ΝΑ ΕΚΔΟΘΕΙ ΕΝΤΑΛΜΑ ΣΥΛΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΟΣΧΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Είναι γνωστό πως στην Λιθουανία υπάρχει από παλιά αντιρωσικό μένος, όπως και σε άλλα κράτη (π.χ. Πολωνία), το οποίο έχει ενταθεί μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. 

Η πρόσφατη πρωτοβουλία της Κυβέρνησης της Λιθουανίας να προσκαλέσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο να επισκεφθεί τη χώρα, κινείται, προφανώς, στην γραμμή της πλήρους ανεξαρτητοποίησης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Λιθουανίας από το Πατριαρχείο Μόσχας.

Θυμίζουμε εδώ, ότι από τον Ιούλιο του 2022 η Λιθουανία απαγόρευσε στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο την είσοδο στη χώρα, λόγω της υποστήριξής του στη Ρωσία για την συνεχιζόμενη εισβολή της στην Ουκρανία. 

Ο Πατριάρχης Κύριλλος, σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιθουανίας, αρνείται εσκεμμένα την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας και συστηματικά δικαιολογεί και υποστηρίζει τις επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας, οι οποίες παραβιάζουν κατάφωρα τους κανόνες και τις αρχές του διεθνούς δικαίου. 

«Ο Πατριάρχης Κύριλλος, στενός συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι ένας από τους πιο ενεργούς υποστηρικτές του πολέμου κατά της Ουκρανίας, καθώς έχει επανειλημμένα μιλήσει δημοσίως θετικά για τη συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα», ανέφερε τότε σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο, όπου υπογραμμιζόταν, επίσης, ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος στα ρωσικά προπαγανδιστικά μέσα υιοθετεί τη ρητορική της Μόσχας περί «κάθαρσης από ναζιστές» στην Ουκρανία. 

Έτσι, με τα μέχρι τώρα ισχύοντα, ο Πατριάρχης Μόσχας δεν θα μπορεί να επισκεφθεί τη Λιθουανία μέχρι τις 23 Ιουνίου 2027. 

Κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν θέσει ζήτημα να επιβληθούν κυρώσεις και να κηρυχθεί ο Μόσχας Κύριλλος ανεπιθύμητο πρόσωπο για όλη την Ευρώπη. Λόγω αντίδρασης της Ουγγαρίας, κυρίως, αυτό δεν κατέστη δυνατό, αλλά μονομερώς αρκετές χώρες έκλεισαν την πόρτα στον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ρωσίας. 

Όμως, έχουμε πλέον εξελίξεις που συμπαρασύρουν στην απομόνωση τον Πατριάρχη Μόσχας. 

Το γεγονός ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, κατηγορώντας τον ότι είναι υπεύθυνος για εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπραχθεί στην Ουκρανία, αγγίζει αναπόφευκτα τον Κύριλλο. 

Εφόσον τα 123 κράτη μέλη που συμμετέχουν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχουν τυπικά την υποχρέωση να συλλάβουν τον Πούτιν αν εκείνος βρεθεί στην επικράτεια τους, πώς θα μπορούσε να ταξιδέψει με άνεση ο Μόσχας Κύριλλος σε κάποια από αυτά τα 123 κράτη; Τυπικά ίσως δεν έχει κώλυμα, αλλά πρακτικά είναι μάλλον αδύνατον. 

Ο Δρ Paul L. Gavrilyuk, πρόεδρος και ιδρυτής της ΜΚΟ Rebuild Ukraine (Ανοικοδόμηση της Ουκρανίας) και της Διεθνούς Ορθόδοξης Θεολογικής Ένωσης (IOTA), έγραψε απερίφραστα: 

«Αν ο Πούτιν ζήσει αρκετά για να κληθεί στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης, θα πρέπει να τον ακολουθήσει στη δίκη και ο «υπουργός προπαγάνδας» του, ο Γκουντιάεβ. Η ηθική, πολιτική, οικονομική και πνευματική ήττα της Ρωσίας σε αυτόν τον πόλεμο θα ολοκληρωθεί μόνο όταν και τα δύο κεφάλια του ρωσικού δικέφαλου αετού κλειστούν στη φυλακή για το υπόλοιπο της ζωής τους». 

