Η ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

Φωτογραφία: Νικόλαος Μαγγίνας 

Προσφώνησις 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ.κ. Βαρθολομαίου 

κατά τήν ἑόρτιον συνάντησιν μετά τῶν ἐν τῇ Πόλει Ἱεροψαλτῶν 

Φανάριον, 13 Ἰανουαρίου 2018 

Μουσικολογιώτατε Ἄρχων Β' Δομέστιχε τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας κ. Γεώργιε Μπακόπουλε, Πρόεδρε τοῦ Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν, 

Μουσικολογιώτατοι Ἄρχοντες καί λοιποί Ἱεροψάλται τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τῶν ἐνταῦθα Ἱερῶν Μητροπόλεων τοῦ Θρόνου, 

Ἀπό ἐτῶν ἔχομεν καθιερώσει, ἐν τῷ πλαισίῳ τῶν ἑορτῶν τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου, τήν σύναξιν τῶν διακονούντων τά ἱερά ἀναλόγια τῶν Ναῶν τῆς Πόλεως, καί χαιρόμεθα χαράν μεγάλην πού ἔχομεν καί ἐφέτος τήν εὐκαιρίαν νά σᾶς καλωσορίσωμεν εἰς τόν πάνσεπτον Πατριαρχικόν Οἶκον, τήν πατρικήν οἰκίαν ὅλων σας, καί νά σᾶς ἀπευθύνωμεν τάς εὐχάς τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί τῆς ἡμῶν Μετριότητος προσωπικῶς. 

Ὄχι μόνον κατά τάς μεγάλας ἑορτάς καί πανηγύρεις τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν Πίστεως, ἀλλά καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ἡ συνδρομή σας εἰς τήν ἔκφρασιν τῆς προσευχῆς τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀνεκτίμητος! Εἶσθε οἱ ἐκτός τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου συλλειτουργοί, οἱ ἐκφράζοντες εὐτάκτως καί ἐμμελῶς τήν φωνήν τοῦ χριστωνύμου λαοῦ. Παραλλήλως, εἶσθε οἱ θεματοφύλακες τῆς μουσικῆς παραδόσεως τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, οἱ συνεχισταί τοῦ ἔργου τῶν μεγάλων βυζαντινῶν ἱεροφαντῶν τῆς παντίμου λειτουργικῆς τέχνης τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡμῶν μουσικῆς! 

Οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεοφόροι πατέρες ἡμῶν ὥρισαν ἡ λογική λατρεία μας νά εἶναι ἐπενδεδυμένη μέ σεμνόν καί ἱεροπρεπές μέλος, ὥστε νά ἀνάγεται εὐκολώτερον ὁ προσευχόμενος πιστός λαός πρός τό Θεῖον. Ἠμπορεῖτε νά φαντασθῆτε πόσον μονότονος θά ἦτο μία Ἀκολουθία χωρίς τήν ἐπένδυσιν τῆς θεοπρεποῦς ψαλμωδίας! Εἶσθε, λοιπόν, τό «δεξί μας χέρι», κατά τό δή λεγόμενον, καί οἱ ἀπαραίτητοι συνεργοί εἰς τό λειτουργικόν καί ἁγιαστικόν μας ἔργον! Ἀντιλαμβάνεσθε ὁποία τιμή εἶναι αὐτό, ἀλλά καί ὁποία εὐθύνη, ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων! Οἱ ἱεροί κανόνες καί ἡ ὅλη Παράδοσις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔχουν ηὐξημένας ἀπαιτήσεις ἀπό ἐσᾶς, εἰς τάς ὁποίας καλῶς γνωρίζομεν ὅτι ὅλοι φιλοτίμως προσπαθεῖτε νά ἀνταποκρίνεσθε κατά δύναμιν, ἐφ’ ᾧ καί ἔχετε ὁλόθυμον τήν Πατριαρχικήν ἡμῶν εὐαρέσκειαν. 

