________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ / ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ / ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΣ ΝΑΟΣ / ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ / ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΑΝ. ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ / ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ
________________________________________________________________________________________________________________________________________


2/25/2023

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ "ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ" ΣΤΑ ΡΩΣΙΚΑ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ


Το κείμενό μας Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ΔΕΝ εξέδωσε Κοράνιο μεταφράστηκε στα ρωσικά και ενσωματώθηκε σε ρεπορτάζ φιλορωσικών sites εδώ και εδώ
Το κείμενό μας, που αποτελούσε μια στοιχειώδη απάντηση στο “Γραφείο επί των Αιρέσεων” της Μητροπόλεως Πειραιώς, ενσωματώθηκε σε ρεπορτάζ για το θέμα και έτσι – ευτυχώς – δεν καταγράφηκε μόνο η …ανίδεη τοποθέτηση του εν Πειραιεί “Γραφείου”. 
Автор: Елена Константинова 
В Элладской Церкви считают, что то, что глава Фанара подарил имаму Коран, вызвало «огорчение и скандал среди верующих, которые знают, что такое ислам на самом деле». Пирейская митрополия Элладской 
Православной Церкви опубликовала заявление, в котором раскритиковала поступок патриарха Варфоломея, подарившего Коран исламскому имаму. 
В митрополии считают, что ислам – «одна из самых варварских и нецивилизованных религий в истории, а также одна из самых кощунственных по отношению к христианству», а «серьезные богословские исследования доказывают, что ислам отвергает и яростно борется почти со всем доктринальным учением нашей Церкви». 
Эти исследования, пишут дальше в митрополии, показывают, что ислам включает в себя элементы учений из иудаизма, христианства, гностицизма, манихейства, зороастризма и т.д., структурированный в сочетании с языческими суевериями доисламского Аравийского полуострова, а христианские элементы ислама возникли из разрозненных еретических групп Аравийской пустыни, где нашли убежище многочисленные еретики, преследуемые Византийским государством. 
«13-вековая история этой религии − это непрекращающаяся борьба с христианством, которая залита реками крови миллионов христиан. Ужасны гонения и убийства тысяч новомучеников в мрачные годы османского рабства, которые подвергались страшным пыткам и проливали свою кровь за то, что отказались отречься от своей веры в истинного Триединого Бога и Его Слово во плоти». 
В митрополии также считают, что «приверженцы экуменизма» и объединения всех религий принимают Коран в качестве «священной книги» и дарят его «видным мусульманам». 
«Но недавно стало известно самое худшее. Предположительно “священные” Кораны, которые дарит Вселенский Патриарх Варфоломей, издаются Вселенским Патриархатом, Патриаршим центром в Швейцарии!» – заявили в Пиреях. 
В частности, 12 ноября 2022 года патриарх Варфоломей, «направляясь на Кипр на похороны покойного архиепископа Хризостома II, в Косе, встретился с мусульманским имамом, которому он подарил не копию Библии, как можно было бы ожидать, а копию Корана. Там выяснилось, что эта конкретная копия принадлежит изданию Вселенского патриархата». 
В Пирейской митрополии утверждают, что на видео встречи главы Фанара и имама Косы, «примерно на 11-й секунде видеозаписи имам в Косе объясняет журналисту, что патриарх Варфоломей подарил ему Коран, переведенный на греческий язык, и говорит, как он тронут».
«Сразу же после этого митрополит Анкары Иеремия объяснил, как была сделана версия именно этого Корана. Это издание было сделано в Женеве, в центре патриархата, где бывший там митрополит Дамаскин установил контакты с Иорданией и хорошее сотрудничество, и результатом этого сотрудничества стало издание Корана с греческим параллельным переводом, и я особенно счастлив, что патриарх подарил его сегодня имаму, чтобы тот хранил его в своей библиотеке». 
Естественно, говорят в Пиреях, «это событие вызвало сенсацию, большое огорчение и сильный скандал среди верующих Божьих людей, которые знают, что такое ислам на самом деле. Это также вызвало горечь и разочарование у всех нас, так как вселенский патриархат, который в прошлом был волнорезом злодеяний и обманов, публикует богохульную для нашей христианской веры книгу − Коран!». 
В митрополии подчеркнули, что Коран − это «книга, которая безжалостно оскорбляет принципы христианской веры и объявляет ужасные наказания для христиан, которые верят им!». 
В свою очередь, на профанариотском сайте «Fosfanariou» была предпринята попытка оправдать поступок патриарха Варфоломея. Главред сайта, посвященного исключительно Фанару, Панайотис Андриопулос заявил, что Фанар не издавал Коран на греческом языке. 
«Все мы знаем, те из нас, кто занимается этими вопросами, что Православный центр вселенского патриархата в Шамбези никогда не делал такой публикации. Список публикаций Православного центра размещен на сайте центра под заголовком “Публикации”, и такого названия (как Коран, − Ред.) не существует». 
Далее Андриопулос пишет, что «патриарх предложил имаму Коран на греческом языке, изданного в 1987 году благотворительным фондом Иоанниса Латциса». Однако далее он рассказал, что в 1999 году покойным митрополитом Швейцарским Константинопольского патриархата Дамаскиным был подписал «учредительный акт Фонда межрелигиозных и межкультурных исследований и диалога». 
По словам главреда «Fosfanariou» участие Дамаскина в работе этого Фонда «было исключительно личным, а не институциональным». В 2006 году этот фонд опубликовал третье издание книг трех монотеистических религий, а именно Ветхого Завета (на иврите), Нового Завета (на греческом языке) и Корана (на арабском языке). 