Η μακρά διάρκεια του πολέμου επιβαρύνει σίγουρα την θέση του Μόσχας Κυρίλλου, για τον οποίο η απόλυτη στήριξη στον Πούτιν είναι μονόδρομος ή καλύτερα όρος επιβίωσης στο εσωτερικό της Ρωσίας. 

Όμως, η βάναυση εισβολή της Ρωσικής Εκκλησίας στην δικαιοδοσία του παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (ως αντίποινα για την αναγνώριση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας), είναι κάτι που επηρεάζει ήδη αναπόφευκτα τις διορθόδοξες σχέσεις, κι ας μην έχουν τοποθετηθεί ξεκάθαρα όλες οι Εκκλησίες. Ποια Εκκλησία θα υποδεχθεί τον Μόσχας Κύριλλο χωρίς …δεύτερες σκέψεις, όταν έχει συσχηματισθεί με το φονικό καθεστώς του Πούτιν και έχει καταπατήσει κάθε έννοια κανονικότητας, εκκλησιολογίας και φιλαδελφίας σε σχέση με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας; 

Και μη ξεχνάμε την συνεχιζόμενη διακοπή κοινωνίας με τέσσερις Εκκλησίες (Οικουμενικό Πατριαρχείο, Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, Εκκλησία της Κύπρου και Εκκλησία της Ελλάδος). 

Ο Μόσχας Κύριλλος είναι υπόδικος πλέον για πολλά. Δεν είμαστε μακριά από το να εκδοθεί διεθνές ένταλμα σύλληψης και γι’ αυτόν. Είναι θέμα απλής κατανόησης της πραγματικότητας.

Λιουντμίλα Φιλιππόβιτς: Φανάρι, Αυτοκέφαλη Εκκλησία ή “βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία”

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τα συμπεράσματα της διυπηρεσιακής επιτροπής, της Κυβέρνησης της Ουκρανίας, η οποία ήλεγξε τους όρους συμμόρφωσης με τη συμφωνία μεταξύ του Εθνικού μουσείου «Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου» και της UOC (Ρωσοκίνητης Εκκλησία Ουκρανίας), δεν υπόκεινται σε δημοσίευση, αναφέρει το ВВС επικαλούμενο το υπουργείο Πολιτισμού. 

Τα συμπεράσματα της εξέτασης, σύμφωνα με στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, προορίζονται αποκλειστικά για επίσημη χρήση. 

Και τι μας λέει η ρωσοκίνητη εκκλησιαστική παρουσία στην Ουκρανία; 

«Προφανώς, μια τέτοια συνωμοσία ενεργειών από εκπροσώπους ενός κρατικού φορέα δεν μπορεί παρά να μαρτυρήσει τον κατασταλτικό στόχο της ιστορίας με τη μονομερή καταγγελία αυτής της συμφωνίας, η οποία δεν έχει στόχο να φροντίσει τη διατήρηση των ιστορικών μνημείων, αλλά να κάνει ανοιχτές διακρίσεις κατά των πολιτών της Ουκρανίας για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις». 

Και ο αιμοσταγής Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, ο οποίος ευλογεί την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την γενοκτονία του Ουκρανικού λαού, καλεί την διεθνή κοινότητα «να υψώσει τη φωνή της για την υπεράσπιση της UOC λόγω της εντατικοποίησης των διώξεων των πιστών» (sic). 

Μιλάει για «δίωξη πιστών» αυτός που όχι απλώς ευλογεί, αλλά δικαιολογεί το αιματοκύλισμα ενός ολόκληρου λαού και την καταστροφή μιας χώρας. Παρεμβαίνει, δηλαδή, υπέρ των ρωσόφιλων πιστών του, γιατί μόνο αυτούς θεωρεί «πιστούς». 

