ΓΕΡΩΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ: ΚΟΡΩΝΟΪΟ-ΜΑΣΚΩΝ ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Ἀναμφιβόλως ὁ συρμός (μόδα), εἶναι ἓν τῶν σημαντικοτέρων, παναρχαίων καὶ παγκοσμίων πολιτιστικῶν ἐργαλείων τοῦ ἀνθρώπου διὰ τοὺς ἄνδρας, τὰς γυναῖκας, τὰ τέκνα, τοὺς νέους, τοὺς γέροντας, τοὺς πεπαιδευμένους καὶ μή. 

Αὖθις δὲ ἐξ ἀρχῆς λεκτέον ὅτι, αὕτη διακρίνεται ἐκ τοῦ ρυθμοῦ καὶ τοῦ στύλ. 

Καὶ ὁ μὲν ρυθμὸς ἐμφανίζεται εἰς τὴν ἀρχιτεκτονικήν, ζωγραφικήν, μικρογραφίαν, μικροτεχνίαν, γλυπτικήν, ἡ δὲ μόδα κυρίως εἰς τὴν ἐνδυμασιολογίαν καὶ ἀμφιολογίαν. 

Οἱ λόγοι της δὲ εἶναι πολλοὶ καὶ ποικίλοι, ὅπως οἰκονομικοί, αἰσθητικοί, πολιτικοί, κοινωνιολογικοί, ψυχολογικοὶ καὶ τεχνολογικοί, ἰδιαιτέρως δὲ ἡ ἀλλαγή, τό "νέον" πολλάκις δι’ αὐτὸ τὸ ἴδιον τὸ νέον. Αὕτη ὅμως δύναται νὰ εἶναι καλυτέρα ἢ χειροτέρα (W. Kessler). 

Ἰσχύει διὰ χρονικόν τι διάστημα. Σημαντικὸν δὲ ρόλον εἰς τὴν ἀνάπτυξίν της διαδραματίζουν τὰ ΜΜΕ. Συχνάκις εἶναι παράλογος καὶ τυποποιητική, δημιουργεῖ καταναλωτικὴν συνείδησιν, προκαλεῖ μιμητισμὸν καὶ ξενομανίαν. Ἀφορᾶ δὲ ὅλως ἰδιαιτέρως ναρκισσιστικὰς κυρίας, αἱ ὁποῖαι ἐνδιαφέρονται, πολλάκις μανιωδῶς, διὰ τὴν ἀλλαγήν. Διότι αὗται πρέπει πάντοτε νὰ εἶναι εὐειδεῖς, διαφορετικαὶ τῶν λοιπῶν, νὰ θαυμάζονται, σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ διὰ νὰ προφυλάσσουν τὸ ἄρρεν ταίρι των ἀπὸ "ἐξωσυζυγικάς" ἢ μή, καὶ ἄλλας ἐκ ποικίλων αἰτίων ἐκτροπάς. 

Βεβαίως ἡ μόδα δὲν λαμβάνει τὸ σῶμα ὡς δημιουργίαν τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖον ἀποτελεῖ καὶ τὸ κατ’ ἐξοχὴν ἀντικείμενον τῶν Καλῶν Τεχνῶν (Goethe) –ὡς ἓν τέλειον καλλιτέχνημα, ἀλλὰ τὸ μορφοποιεῖ ἢ τό "παραμορφοποιεῖ" ὅπως ὁ γλύπτης τὸν πηλόν του (Klein). Τὸ ἐκ τμημάτων συρραμένων ἔνδυμα ἔχει πρωτίστως τὸν σκοπὸν νὰ καλύψει τὸ σῶμα, προφυλάσσον αὐτὸ ἐκ τῶν ἐξωτερικῶν συνθηκῶν, ὅμως εἰς τὴν πραγματικότητα συχνάκις τὸ τυραννεύει, ἐξ οὗ καὶ τό "ἡ μόδα ὀφείλει νὰ ὑποφέρει". Τοῦτο δὲ τὸ βλέπομεν ἰδίᾳ κατὰ τὴν ἐποχήν μας μὲ τὰς στενοτάτας περικνημίδας, τὰ φορέματα τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦν καὶ ὀλιγότερον ὕφασμα! κλπ., ἀποβαίνουσα οἱονεί "ἐνδυμασιολογικὸς γυμνισμός" καθ’ ὅσον προβάλλει ἐπακριβῶς σχεδὸν ὅλας τὰς πτυχὰς τοῦ γυναικείου, ἰδίως, σώματος. Ἐσχάτως δὲ συνεργάζεται μετὰ τοῦ ἀκραιφνοῦς γυμνισμοῦ, ἀφήνουσα ὑβριδικῶς ἀτόφια τμήματα τοῦ σώματος ἐν "ἀπογυμνώσει" χάριν καὶ τῆς προκλητικότητος. Συγχρόνως ὅμως προσπαθεῖ νὰ καλύψει καὶ τὰς πλημμελεῖς φυσικὰς παραμορφώσεις τοῦ σώματος. Καὶ τὸ θέμα γίνεται κωμικότερον ὅταν, μαμουθικοῦ χαρακτῆρος πληθωρικαὶ κυρίαι μὴ δυνάμεναι ἀντιστῆναι, εἰς τόν "πειρασμόν" ἐπιχειροῦν νὰ ἀκολουθήσουν τὴν μόδαν καθιστάμεναι τὴν φορὰν αὐτὴν ἀντικείμενον περιγέλου, ὡσὰν νὰ ἦσαν μοντέλα τῶν μεγάλων ἀναλόγων καλλιτεχνῶν ὡς τῶν Botero καὶ Bombois!, τὰ ὁποῖα βεβαίως ἔχουν καὶ τήν "γοητείαν" των, κατὰ τό "τὰ πάχη μου τὰ κάλλη μου" ὡς προηγουμένως ἐλέχθη1. 