Ἐπ’ ἀφορμῇ τῆς ἑορτίου ταύτης συναντήσεως, ἐπιθυμοῦμεν πατρικῶς νά προβῶμεν πρός ὑμᾶς εἴς τινας παραινέσεις, ἀγαπητοί Ἱεροψάλται: 

Ἡ συμμετοχή πάντων ὑμῶν ἀνεξαιρέτως εἰς τά δρώμενα τοῦ ἱστορικοῦ Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν τυγχάνει ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ, ἰδίως κατά τό τρέχον ἔτος, ὅτε καί συμπληροῦται ἑβδομηκονταετία ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του. Ἀπό τοῦ χοράρχου ἕως καί τοῦ νεωτέρου ἐκ τῶν μελῶν τοῦ Συνδέσμου, πάντες ὀφείλετε καθ’ ἑκάστην Πέμπτην νά συμμετέχετε ἀνελλιπῶς εἰς τήν Χορῳδίαν, μέ ἀπώτερον σκοπόν τήν ἀρτίαν, κατά τό δυνατόν, προετοιμασίαν αὐτῆς διά τάς προβλεπομένας ἐπετειακάς ἐκδηλώσεις, ὡς καί διά τόν ἐμπλουτισμόν τῆς μουσικῆς σας παιδείας ἐν τῷ πνεύματι τῶν πολυτίμων παραδόσεων τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡμῶν μουσικῆς. 

Βεβαίως, κατά τό ἐπικρατῆσαν ἔθος, ἡ Χορῳδία τοῦ Συνδέσμου ἔχει καθιερωμένας κατ’ ἔτος παρουσίας, ὡς ἑνιαῖον, ὑπογραμμίζομεν μετ’ ἐμφάσεως τοῦτο, σύνολον, ὑπό ἑνιαίαν διεύθυνσιν, τόσον κατά τόν Ἑσπερινόν τῆς Ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὅσον καί κατά τόν Ε’ Κατανυκτικόν Ἑσπερινόν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τοῦτο, βεβαίως, δέν ἀποκλείει τήν αὔξησιν τῶν ἐμφανίσεων τῆς Χορῳδίας, ὁσάκις τοῦτο ζητηθῆ ὑπό τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ὡς ἄλλως τε συνέβη, ὑποδείξει τῆς ἡμετέρας Μετριότητος, κατά τήν 28ην Νοεμβρίου παρελθόντος ἔτους μέ τήν ἐμφάνισιν αὐτῆς εἰς τό Ἰταλικόν Πολιτιστικόν Κέντρον «Casa d’ Italia», παρουσίᾳ καί τῆς Παπικῆς Ἀντιπροσωπείας, ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς συμπληρώσεως 50ετίας ἀπό τῆς ἱστορικῆς συναντήσεως ἐνταῦθα τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου ἡμῶν Πατριάρχου Ἀθηναγόρου μετά τοῦ Πάπα Ρώμης Παύλου ΣΤ’. 

Ἡ ἀπόδοσις τιμῆς πρός τούς πρό ὑμῶν Ἱεροψάλτας, ἰδιαιτέρως ὅταν οὗτοι διηκόνησαν ἐπί μακρόν εἰς τά Πατριαρχικά ἀναλόγια, τυγχάνει ἡ ἁρμόζουσα στάσις ὅσων τούς διεδέχθησαν εἰς αὐτά, ὅσον καί πάντων τῶν ἐν τῇ Πόλει ἡμῶν Ἱεροψαλτῶν. Δέν θά παύσωμεν νά ἐπαναλαμβάνωμεν ὅτι πάντες ἡμεῖς οἱ περιλειπόμενοι, ἔχομεν ἱερώτατον χρέος νά ἀκολουθῶμεν τά ἴχνη ὅσων διέσωσαν καί μετέδωσαν εἰς ἡμᾶς αὐθεντικῶς τό πατριαρχικόν καί πολίτικον ὕφος τοῦ ψάλλειν, σεβόμενοι πρωτίστως τήν μνήμην των, ἀναγνωρίζοντες τήν προσφοράν των καί διδασκόμενοι ἀπό τό παράδειγμά των. Δέν ἀνήκει εἰς ἡμᾶς νά ἐκφέρωμεν κρίσεις διά τούς πρό ἡμῶν, ἀλλ’ ὀφείλομεν νά κρίνωμεν, ἐπί τῇ βάσει τῆς συμβολῆς ἐκείνων, καί τό ἰδικόν μας ἔργον καί τάς προοπτικάς αὐτοῦ.