Ακόμα και μητροπολίτης Παύλος, Ηγούμενος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, δήλωσε ότι η UOC δεν συμφωνεί με τη θέση στον πόλεμο, την οποία πήρε ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας. «Αν είναι Πατριάρχης για όλους, τότε έπρεπε να βρει άλλα λόγια, λόγια υποστήριξης για τους Ουκρανούς στρατιώτες, για τον ουκρανικό λαό», είπε ο μητροπολίτης Παύλος. 

Όμως, το θέμα αυτή τη στιγμή είναι η Λαύρα του Κιέβου. 

«Έρχονται κάποιοι εκπρόσωποι των αρχών σε μένα και μου λένε: "Ενωθείτε με τον Επιφάνιο". Τι να πω; Με ποιον θα ενωθούμε; Ας λάβει πρώτα ο Ντουμένκο νόμιμη χειροτονία», είπε ο μητροπολίτης Παύλος. 

Άρα, η πιο «επίσημη» δικαιολογία των ρωσοκίνητων Ουκρανών είναι ότι ο Κιέβου Επιφάνιος δεν έχει «κανονική» χειροτονία. Ένα θέμα που έχει λυθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και που είναι αστείο πια να το επικαλούνται όταν ο πόλεμος μαίνεται. 

Τη λύση – και μάλιστα τριπλή! - τη δίνει Λιουντμίλα Φιλιππόβιτς, μέλος της Επιτροπής της Κρατικής Εθνικής Πολιτικής για την ΟΕΟ, η οποία δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι «η αδελφότητα της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου μπορεί να παραμείνει στο μοναστήρι, αν ενταχθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ή αν ζητήσει σταυροπήγιο από το Φανάρι. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσουν το σύνθημα “βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία”». 

«Οι προτάσεις έχουν ήδη γίνει. Υπάρχει και η επιλογή να εκλέξουν τον καθηγούμενό τους και να ζητήσουν σταυροπήγιο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αν τόσο πολύ δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας. Και σε όσους δεν αρέσει ούτε η μια επιλογή ούτε η άλλη, έχουμε ωραίο σύνθημα: "βαλίτσα, σταθμό, Ρωσία"», τόνισε η θρησκειολόγος. Απευθυνόμενη, μάλιστα, σε όσους έμειναν πιστοί στην ρωσοκίνητη Ουκρανική Εκκλησία ξεκαθάρισε: «Δε σας κρατάει κανείς στην Ουκρανία». 

Ας θυμηθούν οι φιλορώσοι κληρικοί και λαϊκοί της Ουκρανίας ότι το 2019 ψήφισαν Ζελένσκι, προκειμένου να τιμωρήσουν τον Ποροσένκο επειδή πέτυχε την Αυτοκεφαλία. 

"Μπορείτε να υπολογίζετε στην άνευ όρων υποστήριξη της Εκκλησίας μας", ανέφερε σε συγχαρητήριο μήνυμά του ο ρωσόφιλος μητροπολίτης Ονούφριος προς τον νεοεκλεγέντα, τότε, Πρόεδρο της Ουκρανίας Βλαντιμίρ Ζελένσκι. Τώρα ο Ονούφριος κατηγορεί τον Ζελένσκι ότι τον διώκει. Μα αυτός που ευθύνεται για την κατάστασή του είναι ο Πούτιν και ο Μόσχας Κύριλλος, όχι ο Ζελένσκι. 

Όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον καλούσε στην Ενωτική Σύνοδο του Δεκεμβρίου του 2018, ο Ονούφριος επέλεξε τη Μόσχα και όχι την Ουκρανία. Τώρα, η Ουκρανία τον στέλνει στην Μόσχα που τόσο υποστήριξε, αλλά δεν μπορεί πια να τον σώσει. 

Ο Ονούφριος, όπως και η ρωσοκίνητη Εκκλησία του, έχουν πλέον ημερομηνία λήξης στην Ουκρανία.