«В 2006 году епископом Швейцарии стал Иеремия Французский (2003-2018). Видимо, он говорил об этом издании в аэропорту города Кос, но это издание не имеет никакого отношения к публикациям Православного центра. Насколько нам известно, Православный центр никогда не участвовал в презентации, распространении или продвижении этого третьего издания». 
Вместе с тем, несмотря на неудачную попытку оправдать патриарха Варфоломея, главред «Fosfanariou» вынужден признать, что диалог с исламом для Фанара – «один из аспектов современного межрелигиозного диалога», и в этом смысле «патриарх Варфоломей является великим». 
«Потому что он продвигал и продвигает межхристианский и межрелигиозный диалог. И в этой практике активно участвует, по-своему, даже Русская Церковь», − подытожил Андриопулос.
Ранее СПЖ писал, что патриарх Варфоломей подарил главе парламента Болгарии Коран. 


Το κείμενο μας Ο “Σερβικός κόσμος” εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ένεκεν Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, μετφράστηκε στα βουλγαρικά και δημοσιεύθηκε σε βουλγαρικό ιστότοπο εκκλησιαστικού περιεχομένου εδώ. Το παραθέτουμε στη συνέχεια.


2/08/2023

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΑΝΤΩΝΙΟ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ απαντά στον Βολοκολάμσκ Αντώνιο 
Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 
Σεβασμιώτατε, 
Διάβασα με προσοχή το φιρμάνι σας με τίτλο: «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι». 
Δεν έχει τόσο νόημα να απαντήσει κανείς λέξη προς λέξη σε όσα καταλογίζετε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος «συκοφαντεί», κατά την γνώμη σας, την Ρωσική Εκκλησία, καθώς παρουσίασε μια «προκατειλημμένη, διαστρεβλωμένη ερμηνεία της ιστορίας τής καθ’ ημάς Εκκλησίας και των λαών, τους οποίους συνενώνει, αλλά και επιχείρησε υπαινιγμούς περί δήθεν παρεκκλίσεως της Ρωσικής Εκκλησίας από την ορθόδοξη διδασκαλία της πίστεως και τους ιερούς κανόνες». 
Για σας η «Αγία Ρωσία» είναι μόνο «Αγία». 
Όμως, οι σκοτεινές πτυχές της Εκκλησίας σας δεν είναι απλώς πολλές, αλλά είναι ενίοτε και τραγικές!
Αίφνης, θυμάμαι κάποια – άκρως ενδεικτικά – από τον βίο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, του οποίου η μνήμη, με το παλαιό ημερολόγιο που εσείς ακολουθείτε, συνέπεσε με την έκδοση του φιρμανίου σας. Αν θυμηθούμε, μάλιστα, ότι ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός πέρασε έξι χρόνια έγκλειστος στην Μονή του Οσίου Ιωσήφ στο Βολοκολάμσκ, μέσα σε συνθήκες σκληρής και απάνθρωπης σκλαβιάς, τότε η ταπεινή μου επιστολή προς εσάς αποκτά μια ιδιαίτερη σημειολογία. 
Διαβάζουμε, λοιπόν, στις ιστοσελίδες της Μονής Βατοπαιδίου και του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», τα ακόλουθα για την «Αγία Ρωσία» της εποχής: 
«Αποτέλεσμα της αμάθειας κλήρου και λαού ήταν η θρησκευτική τυπολατρία και δεισιδαιμονία. Οι Ρώσοι εκείνη την εποχή επειδή δεν κατέστησαν ικανοί να κάνουν κτήμα τους την ουσία της ορθοδοξίας, δηλαδή το πνευματικό και ηθικό περιεχόμενό της, προσκολλήθηκαν στο τυπικό μέρος της, στους λατρευτικούς και τελετουργικούς τύπους. Ταύτισαν τον τύπο με την ουσία, την εξωτερική μορφή της λατρείας με το δόγμα. Προσκολλήθηκαν με φανατισμό στον τύπο και την εξωτερική ευσέβεια. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι ο εξωτερικός τύπος της λατρείας δεν ήταν ο ίδιος εξ αρχής, αλλά δέχθηκε βαθμιαία εξέλιξη μέσα στην Εκκλησία διά μέσου των αιώνων. Ότι η θεία Λατρεία έχει πυρήνα και κέλυφος. Ότι στην εξωτερική μορφή, τους λειτουργικούς δηλαδή τύπους, μπορούσαν οι κατά τόπους Εκκλησίες να διαφέρουν, χωρίς αυτό να σημαίνει και διαφορά στην πίστη. 
Η προσκόλληση στους εξωτερικούς τύπους οδηγεί σε φαρισαϊσμό. Οι παραβάτες των εντολών του Θεού προσπαθούσαν να τηρήσουν όσο το δυνατόν με ακρίβεια τους εξωτερικούς τύπους πιστεύοντας ότι ικανοποιούν την δικαιοσύνη του Θεού και επιτυγχάνουν την σωτηρία τους. Ο σκληρός και καταπιεστικός κυβερνήτης πραγματοποιούσε προσκύνημα σε μακρινό μοναστήρι. Ο άδικος και πλεονέκτης δικαστής άναβε στον ναό μεγάλες λαμπάδες για τα χρήματα που απέκτησε με την άδικη απόφασή του. Ο πλούσιος που πλούτιζε με αδικίες ξόδευε χρήματα για την ανοικοδόμηση ναού, κ.ο.κ.
