ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕ' ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ

Μήνυμα 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος 

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου 

κ. κ. Βαρθολομαίου 

εἰς τήν ὑπό τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος 

ὀργανουμένην ΚΕ´ Πανορθόδοξον Συνδιάσκεψιν 

Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων 

διά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας» 

(4-6 Νοεμβρίου 2013) 

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ λίαν ἀγαπητὲ ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Ἱερώνυμε, Πρόεδρε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τὴν Ὑμετέραν σεβασμίαν Μακαριότητα ἀδελφικῶς ἐν Κυρίῳ περιπτυσσόμενοι ὑπερήδιστα προσαγορεύομεν. 

Μετ᾿ ἐνδιαφέροντος ἀμειώτου παρακολουθοῦμεν ἀπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ προσωπικῶς τὰς ἐπὶ εἴκοσι καὶ τρία συναπτὰ ἔτη ἀνελλιπῶς καὶ ἐν εὐλογίαις ὀργανουμένας ὑπὸ τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συνδιασκέψεις ἐντεταλμένων ἐκπροσώπων τῶν κατὰ τόπους Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων, πρὸς θεώρησιν ἐπικαίρων θεμάτων, ἵνα διὰ συντετονισμένων ἐνεργειῶν πάντων τῶν ὑπευθύνων ἀναχαιτίζηται ἡ δραστηριότης ἑκάστοτε καὶ ἑκασταχοῦ τῶν ποικιλωνύμων αἱρετικῶν καὶ ἄλλων κινήσεων, στόχους τιθεμένων τὴν διάσπασιν τοῦ ἀρράφου χιτῶνος τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ἤτοι τοῦ σώματος Αὐτοῦ, τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. 

Ἡ αἵρεσις ὑπὸ οἱοδήτι πρόσχημα καὶ ἂν ἐπαρουσιάσθη ἐν τῇ ζωῇ τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν αἰώνων, ἀντιμετωπίσθη πάντοτε δι᾿ ἀγώνων προσωπικῶν πολλῶν ἁγίων προσώπων καὶ ποιμένων αὐτῆς, ἐν τέλει δὲ διὰ τῆς καταδίκης τῶν αἱρετικῶν καὶ τῶν σχισματικῶν ὑπὸ τῆς συνοδικῆς κρίσεως καὶ τῆς ὀρθὰ φρονούσης συνειδήσεως τῶν πιστῶν. 

Ἡ αἵρεσις καὶ ὁ δι᾿ αὐτῆς ἐπιχειρούμενος διχασμὸς καὶ ἡ διάσπασις τῶν πιστῶν, λαμβάνει κατὰ τὴν σύγχρονον ἐποχήν, συνεργούντων καὶ τῶν ὁσημέραι ἐξελισσομένων τεχνικῶν μέσων ἐπικοινωνίας, ἄλλην τῆς τοῦ παρελθόντος μορφὴν ἢ μορφὰς δράσεως, διὰ τῆς σπορᾶς νέων διαφόρων ἑκάστοτε ζιζανίων πρὸς ἐπιτυχίαν τοῦ συμφεροντολογικοῦ στόχου καὶ τῆς ἀπονευρώσεως τῶν κοινωνιῶν τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν ὁσίων καὶ ἱερῶν τῆς πίστεως ἡμῶν. 

Εἷς συγχρόνος τρόπος προσηλυτισμοῦ καὶ προσελκύσεως τῶν πιστῶν εἰς διαφόρους δοξασίας εἶναι ἡ «ἐκμετάλλευσις» ὑπὸ τῶν διαφόρων κινημάτων, διὰ μεμελετημένων ἐκ τῶν προτέρων κινήσεων, τοῦ ἀνθρωπίνου πόνου καὶ τῆς ἀσθενείας. Ἐν τῷ σημείῳ ἀκριβῶς τούτῳ ἔγκειται ἡ ἀναγκαιότης πρῶτον τῆς δι᾿ ἐπισταμένης παρακολουθήσεως καὶ μελέτης τῶν αἰτίων ἐπακριβοῦς διαγνώσεως τοῦ προβλήματος, καὶ ἐν συνεχείᾳ τῆς διὰ καταλλήλων θεραπευτικῶν κινήσεων ἐμφανοῦς παρουσίας τῆς Ἐκκλησίας διὰ τοῦ ἐφημερίου, διὰ τοῦ Ἱεράρχου Ποιμένος, διὰ τοῦ ὀρθοῦ λόγου καὶ διὰ τῆς πρακτικῆς, ὥστε ἐν τῇ γενέσει αὐτοῦ ἕκαστον τοιοῦτον πρόβλημα, «ἡ ποικιλώνυμος πλάνη», ἡ βλάπτουσα τὰ τῆς Ἐκκλησίας βλαστήματα, νὰ ἀντιμετωπίζηται διὰ τῆς «χειρουργίας τοῦ Συμπαθοῦς» καὶ διὰ «τοῦ κύρους τῆς αὐθεντίας κατὰ τῆς πλάνης». 