Αν θέλουν να παραμείνουν θα πρέπει να ενταχθούν άνευ όρων στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Κιέβου Επιφάνιο. Η «πεφωτισμένη δεσποτεία» τους τελείωσε.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΑΡΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΜΟΣΧΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Από την Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας εκδόθηκε ανακοίνωση (11 Μαρτίου 2023), στην οποία, μεταξύ άλλων σημειώνεται: 

«Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, η Εκκλησία της Αλβανίας διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να παρασυρθεί στη μέθοδο των αντεγκλήσεων, αναιρέσεων, προσβολών, ανακριβειών και μομφών, όπως επιχειρείται από αναρμοδίους λαϊκούς σε διαδικτυακούς τόπους. Η κατ’ Αλβανίαν Ορθόδοξος Εκκλησία, λοιπόν, δηλώνει προς πάσαν κατεύθυνσιν ότι δεν είναι διατεθειμένη να διαλαλεί στο διαδίκτυο και γενικά στα μέσα μαζικής ενημερώσεως τις απόψεις και τις κρίσεις της, σχετικά με τη στάση και τη συμπεριφορά άλλων τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Προκαθημένων τους».

Τολμώ να πω ότι η ανακοίνωση της Εκκλησίας της Αλβανίας «φωτογραφίζει» την ελαχιστότητά μου, καθώς εκδόθηκε μετά το πρόσφατο κείμενό μου «Η Εκκλησία της Αλβανίας αποδέχεται τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας;» και δεν έχω δει άλλο κείμενο από «αναρμόδιο λαϊκό» για το θέμα.

Εν πρώτοις θέλω να ξεκαθαρίσω ότι το κείμενό μου ούτε προσβάλλει ούτε περιέχει ανακρίβειες και μομφές. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, άλλωστε, αφού το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου μου αναπαράγει πιστά τις θέσεις της Εκκλησίας της Αλβανίας και του προκαθημένου της. Τα συμπεράσματα εξάγονται αβίαστα, δεν είναι αυθαίρετα. 

Λυπούμαι διότι η Εκκλησία της Αλβανίας καταφεύγει για μια ακόμη φορά στην αοριστία και την γενικολογία και αποφεύγει να πει τα πράγματα με το όνομα τους. 

Αναφέρεται στο ανακοινωθέν: «Τα επώδυνα εκκλησιαστικά προβλήματα που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια και προσφάτως στην Αφρική, με συνέπεια τις σαφείς ρωγμές στις σχέσεις των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τη διάχυτη ανησυχία των 0ρθοδόξων πιστών, δεν λύνονται με τη μέθοδο των αλυσιδωτών αντιποίνων από συγκεκριμένες Εκκλησίες και με τη συλλογή συναινέσεων από τις υπόλοιπες δια των μέσων μαζικής ενημερώσεως». 

Η παραπάνω παράγραφος είναι ο ορισμός της ασάφειας! Το μόνο σαφές είναι οι «σαφείς ρωγμές στις σχέσεις των Εκκλησιών». Καμία καταδίκη της θλιβερής στάσης του Πατριαρχείου Μόσχας απέναντι στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. 

Καμία καταδίκη του ρωσικού μορφώματος «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής». Καμία αποδοχή των αποφάσεων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας σε σχέση με τον καθηρημένο πρ. Κλιν Λεωνίδα. 

Αντ’ αυτών η απόφανση ότι τα προβλήματα «δεν λύνονται με τη μέθοδο των αλυσιδωτών αντιποίνων από συγκεκριμένες Εκκλησίες». 

Είναι θλιβερό να μιλάει τώρα η Εκκλησία της Αλβανίας για «αντίποινα», δηλ. μετά τις κανονικές αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, και όχι όταν η Μόσχα πρώτη εκείνη ξεκίνησε τον χορό των αντιποίνων. Δεν ακούσαμε μία λέξη από την Εκκλησία της Αλβανίας όχι μόνο για την διακοπή μνημόνευσης Προκαθημένων από την Ρωσική Εκκλησία, αλλά και για την λίστα της ντροπής που κατήρτισε το Πατριαρχείο Μόσχας και περιλαμβάνει ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος τους οποίους έθεσε σε ακοινωνησία επειδή συλλειτούργησαν με ιεράρχες της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας. 