Οι Ρώσοι αυστηροί τηρητές των τύπων θεωρούσαν τον εαυτό τους ως τον κατεξοχήν «άγιον λαόν» και την θρησκεία τους, όπως την τηρούσαν, ως τον γνήσιο Χριστιανισμό. «Οι Μοσχοβίτες», λέγει ο «erberstein, «καυχώνται ότι μόνον αυτοί είναι χριστιανοί». 
Κάτι ανάλογο δεν λέτε και σήμερα; Ότι εσείς κρατάτε την αληθινή Ορθοδοξία. 
Σημειώσατε, άγιε Βολοκολάμσκ, ότι εισήλθαμε ήδη στο Τριώδιο, του οποίου η πρώτη Κυριακή είναι αυτή του Τελώνου και του Φαρισαίου. 
Και συνεχίζουμε την ανάγνωση: 
«Ήταν θλιβερή κατάσταση του μοναχισμού, η οποία επικρατούσε στην Ρωσία τον 16ο αιώνα. Η τάση του άπληστου πλουτισμού των μοναχών οδήγησε στην μορφή της μοναστηριακής φεουδαρχίας, η οποία τους βύθιζε σε βιοτικές μέριμνες και οδηγούσε σε χαλάρωση και αλλοτρίωση της μοναστικής ζωής. Οι μοναχοί, αν και αρνούνταν τον κόσμο και τα πλούτη του, γίνονταν φεουδάρχες, όχι μόνο σε τεράστιες εκτάσεις κτημάτων, αλλά και σε χωριά, των οποίων οι κάτοικοι μεταβάλλονταν σε δουλοπάροικους εργαζομένους γι’ αυτούς και ζώντας άθλια ζωή. Ο πλούτος οδηγούσε στην πολυτέλεια, την παρακμή της μοναχικής ζωής, την εκκοσμίκευση των μοναχών, την εισαγωγή της ιδιορρυθμίας και την αθέτηση των μοναχικών υποσχέσεων, ιδιαίτερα της ακτημοσύνης. Οι οξύτατες, αν και δίκαιες, επικρίσεις του Αγιορείτου κατά της διαστροφής του μοναχικού βίου, του πλούτου και της χλιδής, που αγαπούσαν να περιβάλλουν εαυτούς οι επίσκοποι και οι ηγούμενοι των ρωσικών Μονών της εποχής εκείνης, διήγειραν εναντίον του όλη σχεδόν την εκκλησιαστική ιεραρχία». 
Όταν δε συνελήφθη και βασανίστηκε ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός «εφαρμόστηκε η ρωσική πολιτική και τακτική της απαγορεύσεως εξόδου από την χώρα όσων ξένων παρέμεναν αρκετό χρονικό διάστημα στην Ρωσία. Η περίπτωση του αγίου Μαξίμου φόβιζε περισσότερο τους Ρώσους εκκλησιαστικούς και πολιτικούς ηγέτες. Όχι μόνο γνώρισε σε βάθος την ρωσική ζωή, αλλά και υπέστη αφόρητα βασανιστήρια και μαρτύρια από την εκκλησιαστική και πολιτική εξουσία, τα οποία, εάν τον άφηναν να φύγει, όπως έλεγε ο βογιάρος Μπερσέν, «όπως ήταν άνθρωπος έξυπνος, που είχε μάθει τα καλά μας και τα κακά μας, όταν φθάσει εκεί (στην Ελλάδα) θα τους πει τα πάντα», προκαλώντας βέβαια την απέχθεια και τον αποτροπιασμό σε όσους τα άκουαν. 
Ο Ρώσος ιστορικός Νικόλαος Κοστομάροφ τελειώνει το κεφάλαιο που έχει αφιερωμένο στον άγιο Μάξιμο στο έργο του «Η ρωσική ιστορία μέσα από τις βιογραφίες των σημαντικοτέρων μορφών της», ως εξής: «Η Μόσχα φοβόταν να τον αφήσει να φύγει, διότι έμαθε στην Ρωσία όλα τα καλά και όλα τα κακά της, και διότι είχε υπερβολική επιμονή στην στηλίτευση των κακών. Στην Μόσχα δεν άρεσε να λένε άσχημα πράγματα στο εξωτερικό για τον ρωσικό τρόπο ζωής και την εκεί τάξη των πραγμάτων, και μετά από αυτό κάτι τέτοιο ήταν επόμενο να γίνει από τον Μάξιμο μετά από το πικρό ποτήρι που ήπιε στην χώρα, στο καλό της οποίας αφιέρωσε την ζωή του». 
Η παραπάνω πρακτική, Σεβασμιώτατε, δεν απέχει και πολύ από σημερινές πρακτικές της «Αγίας Ρωσίας» σας, για να μην πω ότι είστε άξια τέκνα των ολοκληρωτικών προγόνων σας. 
Και διαβάζουμε στη συνέχεια στο συναξάρι του Αγίου Μαξίμου για τα βάσανά του στην Ρωσία: 
«Το κατηγορητήριο περιελάμβανε σκόπιμα παραποιημένες και τις θέσεις του αγίου Μαξίμου, που αναφέρονταν στις σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο άγιος Μάξιμος υποστήριζε ότι η τήρηση της κανονικής τάξεως ήταν το μοναδικό κριτήριο για την ύπαρξη της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες ο μοναδικός εγγυητής της εφαρμογής αυτού του κριτηρίου. Κάθε κίνηση χειραφετήσεως της Ρωσικής Εκκλησίας, ιδιαίτερα στο θέμα της χειροτονίας των μητροπολιτών χωρίς την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θεωρούνταν αντικανονική. Ο Άγιος Μάξιμος αναζητεί επίμονα να πληροφορηθεί τούς λόγους για τούς οποίους στις ακολουθίες οι Ρώσοι δεν μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη». 
