Η Εκκλησία της Ρωσίας διέγραψε από τα δίπτυχα τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο - Αύριο Συνεδριάζει η Ιερά Σύνοδος

Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος με τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο
κατά την επίσκεψη του (2012) στην Κύπρο

Του Αριστείδη Βικέτου 

Η Εκκλησία Ρωσίας αποφάσισε, σύμφωνα με την συνήθη απαράδεκτη τακτική της, την διαγραφή από τα δίπτυχά της του ονόματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου και την διακοπή της Ευχαριστιακής Κοινωνίας μαζί του. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος είναι ο τέταρτος Προκαθήμενος (Οικουμενικός Πατριάρχης, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Αρχιεπίσκοπος Αθηνών), που διαγράφει, λόγω της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας Ουκρανίας, από τα Δίπτυχα της Εκκλησίας Ρωσίας η Σύνοδος της, της οποίας ο πρόεδρος της, “πολύς” Πατριάρχης Μόσχας, Κύριλλος, διαθέτει μεγάλη ομάδα ανδρών ασφαλείας, που θα ζήλευαν και αρχηγοί κρατών. Eπίσης, η Σύνοδος της Εκκλησίας Ρωσίας, με την απόφασή της, καλεί εμμέσως πλην σαφώς, τους διαφωνούντες Κύπριους αρχιερείς να αμφισβητήσουν τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο. 

Η απόφαση, αν και αναμενόμενη, δεν είναι τυχαίο ότι λήφθηκε λίγα μόνο εικοσιτετράωρα πριν συνέλθει την ερχόμενη Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας Κύπρου, προφανώς για να εξαναγκάσει τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο να ανακαλέσει την μνημόνευση του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου και να “ισχυροποιήσει” τους Μητροπολίτες Λεμεσού, Κύκκου, Ταμασού και Επίσκοπο Αμαθούντος, οι οποίοι διαφώνησαν και κατηγόρησαν σφοδρά τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας Κύπρου. Επίσης, ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος έχει δηλώσει ότι ως “κανονικό Μητροπολίτη Κιέβου αναγνωρίζει τον κ. Ονούφριο”. Ο κ. Ονούφριος είναι μέλος της Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας και, παρόλο ότι το 1991 είχε ταχθεί υπέρ της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, δεν προσήλθε το 2018 στην Ενωτική Κληρικολαϊκή Σύνοδο, η οποία αποφάσισε να ζητήσει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο την χορήγηση Αυτοκεφαλίας. 

Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος αποφάσισε ο ίδιος να συγκαλέσει την Ιερά Σύνοδο, αφού οι διαφωνούντες δεν κατάφεραν, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη, να εξασφαλίσουν εννέα υπογραφές για να υποβάλλουν αίτημα έκτακτης συνεδρίασης. Την Δευτέρα στην Ιερά Σύνοδο ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος αναμένεται ότι Α) θα εξηγήσει γιατί αποφάσισε να μνημονεύσει τον Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο, Β) θα απανήσει σε κατηγορίες, που έχουν διατυπωθεί εναντίον του και εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Η απόφαση της Εκκλησίας της Μόσχας 

Για την απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Μόσχας ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας αναφέρει: 

“Στις 20 Νοεμβρίου 2020, στη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εξετάσθηκαν συνέπειες της μνημονεύσεως της σχισματικής δομής, που δραστηριοποιείται στην Ουκρανία, από τον Προκαθήμενο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου (πρακτικά υπ᾽αριθμ. 77). 

Στις 24 Οκτωβρίου 2020 κατά τη Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή της Παναγίας Χρυσορογιατίσσης πλησίον της Πάφου, ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου Χρυσόστομος Β’ μνημόνευσε μεταξύ των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών τον επικεφαλής σχισματικής ομάδας στην Ουκρανία. Αργότερα ο Αρχιεπίσκοπος δέχθηκε ότι δεν συζήτησε την απόφασή του με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου και δεν γνώριζαν για την επικείμενη μνημόνευση. 