Ένας «αναρμόδιος λαϊκός», όπως είναι η ελαχιστότης μου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να «παρασύρει» την Εκκλησία της Αλβανίας σε «οδούς σκολιάς». Μπορεί, όμως, να καταγράψει με σαφήνεια την δική της …ασαφή διαδρομή στο ουκρανικό ζήτημα. 

Διαβάζουμε στο πρόσφατο ανακοινωθέν: «Καθώς εντείνεται η πρωτοφανής συμφορά της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία και η ανείπωτη οδύνη των Ορθοδόξων πιστών κορυφώνεται, επιβάλλεται το ταχύτερον δυνατόν πανορθοδόξος αντιμετώπισις». 

Το ερώτημα τίθεται αυτόματα: Ποια είναι «η πρωτοφανής συμφορά της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία»;

Για μένα, τον «αναρμόδιο λαϊκό», η πρωτοφανής συμφορά είναι η ρωσική εισβολή και η απόλυτη στήριξη της από την Εκκλησία της Ρωσίας, η οποία διατυπώνει μια «θεολογία του πολέμου». 

Αυτή η συμφορά, σωστά ισχυρίζεται η Εκκλησία της Αλβανίας, θέλει «πανορθόδοξη αντιμετώπιση», δηλαδή ρητή και κατηγορηματική καταδίκη της θεωρίας του «ρωσικού κόσμου» και της «θεολογίας του πολέμου». Κι ακόμα απόλυτη καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. 

Κατά την Ειρηνική Επίσκεψη του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου Β’ στην Εκκλησία της Αλβανίας (31 Οκτωβρίου – 5 Νοεμβρίου 2009), ακούσαμε τον Προκαθήμενο του Δευτερόθρονου Πρεσβυγενούς Πατριαρχείου να λέει προς τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο: 

«Δεσμοί ἰδιαίτεροι καί ἄρρηκτοι, ὅλως ἐκκλησιαστικοί στά ὅρια τῆς κανονικῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως καί ἀλληλεγγύης, συνδέουν πάντοτε τήν Πρεσβυγενή Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας, τό Δευτεροθρόνο Πατριαρχεῖο μέ τήν Ἁγιωτάτη Ἀδελφή Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας. Δεσμοί ἰδιαίτεροι ἀφοῦ Σεῖς, διακονήσατε ἐπί πολλά χρόνια τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας. Ζήσατε στήν μακρινή Κένυα μέσα στίς ἱεραποστολές τῆς ἐξωτικῆς αὐτῆς χώρας ἀλλά καί σέ ἄλλες δύσβατες καί πολύ δύσκολες περιοχές. Ὅμως, ἀπό τήν θέση αὐτή, ἐπιθυμοῦμε νά σᾶς εὐχαριστήσουμε δεόντως καί ἐγκαρδίως γιά τήν ἀμέριστη καί συνεχιζόμενη στήριξη καί πολύπλευρη συμπαράστασή σας πρός τό ἔργο τῆς Ἱεραποστολῆς. Ναί Μακαριώτατε, βοηθᾶτε καί ἐνισχύετε τήν Ἱεραποστολή μέ κάθε τρόπο, μέ τήν προσωπικότητά σας, μέ τήν προσευχή σας, μέ τήν πλούσια συγγραφή σας, μέ κάθε τρόπο, τό γνωρίζουμε πολύ καλά αὐτό καί εἶναι ἡ ὥρα τῆς εὐχαριστίας καί τῆς εὐγνωμοσύνης τῆς Ἀλεξανδρινῆς Ἐκκλησίας». 