Κοστοῦμι τοῦ Καρναβαλιοῦ τῆς Βενετίας,
ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὴ στολὴ τοῦ Γιατροῦ τῆς Πανούκλας.

Καὶ τώρα ἂς ἔλθωμεν εἰς τὴν μόδαν τῶν περιφήμων μασκῶν-προφυλακτήρων κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ, ποὺ ἄδουν σκωπτικῶς καὶ τρεῖς διαπρεπεῖς ὥριμοι πλέον ἀοιδοὶ γνωστοῦ συγκροτήματος, οἱ Mashar, Fuat καὶ Özkan (Maske tak, Maske tak, tak, tak, Maske tak), ὅπως καὶ εἰς τὴν Ἰταλίαν, ὅπου ἡ πανώλη ἔγινε χαρακτὴρ τῆς Commedia dell'arte, πρᾶγμα εἰς τὸ ὁποῖον συνέβαλεν καὶ ἡ οἰκονομικὴ ἐμπορευματοποίησις (Merkantillismus) καὶ αὐτῶν. 

Τοῦτο δὲ λόγῳ τῆς ἀνιαρᾶς μονοχρώμου ὁμοίου τύπου μάσκας ὡς Κολλεξιόν Θέρους-Φθινοπώρου 2020, ὑπὸ οἴκου κατασκευῆς καλυμμάτων προσώπου. 

Ἰδοὺ λοιπὸν μερικά "φαβορί" ἐξ αὐτῶν: 

1- Μοντέλον "Ρομπὲν τῶν Δασῶν": Διὰ τὸν ἀρεσκόμενον εἰς τὰς περιπέτειας ἄνδρα. Ἐὰν ἐπιθυμεῖτε νὰ ὑλοποιήσετε τὸ ὄνειρόν Σας εὑρισκόμενος εἰς μίαν τράπεζαν καὶ χαλαρῶς νὰ γεμίζετε τὰ θυλάκιά Σας μὲ τραπεζογραμμάτια καὶ δὴ ὅλως νομίμως. Κατ’ ἐπιθυμίαν, προσφέρονται καὶ δελτάρια μὲ τὸ ζητούμενον ποσὸν δίχως τὴν ἀνάγκην ὁμιλίας! 

2- Μοντέλον "1000 καὶ 1 Νύχτες": Κλασσικὸν ἐξ ἀνατολῶν διὰ τὴν γυνὴν μετὰ πεποιθήσεως. Λεπτὸς πέπλος περιβάλλει παρειάς, μέτωπον καὶ ρῖνα, ἀφήνων τὰ παθητικὰ ὄμματα νὰ λάμπουν μυστηριωδῶς. Τὸ δὲ μοντέλο αὐτὸ εἰς τὰς χώρας τοῦ μέλανος χρυσοῦ προτιμᾶται λίαν. Οὐχὶ ὅμως καὶ εἰς τὴν Δύσιν. Ὁ ἰὸς πάντως ἤλλαξεν εὐτυχῶς τὴν κατάστασιν αὐτήν. 

3- Μοντέλον "Ἱππότης ἄνευ φόβου καὶ μομφῆς": Εἰς τὴν μάσκαν αὐτὴν ἐκ πολυτίμου χάλυβος, τρίζει ὁ ἰὸς τοὺς ὀδόντας. Ἔξωθεν εἶναι στιλπνῶς γυαλισμένη, ἐνῶ ἐσωτερικῶς ἀναπαυτικῶς ἐπικεκαλυμμένη. Εἶναι λίαν κατάλληλος διὰ περιπάτους τῆς ἀγορᾶς. 

