Αρχείο Νίκου Μαγγίνα

Δύο μακαριστοί Ρωμιοί, που ο καθένας στον τομέα του άφησαν ανεξίτηλη την σφραγίδα τους,
ο Δάσκαλος Δημητρός Φραγκόπουλος και ο Νίκος Μαγγίνας - Φωτ. Α. Βικέτος 

Του Α. Χ. Βικέτου 

Ο πρέσβυς ε.τ., Αλέξης Αλεξανδρής, στο κείμενο του, με τίτλο: «Τελευταίος αποχαιρετισμός σε ένα υπέροχο Βυζαντινό Ρωμιό» («Απογευματινή» 15.4.2021), αναφερόμενος στην ανέλπιστη απώλεια του Νίκου Μαγγίνα, έθεσε πολύ έγκαιρα και εύστοχα το θέμα της αξιοποίησης του φωτογραφικού του αρχείου. Στο μεγαλύτερο μέρος το αρχείο αυτό καλύπτει την πατριαρχεία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου από την ενθρόνιση του, στις 2 Νοεμβρίου 1991, μέχρι τους Γ΄ Χαιρετισμούς στις Βλαχέρνες, στις 2 Απριλίου 2021. Το αρχείο αυτό περιλαμβάνει φωτογραφίες (ασπρόμαυρες και έγχρωμες) σε φιλμ και από ένα στάδιο και μετά, με την πρόοδο της τεχνολογίας, σε ψηφιακή μορφή.

Όμως, ο μακαριστός Νίκος με τον φωτογραφικό του φακό κατέγραψε και άλλα σημαντικά γεγονότα του Πατριαρχείου, πριν από το 1991, αλλά και της Πολίτικης Ρωμιοσύνης. Επίσης, απαθανάτισε μνημεία της Πόλης και της Μ. Ασίας, αλλά και άλλα πολλά. Ενδεικτικά φέρνω ως παράδειγμα την φωτογραφία (2014) του ψηφιδωτού της Παναγίας Βρεφοκρατούσης από την αψίδα της Αγιά Σοφιάς. 

Πέρα από την Πόλη ο Νίκος αποτύπωσε από το 1973 και για σειρά ετών σημαντικά γεγονότα της Εκκλησίας Ελλάδος. Τον γνώρισα νεαρό φωτορεπόρτερ το 1973 στην Μητρόπολη Αθηνών κατά την ενθρόνιση του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ. 

Πέραν αυτών, υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα του Νίκου Μαγγίνα, βιβλία, που μελετούσε και πιθανότατα σημειώσεις, που κρατούσε για διάφορα γεγονότα. Συμφωνώ και προσυπογράφω την θέση του πρέσβυ, Αλέξη Αλεξανδρή, ο οποίος είναι και αυτός γέννημα –θρέμμα της Πόλης και συνδεόταν με άρρηκτη φιλία με τον Ν. Μαγγίνα. Όπως έγραψε ο Αλέξης Αλεξανδρής επιβάλλεται η αξιοποίηση κατά τρόπο συνολικό και ολοκληρωμένο του ανεκτίμητου αρχείου του μακαριστού Ν. Μαγγίνα. Καταλήγοντας, ο Αλέξης Αλεξανδρής στο κείμενο του τόνιζε: «Αυτή είναι η παρακαταθήκη που αφήνει (ο Ν.Μ) σε εμάς και πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να την προβάλλουμε και να την διαιωνίσουμε τιμώντας το έργο και την συνεισφορά του στο Γένος». 

Δυστυχώς, η χαλεπή κατάσταση της πανδημίας του κορονοϊού δεν παρέχει αντικειμενικά την δυνατότητα για να αρχίσει άμεσα ένα τέτοιο έργο. Τονίζω ότι τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείριση αυτού του έργου, όταν με το καλό καταστεί εφικτή η ολοκλήρωση του, θα ανήκουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Επί του παρόντος εισηγούμαι να διαφυλαχθούν με μεγάλη προσοχή και ασφάλεια στο κατάλυμα του Νίκου Μαγγίνα, στο Φανάρι, οι φωτογραφικές μηχανές, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές , βιβλία, σημειώσεις, δημοσιεύματα, εφημερίδες ή αποκόμματα τους και ό,τι άλλο υπάρχει. 

Όταν με το καλό ξεπεραστούν τα προβλήματα της πανδημίας θα πρέπει να συσταθεί μια ομάδα ειδικών, η οποία θα καταγράψει όλο το αρχείο κατά χρονικές περιόδους και θέματα, θα συντάξει τα κατάλληλα επεξηγηματικά κείμενα, που θα συνοδεύουν τις φωτογραφίες και το άλλο αρχειακό υλικό. 

Μετά από αυτά θα πρέπει απαραίτητα να γίνει ψηφιοποίηση του αρχείου για να είναι προσβάσιμο σε ερευνητές και σε άλλους ενδιαφερόμενους. Σε μια τέτοια μορφή το αρχείο του Νίκου Μαγγίνα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μόνιμη έκθεση στο Φανάρι, να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς τηλεκπαίδευσης και να δίδεται, με συγκεκριμένους, όρους για εκθέσεις στο εξωτερικό. 

Στον μακαριστό Νίκο Μαγγίνα οφείλουμε πάρα πολλά. Η ορθή και επιστημονική αξιοποίηση του αρχείου του είναι το ελάχιστο για να τιμάται η μνήμη του και να νοιώθει και η ψυχή του στον Ουρανό ότι τόσα χρόνια η προσφορά του δεν πήγε χαμένη και ότι τον έχουμε μέσα στις καρδιές μας για πάντα!