Και τώρα τι, Μακαριώτατε άγιε Αλβανίας; 

Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω την απόλυτη στάση, που αποτελεί πλέον και παρακαταθήκη, του μακαριστού Πισιδίας Σωτηρίου: 

«Μετά και από αυτό το μέγα ατόπημα του Πατριαρχείου Μόσχας κατά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, αλλά και μετά από τα όσα έκνομα και αντικανονικά έπραξε και πράττει στην Μητέρα και Τροφό του, δηλαδή προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, και μάλιστα μέσα στην από αιώνων Έδρα Του στην Κωνσταντινούπολη, το πραξικόπημα κατά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ήταν, για την λογική των Μοσχοβιτών απλά η «φυσική» συνέχεια των δρομολογουμένων από πολύ καιρό πριν παράνομων ενεργειών τους. Και τώρα να περιμένουμε να δούμε να συμβεί το ίδιο και στις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες Κύπρου και Ελλάδος και όχι μόνον! 

Ας ξυπνήσουν, λοιπόν, όσοι εκουσίως ή ακουσίως, υποστηρίζουν τις αντικανονικές πράξεις του Πατριαρχείου Μόσχας και ας καταλάβουν τι κακό θα βρει την Ορθόδοξη Εκκλησία με την προτεσταντικής νοοτροπίας τακτική, να ιδρύουν όπου θέλουν ρωσικές σέκτες. Ας σκεφθούν όλοι οι υπεύθυνοι αυτής της τραγικής συμφοράς το μεγάλο κακό που θα γίνει στην ιερή υπόθεση του ευαγγελισμού των Αφρικανών Αδελφών μας και πόσο θα χαίρεται ο διάβολος. Μήπως ήρθε η ώρα να αποφανθεί συνοδικώς η Ορθόδοξη Εκκλησία επί του θέματος, όπως το έπραξε το 1872 καταδικάζοντας τον επάρατο εθνοφυλετισμό;» 

Λυπούμαι να πω – τελικά – ότι η Εκκλησία της Αλβανίας προσδέθηκε στο άρμα της Ρωσικής Εκκλησίας κι αυτό είναι μια συνειδητή επιλογή. Κάθε άλλη απόπειρα προσέγγισης της στάσης της, είναι απλώς «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε».

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ;

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η Εκκλησία της Ελλάδος κοινοποίησε, με σχετική εγκύκλιο, την απόφαση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας για την καθαίρεση του μητροπολίτου πρ. Κλιν Λεωνίδα, «Εξάρχου» του αντικανονικού μορφώματος που ονομάζεται από τους ρώσους «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής» και δημιουργήθηκε ως αντίποινα για την απόφαση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας να αναγνωρίσει την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, που παραχωρήθηκε κανονικώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας δέχθηκε, έστω και προσωρινά (μέχρι οριστικής αποφάσεως), τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 

Η Εκκλησία της Αλβανίας, της οποίας ο Προκαθήμενος αναδείχθηκε από την πλούσια ιεραποστολική του δράση στην Αφρική, εξακολουθεί να τηρεί σιγήν ιχθύος επί του θέματος. 

Είναι προφανές ότι για τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο ισχύει ακόμα το ανακοινωθέν του της 8ης Ιανουαρίου 2022, όπου έκανε λόγο για «Το ρήγμα από την Ουκρανία στην Αφρική». 

Εκείνο το ανακοινωθέν, μη το ξεχνάμε, ήταν «βούτυρο στο ψωμί» των Ρώσων, αφού οι ίδιοι οι Ρώσοι διατείνονται ανάλογους ισχυρισμούς. Ότι, δηλαδή, υπάρχει σχίσμα, ότι η Ουκρανία και η Αφρική είναι αιτία και αποτέλεσμα, ότι χρειάζεται Πανορθόδοξη Σύνοδος και τα τοιαύτα. Ενδεικτικό αυτής της εκτίμησης του ανακοινωθέντος του Αλβανίας Αναστασίου είναι ο σχετικός σχολιασμός από την ρωσοκίνητη Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων. 

Σε εκείνο το ανακοινωθέν ο Αλβανίας Αναστάσιος έμοιαζε να έχει αποδεχθεί τη νέα πραγματικότητα ως αναπότρεπτη: «Στο εξής οι απλοί Αφρικανοί θα καλούνται να προσέλθουν στην Ορθοδοξία από δύο Ορθόδοξα Πατριαρχεία, χωρίς να έχουν μυστηριακή κοινωνία μεταξύ τους. Ο σκανδαλισμός και η εξασθένηση της ορθοδόξου μαρτυρίας από τη διχαστική αυτή δραστηριότητα είναι ολοφάνερη. Πρόκειται για οδυνηρή εξέλιξη». 

