ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ: "Η Εκκλησία ενδιαφέρεται δι' όλην την ζωήν του ανθρώπου"

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας

Κατά τη σημερινή Πατριαρχική Θ. Λειτουργία στον Ι. Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Κοζάνης, τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο προσφώνησε ο Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Παύλος. Αντιφώνησε ο Πατριάρχης, ο οποίος αναφέρθηκε καίρια και στην οικονομική και πνευματική κρίση του καιρού μας.

Παραθέτουμε στη συνέχεια την ομιλία του Μητροπολίτη Κοζάνης και χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου.

Η ομιλία του Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Παύλου 

Παναγιώτατε, Πάτερ και Δέσποτα, 

Ημέρα ευφροσύνης σήμερον, διότι σύμπασα η Ορθόδοξος Εκκλησία απανταχού της γης υμνεί, ψάλλει, δοξολογεί και γεραίρει τους δύο μεγάλους, τους κορυφαίους των Αποστόλων, τους στύλους της Εκκλησίας μας, τον Απόστολο Πέτρο και τον Απόστολο Παύλο. 

Ο Πέτρος; Ιουδαίος. Και στην πίστη εντός της Παλαιάς Διαθήκης αναζητώντας τον Μεσσία. Στο επάγγελμα; Ψαράς. Στην γνώση; Ολιγογράμματος. Και στον χαρακτήρα; Αυθόρμητος, αισθηματίας και ειλικρινής. 

Ο Παύλος; Στο θρήσκευμα ζηλωτής Φαρισαίος, όπως ο ίδιος σημειώνει στην προς Φιλιππισίους επιστολή του: «Την ογδόην ημέραν περιτμήθηκα. Κατάγομαι από το Ισραηλιτικόν γένος, από την φυλήν του Βενιαμίν. Είμαι Εβραίος από Εβραίους. Ως προς τον νόμον Φαρισαίος. Ως προς τον ζήλον διώκτης της Εκκλησίας. Ως προς την δικαιοσύνην του νόμου εζούσα άμεμπτος» (Φιλιππησίους, 3, 5-7). 

Στην γνώση; Μαθητής του μεγάλου Νομοδιδασκάλου Γαμαλιήλ και σπουδαίο στέλεχος και διακεκριμένος στο Ιεροκρατικό κατεστημένο του Εβραϊκού Συνεδρίου. Και επιπλέον Ρωμαίος πολίτης. Δύο διαφορετικοί κόσμοι, στην γνώση, την καταγωγή και το επάγγελμα. Το μόνον κοινόν πιστοί στον Μωσαϊκόν Νόμον! Εντούτοις είναι διαφορετικοί στην έκφραση της πίστεως και στην συμπεριφορά. 

Ο Πέτρος θρησκευόμενος, περιμένει τον Χριστό, τον γνωρίζει, τον αποδέχεται στην πρόσκληση και ελεύθερα και αβίαστα γίνεται μαθητής Του και Απόστολος. Στο πάθος του Σωτήρος φόβος τον καταλαμβάνει και τον απαρνήται τρεις (3), όμως μετανοεί μετά δακρύων και αποκαθίσταται από τον φιλάνθρωπο Θεό.

Ο Παύλος ζηλωτής και τυπολάτρης, θρησκόληπτος περί τον Μωσαϊκόν Νόμον, με αποτέλεσμα να γίνη όργανον και εργαλείον στον φθόνον και στις συμπεριφορές των Γραμματέων και των Φαρισαίων εναντίον του Θεολέκτου Στρατού του Σταυρωθέντος και αναστάντος Σωτήρος του κόσμου Ιησού Χριστού: «ος ουκ ειμί ικανός καλείσθαι απόστολος, διότι εδίωξα την Εκκλησίαν του Θεού» (Α Κορ. 15, 9-10), καθώς ο ίδιος σημειώνει. Και όμως αυτός ο διώκτης προσκαλείται από τον Θεόν να γίνη μαθητής του, «σκεύος εκλογής του» και εκείνος ελευθέρως και αβιάστως αποδέχεται την πρόσκληση, αποτάσσει «τον παλαιόν άνθρωπον» και δια της μετανοίας, γίνεται κήρυξ της αληθείας καθίσταται και ανακηρύσσεται Απόστολος των εθνών. 

Ποίον το συμπέρασμα και ποίοι λόγοι κατέστησαν τους δύο αυτούς διαφορετικούς κόσμους «εν» η όπως ψάλλη η Εκκλησία μας «...τους διηρημένους τοις σώμασι, και ηνωμένους τω Πνεύματι...» (Ιδιόμελο Στιχηρό του Εσπερινού της 29ης Ιουνίου) και τους επέβαλαν στο μάτι του Θεού ως στύλους της Εκκλησίας; α) Η ελευθέρα αποδοχή της προσκλήσεως εκ μέρους του Θεού, ώστε να καταστούν κήρυκες του Ευαγγελίου του και β) Η μετάνοια, η ειλικρινής και καρδιακή μετάνοια ως η απόταξη του παλαιού ανθρώπου. 