Στο φιρμάνι σας ισχυρίζεσθε ότι από την εποχή του Πατριάρχη Ιερεμία και μέχρι σήμερα ούτε στις ρωσικές κρατικές Πράξεις και έγγραφα, ούτε στα επίσημα κείμενα και δηλώσεις της Ρωσικής Εκκλησίας ουδέποτε εφαρμόσθηκε το πολιτικό δόγμα της «Τρίτης Ρώμης». 
Εμείς διαβάζουμε όμως, ότι: «Ο άγιος Μάξιμος ήταν αντίθετος με την θεωρία της Τρίτης Ρώμης, η οποία ακριβώς εκείνη την περίοδο αναπτυσσόταν από τον ηγούμενο της Μονής Ελεάζαρ και έβρισκε μεγάλη απήχηση στον ρωσικό λαό. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή το Οικουμενικό είχε χάσει την «Ορθοδοξία» του μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ η Μόσχα έπρεπε να αναδειχθεί Τρίτη Ρώμη. 
Σε επιστολή του υποστηρίζει ότι μπορεί οι ορθόδοξοι βασιλείς να έχασαν τους θρόνους τους, ο Πατριάρχης όμως, «πού βασιλεύει πνευματικά, δεν απορρίφθηκε από τον Θεό και δεν στερήθηκε της θείας Χάριτος, αλλά στέκεται σταθερά προστατευόμενος από την Θεία Χάρη σε ολόκληρη την Ορθοδοξία ακόμη και μέσα στους ασεβείς». 
Ο Χρήστος Λασκαρίδης θεωρεί ότι κύριο αίτιο καταδίκης του Αγίου Μαξίμου δεν ήταν ότι «έπεσε θύμα της αδιάλλακτης στάσης του στο θέμα της μοναστηριακής περιουσίας», το οποίο ήταν υπαρκτό, αλλά η αντίθεσή του προς την ιδέα της Τρίτης Ρώμης. «Την περίοδο αυτή η Ρωσία έμοιαζε με ένα απέραντο εργαστήρι, όπου από το ένα άκρο της χώρας ως το άλλο Εκκλησία και Πολιτεία, βοηθώντας και στηρίζοντας η μία την άλλη απεργάζονταν την ιδέα της Τρίτης Ρώμης». Η αντίθεση του αγίου Μαξίμου προκάλεσε την ανελέητη οργή της Εκκλησίας και την σκληρότητα της πολιτικής εξουσίας. Τότε η καταδίκη του αγίου Μαξίμου ως αιρετικού, έγινε γιατί φαινόταν ότι εξυπηρετούσε την πολιτική της Μόσχας και τους Μοσχοβίτες ηγέτες, «ανεξαρτήτως αν οι κατηγορίες που τελικά διετύπωσαν ήταν ψευδείς, ανυπόστατες, αναπόδεικτες και άδικες, και ιδιαιτέρως ηθικά καταβαραθρωμένες στην λάσπη της σκληρής και πικρής αγνωμοσύνης απέναντι στον πρώτο και μεγάλο φωτιστή τους». 
Στο διάβα της ιστορίας όλοι οι Ορθόδοξοι Ρώσοι αναγνωρίζουν το ορθόδοξο εκκλησιαστικό του φρόνημα, «την αγιότητα των προθέσεων της όλης πνευματικής διακονίας του, το πατερικό ήθος και ύφος του συγγραφικού του έργου και της όλης μαρτυρίας της πίστεως, την υποδειγματική καρτερία και ανεξικακία στα βάσανα, στις κακουχίες και τις διώξεις, τον αποστολικό ζήλο και μόχθο στην εκπλήρωση της πνευματικής του αποστολής, την αγιότητα του βίου και την αγωνία του για την πνευματική οικοδομή του ρωσικού λαού». Όλοι οι φωτισμένοι άνθρωποι στην Ρωσία εγκολπώθηκαν την διδασκαλία του. Η ανάμνηση του Μαξίμου ως μεγάλου Έλληνα λογίου και Αγιορείτου μοναχού, που πρόσφερε πολλά στην ρωσική πνευματική ζωή, αλλά και ως φορέα των αξιών του ελληνικού κόσμου, παρέμεινε ζωντανή στην μνήμη των πνευματικών ανθρώπων της Ρωσίας. 
Όμως, ο ιστορικός D. Obolensky έχει γράψει για τον Άγιο Μάξιμο: «Πραγματικά μπορεί να υπάρχει κάτι το συμβολικό στην μοίρα του Μαξίμου στην Ρωσία. Η απόρριψη ενός ανθρώπου ο οποίος στο βάθος της πνευματικότητας και της παιδείας του σάρκωνε ό,τι καλύτερο υπήρχε στην πνευματική καλλιέργεια της μεταβυζαντινής Ελλάδας, κατά κάποιο τρόπο σήμαινε την απομάκρυνση της Ρωσίας από την αρχαία κληρονομία που είχε από το Βυζάντιο». 
