ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ - Μ. ΠΕΜΠΤΗ

Άγιος Νικόλαος Νεοχωρίου

Σημειώσεις από ένα Πάσχα στην Πόλη (2008) 
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Μ. ΠΕΜΠΤΗ 

Μ. Πέμπτη το πρωΐ Θ. Λειτουργία στον Ι. Ναό Αγίου Νικολάου της Κοινότητος Νεοχωρίου. Πρόκειται για τον δεύτερο ναό της Ρωμέϊκης Κοινότητος του Γενίκιοϊ, που επίσης είναι ένα μνημείο.

Σκέφτομαι γιατί στην Ελλάδα σήμερα να κτίζονται ναοί – εκτρώματα (αρχιτεκτονικώς και διακοσμητικώς) και στον καιρό της δουλείας το Γένος άφηνε ανεξίτηλο το υψηλού επιπέδου πολιτιστικό του χνάρι. Δεν υπάρχει ναός στην Πόλη που να μη σε συγκινεί από κάθε άποψη. Κυρίως από το γεγονός ότι «δια τον φόβον των Ιουδαίων» οι περισσότεροι ναοί είναι… κρυμμένοι, δηλ. πρέπει να ξέρεις τι υπάρχει πίσω από μια πόρτα ή μια μάντρα, αλλιώς… Τα προσκυνητάρια και οι εικόνες του Αγίου Νικολάου έξοχα δείγματα λαϊκών μαϊστόρων του 17ου, 18ου και 19ου αιώνος. Η αρχοντιά αναδύεται από παντού. Η Εκκλησία, φυσικά, λάμπει από καθαριότητα! 

Έρχεται ο Δεσπότης. Κατά την Πατριαρχική Τάξη ο Μητροπολίτης Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος θα χοροστατήσει στον Εσπερινό και τη Θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου. Στο τέλος οι πιστοί κοινωνούν Σώματος και Αίματος Χριστού. Η Λειτουργία το κέντρο ζωής των Ρωμιών της Πόλης. Η έγνοια τους να λειτουργούνται οι Εκκλησιές, ν’ ανάβει το καντήλι στα μνήματα, να καίει το κερί της πίστης. 

Στις 2 το μεσημέρι είμαι στο μοναστήρι της Παναγίας του Βαλουκλή για την Ακολουθία των Παθών. Σαν ψάλλεις στου Βαλουκλή, χωρίς σχεδόν καθόλου κόσμο, νιώθεις ανάπαυση. Και αισθάνεσαι ολοζώντανη την παρουσία των μεγάλων Πατριαρχών και Ευεργετών του Γένους που αναπαύονται στον αυλόγυρο της μονής. Κι ακούς τη Λωξάντρα να δέεται παθιασμένα στην Παναΐα την Μπαλουκλιώτισσα. Και βλέπεις Τούρκους και Ρωμιούς να γίνονται ένα προ του Αγιάσματος της Παναγίας. Η αδελφή Μαγδαληνή, που διακονεί στη μονή, μου λέει ότι οι Τούρκοι και οι Ρωμιοί που εργάζονται εκεί είναι «μια οικογένεια». 

Μετά το Βαλουκλή και πάλι στο Νιχώρι στον Άγιο Νικόλαο για την Ακολουθία των Παθών. Αγώνας δρόμου, αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Στο Πατριαρχείο όλοι τρέχουν. Λίγοι για πάρα πολλά! Κι όμως όλα γίνονται. Κι έτσι πρέπει. Καμία παραχώρηση στη λογική «είμαστε λίγοι». Ο πρόεδρος της κοινότητας Νεοχωρίου Λάκης Βίγκας μου λέει ότι κι όταν ψάλλει μόνος σε Λειτουργίες κατά τη διάρκεια του χρόνου, δε νιώθει μόνος γιατί τον βαραίνει η ιστορία. Οι άνθρωποι της Πόλης δεν είναι απόδημος Ελληνισμός. Είναι γηγενείς, αυτόχθονες, είναι εκεί πριν από τους Τούρκους, γι’ αυτό και οι τελευταίοι σέβονται τόσο τους Ρωμιούς και τη θρησκεία τους, ώστε συμμετέχουν σε πολλές λατρευτικές εκδηλώσεις των χριστιανών: από τα Αγιάσματα την πρωτομηνιά, μέχρι τον Άγιο Γεώργιο τον Κουδουνά (πλήθη συρρέουν στη μνήμη του) και την Ανάσταση, όπου προσέρχονται λαμπαδηφόροι, όπως μου είπαν φίλοι Ρωμιοί. 

Σήμερον κρεμάται… 

Και στην Πόλη ο Σταυρός είναι καθημερινός και βαρύς… 

Τις ο Κυρηναίος; Μήπως οι εξ Ελλάδος ορθόδοξοι; Σίγουρα κάποιοι. Αλλά πλέον και η εξ εθνών Εκκλησία!