Διό καί ἐκφράζωμεν ἀπό τῆς θέσεως ταύτης τήν λύπην μας διά τήν ἰσχνοτάτην συμμετοχήν τοῦ ἐνταῦθα ἱεροψαλτικοῦ κόσμου εἰς τό τελεσθέν, κατά τήν 9ην παρελθόντος Δεκεμβρίου ἐν τῇ Ἀστικῇ Σχολῇ Γαλατᾶ, Τριακονταετές Πνευματικόν Μνημόσυνον τοῦ ἀειμνήστου Ἄρχοντος Πρωτοψάλτου τῆς Μητρός Ἐκκλησίας Θρασυβούλου Στανίτσα, τοῦ ἐκλεκτοῦ καί καλλικελάδου γόνου τῆς Πόλεώς μας, ὅστις ἐτίμησε τά Πατριαρχικά ἀναλόγια διά τοῦ ἤθους του καί διά τοῦ ἀπαραμίλλου κάλλους τῆς ψαλτικῆς τέχνης του. 

Ἡ διηνεκής καί ἀνύστακτος μέριμνα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας διά τά ἱεροψαλτικά πράγματα σηματοδοτεῖται πλέον καί διά τῆς προσεγγίσεως καί προσελκύσεως νεαρῶν βλαστῶν ἐκ τῆς ἐνταῦθα Ὁμογενείας πρός μαθητείαν εἰς τά ἱερά ἀναλόγια. Ἤδη ἀπό τῆς παρελθούσης Κυριακῆς, 7ης Ἰανουαρίου, προσέρχονται πρός μαθητείαν εἰς τά Πατριαρχικά Ἀναλόγια μαθηταί, ἐπιλεγέντες πρός τοῦτο ἐκ τῶν ὁμογενειακῶν σχολείων, ὑπό τήν συντονιστικήν μέριμναν τῆς καθ’ ἡμᾶς Μεγάλης Ἀρχιδιακονίας, τῆς θεσμικῶς καί καθ’ ὕλην ἁρμοδίας διά τά ἱεροψαλτικά δρώμενα. 

Τέλος, εὐελπιστοῦμεν ὅτι ἡ νέα Διοίκησις τοῦ Συνδέσμου Μουσικοφίλων, ἥτις ἀνέλαβε πρό διμήνου, διά τῆς ἰδικῆς σας ψήφου, τά ἡνία αὐτοῦ, θά συμβάλῃ, διά τῆς καταθέσεως ἐμπεριστατωμένων καί ἐφαρμοσίμων ἐν τῇ πράξει προτάσεων, εἰς τήν ἀπό κοινοῦ μετά τῆς Μητρός Ἐκκλησίας ἀντιμετώπισιν τοῦ ζωτικοῦ ζητήματος τῆς καλύψεως τῶν ὁλονέν αὐξανομένων ἀναγκῶν εἰς τά ἀναλόγια τῆς Πόλεως, διά τῆς δημιουργίας τῶν καταλλήλων προϋποθέσεων, ὥστε νέοι μουσικοτραφεῖς ἐξ Ἑλλάδος καί ἀλλαχόθεν, φυσικά καί ἐντεῦθεν, γνῶσται τῆς ἡμετέρας μουσικῆς παραδόσεως, νά ἐπανδρώσουν ταῦτα. 

Καλῶς ἤλθετε, λοιπόν, καί πάλιν, ἀγαπητοί Ἱεροψάλται! Αἴσιον καί κατά πάντα εὐλογημένον παρά Θεοῦ νά εἶναι τό νέον ἔτος δι' ὑμᾶς καί τούς οἰκείους σας, καί πάντοτε ἀξίως καί εὐμόλπως νά ψάλλετε τήν δόξαν καί τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, εὐφραίνοντες τούς πιστούς, λαμπρύνοντες τήν λογικήν ἡμῶν λατρείαν καί εὐαρεστοῦντες τῷ Κυρίῳ καί τῇ ἁγιωτάτῃ Μητρί Ἐκκλησίᾳ. 

Χρόνια πολλά!