Αυτή την απομάκρυνση από την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ενσαρκώνετε – δυστυχώς! - σήμερα εσείς, Σεβασμιώτατε. Μάλιστα, έχετε πάει κι ένα βήμα παραπέρα. Καθίστασθε διώκτης! 
Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω το τροπάριον: 
Τὸν ὑψαυχῆ τε καὶ μοχθηρόν, ἀλαζονικόν τε καὶ θρασύν, πόῤῥω ἀπώσωμεν ἔμφρονα, Φαρισαίου τρόπον, δεινὸν μεγάλαυχον, ὅπως μὴ γυμνωθῶμεν, τῆς θείας χάριτος. 
Βαθυσεβάστως 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 
Επιστολή 2η 
Σεβασμιώτατε, 
Με αφορμή το «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι», δηλαδή το δικό σας σχόλιο, αφού εσείς ηγείσθε αυτής της Υπηρεσίας, σας απευθύνω – επιτρέψτε μου - και μια δεύτερη επιστολή. 
Στην πρώτη επιστολή μου προς εσάς μίλησε ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.
Σ’ αυτή την δεύτερη μιλάνε οι κληρικοί σας και η ωμή πραγματικότητα. 
Διαβάζω την είδηση: 
«Ένας Ρώσος ιερέας συνελήφθη για κήρυγμα της Κυριακής που καταδίκαζε τον πόλεμο της Μόσχας εναντίον του Κιέβου και τώρα αντιμετωπίζει κατηγορίες για «απαξίωση» του ρωσικού στρατού. Η σύλληψη του ιερέα έρχεται εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου καταστολής, η οποία επιτρέπεται από έναν νέο νόμο που επιτρέπει στην αστυνομία να φυλακίζει ή να επιβάλει πρόστιμα σε άτομα που αμφισβητούν την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Ο ιερέας Ioann Burdin του Ναού της Αναστάσεως στη δυτική περιοχή Kostroma της Ρωσίας συνελήφθη λίγο μετά το κήρυγμά του αυτό το Σαββατοκύριακο (8-3-2022), σύμφωνα με την ιστοσελίδα Media Zona. Ο ιερέας «διέπραξε δημόσιο αδίκημα με στόχο την απαξίωση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που διεξάγουν ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, σύμφωνα με αστυνομική αναφορά που επικαλείται το Media Zona. Είπε στους ενορίτες ότι «ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία βομβαρδίζουν τις ουκρανικές πόλεις Κίεβο, Οδησσό, Χάρκοβο και σκοτώνουν πολίτες της Ουκρανίας - αδέρφια και αδελφές εν Χριστώ», σημείωνε η αναφορά. Ο ιερέας, πλέον, αναμένεται να βρεθεί ενώπιων δικαστή αυτή την εβδομάδα. 
Η ενορία του ιερέα, την περασμένη εβδομάδα, δημοσίευσε έναν σύνδεσμο προς ένα διαδικτυακό αντιπολεμικό αίτημα και μια δήλωση που καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Εμείς, οι Χριστιανοί, δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια όταν ένας αδελφός σκοτώνει τον αδελφό, ένας Χριστιανός σκοτώνει έναν Χριστιανό», ανέφερε. «Ας μην επαναλάβουμε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939». 
Καταλαβαίνετε, Σεβασμιώτατε, τι σας παροτρύνει ο κληρικός σας; Να μην επαναλάβετε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939. 
Κι ακόμα, οι κληρικοί σας Georgy Edelshtein και Ioann Burdin, σε δημόσια δήλωση τους αμέσως μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έγραψαν το εξής συγκλονιστικό: 
«Το αίμα των Ουκρανών κατοίκων θα παραμείνει στα χέρια όχι μόνο των ηγεμόνων της Ρωσίας και των στρατιωτών που εκτελούν αυτήν την εντολή. Το αίμα τους είναι στα χέρια καθενός από εμάς που εγκρίνει αυτόν τον πόλεμο ή απλώς σιωπά». 
Επομένως, είστε αιμοσταγής, αν δεν το έχετε καταλάβει και μάλιστα σύμφωνα με τους ίδιους τους κληρικούς σας. 
Τολμάτε, άραγε, να μας πείτε πόσους αντιφρονούντες ιερείς έχετε «εξαφανίσει»; Θα μας κάνετε εσείς «μαθήματα» περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν είστε ο ορισμός του ολοκληρωτισμού; 
Κατηγορείτε εσείς το Φανάρι για «ελληνοποίηση» άλλων λαών, όταν εσείς τώρα, αυτή τη στιγμή, ρωσοποιείτε την Αφρική; Μεταφέρετε αφρικανούς στην Μόσχα για εκπαίδευση, συντελείτε τον εκρωσσισμό της Μαύρης Ηπείρου και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης ή ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας; 
Και αν κομπάζετε ότι η Ρωσική Εκκλησία «τελεί ιερές ακολουθίες σε δεκάδες γλώσσες λαών του κόσμου», δεν γνωρίζετε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κάνει το ίδιο από την αρχή, όταν εκχριστιάνισε τους Σλάβους, εσάς δηλαδή, και επομένως αυτό μιμείστε; 
Όσο για την «έκπτωση» του Οικουμενικού Πατριαρχείου «στον τομέα της εμπεδώσεως των παραδοσιακών και οικογενειακών αξιών» και σε ζητήματα «ηθικής», καλό θα ήταν να μελετήσετε το θεολογικό κείμενο του μακαριστού Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κ. Ιωάννου, «Ηθική και οντολογία». Εκεί ο μεγάλος θεολόγος του Οικουμενικού Πατριαρχείου λέει σε όλους μας: 
«Η ηθική βρίσκεται σε σύγκρουση με την οντολογία των Πατέρων. Η Πατερική οντολογία είναι εσχατολογική. Η ηθική εξαντλείται στη συμπεριφορά και το πράττειν. Δεν την απασχολεί η φθορά και ο θάνατος, δεν έχει ως στόχο το «αεί είναι» παρά μόνο το «ευ είναι», και αυτό με έμφαση στο «ευ» παρά στο «είναι». Το να είσαι καλός άνθρωπος αρκεί, δεν πειράζει που πεθαίνεις. Η οντολογία στοχεύει στο να νικήσεις τον θάνατο, ενώ η ηθική στο να νικήσεις το κακό, ωσάν ο θάνατος να μην ήταν το μέγιστο κακό, ο «έσχατος εχθρός» όπως τον αποκαλεί ο Παύλος. Η ηθική με τον τρόπο αυτό ρίχνει στάχτη στα μάτια του ανθρώπου, για να μη βλέπει πως είναι θνητός και πως σε τελική ανάλυση η ηθική δεν του προσφέρει τίποτε μπροστά στον θάνατο». 