4- Μοντέλον "Εἶμαι ὅ,τι εἶμαι": Ἡ κατὰ παραγγελίαν μάσκα αὐτὴ ὑπάρχει εἰς τὴν παραλλαγήν "δροσερὰ κατὰ τὸ θέρος" ἐξ ὑψηλῆς ποιότητος μείξεως μεταξωτοῦ καὶ μπαμποῦ ἢ "χαλαρῶς φρέσκον" ἐξ ὑφαντοῦ βάμβακος καὶ λινοῦ. Κατασκευάζεται ἰδιαιτέρως καὶ ἔχει ἓν πορτραῖτον τοῦ φορέως της. 

5- Μοντέλον "Πινόκιο": Ἡ unisex αὕτη μάσκα μετὰ τοποθετημένης ξυλίνης ρινὸς ἑνὸς καὶ ἡμίσεος μέτρου, ὡς εἰς τὸν Μεσαίωνα, προφυλάσσει τοὺς συνανθρώπους Σας αὐτομάτως, κρατώντας τους εἰς "ἀπόστασιν ἀσφαλείας". Εἰς τὴν τιμὴν συμπεριλαμβάνεται καὶ μία ἐπιμήκυνσις τῆς ρινὸς πεντήκοντα ἑκατοστῶν, τὴν ὁποίαν εἰς ἀνάγκην δύναταί τις νὰ ἐπιθέσει…2. Ὑπάρχουν ἐπίσης μάσκες ἀπὸ φύλλα δένδρων ὡς εἰς τὴν Ἀφρικήν, καὶ ἐσχάτως χρυσαῖ τῆς "ἀνωτέρας" κοινωνίας, καθὼς καὶ ὡς "τρικίνι"…!, ὡς μὴ ὤφελε.

Γιατρὸς τῆς Πανώλης, Φίλιππος Σαμοίλης.

Βεβαίως ἐδῶ πρέπει νὰ σημειωθεῖ, ὅτι ἀργότερον ἀπαιτεῖται νὰ γίνει εἰδικὴ μελέτη, ὡς μὴ ὤφελε, περὶ τῆς μορφολογίας, εἰκονογραφίας καὶ χρωματολογίας τῶν μασκῶν μὲ τὰ ποικίλα, πολλάκις ἐκφοβιστικά, σχήματα, καὶ αὐτὸ τοῦτο σατανικά, τὸν διάκοσμόν των (ἄνθη, ὀπῶραι, γεωμετρικὰ μοτίβα, ἀκόμη δὲ καὶ σημαῖαι κλπ.), τὸ χρῶμα των ἁπλοῦν ἢ ποικίλον3. 

Ὑπάρχει δὲ καὶ κατάλογος μὲ περαιτέρῳ ἰδέας! 

"Ὁ μόσχος πολύς, μηδεὶς ἐξέλθῃ πεινῶν…". Κοπιάσατε ἐπελέξατε μάσκας μητραλοῖαι καὶ ἀγνώμονα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας…! Γένοιτο! 

_______________________

1.- Ἀ. Παπᾶ, Χαλκηδόνος, Ἰμάτιον ἀνήρ – Τὸ ράσο δὲν κάνει τὸν παπᾶ, Τοῦ Αὐτοῦ, Ρινήματα θεολογικά, τεχνοκριτικά, ἱστορικὰ καὶ ἄλλα τινὰ ἀπὸ τὸ Βόσπορο Ζ' (ὑπὸ ἔκδ.). 

2. - M. Mummenschanz, Liebe Maskenplifchtige, Publik – Forum ἀρ. 9 (2020) 64. 

3. - M. Schrom, Der Geist der Freiheit, Publik – Forum ἀρ. 9 (2020) 28, 29. U. Scheffer, Politik in Zeiten der Pandemie, Ἔνθ. ἀνωτ. 20. W. Kessler, Aus der Krise lernen. Aber was? Dossier, Ἔνθ. ἀνωτ. 

Φερνάντο Μποτέρο,Μόνα Λίζα, 1977.

Φερνάντο Μποτέρο, Οἰκογένεια, 1996.

Φερνάντο Μποτέρο, Χορεύτρια στὴν μπάρα, 2001.

Ἕνας ἰατρὸς φοράει μία προστατευτικὴ στολὴ
τῆς πανώλης τοῦ 17ου αἰ.