Παναγιώτατε, Πάτερ και Δέσποτα, 

χαιρόμεθα και αγαλλόμεθα διότι σ’ αυτήν την πανεπίσημον ημέραν και λαμπράν εορτήν, έχομεν την μεγάλην και ιδιαιτέραν τιμήν και ευλογίαν κλήρος, άρχοντες και ο θεοφιλής λαός της Κοζάνης να απολαμβάνομεν πνευματικά την τέλεσιν και προσφοράν του Μυστηρίου της Ζωής και Σωτηρίας από τας ιδικάς Σας τιμίας χείρας. Να συνεορτάζωμεν τους Μεγάλους Αποστόλους αλλά και διδασκάλους, οι οποίοι μας διδάσκουν ότι ουδείς σώζεται άνευ μετανοίας και εξομολογήσεως. 

Παναγιώτατε, ως αντίδωρον της ιδικής Σας πνευματικής δωρεάς, οι πατέρες αυτού του πανίερου και περικαλλούς Ιερού Ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Κυριακός, οι πρεσβύτεροι π. Κωνσταντίνος και π. Ιωάννης, Σας προσφέρουν εγκόλπιον αρχιερατικόν, και την ταπεινήν παράκλησιν να τους ενθυμήσθε στας Πατριαρχικάς ευχάς και προσευχάς. ΑΜΗΝ.

Βαρθολομαίος: Η εργασία είναι ευλογία! Αναφορά στην ανάγκη προσήλωσης στις πνευματικές επιταγές της Εκκλησίας ως την "οδό" υπέρβασης της κρίσης 

Στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε την αξία της εργασίας ενώ έστειλε προς κάθε κατεύθυνση ποικίλα μηνύματα για την υπέρβαση της πολυδιάστασης κρίσης με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η κοινωνία. 

"Είναι εκ των πλέον επικαίρων συμβουλών του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος διήλθε και εκ της Μακεδονίας, της ευλογημένης ταύτης ευρυτέρας περιοχής, η προτροπή αυτού προς απόκτησιν της αυταρκείας δια της εργασίας. Η εργασία είναι ευλογία του Θεού, αφ' ου κατά την εντολήν Του, οι πρωτόπλαστοι έπρεπε να εργάζωνται ακόμη και εις τον Παράδεισον. Είναι χαρακτηριστικόν, ότι ο Κύριος και Θεός ημών Ιησούς Χριστός λέγει "ο Πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγώ εργάζομαι" (Ιωάν. ε 18). Ποία απόδειξις χρειάζεται περί της ωφελείας της ε ρ γ α σ ι α ς, όταν Αυτός ο Θεός και Αυτός ο Λογος Αυτού, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εργάζεται προς πραγμάτωσιν του σκοπού της Δημιουργίας και προνοεί περί πάντων;" διερωτήθηκε ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας και πρόσθεσε:
"Αι υπέρ της εργασίας προτροπαί του Αποστόλου Παύλου κυρίως, αλλά και όλων των Αγίων Αποστόλων, ως καταφαίνεται εκ του κηρύγματος, της μαρτυρίας και της διδασκαλίας αυτών, είναι ιδιαιτέρως επίκαιροι πάντοτε μεν ανά τούς αιώνας του ανθρωπίνου βίου, ιδιαιτέρως όμως κατά την περίοδον αυτήν της παγκοσμίου οικονομικής και ηθικής κρίσεως. Τα αίτια αυτής δύνανται να ανευρεθούν και εις το γεγονός ότι μέγα μέρος της ανθρωπότητος είχεν αγνοήσει τας προτροπάς αυτάς του Αποστόλου των Εθνών, είχεν αγνοήσει, λέγομεν, τας βιωματικάς ταύτας αποστολικάς παραινέσεις και είχε προβή εις κατανάλωσιν προϊόντος εργασίας μη προσφερθείσης, επί τη ελπίδι ότι αύτη θα προσφερθή και θα προσπορίση τα αναγκαία έσοδα, δια την εξόφλησιν των ευχερώς προσφερομένων δανείων.Αλλ' ως συνήθως συμβαίνει εις τοιαύτας περιπτώσεις αι υπεραισιόδοξοι προβλέψεις δεν επαληθεύθησαν δια σύνολον σχεδόν την ανθρωπότητα με αποτέλεσμα να έλθη η ώρα της πληρωμής των εν αναπαύσει προκαταναλωθέντων χωρίς να υπάρχουν τα προς τούτο διαθέσιμα".

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στις καταστροφικές συνέπειες από τον υπερβολικό δανεισμό. 