Εσείς, Σεβασμιώτατε Βολοκολάμσκ, σήμερα σκορπάτε απλόχερα θάνατο! Και μάλιστα χωρίς ενδοιασμό! Πότε είπατε – εσείς ή ο στυγερώτατος Προκαθήμενος σας - έστω και μία για τους νεκρούς του πολέμου στην Ουκρανία; Τους Ρώσους τους κρύβετε, για να μη φαίνεται ότι ηττάσθε, και οι Ουκρανοί φυσικά δεν σας ενδιαφέρουν. Γιατί η ανθρωπολογία της Εκκλησίας σας έχει καταστεί – δυστυχώς! - ά-θεη. Οπότε ισχύει πανηγυρικά σε σας ο λόγος του Ντοστογιέφσκι: «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται», επομένως και ο αδελφοκτόνος πόλεμος. 
Μας λέτε ανερυθρίαστα ότι «η έλλειψη σεβασμού του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως έναντι των αδελφών του στις άλλες κατά τόπους Εκκλησίες, αποτέλεσε την κύρια αιτία της αποτυχίας της Συνόδου της Κρήτης του 2016. Κατά τη διάρκεια δεκαετιών προπαρασκευής τής Συνόδου οι εκπρόσωποι τής Κωνσταντινουπόλεως αγνοούσαν και αποσιωπούσαν τη γνώμη των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών, αναχαίτιζαν κάθε ανεπιθύμητη συζήτηση, απέκλεισαν και απέσυραν από την ημερήσια διάταξη τα πλέον οξέα ζητήματα των διορθοδόξων σχέσεων. Τούτο νομοτελειακά οδήγησε στην επιβράδυνση της διαδικασίας προπαρασκευής και στη συνέχεια στην εκ των πραγμάτων ματαίωση της Συνόδου». 
Πρώτα πρώτα η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας έγινε. Δείτε τις αντιφάσεις σας: Αρχικά μιλάτε για αποτυχία και μετά για ματαίωση της Συνόδου. 
Εφ’ όσον ρίχνετε την ευθύνη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την «αποτυχία», μπορείτε να μας δείξετε τα προπαρασκευαστικά κείμενα της Συνόδου, τα οποία φέρουν τις υπογραφές των εκπροσώπων σας; Ο Οικουμενικός Πατριάρχης - όλοι το ομολογούν – έκανε απίστευτες υποχωρήσεις προκειμένου να συμμετάσχετε και σεις στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Εσείς, όμως, ΔΕΝ θέλατε για τους δικούς σας λόγους. Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος! 
Και τώρα τι, άγιε Βολοκολάμσκ; 
Τώρα βομβαρδίζετε, σκοτώνετε, βιάζετε, καταστρέφετε ανελέητα και ταυτόχρονα κόπτεσθε για την «κανονικότητα» στην Εκκλησία και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης (sic)! 
«Όφεις, γεννήματα εχιδνών! πώς φύγητε από της κρίσεως της γεέννης;» 
Βαθυσεβάστως 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

2/03/2023

Ο “Σερβικός κόσμος” εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ένεκεν Αρχιεπισκοπής Αχρίδος

Ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Στέφανος συλλειτουργών με τον Οικουμενικό Πατριάρχη
(Φανάρι, Κυριακή της Πεντηκοστής, 12-6-2022)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Είναι γεγονός πια – δυστυχώς! – ότι η Σερβική Εκκλησία παίζει με το όνομα Μακεδονία και την Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, διεκδικώντας τον ρόλο του «φύλακα» αυτού του ονόματος, αλλά στην πραγματικότητα εκμεταλλεύεται τα αισθήματα των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, ανατροφοδοτώντας τον εθνικισμό. 