Το ερώτημα, όμως, είναι αμείλικτο: Ο Αλβανίας Αναστάσιος αποδέχεται την καθαίρεση του πρ. Κλιν Λεωνίδα, την οποία συνοδικώς αποφάσισε το Δευτερόθρονο Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας; 

Κι ακόμα: Ο Αναστάσιος της συμφιλίωσης και της καταλλαγής δεν στάθηκε μέχρι τώρα κριτικά στις εμπρηστικές δηλώσεις του Πατριαρχείου Μόσχας σχετικά με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεν μπορεί να δεχθεί κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος δεν ακούει τον Μόσχας Κύριλλο όταν λέει, για παράδειγμα: «Πηγαίνετε γενναία να εκπληρώσετε το στρατιωτικό σας καθήκον. Και να θυμάστε ότι αν δώσεις τη ζωή σου για την πατρίδα σου, θα είσαι με τον Θεό στο βασίλειό του, τη δόξα και την αιώνια ζωή του» (κήρυγμα στο μοναστήρι Zachatyevsky στη Μόσχα). Δεν μπορεί να πιστέψει κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος κλείνει τ’ αυτιά του σε μια τέτοια «θεολογία του πολέμου». 

Επίσης, δεν μπορεί να χωνέψει κανείς ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος δέχεται ως τετελεσμένο ή ως «αναγκαίο κακό» την παράλληλη δικαιοδοσία στην Αφρική και τις ύβρεις της Ρωσικής Εκκλησίας εναντίον του Προκαθημένου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και τις άθλιες αιτιάσεις των ρώσων για το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στην Αφρική. Η όλη στάση της ρωσικής Εκκλησίας απέναντι στην Αλεξάνδρεια δεν είναι απλώς μια «λογική αντιποίνων», αλλά μια εκθεμελίωση της ορθόδοξης εκκλησιολογίας και της πανορθοδόξου ενότητος. Ο Αλβανίας Αναστάσιος μας δίδαξε «ότι δεν είναι ορθό να δρουν μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολικής Αφρικής ξεχωριστές «ιεραποστολικές» ομάδες ή πρόσωπα, από τη Φιλλανδία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αμερική κ.λπ., αλλά όλοι – έστω και αν ενισχύονται οικονομικά από διάφορα κέντρα – οφείλουν να είναι ενταγμένοι στην αρμόδια Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας». 

Επίσης, πώς είναι δυνατόν ο Αλβανίας Αναστάσιος να ζητάει σύγκληση Πανορθοδόξου Συνόδου, όταν οι ρώσοι δεν μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος πρέπει να συγκαλέσει και να προεδρεύσει της Συνόδου, αλλά και τους Προκαθημένους Αλεξανδρείας, Κύπρου και Ελλάδος; 

Σε ανακοινωθέν της Εκκλησίας της Αλβανίας (15 Νοεμβρίου 2022) υπογραμμίστηκε ότι: «Η Εκκλησία της Αλβανίας δεν υιοθέτησε ρωσική άποψη, αντιθέτως υπήρξε η πρώτη που επεσήμανε και κατεδίκασε τη χρήση του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας για την επιβολή των θέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας». 

Επομένως, τι θα μπορούσε να συζητηθεί τώρα σε μία Πανορθόδοξη Σύνοδο, με μία Ρωσία η οποία υποστηρίζει μετά μένους τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εισβάλλει βάναυσα στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αφρική και εργαλειοποιεί την ουσία της Εκκλησίας, δηλαδή το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; 

Πάντως, ακόμα αναμένουμε με ενδιαφέρον την αντίδραση της Εκκλησίας της Αλβανίας στις πρόσφατες αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που αποτελούν ηχηρή απάντηση στις προκλήσεις και τις αντικανονικές ενέργειες της Μόσχας.