική καθεστηκυία τάξη της Ρωσίας, εκ της οποίας πολλά δεινά εκπορεύονται ανά την οικουμένη. 

Από τη μια πλευρά, ο Ανδριόπουλος στέκεται θαυμαστικά και αναδεικνύει με κάθε τρόπο εν Ελλάδι κορυφαίους δημιουργούς εκ Ρωσίας και την διαχρονία της ώσμωσής τους με Έλληνες, π.χ. τις ελληνο-ρωσικές μουσικές διαδράσεις στο διάβα της ιστορίας, την μουσική ποιητική του Αντρέι Ταρκόφσκι, τη σχέση Μάνου Χατζιδάκι με τους ρώσους συνθέτες του 20ού αιώνα, τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς του Δημήτρη Μητρόπουλου, την ντοστογιεφσκική ηθική στο θέατρο, το "Άξιον εστί" του Ελύτη στα ρωσικά, τους δύο Αλέξανδρους της Ρωσικής Διασπορά: π. Αλέξανδρο Σμέμαν και Αλεξάντρ Σολτζενίτσιν και άλλα διάφορα πολύ ενδιαφέροντα. 

Από την άλλη μεριά, ο Ανδριόπουλος στέκεται κριτικός και έντονα "πολεμικός", με πάμπολλα επικαιρικά κείμενά του, έναντι της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπως έπραξε ή θα πράξει (είμαι σίγουρος προς τούτο) και σε κάθε άλλη εισβολή μεγαλοσχημόνων σε αδυνατότερους λαούς (π.χ. του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία). Στα κείμενά του διαφαίνεται και αποδεικνύεται τις πταίει: όχι ο ρωσικός λαός, πολλώ δε μάλλον ο θαυμαστός πολιτισμός τους, αλλά οι χιτλερίζουσες και παρανοϊκές πολεμικές στρατείες του πουτινικού κράτους, που κατ' αυτάς επιβιώνει στη Μόσχα, κατακρεουργώντας ολοένα τον όμαιμο λαό της Ουκρανίας, επειδή -αγέρωχος- υπερασπίζεται βωμούς και εστίες πατρογονικές, πασχίζοντας νυχθημερόν για την αυτοδιάθεση και την ελευθερία του. 

Ο εγκρατής περί την θεολογία και εκκλησιαστική διπλωματία Ανδριόπουλος διαπιστώνει ότι στα σχέδια του Πούτιν στοιχείται ο σημερινός Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, ο οποίος φέρεται ως παρατρεχάμενος του πολιτικού ηγέτη και his master voice. Την δυσοσμία αυτής της κατάστασης υποδαύλιζε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων Αλφέγιεφ, ο και διάσημος μουσικός (του οποίου το μουσικό ταλέντο αποκαθηλώνει σε ειδικό κείμενό του ο Π. Α.), έως την πρόσφατη δυσμενή μετακίνηση αυτού του ίδιου από την περίοπτη Μητρόπολη Βολοκολάμσκ σε εκείνη την άσημη της Ουγγαρίας, κυρίως δε την παύση του από την ηγεσία των εξωτερικών υποθέσεων του Πατριαρχείου του. 

Βεβαίως, στο ανά χείρας βιβλίο, ο Π. Α. διεκτραγωδεί πώς ο εκκλησιαστικός μεγαλοϊδεατισμός των Ρώσων και το δόγμα της "Τρίτης Ρώμης" ουδέποτε αποδέχτηκε την Αυτοκεφαλία, την οποία παρείξε προ τριετίας το Οικουμενικό Πατριαρχείο στους εμπερίστατους (και εκκλησιαστικά) Ουκρανούς, πώς ο Κύριλλος προχώρησε στην παύση μνημόνευσης του Οικουμενικού Πατριάρχου, καθώς επίσης παντός άλλου Προκαθημένου αναγνωρίζει έκτοτε τη νεοπαγή και ανθοφορούσα ήδη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας, υπό τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου. 

Το μένος και η εκδικητική διάθεση του Πατριαρχείου Μόσχας είναι τέτοιο και τόσο, μάλιστα δε διαρκούσης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ώστε πραγματοποίησε και συνεχίζει να πράττει ένα πνευματικό εκκλησιαστικό έγκλημα, μιαν αντικανονική εισβολή (ή εισπήδηση) στην δικαιοδοσία του δευτερόθρονου Πατριαρχείου, αυτό της Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, αποστέλλοντας εκεί για... επανευαγγελισμό δικούς του μισσιονάριους, υπό τον ανεκδιήγητο Μητροπολίτη Κλιν Λεωνίδα, ο οποίος, μαζί με τα ρασοφορούντα (και ήδη καθηρημένα από το θιγόμενο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας) τσιράκια του, "ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη" στα ανυποψίαστα κράτη της Μαύρης Ηπείρου. 

Πάντα ταύτα και πολλά άλλα, εναποτυπώνονται στο βιβλίο Ανδριόπουλου, το οποίο εντέλει αποτελεί -θεωρούμε- πρώτη ύλη για τον ιστορικό του μέλλοντος, διότι παρέχει, όχι μόνον πολύτιμες δημοσιογραφικές πληροφορίες, αλλά αναδεικνύει -με τρόπο ευσύνοπτο και κριτικό- τον επιδέξια πολλάκις κεκρυμμένο ύφαλο των σύγχρονων ιστορικών γεγονότων εν τη γενέσει τους.

Τα «Ελληνορωσικά», από τις εκδόσεις s@mizdat παρουσιάστηκαν και από τον Παναγιώτη Ρηγόπουλο στην στήλη του "Πολιτιστικά και άλλα" στην εφημερίδα "Πελοπόννησος" (21-4-2022).