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, κατέχουσα τὴν ἀλήθειαν καὶ τὴν αὐθεντίαν τῆς πίστεως, μετὰ συνέσεως καὶ ὀρθροφροσύνης καὶ διαλλακτικότητος καλεῖται νὰ ἐξετάζῃ καὶ νὰ μελετᾷ τὸ ἑκάστοτε συμφέρον τῶν πιστῶν ἄνευ τυφλοῦ φανατισμοῦ ἀλλὰ μετὰ κριτηρίων ψυχραίμων καὶ ὀρθολογικῶν, διὰ τῶν ὅπλων τῆς ἀληθείας. Κατὰ τὴν ἡμετέραν ἐκτίμησιν, ὁ κληρικὸς καὶ ὁ ποιμὴν δέον ὅπως μὴ παρασύρηται ὑπὸ συναισθηματολογίας ἢ φανατισμοῦ καὶ μὴ θεωρῇ μετὰ προχειρότητος τὴν ἰδίαν κρίσιν ὡς θέλημα τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς, δὲν πρέπει νὰ διαβεβαιώνῃ ἁπλῶς τοὺς πιστοὺς ὅτι ὁ Θεὸς δὲν εὐλογεῖ τὰς πράξεις τὰς ὁποίας ὁ ἑκάστοτε προσεγγίζων αὐτοὺς προωθεῖ ὡς λυσιτελεῖς πρὸς ἐπίτευξιν τῶν στόχων μιᾶς συγκεκριμένης ὁμάδος, ἀλλὰ νὰ διαβλέπῃ καὶ νὰ προβληματίζῃ καὶ νὰ διδάσκῃ, διακρίνων τὰ πνεύματα, κυρίως δὲ νὰ προσεύχηται ὁ Κύριος νά «μὴ εἰσενέγκῃ εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ νὰ ρύηται ἐκ τοῦ πονηροῦ» αὐτούς. 

Οἱ ἀρχαῖοι ἕλληνες σοφοὶ διδάσκουν «ὑγεία καὶ νοῦς ἐσθλὰ τῷ βίῳ δύο» (Μένανδρος) καὶ περαιτέρω «κάλλιον τὸ προλαμβάνειν ἢ τὸ θεραπεύειν» (Ἱπποκράτης). Ἡ καθημερινὴ ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πληροφορεῖ ὅτι εἰς περιοχὰς ἐνδοθρησκειακῶν εἴτε διαθρησκειακῶν διεισδύσεων εἰς ἑνιαίους χώρους πίστεως μιᾶς κοινωνίας, ὡς τῆς ἡμετέρας Ὀρθοδόξου, οἱ διάφοροι ἀποσυνάγωγοι ἐν τῇ οὐσίᾳ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ διὰ παρερμηνείας τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῆς ἀποστολικῆς καὶ πατερικῆς διδασκαλίας ἐπενδύουν τὰς προσωπικὰς αὐτῶν ἀπόψεις μὲ τὸ ἔνδυμα τῆς ἐκ Θεοῦ προελεύσεως αὐτῶν. 