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τη σύμπλευση της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία έσπευσε να υιοθετήσει το «σερβικό αυτοκέφαλο» της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, κυρίως για να χτυπήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, στις 26 Ιανουαρίου 2023, για το κανάλι στο YouTube που ονομάζεται «NovAsnom» (το οποίο, είναι γνωστό ότι διαδίδει ανοιχτά τη ρωσο-σερβική προπαγάνδα στη Βόρεια Μακεδονία), ο δρ Αλεξάντερ Ράκοβιτς, σέρβος εκκλησιαστικός ιστορικός, με ενεργό ρόλο στη σερβική εκκλησιαστική πολιτική, πρώην σύμβουλος του προέδρου Βούτσιτς και θεωρητικός του λεγόμενου «Σερβικού κόσμου», κατ’ αναλογία με το δόγμα του «Ρωσικού κόσμου», στράφηκε με σφοδρότητα εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικά κατά του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, με σκοπό να προκαλέσει αποστροφή και μίσος, και να εκτρέψει την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος από την κατεύθυνσή της προς την Πρωτόθρονο Μητέρα Εκκλησία. 
Αμφισβητεί, μάλιστα, την πρωτοκαθεδρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το προνόμιό του να δέχεται έκκλητο προσφυγή. Λέει ψέματα υποστηρίζοντας ότι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν η πρώτη που ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» και της χορήγησε «νόμιμο Τόμο». Μάλιστα, θεωρεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως αποκλειστικό υπεύθυνο για την εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς την ως «καταστροφή». 
О Αλ. Ράκοβιτς αποκρύπτει το γεγονός ότι επί επτά χρόνια η Εκκλησία της Σερβίας αγνόησε απολύτως τις εκκλήσεις και τα αιτήματα της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος για έναρξη διαπραγματεύσεων και επίσης αποσιωπά πλήρως ότι η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος ήδη από το 2018 απευθύνθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη με αίτημα για έκκλητο προσφυγή, με επίσημο γράμμα από την Ιερά Σύνοδό της, στο οποίο οι Συνοδικοί Αρχιερείς συμφώνησαν να χρησιμοποιούν το όνομα Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. 
Έχει ενδιαφέρον ότι ο εκφραστής του «Σερβικού κόσμου» Αλεξάντερ Ράκοβιτς, για να δυσφημήσει τον Επίσκοπο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, τον Αντανίας Παρθένιο, επινόησε ένα «σατανικό» ψέμα: Αν η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος λάβει Τόμο αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τότε ο Επίσκοπος Παρθένιος, το μοναστήρι του με την αδελφότητά του και τα μετόχια, θα υπαχθούν στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αυτός θα γίνει έξαρχός του. Κι αυτό γιατί ο Επίσκοπος Παρθένιος εξ αρχής ήταν εκφραστής της ορθόδοξης εκκλησιολογίας, με το βλέμμα στραμμένο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, για την επίλυση του ζητήματος της Εκκλησίας των Σκοπίων. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε τέτοιο αίτημα, ούτε έχει συζητηθεί κάτι τέτοιο. Όμως ο στόχος είναι προφανής: θέλει να σπείρει την αμφιβολία – τουλάχιστον! – για τον Επίσκοπο Παρθένιο και την αδελφότητά του, αλλά και να εμφυσήσει τον φόβο σε όλους όσοι προσβλέπουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Άλλωστε, παρόμοιες επιθέσεις και συκοφαντίες από πρόσωπα και δομές που πρόσκεινται σε αυτόν τον προπαγανδιστή, το προηγούμενο διάστημα έχουν γίνει και κατά του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Στεφάνου, ο οποίος πορεύεται στον δρόμο προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 
Ο Αχρίδος Στέφανος, με βάση τις επιστολές που έχει στείλει στην Κωνσταντινούπολη και τα κηρύγματα που εκφώνησε στα Σκόπια, στο Βελιγράδι και στη Κωνσταντινούπολη, κατηγορείται ότι «πούλησε το όνομα της Εκκλησίας». Έτσι, οι Σέρβοι εμφανίζονται τώρα ως «σωτήρες» του ονόματος «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία», και το κάνουν αυτό επίτηδες για να τροφοδοτήσουν τον επιβλαβή εθνικισμό στη Βόρεια Μακεδονία. 
Ο Αλεξάντερ Ράκοβιτς σκοπίμως παίζει με τα συναισθήματα των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, για να δυσφημήσει τη Πρωτόθρονο Εκκλησία στα μάτια τους, σαν αυτή να θέλει να αφαιρέσει την εθνική τους ταυτότητα και την τοπική τους Εκκλησία. Το κάνει προφανώς για να τροφοδοτήσει τον εθνικισμό και τον εθνοφυλετισμό, όπως, στην πραγματικότητα, κάνει η σερβική πολιτική στη Βόρεια Μακεδονία, σκορπώντας διχόνοια μεταξύ των λαών της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ο Ράκοβιτς δηλώνει ξεκάθαρα ότι αν η «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» «αναγκαζόταν» να δώσει τη διασπορά της στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, τότε η Σερβική Εκκλησία θα δεχόταν αυτή τη διασπορά υπό την προστασία της, προκειμένου να διατηρηθεί η Μακεδονική ταυτότητα!

2/02/2023

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΔΕΝ ΕΞΕΔΩΣΕ ΚΟΡΑΝΙΟ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
«Απίστευτη αποκάλυψη: Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε το Κοράνιο»!. 
Διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ως άλλοι Καϊάφες, οι «ιθύνοντες» του περιάκουστου “Γραφείου επί των αιρέσεων και των παραθρησκειών” της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς – ελπίζω όχι και ο αγαπητός μου Πειραιώς Σεραφείμ – διότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, μοιράζει κοράνια τα οποία είναι – λέει -έκδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Πατριαρχικού Κέντρου της Ελβετίας! 