"Οι κανόνες, βεβαίως, της οικονομίας δεν είναι αντίθετοι προς ένα λογικόν δανεισμόν, περί του οποίου υπάρχει βάσιμος ανθρωπίνη πρόβλεψις ότι θα υπάρχουν τα αναγκαία έσοδα δια την εξόφλησίν του. Αλλ΄ αι καταστροφικαί συνέπειαι του δανεισμού επέρχονται όταν ούτος υπερβαίνη τα ό ρ ι α, τα κάθε είδους όρια αναπαύσεως, αλλά και απληστίας και αδικίας και έχθρας, και τας δυνατότητας του δανειζομένου όχι μόνον υλικά, αλλά και πνευματικά αγαθά, προς εξυπηρέτησιν του κάθε είδους δ α ν ε ί ο υ", είπε και συνέχισε: 

"Συναφώς και ο Μέγας Βασίλειος εις σχετικήν ομιλίαν του επιπλήττει τούς ευκόλως και ακρίτως δανειζομένους και επιγραμματικώς συμβουλεύει: "Πλούσιος ει; Μη δανείζου, διότι έχεις πλούτον αρκετόν δια τας ανάγκας σου. Πτωχός ει; Μη δανείζου, διότι δεν θα έχης τα αναγκαία προς επιστροφήν του δανείου και θα πωληθής ως δούλος συ και τα μέλη της οικογενείας σου". Ίσως μερικοί διερωτηθούν ποίαν σημασίαν έχει δια την πνευματικήν μας ζωήν ως χριστιανών το οικονομικόν τούτο εν πολλοίς κήρυγμα; Η απάντησις είναι, ότι η Εκκλησία ενδιαφέρεται δι' ό λ η ν την ζωήν του ανθρώπου, την υλικήν και την πνευματικήν, την επίγειον και την επουράνιον, και ότι αμφότεραι αι πλευραί της ανθρωπίνης ζωής αλληλοεπηρεάζονται. Ο Απόστολος Παύλος και πάλιν εις άλλο σημείον συνιστά "γύμναζε δε σεαυτόν προς ευσέβειαν∙ η γαρ σωματική γυμνασία προς ολίγον εστίν ωφέλιμος, η δε ευσέβεια προς πάντα ωφέλιμός εστιν, επαγγελίας έχουσα ζωής της νυν και της μελλούσης" (Α Τιμ. δ 8)". 

O Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε ιδιαίτερη αναφορά και σε εκείνους τους συνανθρώπους μας που δεν αντέχουν την πίεση από τις οικονομικές υποχρεώσεις και οδηγούνται να βάλουν ένα τέλος στη ζωή τους. 

"Ο λόγος του Θεού δι όλων των προλεχθέντων μας γυμνάζει πνευματικώς, ώστε να κερδίσωμεν και την νυν και την μέλλουσαν ζωήν. Είναι γνωστόν, ότι κατά την περίοδον αυτήν της κ ρ ί σ ε ω ς πολλοί των συνανθρώπων μας, μη δυνάμενοι να ανθέξουν τας δυσκολίας και τας καταπιέσεις της ζωής, θέτουν εκουσίως τέρμα εις την φυσικήν ζωήν αυτών, ως μετά λύπης πληροφορούμεθα εκ των μέσων γενικής ενημερώσεως, και ούτω χάνουν και την παρούσαν και την μέλλουσαν ζωήν. Η Εκκλησία, ως στοργική μήτηρ όλων των ανθρώπων, και ημείς οι κληρικοί, και μάλιστα ημείς οι ποιμένες σας, συμβουλεύομεν τα δέοντα δια την αντιμετώπισιν της κρίσεως και δια την αποφυγήν νέας κρίσεως εις το μέλλον", σημείωσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και πρόσθεσε: "Ατυχώς, πολλοί των συνανθρώπων μας παρασύρονται από το δόλωμα της αναπαύσεως, το οποίον προσφέρει ο εχθρός του ανθρώπου, δια να οδηγήση αυτόν εις την υποδούλωσιν του οφειλέτου, και τοιουτοτρόπως το πρόβλημα από ατομικόν   καθίσταται κοινωνικόν.

Δια τούτο πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσωμεν την ανάγκην ορθής αντιμετωπίσεως της καταστάσεως, ώστε και η ζωή των ευαισθητοτέρων συνανθρώπων μας να διασωθή και ο ρυθμός εργασίας, παραγωγής και καταναλώσεως να αποκατασταθή και τελικώς η α ν ά γ κ η να είναι κίνητρον δραστηριοποιήσεως και παραγωγής αγαθών και όχι αιτία καταθλίψεως και απελπισίας. Η Μήτηρ Εκκλησία μας, η οποία καθημερινώς εύχεται υπέρ ευφορίας των καρπών της γης, υπέρ ευκρασίας αέρων και υπέρ ευοδώσεως των ανθρωπίνων έργων, συμβουλεύει ημάς δια του Αποστόλου Παύλου, πάντων των Αγίων Αποστόλων και των λοιπών Αγίων αυτής και μας υποδεικνύει τον τρόπον, δια του οποίου θα εξέλθωμεν και της παρούσης κρίσεως και θα αποφύγωμεν νέαν τοιαύτην".