Οι Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος, Κύκκου Νικηφόρος, Ταμασού Ησαΐας και ο Επίσκοπος Αμαθούντος Νικόλαος στο κοινό ανακοινωθέν τους επέκριναν την πράξη του Αρχιεπισκόπου, διότι «συνιστᾶ κατάφωρη παραβίαση τοῦ συνοδικοῦ, συλλογικοῦ καί δημοκρατικοῦ πολιτεύματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας καί τῆς λειτουργίας, μέ βάση τό σύστημα αὐτό, τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου», καλώντας αυτόν «νά προβεῖ ἄμεσα σέ ἀνάκληση τῆς ἀντικανονικῆς καί ἄκυρης αὐτῆς Πράξης του». Το Ανακοινωθέν τονίζει ότι η παραχώρηση της «αυτοκεφαλίας» «στίς σχισματικές δομές τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας» από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως «ἀποτελεῖ ἐνέργεια αὐθαίρετη, ἀντικανονική καί ἀντιεκκλησιαστική, ὑπό τήν ἔννοια, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἀνήκει στή δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας». 

Ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος κατά την ποιμαντική συνάντηση με πιστούς της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου δήλωσε ότι «ο κανονικός επίσκοπος ήταν, είναι και, ελπίζω ότι θα συνεχίσει να είναι ο Κιέβου Ονούφριος», επισημαίνοντας ότι «εάν ο Αρχιεπίσκοπος βρει μια πλειοψηφία σημαίνει ξαφνικά ότι ο Επιφάνιος έγινε κανονικός επίσκοπος;». 

Οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εξέφρασαν τη βαθιά τους λύπη εξαιτίας της γενομένης αντικανονικής μνημονεύσεως στα Ιερά Δίπτυχα του επικεφαλής μιας εκ των ουκρανικών σχισματικών ομάδων, κάτι που αποδεικνύει την έναρξη κοινωνίας του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου με τους σχισματικούς. 

Η συνεδρία τόνισε ότι η προαναφερθείσα απόφαση ελήφθη από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο μονοπρόσωπα, χωρίς τη συνεννόηση με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου και επομένως, δεν έχει συνοδικό χαρακτήρα. 

Λήφθηκε υπόψη ότι η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου στη συνεδρία της 18ης Φεβρουαρίου 2019 υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου εξέφρασε νόμιμες «αμφιταλαντεύσεις σχετικά με τη δυνατότητα νομιμοποιήσεως εκ των υστέρων χειροτονιών, που τελέσθηκαν από καθηρημένους, αφορισμένους και αναθεματισμένους επισκόπους», εννοώντας την «ιεραρχία» της νεόδμητης σχισματικής δομής στην Ουκρανία. 

Επισημάνθηκε ότι η σημερινή απόφαση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου έρχεται σε αντίθεση με τις επανειλημμένες επίσημες τοποθετήσεις του για το ουκρανικό ζήτημα και ειδικότερα δε με την από 26ης Ιουλίου 2018 Επιστολή προς τον Προκαθήμενο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπου ο Αρχιεπίσκοπος διαβεβαίωνε ότι «η Εκκλησία της Κύπρου ουδέποτε θα αποστεί από της θέσεως την οποία πολλάκις Σας έχουμε εκθέσει, ότι δηλαδή θα στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις τη θέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ως προς το λεγόμενο ζήτημα της Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία» και υπογράμμισε ότι «θεωρεί τη θέση αυτή δίκαιη και κατά πάντα δικαιολογημένη». Η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας διαπίστωσε την αδυναμία μνημονεύσεως του ονόματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Β’ στα Ιερά Δίπτυχα, της προσευχητικής και ευχαριστιακής κοινωνίας μαζί του, καθώς και συλλειτουργίας με όσους ιεράρχες της Εκκλησίας της Κύπρου θα εισέλθουν στην εκκλησιαστική κοινωνία με εκπροσώπους του ουκρανικού σχίσματος”. 

Το βιβλίο του Μητροπολίτη Κύκκου 

Το Πατριαρχείο Μόσχας στην ιστοσελίδα του (http://www.patriarchia.ru/gr/db/text/5721376.html) δίνει μεγάλη προβολή στο βιβλίο του Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρου «Το σύγχρονο Ουκρανικό ζήτημα και η κατά τους θείους και ιερούς κανόνες επίλυσή του». Συγκεκριμένα δημοσιεύονται το δελτίο Τύπου του Κέντρου Μελετών της Μονής Κύκκου, το οποίο εξέδωσε το βιβλίο και τα Συμπεράσματα, στα οποία, όπως αναφέραται, καταλήγει ο Σεβασμιώτατος στη μελέτη του.