Το …σεβαστό Γραφείο εξέδωσε πολεμικό ανακοινωθέν για να προστατεύσει – και πάλι (sic) – την Ορθοδοξία από πατριαρχικές «εκτροπές»! 
Το Γραφείο του Πειραιά στηρίζεται σε κάποιες δηλώσεις του Μητροπολίτου Αγκύρας κ. Ιερεμίου, χωρίς βέβαια να κάνει μια μικρή έρευνα για να δει πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. 
Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς συνέβη. 
Η Α.Θ. Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κατευθυνόμενος αεροπορικώς προς Κύπρο, το Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022 (για την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου), έκανε ολιγόλεπτη στάση στο αεροδρόμιο της Κω. Μεταξύ των υπαντησάντων τον Πατριάρχη, ήταν και ο Ιμάμης της Κω Ιρφάν Τράμπα, στον οποίο ο Παναγιώτατος προσέφερε φιλοφρόνως έκδοση του Κορανίου στην ελληνική. 
Μετά την επανεπιβίβαση του Πατριάρχου στο αεροσκάφος, ο εφησυχάζων στην γενέτειρά του Κω Σεβ. Μητροπολίτης Αγκύρας Ιερεμίας προέβη αυθορμήτως σε δηλώσεις ενώπιον συνεργείων τοπικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών και ανέφερε όσα απομαγνητοφωνημένα καταγράφονται σε ιστολόγια και αναπαράγει το Γραφείο του Πειραιά. 
Όμως, η αναφορά του στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Γενεύης ως εκδότου του Κορανίου στην ελληνική γλώσσα δεν είναι ακριβής. 
Όλοι γνωρίζουμε, όσοι ασχολούμαστε με αυτά, ότι ουδέποτε το Ορθόδοξο Κέντρο προέβη σε τέτοια έκδοση. Ο κατάλογος των εκδόσεων του Ορθοδόξου Κέντρου είναι ανηρτημένος στην ιστοσελίδα του Κέντρου στο θέμα ΕΚΔΟΣΕΙΣ και τέτοιος τίτλος δεν υπάρχει. 
Ο Πατριάρχης προσέφερε στον Ιμάμη το Κοράνιο στην ελληνική, έκδοση του 1987 του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση (βλ. ιστοσελίδα του Ιδρύματος Λάτση). Το σχήμα και το χρώμα της εκδόσεως αυτής είναι χαρακτηριστικά και φαίνονται σαφώς στο βίντεο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο. 
Νομίζω ότι οι αναφορές του αγίου Αγκύρας στον αείμνηστο Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως (από Ελβετίας) Δαμασκηνό και στην Ιορδανία, οδηγούν την σκέψη ότι η παρεξήγηση οφείλεται στο εξής γεγονός. 
Στις 3 Μαΐου 1999 ο αείμνηστος Μητροπολίτης (Ελβετίας τότε) Δαμασκηνός υπέγραψε, ως ιδρυτικό μέλος, μαζί με άλλες διαπρεπείς προσωπικότητες από τις τρείς μονοθεϊστικές θρησκείες, την ιδρυτική πράξη του Ιδρύματος Διαθρησκειακών και Διαπολιτισμικών Ερευνών και Διαλόγων. Η συμμετοχή του, όπως και όλων των ιδρυτών του Ιδρύματος αυτού, ήταν απολύτως προσωπική και όχι θεσμική. Έτσι, η συμμετοχή του Μητροπολίτου Δαμασκηνού δεν δέσμευε ούτε την Μητρόπολη Ελβετίας, ούτε το Ορθόδοξο Κέντρο. Προς αποφυγήν και της παραμικρής συγχύσεως, η τελετή ιδρύσεως έγινε σε ξενοδοχείο της Γενεύης και όχι σε θρησκευτικό χώρο κάποιας θρησκείας. 
Το Ίδρυμα αυτό, λοιπόν, προέβη το 2006 στην τρίτομη έκδοση των βιβλίων των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης (εβραϊκά), της Καινής Διαθήκης (ελληνικά) και του Κορανίου (αραβικά). 
Το 2006 Μητροπολίτης Ελβετίας ήταν ο από Γαλλίας Ιερεμίας (2003-2018). Προφανώς περί αυτής της εκδόσεως μιλούσε στο αεροδρόμιο της Κω, όμως η έκδοση αυτή ουδεμία σχέση έχει με τις εκδόσεις του Ορθοδόξου Κέντρου. Στην παρουσίαση, διακίνηση ή προώθηση της τρίτομης αυτής εκδόσεως ουδέποτε ανεμίχθη το Ορθόδοξο Κέντρο, εξ όσων γνωρίζουμε. 
Όλα τα παραπάνω, βέβαια, δεν ενδιαφέρουν το Γραφείο του Πειραιά, καθόσον αποτελούν πτυχή του σύγχρονου διαθρησκειακού διαλόγου, τον οποίον «βδελύσσεται». 
Όμως, γι’ αυτό είναι μέγας ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Γιατί προώθησε και προωθεί τον Διαχριστιανικό και Διαθρησκειακό Διάλογο. Και σε αυτή την πρακτική, συμμετέχει ενεργά – με τον δικό της τρόπο – ακόμα και η Ρωσική Εκκλησία. 
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Διάλογος είναι αυτό που έχουμε ανάγκη. Όχι ο αγαπητός μας Πειραιώς Σεραφείμ ως Μονόλογος.
Related Posts with Thumbnails