Οἱ ἐκτὸς τῆς θείας παρεμβολῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σύγχρονοι προηλυτισταὶ καὶ αἱρετικοὶ προσπαθοῦν διὰ ἑρμηνείας καὶ παρερμηνείας νὰ ἀνεύρουν χωρία τῶν ἱερῶν Γραφῶν, δικαιολογοῦντα τὰς προβαλλομένας ὀρθὰς κατ᾿ αὐτοὺς ἀπόψεις. Ἀλλ᾿ εἶναι βέβαιον, ὅτι ἡ ἀσθένεια, κατὰ τὴν Πατερικὴν διδασκαλίαν, εἶναι «δῶρον» πρὸς σωτηρίαν. «Τὴν δὲ νόσον ὡς ἄθλησιν οἱ δίκαιοι δέχονται, μεγάλους ἐπὶ τῇ ὑπομονῇ τοὺς στεφάνους ἀναμένοντες» (Μεγάλου Βασιλείου, ἐπιστολὴ 236, Ἀμφιλοχίῳ Ἐπισκόπῳ Ἰκονίου, P.G.32,885A). Ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ Παλαιὰ τοῦ νόμου καὶ ἡ Νέα τῆς χάριτος, ἐπαινοῦν τὴν εἰρήνην, τὴν δικαιοσύνην, τὴν συνεργασίαν, τὴν ἑνότητα. Ὁ ἡγεμὼν νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ κατευθυνόμενος ὑπὸ τοῦ ἀνάρχου Νοός, τῆς Σοφίας τοῦ Θεοῦ, ὀφείλει νὰ χρησιμοποιῇ πάσας τὰς ἀνθρωπίνας ἀδυναμίας καὶ τὴν ἀσθένειαν ὡς μαρτυρίαν τῆς κατευθύνσεως τῶν πάντων εἰς τὴν ἑνότητα, καὶ ὄχι εἰς τὴν διάσπασιν, τὴν ὁποίαν ἐπιδιώκει καὶ ἐπιτυγχάνει ἐν σχήματι πολλάκις προβάτου ὁ ἀλλότριος, ὁ μὴ ὢν ποιμήν, ὁ μὴ εἰσερχόμενος διὰ τῆς Θύρας, ὁ μισθωτός, κατὰ τὴν παραστατικὴν εὐαγγελικὴν ρῆσιν, ὁ ὁποῖος καταβάλλει τὴν ἑαυτοῦ ἐπὶ μισθώσει προσπάθειαν διὰ τῶν ὅπλων τοῦ πονηροῦ διὰ νὰ διασπάσῃ τὴν ἑνιαίαν ποίμνην. Τὸν μισθωτὸν ὅμως, ὡς ἀποδεικνύει ἡ πεῖρα, δὲν ἀκολουθεῖ ἡ ὀρθόδοξος συνείδησις, τὸ πλήρωμα τῶν πιστῶν. Ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ ἔγκειται ἡ εὐθύνη τοῦ Καλοῦ Ποιμένος, τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὥστε τὰ πρόβατα, τὰ ὁποῖα γνωρίζουν τὴν φωνὴν αὐτῆς νὰ μείνουν ἐν οἷς ἐπιστώθησαν καὶ ἔμαθον καὶ νὰ συνεχίσουν νὰ ἀκολουθοῦν καὶ νὰ παραμένουν ἐντὸς τῆς μάνδρας τῆς σωτηρίας. 

Ἐὰν πρὸς τὴν κατεύθυνσιν ταύτην τοῦ παραδείγματος τοῦ Καλοῦ Ποιμένος στρέψωμεν τὴν προσπάθειαν ἡμῶν οἱ Ὀρθόδοξοι ποιμένες παντὸς βαθμοῦ, θὰ προσφέρωμεν πράγματι ἀγαθὰς καὶ φιλανθρώπους ὑπηρεσίας εἰς τὸν σύγχρονον δοκιμαζόμενον ὑπὸ πειρασμικῶν καταστάσεων ὀρθόδοξον πιστὸν ὡς μονάδα καὶ ὡς σύνολον, θὰ τὸν προστατεύσωμεν, θὰ συμβάλωμεν εἰς τὴν σωτηρίαν του καὶ θὰ ἀποδεικνύωμεν εἰς τὸν κόσμον ὅτι μία καὶ ἑνιαία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἐπικαλεῖται ἐν καθαρῷ τῷ μαρτυρίῳ τῆς συνειδήσεως αὐτῆς ἐν παντὶ καιρῷ καὶ τόπῳ τὸν Κύριον, ἵνα εἰσακούων αὐτῆς ἵλεως γένηται τῷ λαῷ Αὐτοῦ ἐν τῷ πλήθει τῆς Αὐτοῦ ἀγαθότητος (βλ. Εὐχὴ πιστῶν Α΄ Θείας Λειτουργίας Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου). 

Ἀσφαλῶς δὲ ὁ Ἅγιος Θεὸς οὐδενὸς τὴν καταστροφὴν ἐπιθυμεῖ, παρὰ μόνον τὸ ἐπιστρέφειν καὶ ζῆν τὸν πιστόν. Ἡ ἀρχὴ καὶ ἐπιδίωξις αὕτη δέον ὅπως ᾖ ἡ βάσις τῶν συζητήσεων καὶ τῆς παρούσης ὑμετέρας ΚΕ΄ Συναντήσεως, κληθείσης ἵνα ἐν τῷ Συνεδριακῷ Κέντρῳ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ μελετήσῃ τὸ λίαν ἐνδιαφέρον καὶ ἐπίκαιρον θέμα «Τὸ πρόβλημα τῆς ἀσθενείας: αἱρετικὲς καὶ ἀποκρυφιστικὲς προσεγγίσεις», καθόσον εἶναι γνωστόν, ὅτι οἱ ποικιλώνυμοι αἱρετικοί, ἐκμεταλλευόμενοι τὸ ἄκρως εὐαίσθητον θέμα τῆς ὑγείας καὶ τοῦ ἀνθρωπίνου πόνου, ταλαιπωροῦν καὶ παρασύρουν τὰ πολλάκις μὴ ἔχοντα ποιμένα πρόβατα, ὑποσχόμενοι ἀνεκπληρώτους ἰάσεις καὶ θαυματουργικὰς θεραπείας. 

Ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός στο βήμα της συνδιασκέψεως

Ἐκφράζομεν τὴν πεποίθησιν καὶ τὴν βεβαιότητα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ Ὑμετέρα σεβασμία Μακαριότης, ὁ Ἱερώτατος καὶ φίλτατος ἀδελφὸς Μητροπολίτης Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ κύριος Ἰγνάτιος, ὁ καὶ φιλοξενῶν τὴν συνδιάσκεψιν ταύτην, καὶ πάντες οἱ κατὰ τὴν ἰδίαν κλῆσιν καὶ τὸ ἴδιον χάρισμα μεθέξοντες αὐτῆς θέλετε ἀκροασθῆ τὰ μηνύματα τῶν καιρῶν, καὶ μάλιστα τοῦ ἐστῶτος ἐπὶ τὴν Θύραν καὶ κρούοντος Καλοῦ Ποιμένος, καὶ θέλετε ἐν τῇ εὐρύτητι καὶ τῇ οἰκονομίᾳ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰσηγηθῆ καὶ προτείνει τοῖς ἑκασταχοῦ ὑπευθύνοις τοῦ ἀντιαιρετικοῦ ἀγῶνος τὴν ἐν εὐαγγελικῇ ἀληθείᾳ ἀντιμετώπισιν τῶν συγχρόνων πειρασμικῶν κινήσεων, γνωρίζοντες Ὑμῖν, ὅτι τὸ μὴνυμα ἡμῶν τοῦτο καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου θέλει μεταφέρει τοῖς μέλεσι τῆς συνδιασκέψεως ὁ Ἱερώτατος ἀδελφὸς Μητροπολίτης Κυδωνίας καὶ Ἀποκορώνου κύριος Δαμασκηνός, ἐκφράζων καὶ διὰ ζώσης τὴν ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτῆς ἐμπειρίαν τοῦ Ἱεροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Κέντρου. 

Ἐν τῇ ἐλπίδι καὶ τῇ προσδοκίᾳ, ὅτι καὶ διὰ τῆς προσπαθείας ταύτης καὶ διὰ τῆς ὅλης σωτηριώδους μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας θὰ διαφυλάσσηται νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τὸν αἰῶνα ἡ ἑνότης τῶν πιστῶν, διὰ μόνης τῆς ὁποίας ἐφικτὴ ἡ σωτηρία, περιπτυσσόμεθα καὶ αὖθις ἀδελφικῶς τὴν Ὑμετέραν Μακαριότητα καὶ ἀπευθύνομεν ἐγκάρδιον εὐχετικὸν χαιρετισμὸν καὶ ἀσπασμὸν πᾶσι τοῖς μετέχουσι τῶν ἐργασιῶν τῆς συνδιασκέψεως, τὰ κράτιστα αἰτούμενοι πᾶσι παρὰ τοῦ Ἑνὸς καὶ Μόνου Θεοῦ, Οὗ ἡ Χάρις καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος εἴησαν μετὰ πάντων. 

,βιγ΄ Ὀκτωβρίου λα΄ 

Τῆς Ὑμετέρας σεβασμίας Μακαριότητος 

ἀγαπητὸς ἐν Χριστῷ ἀδελφὸς