ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΝ
ΤΟΥ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΜΑΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ
ΚΥΡΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε τῆς Σερβικῆς Δημοκρατίας
Ἐξοχώτατε κύριε Πρωθυπουργέ,
Ὑψηλότατοι
Ἐξοχώτατοι Ἄρχοντες,
Εὐλογημένα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας!
«Ἐγήρασεν Ἰωδαὲ πλήρης ἡμερῶν καὶ ἐτελεύτησεν»! [1]
«Τείχη Σιών, [τῆς θεοσώστου Σερβίας λέγομεν], καταγάγετε ὡς χειμάρρους δάκρυα ἡμέρας καὶ νυκτός»![2] Ὁ ἄγγελος τοῦ Βελιγραδίου, ὁ φωστὴρ τῆς πολυπάθου Χώρας τῶν Νοτιοσλαύων, ἀπέπτη εἰς τοὺς οὐρανούς!
Ἀδελφοὶ Ἱεράρχαι, καὶ ὁ εὐαγὴς τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας Κλῆρος, καὶ τὰ Μοναχικὰ Αὐτῆς Τάγματα, «ἐπὶ τὰ ὄρη λάβετε κοπετὸν καὶ ἐπὶ τὰς τρίβους τῆς ἐρήμου θρῆνον»,[3] διότι ὁ ἄξιος πρωτοστάτης ὑμῶν καὶ ἀκάματος προστάτης καὶ φύλαξ ἀνύστακτος τῶν ἱερῶν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Γένους σας ὑποθέσεων, ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς καὶ τοῦ Ἀρχιποίμενος Χριστοῦ ἄριστος μιμητής, ὁ μέγας Ἡγούμενός σας, προσετέθη ἤδη εἰς τοὺς ἀοιδίμους προκατόχους του καὶ κατέλιπε τὴν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν σας ἐν χηρείᾳ! Σύμπας ὁ ἀπορφανισθεὶς χριστώνυμος Σερβικὸς λαός, ὁ ἀπολέσας τὸν φιλοστοργότατον Πατέρα, τὸν θεόσοφον Διδάσκαλον, τὸν μέγαν παρηγορητὴν καὶ Κυρηναῖον τοῦ σταυροῦ του, εἰς ἡμέρας κατ’ ἐξοχὴν αὐχμηρὰς καὶ κυριολεκτικῶς τραγικὰς διὰ τὴν Σερβίαν, «ἔναρξαι θρήνου... πίκρανον κλαυθμὸν καὶ θέρμανον κοπετὸν καὶ ποίησον τὸ πένθος κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτοῦ»! [4]
Ἀποτελεῖ, ἀδελφοί, κοινὸν μυστικὸν τῆς ἀνὰ τὴν Οἰκουμένην Ἐκκλησίας ὅτι ὁ ἀπὸ Ράτσκας καὶ Πρεζρένης μακαριστὸς Πατριάρχης τῶν Σέρβων Παῦλος ὁ Στόϊτσεβιτς δὲν ἦτο εἷς συνήθων μέτρων Πρωθιεράρχης. Ἄλλωστε καὶ ἡ μορφὴ αὐτοῦ καὶ ἡ ὅλη παρουσία ἠκτινοβόλει ὁσιότητα καὶ δικαιοσύνην! Ἀδαμάντινος τὸ ἦθος, ἐθελουσίως πάμπτωχος, ἀσκητὴς ὑπενθυμίζων τοὺς ἀρχαίους Πατέρας τῆς ἐρήμου, νηστευτής, ἀδιαλείπτως προσευχόμενος, πρᾷος, εἰρηνικὸς καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, ἀλλὰ καὶ μαχητὴς ἀνυποχώρητος καὶ θυσιαστικὸς ὁσάκις παρίστατο ἀνάγκη, πύρινος λειτουργὸς τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου, πνευματέμφορος, συνεκέντρωνεν εἰς ἑαυτόν, ὡς θὰ ἔλεγε περὶ Μελετίου Ἀντιοχείας Γρηγόριος ὁ Νύσσης, «Δαβίδ τὴν πρᾳότητα, Σολομῶντος τὴν σύνεσιν, Μωϋσέως τὴν ἀγαθότητα, Σαμουὴλ τὴν ἀκρίβειαν, Ἰωσὴφ τὴν σωφροσύνην, Δανιὴλ τὴν σοφίαν, Ἠλιοὺ τὸν ζῆλον τῆς πίστεως, Ἰωάννου τὴν παρθενικὴν ἀφθορίαν». Εὐρυμαθὴς ἄλλωστε Θεολόγος, προφητικὸς κῆρυξ τοῦ Εὐαγγελίου, φιλάδελφος, φιλότεκνος, ἐλεημονέστατος, πλήρης σπλάγχνων οἰκτιρμῶν, διαλλακτικός, εἰρηνοποιός, ἀνὴρ ἀνοικτῶν ὁριζόντων καὶ μὲ ἄμεσον ἐπαφὴν μὲ τὴν σύγχρονον πραγματικότητα, ὑπῆρξε στοιχεῖον μέγα τῆς Ἐκκλησίας τῶν ἡμερῶν μας, φέρον ἔκτυπον τὴν σφραγῖδα τῆς ἁγιότητος! Καὶ αὐτοὶ οἱ θύραθεν ἀντελαμβάνοντο ὅτι εἶχον νὰ κάμουν μὲ προσωπικότητα ἀσυνήθη, μὲ ἄνδρα ἄλλων μέτρων, ἄλλης ποιότητος, καὶ ἐσέβοντο αὐτόν, ἀκόμη καὶ ὅταν δὲν συνέκλιναν αἱ ἀπόψεις καὶ θέσεις των. Ὁ Θεὸς τὸν ἐχάρισεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τὴν κατάλληλον στιγμήν, τότε ἀκριβῶς ποὺ ὁ λαός του καὶ ἡ πατρίς του τὸν ἐχρειάζοντο περισσότερον! Αὐτός, ὁ μαθὼν καὶ παθὼν τὰ θεῖα Ἅγιος Πρωθιεράρχης, ἔδωκε τὴν λύσιν εἰς τὸ ὀδυνηρὸν σχίσμα τῆς λεγομένης «Ἐλευθέρας Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὁδηγήσας αὐτὴν ὀπίσω εἰς τοὺς στοργικοὺς κόλπους τοῦ Σερβικοῦ Πατριαρχείου. Δυστυχῶς δὲν ηὐμοίρησε νὰ ἴδῃ ἀνάλογον εὐτυχῆ κατάληξιν καὶ τοῦ ἑτέρου σχίσματος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων, παρὰ τὰς ἐπιμόνους προσπαθείας του. Εἴμεθα παρὰ ταῦτα βέβαιοι ὅτι αὐτὸ ἀκριβῶς θὰ εἶναι τὸ πρῶτον ἀντικείμενον τῶν θεοπειθῶν ἱκεσιῶν του πρὸς τὸν Ὕψιστον τώρα ὅπου εὑρίσκεται ἐνώπιόν Του καὶ τὴν χαρὰν τῆς λύσεως θὰ τὴν ἀπολαύσῃ ὁ διάδοχός του. Αὐτός, ὁ μικρὸς καὶ ἀδύναμος τὸ δέμας ἀλλὰ γίγας τὸ φρόνημα καὶ τὸ πνεῦμα, Πατριάρχης Παῦλος ἐσήκωσε τὸ βάρος τοῦ σταυροῦ καὶ τοῦ πάθους τοῦ ἱστορικοῦ καὶ εὐλογημένου Σερβικοῦ Ἔθνους κατὰ τὴν δοκιμασίαν τῶν τελευταίων ἐτῶν. Αὐτὸς ἦτο ἡ ζῶσα ἔκφρασις τῆς ἑνότητός του, ἡ ἐνσάρκωσις τῆς ἁγίας παραδόσεως καὶ τιμαλφοῦς κληρονομίας τοῦ Ἁγίου Σάββα! Δύνασθε, Σέρβοι ἀδελφοί, νὰ λέγετε περὶ τοῦ κοιμηθέντος Πατριάρχου σας: «Τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος»,[5] ἄξιος διάδοχος τοῦ Ἁγίου Σάββα, ἄξιος κατὰ πάντα τοῦ ὑψηλοῦ καὶ πολυευθύνου Πατριαρχικοῦ ἀξιώματος, ἀλλὰ καὶ τῶν πολυπλόκων καὶ ὀδυνηρῶν καιρικῶν περιστάσεων!
Εἴχομεν προσωπικῶς τὴν χαρὰν νὰ τὸν γνωρίζωμεν ἀπὸ ἐτῶν καὶ νὰ συνεργασθῶμεν ἀδελφικώτατα κατ’ ἐπανάληψιν. Εἴδομεν τὴν ἀγωνίαν του διὰ τὸν λαόν του, διὰ τὴν πατρίδα του, διὰ τὴν ὅλην Ἐκκλησίαν, διὰ τὰ πανανθρώπινα προβλήματα τῆς ἀμφισβητήσεως τῶν ἀξιῶν, τῆς ἠθικῆς καταπτώσεως, τῆς πτωχείας, τῆς ἀδικίας, τῆς σκληροκαρδίας καὶ ἀδιαφορίας τῶν ἰσχυρῶν διὰ τοὺς ἀδυνάτους, τῆς καταστροφῆς τοῦ περιβάλλοντος. Δὲν ἐχρειάσθη ποτὲ νὰ κουρασθῇ διὰ νὰ μᾶς πείσῃ περὶ τῆς ἁγνότητος τῶν προθέσεων καὶ τῶν αἰσθημάτων του, οὔτε περὶ τῆς ἐν φόβῳ Θεοῦ καὶ ὡς κατενώπιον Αὐτοῦ ἀντιμετωπίσεως ἀπὸ μέρους του πάντων γενικῶς τῶν θεμάτων, μικρῶν ἤ μεγάλων. Ἐκόσμει ὄντως τὴν σεπτὴν χορείαν τῶν Προκαθημένων τῶν Ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καὶ ἡ συμβολή του εἰς τὴν λυσιτελῆ ἀντιμετώπισιν τῶν μειζόνων ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων καὶ πανανθρωπίνων προβλημάτων τῶν ἡμερῶν μας ὑπῆρξε πλέον ἤ ἀξιοσημείωτος. Ἡ ἀναστροφὴ μετὰ τῆς Μακαριότητός του ἦτο πηγὴ πολλῆς χαρᾶς, ἀγαλλιάσεως, ἐμπνεύσεως καὶ βαθείας πάντοτε συγκινήσεως. Πολὺ περισσότερον ἡ συμπροσευχὴ καὶ ἡ συλλειτουργία, κατὰ τὴν ὁποίαν δὲν ἠδύνατο νὰ ἀποκρύψῃ τὸ ὑψηλὸν ἐπίπεδον τῆς πνευματικῆς του ἐμπειρίας καὶ καταστάσεως. Δὲν ἀποτελεῖ σχῆμα λόγου ἡ φράσις ὅτι θὰ μᾶς λείψῃ πολύ! Διὰ τοῦτο καὶ θρηνοῦμεν καὶ ἀποδυρόμεθα τὴν ἀφ’ ἡμῶν πορείαν του, καίτοι γνωρίζομεν ὅτι δι’ αὐτὸν ἰσχύει τὸ ψαλμικὸν «Τίμιος ἐναντίον Κυρίου ὁ θάνατος τῶν ὁσίων Αὐτοῦ», [6] καὶ εἴμεθα ἀπολύτως βέβαιοι ὅτι ἡ ἔξοδός του εἶναι ἔξοδος ζωῆς, ἀπόθεσις τῶν ἀχρήστων πλέον δερματίνων χιτώνων, εἴσοδος ἐν εἰρήνῃ εἰς τὴν ἐπηγγελμένην Βασιλείαν, πανευφρόσυνος συντυχία μετὰ τῆς Θεοτόκου, τῶν Ἀγγέλων καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, παραλαβὴ ἀπὸ τῶν χειρῶν τοῦ ἀγωνοθέτου Θεοῦ τοῦ ἀμαραντίνου τῆς δικαίας δόξης στεφάνου, φωτεινὴ παράστασις εἰς τὴν αἰώνιον Λειτουργίαν τοῦ ἐπουρανίου θυσιαστηρίου ὁμοῦ μετὰ τοῦ Ἁγίου Σάββα καὶ πάντων τῶν θεοφιλῶς καὶ θεαρέστως ἀρχιερατευσάντων καὶ ἱερατευσάντων καὶ αὐτοπρόσωπος ὁμιλία μετὰ τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὴν ὁποίαν ἤδη ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ! Τοῦτο μᾶς παρηγορεῖ, τοῦτο μᾶς εἰρηνεύει, τοῦτο καταπνίγει τὴν λύπην καὶ περιστέλλει τὸ πένθος διὰ τὴν στέρησιν τῆς σωματικῆς παρουσίας του!
Διερμηνεύοντες πρὸς τὴν σεπτὴν Ἱεραρχίαν, τοὺς εὐσεβεῖς Ἄρχοντας, τὸν εὐαγῆ ἱερὸν Κλῆρον, τὸν θεοφιλῆ μοναχισμὸν καὶ ἅπαντα τὸν πενθηφόρον Σερβικὸν λαὸν τὴν πολλὴν στοργὴν καὶ ἀγάπην καὶ βαθυτάτην συμπάθειαν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὰ θερμότατα συλλυπητήρια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τὴν προσωπικὴν ἡμῶν ὀδύνην, εὐχόμεθα καὶ προσευχόμεθα ἐκτενῶς ὅπως τὸ Πανάγιον Πνεῦμα, διὰ πρεσβειῶν τοῦ μακαριστοῦ Πατριάρχου, ἀναδείξῃ ἀντάξιον αὐτοῦ διάδοχον, πηδαλιοῦχον δεξιὸν τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας καὶ πατέρα τοῦ ἐνδόξου Σερβικοῦ Ἔθνους, ἵνα συνεχίσῃ τὴν ὁλοφώτεινον ἐκείνου, θεοφιλῆ καὶ λαοσωτήριον πρωθιεραρχικὴν πορείαν!
Σὺ δέ, φιλόχριστε, ἀξιόθεε, ἄξιε πάντων τῶν Μακαρισμῶν τοῦ Χριστοῦ, πολυφίλητε καὶ πολύκλαυστε Ἀδελφὲ Παῦλε, ἀναπαύου ἐν τῷ φωτὶ τοῦ Θεοῦ μέχρι τῆς κοινῆς ἀναστάσεως! Αἰωνία, ἀγήρως καὶ ἁγία σου ἡ μνήμη!
[1] Β΄ Παραλειπ. 24: 15.
[2] Θρῆνοι Ἱερεμίου 2: 18.
[3] Ἱερεμίου 9: 9.
[4] Σ. Σειρὰχ 38: 16-17.
[5] Ἑβρ. 7: 26.
[6] Ψαλμ. 115: 6.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου