Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΣΤΟ ΛΕΧΟΒΟ ΚΑΙ ΤΟ ΝΥΜΦΑΙΟ ΦΛΩΡΙΝΗΣ

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας

Κατά την προτελευταία ημέρα της επίσκεψής του στην Μητρόπολη Καστορίας (2 Ιουλίου) ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συνοδευόμενος από τον Μητροπολίτη Καστορίας Σεραφείμ και τον Περιφερειάρχη Δυτ. Μακεδονίας  Γεώργιο Δακή, επισκέφθηκε την ιστορική κοινότητα του Νυμφαίου.

Κατά τη μετάβασή του στο Νυμφαίο πραγματοποίησε μια ολιγόλεπτη στάση στο μαρτυρικό Λέχοβο, που προσέφερε πολλά στον Μακεδονικό αγώνα. Στην είσοδο του χωριού τον περίμεναν καβαλάρηδες οι οποίοι τον συνόδευσαν στον προκαθορισμένο χώρο υποδοχής.

Τον Οικουμενικό Πατριάρχη υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό και συγκίνηση οι κάτοικοι του μαρτυρικού χωριού, με επικεφαλής τον ιερέα και το τοπικό συμβούλιο. 

Στον Πατριάρχη προσφέρθηκαν ως δώρο ένα αντίγραφο της εικόνας του Αγίου Δημητρίου, καθώς και βιβλία σχετικά με τα μαρτυρικά χωριά και την ιστορία του Λεχόβου.

Ο κ. Βαρθολομαίος συνομίλησε  για λίγο με  τον ιερέα, τους επικεφαλής του τοπικού συμβουλίου καθώς και με κατοίκους του χωριού και στη συνέχεια αναχώρησε για το Νυμφαίο.

Στο Νυμφαίο υποδέχθηκαν τον Πατριάρχη οι Μητροπολίτες Φλωρίνης Θεόκλητος, Κοζάνης Παύλος και Βεροίας Παντελεήμων, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο επίτιμος Πρόεδρος του Νυμφαίου και Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Νικόλαος Μέρτζος  και οι τοπικές Αρχές. Πλήθος πιστών προϋπάντησε τον Πατριάρχη του Γένους στην είσοδο του χωριού ενώ καβαλάρηδες συνόδευαν το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε. Μικρά παιδιά έραιναν τον Πατριάρχη με ροδοπέταλα ενώ όλοι του φιλούσαν το χέρι και ζητούσαν την ευλογία του.

«Εκφράζουμε τον ειλικρινή σεβασμό μας και την αφοσίωσή μας». Με τα λόγια αυτά, μεταξύ άλλων θερμών λόγων, ο Μητροπολίτης Καστορίας Σεραφείμ υποδέχθηκε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στον περικαλλή Ναό του Αγίου Νικολάου στο πανέμορφο πετρόκτιστο Νυμφαίο. 

Στον Ιερό Ναό τον προσφώνησαν - εκτός από τον Μητροπολίτη Καστορίας,  ο Πρόεδρος του Νυμφαίου, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Απόστολος Τζιτζικώστας και ο Νικόλαος Μέρτζος ο οποίος αφού μίλησε για την προσφορά του Οικουμενικού Θρόνου στο Γένος εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο ελληνισμός και η πατρίδα θα ξεπεράσουν τα προβλήματα και θα υπερβούν την κρίση.

Ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Απόστολος Τζιτζικώστας προσφωνεί τον Πατριάρχη

Ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Νικόλαος Μέρτζος προσφωνεί τον Πατριάρχη

Η ομιλία του κ. Νικολάου Μέρτζου έχει ως εξής:

Παναγιώτατε,

Προσκυνούμεν.

Ευλογημένος ει ο ερχόμενος!

Δέσποτα, κέλευσον!

Πάτερ, ευλόγησον! Ειρήνευσον τας καρδίας και τας διανοίας ημών.

Ιδού εν τη εσπέρα ταύτη, εν τη ημέρα τη κλητή, το πιστόν ποίμνιόν Σου. Πανευλαβώς Σε υποδεχόμεθα, Κύριε, Σε τον Ποιμένα μας, τον Αρχηγόν της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας μας, την Σεπτήν Κεφαλήν του Βασιλικού Γένους μας, το Πρόσωπον της εν Χριστώ τω Θεώ Οικουμένης μας, τον Θεματοφύλακα της Πόλεως, τον Δεσμώτην του Φαναρίου.

Παναγιώτατε πάτερ και Δέσποτα,

Κύριε Κύριε Βαρθολομαίε, πολλά τα έτη Σου.

Σε ευλογούμεν, Σε προσκυνούμεν, Σοι ευχαριστούμεν,

ότι ήκουσας της φωνής της δεήσεώς μας,

ότι ήλθες εις τον αγρόν Σου του σπείραι τον σπόρον,

ότι εις τα Λίμιτα της Δύσεως φέρεις το φως της καθ’ Ημάς Ανατολής,

ότι κραταιώνεις την προσδοκίαν της Αναστάσεως!

Ευλογητός ει ο Θεός ημών ότι σήμερον ηξίωσας ημάς τους Αρμάνους ταπεινούς δούλους Σου Νιβεστιάνους τοιαύτης τιμής, πατρικής ευλογίας, κατανυκτικής μυσταγωγίας και θερμής πανηγύρεως.

Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα Σου.

΄Ηκουσας, Δέσποτα, της φωνής των κεκοιμημένων πατέρων μας και ήλθες. Καλώς ήλθες εις τον τόπον Σου. Αγάλλονται, Παναγιώτατε, εν τη εσπέρα ταύτη οι κεκοιμημένοι μας. Εις καιρούς χαλεπούς, ως οι σημερινοί, το 1904 συνήλθον εν συνάξει εδώ, εψήφισαν και προ εκατόν οκτώ ετών Σοι απηύθυνον ευλαβώς τα ακόλουθα λέξιν προς λέξιν:

Παναγιώτατε,

Οι βαθυσεβάστως υποφαινόμενοι κάτοικοι της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Νεβέσκης προαγόμεθα πάνυ ευλαβώς και μετά υϊκής υποκλίσεως υποβάλλομεν τη Υμετέρα Θειοτάτη Παναγιότητι την αμέριστον πίστιν και αφοσίωσιν ημών δηλούντες ότι διατελούμεν εμμένοντες πιστοί εις τα πάτρια, αφοσιωμένοι τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία και αναγνωρίζοντες Αρχηγόν ημών την Υμετέραν Θειοτάτην Παναγιότητα τον Οικουμενικόν Πατριάρχην.

Ταύτα πάντα αυτολεξί επαναλαμβάνομεν και ανακράζομεν και τώρα.

Τότε είχε αρχίσει ήδη εδώ ο Μακεδονικός Αγώνας και στην Πόλη πατριάρχευε ευκλεής ο Ιωακείμ ο Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής, Αρμάνος καταγόμενος εκ Κρουσόβου της Άνω Μακεδονίας μας, οιακοστρόφος σοφός, Αρχηγός τολμηρός και Ποιμενάρχης πιστός.

Διέτρεξε τότε εν Μακεδονία τους μεγίστους των κινδύνων ο ελληνισμός. Επεκράτησε, όμως. Διότι η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία υπερασπίσθηκε την Μακεδονία. Διότι ο Λαός παρέμεινε πιστός εις τα πάτρια και εις τον Θεόν. Και διότι οι Καλοί Ποιμένες την ψυχήν αυτών υπέρ των προβάτων έθεσαν. Και έθυσαν! Ιερός βωμός όλη η χώρα.

Κινδυνεύει τα μέγιστα και σήμερα ο ελληνισμός όπως τότε. Και, ιδού, Δέσποτα, ήλθατε ο Καλός Ποιμήν. Ενσαρκώνετε το ταυτόσημο ιστορικό μήνυμα: πίστη και τόλμη, αφιέρωση και αγώνας, Ρωμιοσύνη.

Ο ιστορικός Χρόνος δεν είναι ημερολογιακός. Είναι πυκνός. Και τα εκατόν οκτώ ημερολογιακά έτη, από τον Μακεδονικόν Αγώνα μέχρι τον σημερινόν Υπέρ Πάντων Αγώνα, συμπυκνώνει τώρα η ευλογημένη τούτη Ώρα, η Ώρα η καλή. Η Ιστορία είναι Σοφία. Παιδεύει και εκπαιδεύει, αργεί αλλά δεν λησμονεί. Πριν 42 χρόνια εν Φαναρίω ο μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας μου έλεγε:

Την Ιστορία, Νικόλαε, γράφει με το μεγάλο δάκτυλο ο Θεός.

Ευλογείτε, πάτερ! Κέλευσον, Δέσποτα. Προσευχηθείτε, Παναγιώτατε!

Δεν εμωράνθη το άλας της Γης. Η Ελλάς θα σωθεί. Θα νικήσουμε πάλι.

Αυτό φανερώνει η Πατριαρχία Σας και η συνόλη διακονία Σας. Αυτό επίσης το μήνυμα εκπέμπει και επαληθεύει εδώ ολόσωμη η ιστορική Νέβεσκα. Ερημώθηκε από τους καιρούς. Αλλά πίστεψε και αφοσιώθηκε, αγωνίσθηκε και εκ της τέφρας της αναγεννήθηκε ενωμένη.

Λαμπρό μνημείο του προηγηθέντος δράματος και του επιτελεσθέντος θαύματος είναι αυτός εδώ ο Ιερός Ναός του προστάτου μας Αγίου Νικολάου. Υπάρχων από τον 14ο αιώνα, ανεστηλώθη εκ βάρθρων τρεις φορές σε πυκνό δραματικό διάστημα 135 ετών. Τον αφιέρωσαν εις μνήμην Νικολάων τρεις γενεές αφιερωμένων Νικολάων. Ο νεότερος Νικόλαος παρίσταται πανοικεί εδώ, ζωντανό υπόδειγμα της αλκής του Ελληνισμού. Τον ευχαριστούμε εκ νέου.

Εδώ, Δέσποτα, κοινωνούμε τα Άγια των Αγίων και, ως αρμόζει, εδώ ο πιστός Λαός Σάς υποδέχεται με μεγάλη τιμή, ευλάβεια και ευφροσύνη. Οι Μεγάλοι Δρόμοι παραμένουν ανοικτοί. Θα τους διασχίσουμε όρθιοι.

Παναγιώτατε,

Καλώς ορίσατε στον κατάλληλο χρόνο και στον κατάλληλο τόπο. Ευλογημένος ο ερχόμενος.

Αφέντη, Γκίνε βινίς,!

Στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξέφρασε την συγκίνηση του για την θερμή υποδοχή που του επεφύλαξαν οι κάτοικοι του Νυμφαίου.

"Δια πρώτην φοράν σήμερον επισκεπτόμεθα την περίπυστον ταύτην Κοινότητα του Νυμφαίου του ακριτικού νομού Φλωρίνης, εκκλησιαστικώς όμως ανήκουσαν εις την Ιεράν Μητρόπολιν Καστορίας, όπου γενόμενοι δεκτοί υπό πλήθους πιστών ηκούσαμεν έμπλεοι χαράς αλλά και συγκινήσεως μεγάλης τους φιλόφρονας προς την ημετέραν Μετριότητα λόγους", είπε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και συνέχισε: "Tο δραστήριον τούτο Νυμφαίον δια τας καιρικάς περιστάσεις, οικονομικάς, κοινωνικάς και άλλας μεταβολάς, τας επελθούσας γενικώτερον εις τον κόσμον κατά τας πρώτας δεκαετίας του εικοστού αιώνος, ως και δια τας επισυμβάσας κατά την ιδίαν εποχήν πολεμικάς συρράξεις, εν παρακμή περιπεσόν, απεστερήθη μεγάλου αριθμού των κατοίκων αυτού, διασπαρέντων εις διαφόρους χώρας, και ούτω βαθμηδόν εξέλιπεν ο πρότερος πλούτος αυτού. Θεία χάριτι όμως δια της προσφάτως εκδηλωθείσης μερίμνης λαμπρών τέκνων του το Νυμφαίον αποκατεστάθη και ανεγεννήθη και εξήλθεν εκ της παρακμής, γνωρίζον νέαν περίοδον ακμής, η οποία ευχόμεθα όπως παραμείνη απαραμείωτος εις το διηνεκές. Ταύτα καταδεικνύουν προς πάντας το αδιάπτωτον και ισχυρόν φρόνημα των κατοίκων, το συνεχώς ανανεούμενον και δημιουργικόν, ως και την φιλοπονίαν και την απαρασάλευτον φιλοπατρίαν αυτών. Η χρήσις δε υπό των ενταύθα κατοίκων μόνον κατά την ομιλίαν και της κουτσοβλαχικής λατινογενούς διαλέκτου ουδέποτε και ουδέ κατ’ ελάχιστον εσήμαινε την απώλειαν της ελληνικής εθνικής συνειδήσεώς των, οίτινες εν παντί τόπω και χρόνω διεκήρυττον την ελληνικήν καταγωγήν των, υπερηφανευόμενοι ως υπήκοοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έχοντες αμείωτον την αγάπην των προς την Ορθόδοξον Ανατολικήν Εκκλησίαν και δηλούντες εαυτούς τέκνα πιστά έως θανάτου του Οικουμενικού Πατριαρχείου".

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε:

"Tα δραστήρια τέκνα της κώμης ταύτης μετά των εκάστοτε προέδρων των τελευταίων χρόνων εμερίμνησαν και δια τους λοιπούς θησαυρούς του Νυμφαίου, διατηρήσαντες και αναπαλαιώσαντες παλαιά αρχοντικά και διασώσαντες από τον αφανισμόν και την φθοράν ποικίλα αντικείμενα σχετιζόμενα μετά των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των κατοίκων και της εν γένει καθ’ ημέραν ζωής των. Ταύτα πάντα τα αντικείμενα φυλάσσονται πλέον ασφαλή εις λαμπρόν Μουσείον, οικοδομηθέν και αυτό χάρις εις μεγάλας δωρεάς Νιβεστιάνων. Ούτως οι Βλάχοι αποδεικνύουν και δια των τελευταίων αυτών έργων, ήτοι της ανακαινίσεως του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου και της αναζωογονήσεως της γενετείρας των δια ποικίλων δραστηριοτήτων και ενεργειών, όχι μόνον την συνέχισιν του πατρώου έθους, ήτοι της εθνικής ευεργεσίας και ιδία της ευεργεσίας προς τον τόπον εις τον οποίον εγεννήθησαν η εκ του οποίου κατάγονται, αλλά και την αμετακίνητον προσήλωσίν των εις την Ορθόδοξον πίστιν, της οποίας μόνος και γνήσιος εκφραστής και συνεχιστής τυγχάνει η κατ’ Ανατολάς Ορθόδοξος Εκκλησία".